Morgunblaðið - 22.04.2021, Qupperneq 24

24 DÆGRADVÖL
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 22. APRÍL 2021
Smáralind | Kringlunni | Reykjanesbæ | Akranesi | Sími 511 2022 | dyrabaer.is
Úrval náttúrulegra bætiefna og fóðurs fyrir hunda og ketti.
Nánar á dyrabaer.is
HOLLUSTA OG HEILBRIGÐI FRÁ
70 ára Helgi er fæddur á Eskifirði
og ólst þar upp. Hann er sérkennari
að mennt og byrjaði að kenna á Eg-
ilsstöðum 1974 og varð síðan skóla-
stjóri Egilsstaðaskóla. Á sama tíma
var hann í bæjarpólitíkinni, sat í
sveitarstjórn aðal- og varamaður í
11 ár, var formaður bæjarráðs og
bæjarstjórnar eitt kjörtímabil. Þá
var Helgi bæjarstjóri kjörtímabilið
1994-1998. Helgi gerðist skólastjóri
Digranesskóla í Kópavogi 2001 og
varð síðan skólastjóri Hörðuvalla-
skóla, þegar hann var stofnaður og
var þar í tíu ár.
„Ég er núna að hugsa um fjöl-
skylduna og sjálfan mig, fer í rækt-
ina og út að hlaupa.
Það liggur við að það megi segja
að ég hafi hlaupið alla ævi. Alltaf
verið að hreyfa mig og finnst það
skipta miklu máli“ en Helgi hefur
hlaupið hálfmaraþon og vann slíkt
hlaup á Egilsstöðum.
Eiginkona Helga er Alberta Tul-
inius, f. 1952, deildarstjóri í Laug-
arnesskóla. Börn þeirra eru Axel
Hrafn, f.1973, Þóra Magnea, f.
1981, og Stefán Þór, f. 1989. Barna-
börnin eru orðin 6. Foreldrar Helga
voru hjónin Halldór Friðriksson, f.
1918, d. 2009, framkvæmdastjóri fé-
lagsheimilis á Eskifirði, sýning-
arstjóri og fleira, og Þóra Magnea
Helgadóttir, f. 1915, d. 1988 hús-
móðir.
Helgi Halldórsson
Fjölskyldan Þóra Magnea, Axel Hrafn, Helgi, Berta og Stefán Þór.
Stjörnuspá
21. mars - 19. apríl ,
Hrútur Það getur verið hættulegt að ætla
fólki krafta sem það býr ekki yfir. Reyndu
að setja þér skýr markmið og stefna svo
ótrauð/ur að þeim.
20. apríl - 20. maí +
Naut Þú verður að brjóta odd af oflæti
þínu og leita eftir samstöðu annarra við
verkefni þitt. Gefðu þér góðan tíma og ras-
aðu ekki um ráð fram í fasteignakaupum.
21. maí - 20. júní 6
Tvíburar Láttu vaða ef þú sérð hagstætt
tilboð einhvers staðar. Ekki láta áhyggjur
ná tökum á þér, þær breyta engu.
21. júní - 22. júlí 4
Krabbi Varastu að láta vonbrigði þín bitna
á öðrum og reyndu heldur að sjá björtu
hliðarnar á tilverunni. Þú getur allt sem þú
vilt, en þú þarft fyrst að vita hvað það er.
23. júlí - 22. ágúst Z
Ljón Vertu vakandi fyrir tækifærum sem
kunna að bjóðast í fjármálum. Þú færð
upplýsingar sem eiga eftir að hrista upp í
fjölskyldunni.
23. ágúst - 22. sept. l
Meyja Það freistar verulega að brjóta blað
og stefna í nýja átt. Börn læra það sem fyr-
ir þeim er haft. Ekki gera allt á hlaupum.
23. sept. - 22. okt. k
Vog Lífið hefur öðlast tilgang núna, þar
sem viss manneskja spilar stóra rullu.
Vandaðu þig þegar þú tekur ákvarðanir um
framtíðina.
23. okt. - 21. nóv. j
Sporðdreki Notaðu daginn til hugleiðslu
eða jógaiðkunar eða njóttu fegurðar í kyrr-
látu umhverfi. Láttu ekki vini þína eða
kunninga telja þér trú um eitthvað sem þú
veist að er ekki rétt.
22. nóv. - 21. des. h
Bogmaður Til að slá í gegn á einni nóttu
þarf margra ára undirbúning, ekki bara
nokkrar klukkustundir. Farðu þér hægar og
þá gengur dæmið upp.
22. des. - 19. janúar @
Steingeit Það er margt spjallað í kringum
þig og það virðist valda þér einhverjum
áhyggjum. Ekki halda að líf annarra sé auð-
veldara en þitt.
20. jan. - 18. febr. ?
Vatnsberi Eitt og annað er að angra þig
bæði heima og í vinnunni. Brjóttu heilann
um framtíðina, hvert viltu stefna?
19. feb. - 20. mars =
Fiskar Að leggja ofuráherslu á vinnuna
færir þér engin vinsældaverðlaun. Láttu til
skarar skríða í ástamálunum, þú munt ekki
sjá eftir því.
starfsemi fyrir þurfandi börn lagðist
niður þar sem slík þjónusta var veitt
í Heilsuverndarstöð Reykjavíkur
undir forystu Sigurjóns Björns-
sonar.“
Páll lagði frá upphafi áherslu á að
þjónusta hinnar nýju barnageðdeild-
ar væri fyrir allt landið. Með í starf-
inu voru fjórir læknar, þrír sálfræð-
ingar og þrír félagsráðgjafar.
Ferðuðust starfsmennirnir um allt
landið til að kanna þau börn sem tal-
in voru þurfa þess. „Sem dæmi má
nefna að ég kom reglulega við á
Akureyri til að rannsaka þurfandi
ánægjulegan tíma sem þjónaði
stórum hluta Jótlands fluttum við til
Kaupmannahafnar og tók ég þar
ýmsar áhugaverðar stöður og klár-
aði að lokum sérfræðinám 1967. En
nefna má einnig að nýverið höfðu
Svíar stofnað örfáar unglingageð-
deildir og fékk ég þar stöðu í Örebro
til að bæta frekar kunnáttuna áður
en ég flutti til Bandaríkjanna 1968 í
Los Angeles. Það byggðist á styrk
frá WHO sem dugði í eitt ár, en ann-
að ár var styrkt af aðilum í LA.
Ég vann á Reiss-Davis Child
Study Center þar sem flestir höfðu
áður unnið á Hampstead Clinic
Önnu Freud, dóttur Sigmund
Freud, en þau höfðu flúið Vín 1938.
Anna stofnaði klínik fyrir börn, en á
þessum tíma höfðu nasistar hertekið
Vínarborg og fjöldi frægra sérfræð-
inga flutti vestur um haf og tók for-
ystu ýmissa sérdeilda auk einka-
stofa, sem hlutu verulegar vin-
sældir.“
Eftir að Páll kom heim til Íslands
var honum falið að stofna barnageð-
deild við Landspítalann, sem hann
veitti forystu í aldarfjórðung.
„Deildinni var valinn staður við Dal-
braut þar sem stóð ónotað húsnæði,
sem hafði átt að nota fyrir börn, sem
vantaði vistun vegna félagslegra
vandræða. Var hluti hússins gerður
að nýrri barnageðdeild, sem vitað
var að þörf var fyrir eftir að slík
P
áll Þórir Ásgeirsson
fæddist 22. apríl 1931 á
Bergstaðastræti 69 í
Reykjavík, annar af
tveim bræðrum. „Við
fluttumst í Tjarnargötu 24, þar sem
Álfheiður Briem, amma okkar, bjó,
eftir að faðir okkar lést 1935. Hann
var málflutningsmaður, yngstur af
níu systkinum í Nesi við Seltjörn.
Móðir okkar, Friede Ingibjörg
Briem, hafði stundað píanókennslu
en stofnaði með tímanum fjölrit-
unarstofu, hafði áður starfað hjá
Eimskip og síðar hjá lögmönnum,
m.a. Sveini Björnssyni, síðar forseta
Íslands.
Stutt var í skóla fyrir mig yfir
tjörnina í Miðbæjarskólann,
Menntaskólann og Háskólann.
Ég aðstoðaði móður mína á skrif-
stofunni með röðun pappíra og
sendiferðum. Minnisstætt var þegar
móðir okkar gerðist póstmeistari
fyrir fjölda innilokaðra Íslendinga í
Evrópu, Helgi P. Briem, bróðir
mömmu, gat tekið á móti bréfum Ís-
lendinga meðan hann bjó um tíma í
Portúgal. Allir ættingjar gældu við
mig í gleði sinni yfir lífsmarki frá
ættingjum, sem lítið var vitað um í
styrjöldinni.“
Eftir stúdentspróf 1951 fór Páll
um tíma í lagadeild en skipti fljót-
lega yfir í læknadeild, þar sem allt
gekk vel með útskrift 1960. Skylda
var þá að taka að sér læknisþjónustu
og þjónaði Páll bæði á Eyrarbakka
og Blönduósi, en fór síðan í kandi-
datsár í Danmörku. Eftir það fór
hann til Svíþjóðar, til Luleå við Kir-
jálabotn nálægt Finnlandi. „Í Sví-
þjóð var mikill læknaskortur sem
varð til þess að ég tók að mér fjöl-
breyttar skurðlækningar. Ég kynnt-
ist fjölda íslenskra lækna á þessum
norðlægu slóðum.“
Síðan flutti Páll til Jótlands til
starfa á Statshospitalet í Risskov við
Árósa, þekktan rannsóknarspítala
sem m.a. fann upp notkun geðlyfsins
lithium á fullorðinsdeildinni. „En ég
fékk stöðu við nýlega barnageðdeild
við sama spítala og starfaði þar í tvö
ár mér til mikillar ánægju vegna
framúrskarandi gæða kolleganna
þar. Síðan starfaði ég eitt ár á full-
orðinsdeildinni í Risskov. Eftir
börn og kanna hvort ástæða væri til
vistunar á legudeild. Fljótlega efir
stofnun deildarinnar var komið upp
legudeild fyrir átta til níu börn frá 7
til 12 ára aldurs. Ári síðar var stofn-
uð dagdeild fyrir fimm til sjö börn.
Mikil þörf var, ekki síst, fyrir ein-
hverfa sjúklinga, sem höfðu beðið
eftir þessari þjónustu. Deildirnar
fengu þjónustu frá teymum sem í
voru læknir, sálfræðingur og fé-
lagsráðgjafi. Við báðar deildirnar
störfuðu hjúkrunarfræðingar, fóstr-
ur og annað fólk sem reyndist heppi-
legt til starfsins. Rétt er að minnast
þess að verulegur þáttur í göngu-
deildarstarfinu voru hópfundir og
einnig voru fundahöld merkur þátt-
ur í vistdeildunum. Allt frá stofnun
deildarinnar varð æ greinilegra
hversu nauðsynlegt væri að koma
upp þjónustu fyrir unglinga.“
Unglingadeild var stofnuð 1988
með styrk Kiwanis. Sjö árum síðar,
1995, lauk starfi Páls á barna- og
unglingadeildinni og honum var þá
falið að vinna með afleiðingar snjó-
flóða á Súðavík og Flateyri með
góðri aðstoð sérfræðinga geðdeild-
arinnar. „Fárviðri gerði björgun á
Súðavík ómögulega, en skár gekk á
Flateyri þar sem við höfðum lært af
reynslunni hvernig hægt var að
hjálpa eftir reynsluna frá Súðavík.
Eftir þessa reynslu reyndum við
Gylfi Ásmundsson, yfirsálfræðingur
geðdeildar Landspítalans, að skoða
ástandið í Neskaupstað eftir snjó-
flóðið 1974 og kom í ljós að aldrei er
orðið of seint að aðstoða. Sumir
Norðfirðingarnir gátu vel notað sér
þátttöku okkar. Sem betur fer hafa
ekki orðið viðlíka snjóflóð eftir þetta,
enda margt verið gert til að fyr-
irbyggja hættulegar aðstæður í
landslaginu.
Þess má geta, að starfsfólk barna-
geðdeildarinnar stóð fyrir margs
konar starfsemi sem var skyld starf-
semi barnageðlækninga, svo sem fé-
lagsskapur barnageðlækna, stuðn-
ingsfélög einhverfra og síðast en
ekki síst tók til starfa hvers konar
stuðningur við bágstödd börn með
stofnun alþjóðlegu samtakanna
Barnaheilla, sem mér var falið að
veita forystu frá upphafi. Öll þessi
samtök eru við lýði enn þá.“
Páll Ásgeirsson, fyrrverandi yfirlæknir – 90 ára
Stórfjölskyldan Páll, Lára, börn, tengdabörn og barnabörn árið 2019.
Frumkvöðull í barnageðlækningum
Hjónin Páll og Lára í Þórsmörk.
Til hamingju með daginn