Fréttablaðið - 25.09.2021, Blaðsíða 42

Útgefandi: Torg ehf Veffang: frettabladid.isÁbyrgðarmaður: Björn Víglundsson Sölumaður auglýsinga: Jóhann Waage, johannwaage@frettabladid.is, s. 550 5656.
oddurfreyr@frettabladid.is
Séra Pálmi Matthíasson lætur
af störfum sem sóknarprestur
á morgun og verður kvaddur í
guðsþjónustu í Bústaðakirkju
klukkan 13. Pálmi hefur verið
sóknarprestur í 44 ár og þjónað
á nokkrum stöðum á landinu, en
hann hefur verið sóknarprestur
í Bústaðakirkju síðan árið 1989.
Það eru því sannkölluð tímamót
nú þegar hann hættir störfum,
en hann hefur þjónað af mikilli
staðfestu og eignast heiðurssess í
hjörtum sóknar sinnar.
Allir eru velkomnir til guðsþjón-
ustunnar og eftir messuna verður
boðið upp á léttar veitingar.
Hefur myndað ótrúleg tengsl
Pálmi varð sjötugur í síðasta
mánuði og segist fyrst og fremst
þakklátur fyrir að hafa náð
þessum aldri.
„Ég er alltaf minntur á það í
mínu starfi að margir ná því ekki
að heilsa nýjum áratug og ég er
glaður og mjög þakklátur fyrir að
hafa náð að halda heilsu og getu,“
segir hann.
„Ég mun sakna safnaðarins
mikið. Eftir 32 ár á sama stað hef
ég tengst fólki á ótrúlegan hátt,
bæði í gleði og á sorgarstund,“ segir
Pálmi. „Í erfiðustu aðstæðum lífs-
ins hef ég oft eignast vináttu fólks
sem hefur aldrei rofnað, þó að
upphafið hafi kannski verið sárt.
Þetta hefur verið mjög hrífandi og
heillandi starf á margan hátt.“
Gefandi að hjálpa fólki
Pálmi segir að það sem sé honum
efst í huga þegar hann lítur yfir
tíma sinn sem prestur sé fólkið
sem hann hefur fengið að þjóna.
„Ég hugsa líka mikið um fólkið í
Grímsey núna og stundirnar sem
ég hef átt í kirkjunni þar,“ segir
Pálmi, en hann þjónaði í Grímsey
í níu ár. „Einn stór og sterkur
Grímseyingur sem bognar aldrei
sagðist hafa grátið eins og barn
þegar kirkjan brann, eftir að hafa
ekki grátið í áratugi. Hann var
ekki manna duglegastur að koma
í kirkju en áttaði sig á því hvað
hún var honum kær þegar hann sá
hana brenna. Þetta er mjög sorg-
legt.
Ég held að það sem er mest
gefandi við að vera prestur sé
að geta gengið til móts við fólk í
ólíkum aðstæðum og vinna með
því að því að skapa betra líf,“ segir
Pálmi. „Það gerist samt bara með
samvinnu. Ég breyti ekki lífi fólks.
Það gerir það sjálft. Ég get bara
bent á möguleika og talað við þau í
gleði og sorg.“
Vill gefa nothæfa mynd af Guði
„Kannski er stærsta blessunin sem
maður nýtur í lífinu að mér finnst
ég aldrei vera einn. Mér finnst ég
alltaf búa við helga og hulda hönd
sem leiðir mig áfram,“ segir Pálmi.
„Í mínu starfi hef ég líka leitast
við að gefa fólki mynd af Guði og
Kristi sem er nothæfur, ekki ein-
hver háheilög vera sem er erfitt að
nálgast, heldur einn af okkur, með
okkur í liði og samferða okkur. Ef
mér hefur tekist það er ég sáttur.
Ég á mér þá von að við getum
áfram verið þjóð sem stendur
saman og varðveitir kristin gildi,
virðir skoðanir sem eru ólíkar og
að við séum samtaka í kærleiks-
samfélagi sem lætur sér annt um
náungann, sama hvaða trú fólk
hefur. Ef við sameinumst um að
láta náungakærleikann gilda, þá
verður Ísland áfram besti staður í
heimi til að búa á.“
Þakkar fyrir hvern dag
Pálmi hefði getað hætt störfum
fyrir áratug ef hann hefði kosið
það en hélt áfram eins lengi og
raun ber vitni því honum hefur
liðið vel í starfinu.
„Mér finnst enn jafn heillandi og
spennandi að fara í kirkjuna núna
eins og fyrsta daginn,“ segir hann.
„Ég er svo sem kominn á
bilanaaldur og hef bilað eins og
margir aðrir, en ég reyni að vera í
formi, hreyfa mig, borða hollt og
heilnæmt og vanda mig við að lifa,
vegna þess að það er ekki sjálf-
gefið að lífið heilsi á morgun,“ segir
Pálmi. „Þetta er heilmikið limbó
á köflum og ég fer stundum út af
veginum, en aðalatriðið er að vita
að það er hægt að komast aftur á
hann.
Mér finnst líka skipta máli að
vera jákvæður gagnvart starfinu og
því sem kemur,“ segir Pálmi. „Ég fer
aldrei að sofa án þess að hugsa um
hverju ég hef lokið þann daginn og
þakka fyrir hann og ég byrja hvern
dag á að heilsa honum, vera þakk-
látur fyrir að vakna og signa mig
inn í daginn.“
Skilur ekkert í skerðingum
„Mér líst ágætlega á að fara á
eftirlaun. Ég hef reyndar ekki
skoðað hver eftirlaunin verða,
en vonandi verða þau næg til að
lifa á þeim,“ segir Pálmi léttur.
„Það eina neikvæða sem ég heyri
um frá jafnöldrum mínum eru
allar þessar skerðingar fyrir eldri
borgara. Ef þú hefur heilsu og getu
til að vinna færðu það í hausinn
aftur. Mér finnst það furðulegt að
kerfið hafni framlagi fólks sem
hefur getu og vilja til að leggja sitt
af mörkum. Ég gæti til dæmis alveg
hugsað mér að sinna einhverjum
afleysingum úti á landi en það eru
í dag reglur sem banna prestum að
starfa áfram eftir sjötugt.
Mér finnst þessar skerðingar
furðulegar. Segjum sem svo að
þú vinnir í lottó, þá er ekki spurt
hvort þú hafir unnið áður og þér
bara gefinn helmingur vinningsins
ef svo er. Þetta er jafn vitlaust.
Annað hvort hefurðu unnið þér
inn réttindi eða ekki,“ segir Pálmi.
„Það er eins og stjórnmálamenn
skilji þetta ekki sjálfir, þeir þakka
bara fyrir ábendingarnar og svo
breytist ekkert.
Maður heyrir þessa dagana að
allir frambjóðendur vilja bæta
kjör allra og laga allt og við trúum
þessu og kjósum og svo í næstu
viku muna flest ekki hverju þau
lofuðu,“ segir Pálmi. „En eldri
borgarar sem hafa kjörgengi eru
73 þúsund og það er fáránlegt að
hlusta ekki á þennan hóp. Það sem
skiptir mig mestu máli er að fólk í
pólitík og lífinu öllu reyni að fylgja
því eftir sem er boðað, lofað og
prédikað.
Svo finnst mér of mikið um að
það sé verið að reyna að ráða fyrir
aðra hópa og ætla þeim einhvern
farveg sem þeir vilja kannski ekki
fara í, hvort sem það eru unglingar
eða eldri borgarar,“ segir Pálmi.
„Þess vegna ætla ég ekki að skil-
greina mig sem eldri borgara held-
ur bara segja að ég sé fullorðinn,
sem þýðir að ég á einhver ár inni.
Ég ætla að fá að vera fullorðinn og
taka þannig þátt í lífinu.“
Á fullt af áhugamálum
Pálmi hefur ekki áhyggjur af því að
honum leiðist á eftirlaunum.
„Í dag fer ég í Víkina til að horfa á
Víking tryggja sér Íslandsmeistara-
titilinn, svo fer ég að undirbúa
messuna fyrir sunnudaginn. Eftir
það fer ég í þetta týpíska, að laga
til í bílskúrnum, færa kassana frá
hægri til vinstri og koma svo aftur
mánuði síðar og færa þá frá vinstri
til hægri,“ segir Pálmi og hlær. „Ég
á líka fullt af áhugamálum og er
spenntur að geta sinnt þeim meira.
Ég hef gaman af útiveru, veiði,
veit í hvorn endann á að halda á
golfkylfu og er farinn að hjóla út
og suður.
Um daginn hjólaði ég hringinn
í kringum Reykjavík. Það tók mig
bara tæpa tvo tíma og það voru
bara um 44 kílómetrar, en ég hélt
að það væri miklu lengra. Það er
ótrúlega gaman að hjóla og ég er
allt í einu farinn að sjá og upplifa
hluti sem ég hef ekki tekið eftir
áður. Ég fór til dæmis út á Granda
og tók þá eftir þessari fínu gras-
þúfu sem ég hef aldrei séð áður,“
segir Pálmi. „Veður er líka engin
fyrirstaða, við Íslendingar eigum
öll lager af skjólfatnaði.“ n
Hefur þér verið boðið að
ræða við félagsráðgjafa?
Veistu hvað félagsráðgjafi
í öldrunarþjónustu gæti
aðstoðað þig með?
Félagsráðgjafar í öldrunarþjónustu
starfa víða, til dæmis hjá sveitar-
félögum, á sjúkrahúsum, hjúkrun-
arheimilum, á ýmsum stofnunum,
hjá frjálsum félagasamtökum og
sjálfstætt við samtalsmeðferð og
ráðgjöf á stofum.
„Hækkandi aldri geta fylgt
ýmsar jákvæðar breytingar. Ein-
hver hætta að vinna, fara að skoða
hentugra húsnæði, hafa meiri frí-
tíma og læra eitthvað nýtt. Svo geta
fylgt breytingar sem eru erfiðari.
Til dæmis að upplifa missi vina,
ættingja eða maka, missa eigin
heilsu og það sem mörgum þykir
fyrirkvíðanlegt; að þiggja þjónustu
inn á eigið heimili,“ segir Sirrý Sif
Sigurlaugardóttir, félagsráðgjafi
MA á fjölskyldusviði Sveitarfélags-
ins Skagafjarðar.
Sirrý Sif segir félagsráðgjafa geta
leiðbeint eða aðstoðað við þessar
breytingar, bæði þær góðu og hinar
sem eru ekki eins góðar.
„Skipulag og framkvæmd
öldrunarþjónustu er nokkuð sem
fæstir velta fyrir sér þar til það er
orðið þeim nauðsynlegt. Eðlilega.
En það getur skipt máli að vita
hvernig kerfið er og hvernig það
virkar. Hvaða rétt hef ég, hvenær
get ég sótt hann og hvert sæki ég
hann? Því getur félagsráðgjafi
svarað,“ greinir Sirrý Sif frá.
Svörin fást hjá félagsráðgjöfum
Félagsráðgjafi er lögverndað
starfsheiti en til að öðlast starfs-
réttindi sem félagsráðgjafi þarf
að ljúka þriggja ára BA-námi og í
framhaldinu tveggja ára MA-námi
frá Háskóla Íslands eða sambæri-
legum háskóla erlendis. Að loknu
námi geta þeir sótt um starfsleyfi
hjá Embætti landlæknis og leyfi
til að reka heilbrigðisþjónustu hjá
sama embætti.
„Félagsráðgjafi getur svarað
spurningum um þjónustu sem
er í boði á þínu svæði á hverjum
tíma, hvar þarf að byrja og
hvernig þjónustan er skipulögð.
Við veitingu opinberrar þjónustu er
lagt upp með minnsta inngrip fyrst,
áður en ákvarðanir sem geta verið
íþyngjandi fyrir einstaklinginn eru
teknar. Það birtist meðal annars í
þeirri kröfu að eldra fólk fái smám
saman aukna þjónustu inn á eigið
heimili áður en til þess kemur að
sækja um dagdvöl, þjónustuíbúð,
hvíldarinnlagnir eða hjúkrunar-
rými. Einhverjum kann að þykja
það óréttlátt, en í grunninn er verið
að standa vörð um rétt einstakl-
ingsins til að fá þjónustu við hæfi á
hverjum tíma. Félagsráðgjafi getur
aðstoðað, útskýrt og leiðbeint á
öllum stigum málsins. Við mælum
því með samtali við félagsráðgjafa
ef þú eða þínir hafið spurningar um
öldrunarþjónustu,“ segir Sirrý Sif. n
Fagdeild félagsráðgjafa í öldrunar-
þjónustu innan FÍ: felagsradgjof.is
Hvað gera félagsráðgjafar í öldrunarþjónustu?
Sirrý Sif Sigur-
laugardóttir,
félagsráðgjafi
MA
Hækkandi aldri fylgja ýmsar breytingar og þá býðst margvísleg þjónusta.
Pálmi Matthíasson er spenntur fyrir eftirlaunaárunum, enda á hann fullt af áhugamálum. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
Ef við sameinumst
um að láta náunga-
kærleikann gilda, þá
verður Ísland áfram besti
staður í heimi til að búa
á.
Sr. Pálmi Matthíasson
2 kynningarblað 25. september 2021 LAUGARDAGUREFRI ÁRIN