Morgunblaðið - 30.01.2021, Qupperneq 12

Kristín Heiða Kristinsdóttir
khk@mbl.is
Þetta er fimm ára gamaltverkefni hjá mér sem hófststrax þegar dóttir mínbyrjaði í fyrsta bekk í
grunnskóla í Laugarnesskóla. Hún
er núna í sjötta bekk en þegar hún
var á fyrsta ári þá skiluðu sér ekki
heim úr skólanum fallegir vettlingar
sem mamma mín hafði prjónað á
hana. Ég var staðráðin í að fá þessa
vettlinga aftur heim,“ segir Virpi
Jokinen en hún hefur fengið
titilinn verndari óskilamuna í
Laugarnesskóla, enda hef-
ur hún verið óþreytandi
að beita sér fyrir því að
flíkur sem nemendur
týna eða gleyma í skól-
anum skili sér aftur heim.
„Ég mætti upp í skóla
til að leita að þessum vett-
lingum og tók andköf þeg-
ar ég sá hvílíkt magn var
þar af óskilamunum. Ég
sagði við sjálfa mig: Þetta
á ekki að vera svona. Áður
en ég vissi af var ég búin að flokka
alla óskilamunina sem voru í stórri
hrúgu á borðinu. Ég flokkaði í sex
körfur, vettlinga, húfur, sokka, úlp-
ur, trefla og treyjur. Svona vildi ég
hafa þetta,“ segir Virpi og bætir við
að skólastjóri Laugarnesskóla, Sig-
ríður Heiða Bragadóttir, hafi átti
leið hjá og verið afar ánægð með það
sem hún sá.
„Ég benti henni á að það vant-
aði manneskju í skólann sem þætti
vænt um þennan málaflokk, óskila-
muni, og að sú manneskja ætti að
ganga um skólann og tala um hversu
mikilvægt er að merkja föt nem-
enda. Á meðan ég var að segja þetta
áttaði ég mig á að þetta væri hlut-
verk sem ég ætti sjálf að taka að
mér,“ segir Virpi sem gekk í verkið,
eins og henni einni er lagið.
Enginn vafi og ekkert hik
„Ég henti mér í þetta og naut
þess að flokka og gera þetta eins og
mér fannst hentugast. Allir for-
eldrar tóku því fagnandi og þótt ég
sé konan á bak við þetta verkefni þá
væri þetta ekki mögulegt nema af
því foreldrar barna í skólanum
hjálpa til. Ég er vissulega foreldrið í
Laugarnesskóla sem talar um þetta
á jákvæðum nótum, en ef það væri
aðeins ég, þá myndi ekkert gerast.
Ef foreldrar hefðu ekki brugðist
svona vel við og farið að merkja
fötin og ef þeir væru ekki
svona duglegir að mæta til
að leita, taka myndir og
deila þeim, hóa í aðra að
mæta í þessa leiki og við-
burði, þá hefði þetta ekki
verið hægt,“ segir Virpi og
bætir við að hún sé búin
að tala fyrir því í þessi
fimm ár að merkja föt
nemenda, og foreldrar í
Laugarnesskóla séu farnir að
sjá kostinn við það.
„Núna er meirihluti
óskilamuna merktur, en þannig var
það ekki. Skólastjórinn getur borið
þetta saman og hún segir þetta allt
annað núna. Enda er ekki hægt að
ganga úr skugga um hver á hvað
nema það sé merkt. Ótalmargar
svartar húfur eru til dæmis í óskila-
munum og ótalmargar eins litar úlp-
ur frá 66°N, sem geta tilheyrt tíu
eða tuttugu börnum í skólanum. Ef
nafn og símanúmer er á flíkinni þá
er enginn vafi og ekkert hik, og
hægt að fara með flíkina heim. Ef
hún er ómerkt þá kann fólk eðlilega
ekki við að taka flíkina heim, hún
gæti tilheyrt öðrum. Þá skapast
vandi og fullt af ómerktum fötum
safnast upp í skólageymslu og ratar
ekki aftur heim.“
Virpi segir að nú í Covid-inu sé
vandinn sá að foreldrar mega ekki
fara inn í skólann til að sækja föt
barna sinna og fyrir vikið hafa
óskilamunir safnast upp.
„Ég hef verið með þá rútínu í
Covid að ég byrja alla þriðjudags-
og fimmtudagsmorgna á því að
labba upp í skóla og setja óskilamuni
utan við skólann, svo hver og einn
geti sótt. Við í foreldrafélagi Laug-
arnesskóla ætlum að halda Merkja-
leika í anda Covid hinn 6. febrúar
með það að markmiði að koma sem
flestum merktum fötum nemenda til
skila. Meginpælingin er að viðburð-
urinn standi ekki lengur en í klukku-
stund og þetta á ekki að vera leið-
inlegt. Foreldrar með tvo metra á
milli sín og grímu fyrir vitunum sjá
um að flokka merkt frá ómerktu og
gera það utandyra. Það sem er
ómerkt setjum við til hliðar. Síðan
finnum við út í hvað bekk viðkom-
andi eigandi er og setjum flíkurnar í
poka fyrir hvern bekk. Venjulega
hefur skólinn okkar tekið við pok-
anum og kennari hvers bekkjar
kemur flíkunum til skila, en núna í
Covid munu bekkjarfulltrúar sækja
poka fyrir sinn bekk og fara með
heim til sín. Þeir hafa svo samband
við foreldra sem geta sótt flíkurnar,
eða senda myndir á facebookhóp
foreldra.“
Býður öðrum skólum líka
Virpi tók skipulagshæfileika
sína enn lengra og starfar nú sem
skipuleggjandi hjá eign fyrirtæki
sem heitir Á réttri hillu. Hún tekur
að sér að koma heim til fólks og
hjálpa því að koma skipulagi á
óreiðu.
„Ég bjó ég til nýtt óskilamuna-
verkefni fyrir grunnskóla sem heitir
Ó-ið úr óskilamununum. Þar býð ég
öðrum foreldrafélögum í öðrum
skólum upp á mína þjónustu. Ég get
komið á staðinn og hjálpað fólki af
stað í þessari vinnu. Í öllum skólum
er rosalega mikið af óskilamunum,
af þeirri einföldu ástæðu að eig-
endur þeirra eru börn og þau eru oft
með hugann við eitthvað annað, eru
að leika sér og missa hitt og þetta.
Þau hugsa kannski ekkert út í ein-
hvern vettling eða húfu á þeirri
stundu. Það er eðlilegt að þau týni
og gleymi. Þess vegna er það alltaf
okkar foreldranna að sjá um að
merkja föt barnanna og fylgjast með
því hvort föt skili sér heim og sækja
þau. Ég vil að við foreldrar tökum
ábyrgðina í óskilamunum á okkur,
en setjum hana ekki á starfsfólk
skólanna einvörðungu eða börnin.“
Fékk óvænt skjaldarmerki
Virpi segir Merkjaleika vera
viðburð sem er algerlega á vegum
foreldra, en þarf að vera í samráði
við og með samþykki hvers skóla.
„Við þurfum á merkjaleikum að
halda í skólunum okkar því við vit-
um hversu mikið gagn er að þessu.
Óhemjumikið af fötum verður eftir í
skólunum og þetta eru mikil verð-
mæti. Úlpur geta til dæmis verið
mjög dýrar. Í Laugarnesskóla eru
550 nemendur og ég gerði könnun á
því hvers virði foreldrum finnst föt
barnanna vera, þau verðlögðu og ég
tók þetta saman og reiknaði. Þetta
hleypur á milljónum. Verðmæti
óskilamuna er því gríðarlegt, þótt
þeir séu notaðir. Ástandið er svona í
öllum skólum og með því að taka á
þessu erum við að vinna gegn sóun
og neysluhyggju, þetta er innlegg í
að vernda jörðina. Í leiðinni gefst
frábært tækifæri til að kenna börn-
unum að það skiptir máli hvar húfan
þeirra er og við eigum ekki enda-
laust að kaupa nýtt. Við merkjum
húfuna og sækjum hana þegar hún
hefur fundist í óskilamunum. Börn
eiga rétt á að fá að læra þetta,“ segir
Virpi sem fékk óvænt eigið skjald-
armerki, sem verndari óskilamuna.
„Það var alveg ótrúlegt, ég grét
þegar ég sá þetta detta inn á face-
bookhóp okkar foreldra í Laugar-
nesskóla. Lóa Hjálmtýsdóttir er for-
eldri þar og hún tók upp á að teikna
skjaldarmerki handa mér. Þetta er
virkilega fallegt og einlægt hjá
henni, hún er svo þakklát fyrir að ég
nenni að standa í þessu.“
Þau foreldrafélög sem vilja
nýta sér verkefni Virpiar í barátt-
unni við óskilamunaskrímslið geta
nálgast upplýsingar hjá Virpi á
heimasíðu hennar: arettrihillu.is
Sannkallaður verndari óskilamuna
„Þetta hleypur á milljónum. Verðmæti óskilamuna er
gríðarlegt, þótt þeir séu notaðir. Ástandið er svona í
öllum skólum og með því að taka á þessu erum við að
vinna gegn sóun og neysluhyggju,“ segir Virpi Jokinen
sem berst skipulega við óskilamunaskrímslið.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Virpi Með vettlingana góðu og vel merktu, sem allt hófst á fyrir fimm árum.
Skjaldarmerkið góða.
12 DAGLEGT LÍF
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 30. JANÚAR 2021
Íbúar Seyðisfjarðar hafa verið valdir
Austfirðingar ársins 2020 af les-
endum Austurfréttar; vefmiðils og
héraðsblaðs Austlendinga. Heiðurinn
hljóta Seyðfirðingar fyrir samhug,
samheldni og skjót viðbrögð í skriðu-
föllunum og rýmingu bæjarins í des-
ember síðastliðnum.
„Þessi samhugur og samorka hafa
sýnt sig í þeim hamförðum sem
gengið hafa yfir. Hvert sem maður
snýr sér er jákvæðni og hugur í fólki,“
segir Davíð Kristinsson, varafor-
maður björgunarsveitarinnar Ísólfs.
Davíð var í hópi björgunarsveitar-
fólks, sjálfboðaliða Rauða krossins
og heimastjórnar Seyðisfjarðar sem
tóku við viðurkenningunni.
„Við óskuðum eftir tilnefningum
frá lesendum og snemma var stungið
upp á einstaklingum sem staðið
höfðu í eldlínunni hér á Seyðisfirði.
Ég var farinn að óttast harða sam-
keppni og vinslit í stjórnstöðinni þeg-
ar þessi ágæta tillaga kom um Seyð-
firðinga alla,“ sagði Gunnar Gunnars-
son, ritstjóri Austurfréttar/Austur-
gluggans, við athöfnina.
Davíð sagði að samhugurinn sem
myndaðist þegar hamfarir gengu yfir
Seyðisfjörð hefði náð langt út fyrir
bæinn. „Ég held að þetta verkefni
hafi verið mikilvægt fyrir samein-
inguna og reynt á hana. Fá sveitar-
félög hafa byrjað á jafn stórum bita
en ég held að það geri okkur sterk.“
Íbúar á Seyðisfirði Austfirðingar ársins 2020
Samheldni og skjót viðbrögð
Ljósmynd/Austurfrétt
Seyðfirðingar Viðtakendur heiðursviðurkenningarinnar frá Austurfrétt.
Kleppsmýrarvegur 8 | 104 Reykjavík | 581 4000 | solarehf.is | solarehf@solarehf.is
Fáðu tilboð í
Ræstingar-
þjónustu
án allra skuldbindinga