Morgunblaðið - 08.06.2021, Side 20

✝
Trausti Thor-
berg Óskarsson
fæddist 19. nóv-
ember 1927. Hann
lést 27. maí 2021.
Foreldrar hans
voru Óskar Thor-
berg Jónsson, f.
5.7. 1900, d. 4.4.
1957, og Edith
Thorberg Jónsson,
f. 18.5. 1901, d.
25.4. 1987, fædd á
Borgundarhólmi í Danmörku.
Systkini Trausta voru Georg
Thorberg, f. 25.5. 1924, d. 29.5.
1947, og Elna Thorberg, f. 27.7.
1935, d. 7.10. 2008.
Trausti kvæntist hinn 5.
febrúar 1949 Dóru Sigfús-
dóttur, f. 31.12. 1927, d. 19.5.
2007, húsmóður og hann-
yrðakonu. Börn þeirra: 1) Elsa
Thorberg, f. 1950, maki Stefán
Gunnarsson, f. 1951. Börn
þeirra: a) Elna Ósk, f. 1978,
maki Fannar Freyr Sigurðsson,
f. 1978. Börn þeirra: Dóra Sig-
rún, Stefán Valur og Elsa
Björg. Fyrir á Fannar soninn
Sigurð Magna. b) Sigrún Elsa,
f. 1981, maki Guðmundur
Ragnarsson, f. 1979. Börn
þeirra: Sólveig Elsa og Stefán
Breki. c) Stefán Már, f. 1985.
Unnusta Ólöf Elín Gunnlaugs-
Trausti fæddist á Bröttugötu
3 í Grjótaþorpi en ólst upp á
Bræðraborgarstíg 16, gekk í
Miðbæjarskólann við Tjörnina
og síðar Iðnskólann þar sem
hann nam rakaraiðn. Byrjaði
sem lærlingur á rakarastofunni
í Eimskipafélagshúsinu en
stofnaði eigin rakarastofu árið
1957 ásamt Herði Þórarinssyni
á Vesturgötu 48. Meðfram rak-
araiðninni spilaði Trausti á gít-
ar og spilaði mikið m.a á Mjólk-
urstöðinni og síðar á Borginni.
Var hann einn af stofn-
meðlimum KK-sextettsins sem
byrjaði að spila 1947. Á kom-
andi árum spilaði Trausti með
allflestum tónlistarmönnum
sem voru að spila á þessum
tíma, m.a. í danshljómsveit á
Keflavíkurflugvelli. Sem ungur
maður fékk Trausti mikinn
áhuga á ljósmyndun og árið
1963 stofnuðu Dóra og Trausti
ljósmyndavöruverslunina Fótó-
húsið, sem í byrjun var í Garða-
stræti en var lengst af í Banka-
strætinu. Ráku þau verslunina í
rúm 20 ár. Að því liðnu nam
Trausti hjá Eyþóri Þorlákssyni
á gítar og lauk 8. stigi 1985.
Eftir það starfaði hann sem tón-
listarkennari bæði í Tónlistar-
skóla Mosfellsbæjar og Hafn-
arfjarðar. Trausti hafði mikinn
áhuga á bókum og nam bók-
band. Eftir Trausta liggur safn
tónlistarbóka og nótna, ásamt
stóru bókasafni.
Útförin fer fram frá Foss-
vogskirkju í dag, 8. júní 2021,
klukkan 13.
dóttir, f. 1978. Son-
ur þeirra er Breki.
2) Edith Thorberg,
f. 1953, d. 2014.
Fyrri eiginmaður
hennar var Þor-
steinn Þor-
steinsson. Þau
skildu. Dóttir
þeirra var Dóra
Thorberg, f. 1974,
d. 1991. Seinni eig-
inmaður Sigurður
Brynjólfsson. Þau skildu. Börn
þeirra: a) Sesselja Thorberg, f.
1978. Barnsfaðir Aðalsteinn
Jörundsson. Sonur þeirra er
Ísak Thorberg. Maki Magnús
Sævar Magnússon, f. 1976. Son-
ur þeirra er Matthías Thor-
berg. Fyrir á Magnús dótturina
Láru Theodóru. b) Trausti
Thorberg, f. 1980. Maki Kistín
Erla Þráinsdóttir, f. 1980. Dótt-
ir þeirra er Thelma María. 3)
Óskar Thorberg, f. 1958, maki
Berglind Steindórsdóttir, f.
1957. Dætur þeirra: a) Þyrí
Thorberg, f. 1979, maki Krist-
inn Þór Ellertsson, f. 1973.
Börn þeirra: Berglind Ósk,
Helga Björk og Ellert Þór. b)
Helga, f. 1983, maki Gunnar
Valur Gunnarsson, f. 1982.
Synir þeirra: Gunnar Bergur
og Óskar Atli.
Afi Trausti var einstakur
maður og ég er þakklát fyrir að
hafa fengið svona mikinn tíma
með honum.
Ég var tíður gestur hjá
ömmu og afa, oftar en ekki var
amma úti á svölum að prjóna.
Afi sat þar og las fyrir ömmu
blöðin, bækur eða spilaði á gít-
arinn sinn. Þar var spjallað um
stund, svo fór afi inn í vinnu-
herbergið sitt, kveikti sér í pípu
og byrjaði að spila á gítar. Eftir
sat ég með ömmu að spjalla eða
jafnvel prjóna. En eftir að elsku
amma Dóra féll frá hélt ég
heimsóknunum auðvitað áfram
og þá byrjaði ég að kynnast afa
fyrir alvöru. Hann var mikill
húmoristi og sagði skemmtilega
frá. Átti fullt af sögum enda
hefur hann átt viðburðaríka
ævi.
Afi ólst upp á heimili kondi-
torí-meistara á Bræðraborgar-
stíg og var vanur að sjá sitt fólk
vinna mikið. Enda var afi dug-
legur og vann mikið alla tíð.
Hann vildi ekki verða bakari
líkt og faðir hans og svindlaði
sér inn ári á undan í skóla og
lærði til rakara. Afi klippti á
daginn, fór heim til ömmu í mat
og lúr, svo var arkað af stað að
spila á balli um kvöldið. Afi spil-
aði á rytmagítar með KK-sext-
ett og fleiri hljómsveitum þess
tíma.
Svo fór að hann langaði á
fullorðinsárum að læra að spila
á klassískan gítar, og í fram-
haldinu gerðist hann gítarkenn-
ari líka. Hann lærði einnig bók-
band og var ljósmyndari og átti
og rak ljósmyndabúðina Fótó-
húsið í Bankastrætinu. Fyrir
þessar sakir dáði ég afa, hann
lét ekkert stoppa sig í að fylgja
eftir áhugamálunum sínum og
ná að samtvinna það sinni
vinnu.
Afi var algjör fyrirmynd í
mörgu. Hann var skipulagður,
reglusamur og hugsaði vel um
hvað hann borðaði. Hann gekk
mikið og var heilsuhraustur.
Það var mikill klassi yfir honum
afa mínum. Hann var alltaf vel
tilhafður, vel klipptur, rakaður
og með rakspíra. Alltaf mun
lyktin af Old Spice minna mig á
afa Trausta. Hann afi átti sinn
einkennisklæðnað sem var blá
stuttermaskyrta við ljósar kakí-
buxur. Ef það var kalt var
dökkblá v-hálsmálspeysa yfir.
Ég man ekki eftir honum öðru-
vísi.
„Ef ég væri ekki til … að þá
væruð þið ekki til“ eins og hann
sagði oft við okkur í gríni. Afi
fylgdist vel með okkur fjöl-
skyldunni, hvernig gengi hjá
okkur Kidda, hvernig vinnan
gengi, hvernig krakkarnir
hefðu það og hann vildi vita
hvað þau væru að læra nýtt í líf-
inu. Börnin okkar elskuðu að
hlaupa til langafa, spjalla og
ræða um hvað skipti þau máli.
Svo var alltaf gott að fá jóla-
köku og mjólkurglas við eldhús-
borðið og spjalla saman um allt
milli himins og jarðar.
Elsku afi, hvíl í friði, við elsk-
um þig og eigum eftir að sakna
þín.
Þyrí, Kristinn, Berglind
Ósk, Helga Björk og
Ellert Þór.
Afi Trausti var alveg stór-
skemmtileg týpa og engum lík-
ur. Hann var hlýr og góður,
húmoristi, fróðleiksfús og ein-
staklega frásagnarglaður. Hann
gat talað lengi þegar hann átti
sviðið, enda frá mörgu að segja.
Afi var smekkmaður mikill, allt-
af vel tilhafður og vissi hvað
hann vildi. Þegar fjölskyldu-
meðlimir voru að þvælast um
heiminn fylgdu gjarnan með
beiðnir frá afa um sendiferð í
ákveðna búð til að kaupa pör af
bestu inniskónum eða ákveðinni
skyrtu. Alveg eins og hann
klæddist alltaf samskonar fatn-
aði þá var regla á flestu og
nægjusemin í fyrirrúmi, sami
morgunmatur um helgar sem
hann hlakkaði alltaf til að fá;
fullkomið magn af neskaffi í
bollann, skyr og grautur og rétt
magn af marmelaði á brauð –
bara rétt aftan á teskeið. Ég
hugsa alltaf til hans þegar ein-
hver fær sér ótæpilega af
marmelaði eða sultu. Við nutum
þess að vera með ömmu og afa á
jólunum á árum áður, og síð-
ustu árin kom hann einn til okk-
ar og jólin voru alltaf hátíðlegri
þegar hann var hjá okkur. Allt-
af skyldi lesa af gjafamiðum
upphátt, hátt og skýrt, og fara
yfir hvaða frænka eða vinur
væri að gefa. Þegar gjöfin kom í
ljós var gott að láta hana ganga
og gefa öllum færi á að skoða,
áður en farið var í þá næstu.
Maðurinn minn skildi ekki á
okkar fyrstu árum hvernig við
gátum verið að opna gjafir fram
yfir miðnætti, en áttaði sig
fljótt á því eftir að hann kynnt-
ist jólum með afa.
Hugðarefnin voru æði mörg
og honum leiddist aldrei. Hann
sagði við mig um áttrætt að það
væru hreinlega ekki nógu
margar klukkustundir í sólar-
hringnum til að komast yfir allt
það sem hann vildi sinna. Hann
las mikið alla tíð og eftir að
amma Dóra féll frá fylltist borð-
stofuborðið af alls kyns bókum,
nótum, úrklippum og öðru efni
sem hann var að lesa. Orrustur
í heimsstyrjöldum frá öllum
sjónarhólum og hvaðeina. Bók-
bandið átti líka hug hans en
alltaf var tónlistin stór hluti af
lífi hans. Minningin af honum
sitjandi við skrifborðið með píp-
una og gítarinn í hendi hripandi
á nótnablöð lifir með okkur.
Móttökurnar voru alltaf góð-
ar þegar við komum og nærvera
hans hlý. Hann fylgdist vel með
lífi og starfi fjölskyldumeðlima
og hafði einskæran áhuga á
langafabörnunum. Stúderaði
hvert og eitt þeirra og var svo
naskur að sjá styrkleika þeirra
og spáði bjartri framtíð fyrir
þau öll. Alltaf smá grín, mjólk
og jólakaka og allfast klapp á
bakið. Samband okkar var alltaf
gott en varð nánara eftir að
elsku amma Dóra lést. Þá komu
sögurnar hver af annarri og ég
er þakklát fyrir að hafa fengið
þennan tíma með honum. Ævi
hans var löng og viðburðarík og
hann var alla tíð vinnusamur.
Hann sagðist samt hafa gaman
af því á vetrardögum að fylgjast
með fólki skafa bíla og moka til
að koma sér til vinnu og hugsa
með sér „búinn með’idda!“ og fá
sér svo kaffibolla í hlýjunni.
Við munum sakna þess sárt
að sjá hann við skrifborðið,
finna pípulyktina, fá klapp á
bakið og spjalla á svölunum í
Lækjarsmáranum. Og eins og
hann sagði svo oft: ef hann hefði
ekki verið til þá værum við ekki
til! „På gensyn,“ elsku afi.
Helga, Gunnar Valur og
strákarnir.
Takk fyrir að koma og kveðja
mig sagðir þú við mig elsku afi
Trausti, tilbúinn að hefja ferð-
lagið yfir. Elsku afi minn, takk
fyrir að ég gat kvatt þig, það
var mjög mikilvægt fyrir mig að
geta það og fyrir mér eru þessir
seinustu dagar og allar stund-
irnar í gegnum lífið mjög dýr-
mætar minningar sem ég mun
ávallt geyma í hjarta mér. Ég
lofa að ég fer með myndirnar,
læt gera þrjú stykki, glossy,
svarthvítt í 13x18 eins og þú
treystir mér fyrir, láttu mig svo
vita hvað þú vilt að ég geri við
þær. Ég mun aldrei gleyma
stundunum með þér, öllum sög-
unum þínum, þvílíkur upplýs-
ingabanki, hafsjór af fróðleik og
minningum. Ég er svo þakklát
fyrir að Fannar minn og börnin
okkar fengu að kynnast þér og
við munum halda minningum
um þig á lífi um ókomin ár. Þeg-
ar ég kom og kvaddi þig þá
lagði ég hendur mínar á þínar,
þær voru svo fallegar, mjúkar,
æðaberar og stórar. Alvöru-
vinnulúkur sem eru búnar að
standa vaktina með þér öll þessi
ár, klippa og raka óteljandi
marga, spila á gítar á dansleikj-
um, tónleikum, í Stigahlíðinni, á
Sólvallagötunni, í Lækjasmár-
anum, erlendis og á miklu fleiri
stöðum. Þær eru búnar að
skrifa ótal nótur, bréf, teikna öll
fallegu kortin með fánanum,
smella af óteljandi ljósmyndum
og halda utan um okkur fólkið
þitt. Elsku afi, þú varst gull-
moli, ég veit að þú ert kominn á
góðan stað núna með ömmu
Dóru og öllum hinum, sáttur og
þakklátur fyrir lífið þitt, öll 93
árin þín hér á jörðinni. Lýsi,
egg, ristað brauð með sterkum
osti eða Búra, smá marmelaði
bara öðrum megin á skeiðinni
og dreifa vel úr því, jólakaka og
kaffibolli er greinilega súper-
fæða miðað við hraustleika
þinn. Eins og þú sagðir svo oft:
Vissuð þið að án mín væruð þið
ekki til! Elsku afi Trausti: „På
gensyn.“ Þín
Elna Ósk.
Langri og farsælli lífsgöngu
Trausta Thorberg er lokið.
Kynni okkar Trausta hófust
fyrir um hálfri öld, þegar hann
stofnaði ljósmyndavöruversl-
unina Fótóhúsið ásamt eigin-
konu sinni, Dóru Sigfúsdóttur,
en þau innleiddu miklar breyt-
ingar á sölu ljósmyndavara hér
á landi.
Trausti varð fyrsti ljós-
myndavörukaupmaður landsins
sem bauð vandaðar myndavélar
til sölu „yfir búðarborðið“. Áður
hafði slík vara komið til Íslands
eftir „krókaleiðum“, þar sem
tollar og önnur aðflutningsgjöld
voru ekki í hávegum höfð.
Trausti í Fótóhúsinu var ein-
stakur séntilmaður, sem veitti
viðskiptavinum sínum ávallt
frábæra þjónustu og kennslu á
nýja tækni í ljósmyndun. Í sam-
starfi okkar var mottóið „að
auðvelda fleirum að taka betri
myndir, fyrir minni pening“.
Mitt hlutverk var að aðstoða við
val og útvegun á nýjum tækni-
búnaði til myndatöku.
Trausti var vinmargur og því
oft fjölmennt á litlu kaffistof-
unni baka til í Fótóhúsinu. Þar
höfðum við, margir dellukallar,
góðan stað til að spá og spjalla
um okkar áhugamál.
Fjölskylda Trausta var mjög
samhent og bæði Dóra og Elsa,
dóttir þeirra, unnu hörðum
höndum við rekstur fyrirtækis-
ins.
Fljótlega var okkur Trausta
boðið í heimsókn til ljósmynda-
vöruframleiðenda í Japan og
varð sú ferð árangursrík og
skemmtileg. Meðan á heim-
sókninni stóð voru kirsuberja-
trén í fullum blóma og einn dag-
part týndi ég Trausta við
myndatökur af dýrðinni. Ég
óttaðist að eitthvað hefði komið
fyrir hann, en þegar ég fann
kappann í kirsuberjagarðinum
takandi nærmyndir af fegurð-
inni hafði ég orð á því að ég
hefði verið orðinn stressaður.
Sallarólegur svaraði hann að
stressið í mér væri mun hættu-
legra en friðurinn hjá kirsu-
berjatrjánum.
Ánægjulegt samstarf okkar
hélt áfram þar til hann hætti
Trausti Thorberg
Óskarsson
20 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 8. JÚNÍ 2021
með stórt heimili. Á sólardögum
var oft farið með straujárnið,
saumavélina eða vöfflujárnið
suður undir vegg og heimilis-
störfin unnin úti við. Alvanalegt
var að Svana settist við píanóið
og spilaði „Fjárlögin“, allir
sungu með og þegar foreldrar
mínir komu í heimsókn um
helgar sungu Sæmi og pabbi
tvísöng við undirleik hennar,
ógleymanlegt þeim sem á
hlýddu.
Svana hafði einstakt lag á að
umgangast fólk sem jafningja
og láta það finna til sín, sér-
staklega átti hún gott með og
fannst gaman að tala við yngra
fólkið, hún var mjög listhneigð
og sótti sýningar og tónleika al-
veg til hins síðasta. Hún var
eldhress í anda til hinsta dags,
fylgdist vel með og hafði
ákveðnar skoðanir á hlutunum.
Við vorum alltaf miklar vin-
konur, hittumst reglulega, töl-
uðum oft saman í síma, einmitt
kvöldið fyrir andlát hennar átt-
um við okkar síðasta símtal, þá
lá mjög vel á henni sem endra-
nær og var hlegið og skríkt.
Þau verða ekki fleiri símtölin,
ekki fleiri heimsóknirnar. Ég á
eftir að sakna þeirra.
Blessuð sé minning Svönu
minnar.
Katrín Finnbogadóttir.
Svanfríður Ingvarsdóttir, eða
amma Svana eins og hún var
iðulega kölluð á mínu heimili, ku
hafa sagt nýverið að hún þyrfti
helst að komast í gleðskap einu
sinni í viku, það héldi henni
gangandi. Það má því með sanni
segja að síðustu vikurnar í lífi
hennar hafi verið einkar gleði-
legar því þá fagnaði hún fertugs-
afmæli elsta barnabarns síns og
eiginmanns míns, Sæmundar
Ara, og afmælum yngstu dóttur
sinnar, Soffíu, og Erlendar sonar
hennar. Þar var hún umvafin
nánustu fjölskyldu og vinum og
hrókur alls fagnaðar eins og svo
oft áður.
Svanfríður var sannkölluð
ættmóðir og rótfesta í lífi fjöl-
skyldunnar, glæsileg kona með
bros á vör og blik í auga. Það
var alltaf gaman með Svönu,
hún var síung, forvitin og
áhugasöm um lífið. Aldrei upp-
lifði maður Svönu sem gamal-
menni; hún var einfaldlega
hress týpa fram á síðustu
stundu.
Eftirminnilegar stundir með
ömmu Svönu voru hádegishléin
sem ég varði með henni þegar
ég kenndi um hríð við Skóla-
hljómsveit Árbæjar og Breið-
holts. Þá kom ég gjarnan við
hjá henni og hún reiddi fram
hádegishlaðborð án þess að
hafa nokkuð fyrir því að því er
virtist, þá komin hátt á níræð-
isaldur. Oftar en ekki birtust
gleðigjafarnir dætur hennar í
þessum heimsóknum eða aðrir
góðir gestir því fólk laðaðist að
henni.
Svana opnaði heimili sitt fyrir
fjölskyldu minni í Íslandsferð-
um okkar þegar við vorum bú-
sett í Kaliforníu. Þar með vor-
um við komin í hóp nánast allra
fjölskyldumeðlima sem hafa bú-
ið í Urðarstekk 12 til lengri eða
skemmri tíma. Þar rak hún
einnig gistiheimili til fjölda ára
og tengdist þannig umheimin-
um. Margir hverjir komu ár eft-
ir ár til hennar og mynduðu
sterk vinatengsl við Svönu.
Stórfjölskyldan var minnt á það
með veglegu konfektkössunum
sem bárust henni frá ýmsum
heimshornum fyrir hver einustu
jól.
Maður gat líka átt von á að
rekast á heimsfrægar popp-
stjörnur hjá Svönu en Gisti-
heimili Svanfríðar átti í nánu
samstarfi við Gróðurhúsið,
hljóðver Valgeirs Sigurðssonar í
Breiðholti. Ein þeirra, Will Old-
ham eða hann Will vinur minn
eins og Svana kallaði hann,
sagði frá því í viðtali við Grape-
vine að stórkostleg eldri kona
að nafni Svana hefði hjálpað sér
að aðlagast samfélaginu með því
að bjóða upp á gistingu með
morgunmat á notalegu heimili
sínu og þannig hefði Íslands-
dvölin orðið töfrum líkust.
Svana kunni nefnilega að draga
fram töfrana í lífinu. Sjálf er ég
mjög þakklát fyrir að hafa
kynnst Svanfríði. Hún er sterk
fyrirmynd sem lifir áfram í
hjörtum okkar.
Berglind María
Tómasdóttir.
Minningarnar ryðjast fram,
Svana brosandi, Svana syngj-
andi. Og svo er það Bjallinn, nafli
heimsins, þar áttu systkinin frá
Látalæti samastað hjá elstu syst-
urinni eftir að faðir þeirra lést
árið 1912 og fjölskyldunni var
tvístrað. Allar götur síðan hefur
3., 4. og 5. ættliður Látalætis-
fólks, jafnvel 6. liður, numið
tengslin, enda Bjallasystkinin
ættrækin og glaðsinna. Systurn-
ar önnuðust uppeldi fjölda systk-
inabarna, Lokastígsbræðurnir
Hrafn og Jakob voru þar á með-
al.
Fyrstu minningar okkar eldri
systkinanna um Svönu frænku
eru frá því að hún sótti Kvenna-
skólann í Reykjavík og kom í
hádegismat til foreldra okkar á
Lokastíg. Svönustóll, kollur af
Lokastígnum, er enn í notkun.
Og það var spilað og sungið.
Svo var ekki lengur Svana
heldur Svana og Sæmi, það var
riðið út í bjarta vornóttina og
sungið. Þau buðu litlu Loka-
stígssystkinunum, Jóni Ár-
manni og Valgerði, með sér í
sveitina og þar var meira að
segja gist. Ævintýri sem aldrei
gleymist.
Katrín sá dagsins ljós, barn-
eignarfrí voru ekki löng, hlaupið
var undir með pössun svo Svana
gæti snúið aftur til vinnu á
Rannsóknastofu Landspítalans
þar sem hún var dáð. Síðan
bættust Þóra Fríða og Signý í
hópinn og Svana og Sæmi flutt-
ust að Kornbrekkum. Jón Ár-
mann bróðir okkar dvaldist hjá
þeim, vistmennirnir á Akurhóli
urðu allir vinir hans.
Svana bakaði heimsins bestu
tertur, tertur með glassúr og
sítrónuflusi. Það var á við dvöl á
húsmæðraskóla að fylgjast með.
„Nú ætla ég að spara,“ sagði
Svana, „ég ætla að hætta að
baka tertur.“ Foreldrar okkar
hlupu í skarðið eitt sinn þegar
Svana og Sæmi fóru barnlaus í
utanlandsferð, þvílík upplifun,
jafnaðist á við sólarlandaferð
fyrir okkur.
Fjölskyldan flutti suður og
Soffía bættist í hópinn. Hist var
á jólum, í afmælum eða af engu
tilefni og það var sungið. Eitt
gleymist aldrei. Vorið 1969 kom
eitt okkar systkina heim eftir
sex ára dvöl erlendis. Það var
alltaf rok, rigning, einmanalegt
og kalt. Svana og Sæmundur
tóku viðkomandi með sér í út-
reiðartúr eina vornóttina, þarf
ekki að taka fram að hún var
ekki hestamanneskja. Riðnar
voru leirurnar frá Hvalfirði til
Kollafjarðar. Nóttin var björt,
veðrið stillt, allt var hljótt nema
hófaslögin. Þetta var fegursta
nótt sem hún hafði lifað, hún var
komin heim.
Við Lokastígssystkinin kveðj-
um Svönu frænku okkar með
þakklæti fyrir allan sönginn og
gleðina og vottum dætrunum og
fjölskyldum þeirra okkar dýpstu
samúð.
Hrafn, Guðrún og
Valgerður Hallgrímsbörn.
Svanfríður Guðrún
Ingvarsdóttir