Morgunblaðið - 04.06.2021, Side 2

2 MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 4. JÚNÍ 2021
Útgefandi Árvakur Umsjón Marta María Jónasdóttir Blaðamenn Marta María Jónasdóttir mm@mbl.is, Elínrós Líndal elinros@mbl.is
Margréti Hugrúnu Gústavsdóttur margret.hugrun@gmail.com Auglýsingar Katrín Theódórsdóttirkata@mbl.is Prentun Landsprent ehf.
Forsíðumyndina tók
Sigurjón Pétursson.
Á Íslandi, þar sem sumarið varir kannski ekki sérlega lengi og er ekki mjög
hlýtt í veðri, hefur fólk tekið til sinna ráða. Það er hægt að gera alls konar
sniðugt til að hafa það sem best. Fólk er til dæmis farið að gera útisvæðin
hjá sér þannig að hægt sé að nota þau allan ársins hring. Fólk steypir
sökkla undir garðhýsi, stækkar pallana og byggir jafnvel yfir þá ef það er í
mjög miklu stuði. Glerjar hjá sér svalirnar og býr til skjólveggi.
Í veirunni varð sprenging í sölu á heitum pottum og sumir gerðust svo
djarfir að fjárfesta í tveimur pottum, einum heitum og öðrum köldum. Vin-
sældir sauna-ferða jukust mikið og veit ég um marga sem hafa byggt sér
saunu í garðinum til að auka lífsgæði sín. Sauna með útsýni er líka eitthvað
sem einhverjir sækjast eftir. Nefni engin nöfn en játa að ég hef hringt nokkur
símtöl í stolta saunu-eigendur til að leita ráða. Ef þetta fólk er spurt um
ágæti saununnar þá er svarið alltaf á þá leið að ég verði að eignast slíkan
grip. Svo er mér bent á arkitekta sem teikna flottustu saunur landins og
landslagsarkitekta sem passa upp á að útisvæðið verði ekki eins og rusla-
haugur.
Veiran hefur kennt sund- og sauna-þyrstu fólki að það er kannski ekki
alltaf hægt að treysta á að komast og þá er kannski betra að hafa allt sem
þarf í bakgarðinum. Þegar fólk verður háð ferðum í saununa þá finnur það
mikinn mun ef það kemst ekki. Þess vegna skil ég þetta fólk sem hefur
ákveðið að verja sparifé sínu í slíkan munað.
Þegar mannkynssagan er skoðun má sjá að fólk hefur oft eytt spariféi
sínu í meiri vitleysu en saunu. Það að komast í hitann og ná að slaka á gerir
mjög mikið fyrir heilsu fólks. Það er þó ekki sama hvernig saunu-ferðir eru
pródúseraðar. Það er til dæmis ástæða fyrir því að það er alltaf stundaglas í
saunum heimsins. Fólk á að mæla tímann ef það ætlar að fá sem mest út úr
sauna-ferðinni.
Í mörg ár hafði ég farið töluvert í saunu en saunu-ferðirnar í sundlauginni
voru ómarkvissar. Ég fór í kalda pottinn og gufuna til skiptis. Ég tók ekki tím-
ann og pældi ekkert í því hvað saunan væri raunverulega að gera. Ég fann
þó að hún gerði mér gott.
Eitt það dýrmætasta við mína uppáhaldssundlaug er að stórmenni
landsins venja komur sínar þangað. Í saununni eru heimsmálin krufin og
oftar en ekki er nýjum hugmyndum plantað. Í eitt skipti hitti ég mann sem
hafði lesið sér svo vel til um saunu-ferðir að hann sannfærði mig um að best
væri að vera inni í henni í alla vega kortér í senn, helst lengur. Það væri líka
gott að vera í kortér, hvíla sig smá frammi á sundlaugarbakkanum, og taka
svo annað kortér. Hann hafði lesið sér til um það að fólk ætti ekki að fara í
kalda pottinn inn á milli því þannig eyðilegðust áhrif gufunnar. Hann fullyrti
líka að sauna-ferðir gætu lengt lífaldur okkar heilmikið.
Það sem gerist í saununni er að blóðflæði í líkamanum eykst og púlsinn
fer upp. Fólk svitnar sem gerir það að verkum að það losar sig við þung-
málma úr líkamanum eða svo segja saunu-sérfræðingarnir. Þessir sérfræð-
ingar segja líka að sauna geti bætt árangur á íþróttasviðinu ef fólk hefur
áhuga á því.
Einhverjir sérfræðingar halda því líka fram að sauna-ferðir auki efnaskipti
í líkamanum. Hvað sem sérfræðingar segja þá veit
ég bara að sauna-ferðir auka vellíðan. Þær
draga úr þreytu, bólgum og stressi og ein-
hvern veginn nær líkaminn alltaf að núllstillast
í gufunni sama hvað gengið hefur á yfir dag-
inn. Þessar ferðir í saununa skila meiri virkni
ef tíminn er mældur heldur en ef fólk gerir
bara eitthvað. Ég mæli því hiklaust með
því að þið gefið þessu séns ef þið eruð
ekki nú þegar búin að hoppa á vagn-
inn. En hvort ég þurfi mína prívat-
saunu er svo annað og stærra mál.
Gleðilegt sumar!
Ljósmynd/Colourbox
Góð leið til að
auka lífsgæðin
MartaMaría Jónasdóttir
H
vaða blóm er uppáhaldsblómið í garð-
inum?
„Öll blóm eru uppáhalds en þessa dagana
eru silfursóley og blásólir mjög ofarlega á
listanum. Annars finnst mér erfitt að gera
upp á milli plantna, það er eins og að gera upp á milli
barnanna sinna.“
Hvar kaupirðu þér garðyrkjufatnað?
„Síðasta flík sem ég keypti til garðvinnu voru geggj-
aðar vinnubuxur hjá Sindra nema það vantar á þær rass-
vasa. Ég skil ekki af hverju konur ættu að þurfa færri
vasa en karlar! Annars enda allar flíkur einhvern veginn
sem vinnuföt nema kannski sparikjólarnir. Mig langar
samt mjög mikið í bleik-
ar vinnubuxur eins og
vinkona mín á, held það
sé toppurinn að garð-
yrkjast í bleikum vinnu-
buxum.“
Hvað er best að borða
í garðinum?
„Grillmatinn að sjálf-
sögðu en annars er
súkkulaði alltaf sér-
staklega ljúffengt utan-
húss.“
Hvar fást flottustu
garðáhöldin?
„Þetta er mjög erfið
spurning, ég sækist aðallega eftir því að kaupa áhöld
sem endast og kaupi því aðeins dýrari verkfæri sem
duga. Yfirleitt fer ég á milli garðyrkjuverslana og kaupi
kannski eitthvað alls staðar. Það fer allt eftir því hvað
mig vantar.“
Hver er draumasláttuvélin? „Draumasláttuvélin er lík-
lega gamla sláttuvélin sem maður ýtir á undan sér. Hún
mengar ekki og tryggir að sá sem ýtir henni á undan
sér kemst í mjög gott form. Ég sé alveg fyrir mér að ég
gæti staðið á hliðarlínunni og hvatt eiginmanninn
dyggilega áfram við sláttinn.“
Áttu þér uppáhaldstré í garðinum?
„Uppáhaldstréð mitt þessa dagana er
gullregn. Það er með þvílíku blóma-
hafi, fallegu vaxtarlagi. Er harð-
gert og duglegt við íslenskar að-
stæður.“
Hver er uppáhaldsiðjan í
garðinum?
„Ég elska að reyta arfa. Mér
finnst svo ótrúlega gaman að
sjá árangurinn eftir að hafa
hreinsað arfa úr beðum. Það
hlakkar í mér í hvert sinn sem ég
næ illgresisplöntu sem ekki er búin að
ná að fella fræ og fjölga sér þannig. Það
eru jú litlu sigrarnir í lífinu sem krydda tilveruna.“
Hver er flottasti garður utan landsteinanna sem þú
hefur komið í?
„Garður konunglega breska garðyrkjufélagsins
(RHS) í Wisley, rétt fyrir sunnan London. Það er
dásamlegur garður sem ég heimsæki eins oft og
mögulegt er.“
Áttu þér uppháldsgarð hér heima?
„Uppáhaldsgarðarnir mínir hér heima eru Grasa-
garðurinn í Laugardal og Lystigarðurinn á Akureyri.
Þetta eru ótrúlega flottir garðar, snyrtilegir og grósku-
miklir. Það er mikill metnaður í þeim sem sjá um
garðana og þarna má finna allar mögulegar og ómögu-
legar plöntur. Fyrir plöntuáhugamanneskju eins og mig
er nauðsynlegt að fara oft og mörgum sinnum í þessa
garða á hverju sumri og maður sér alltaf eitthvað nýtt.
Svo er ég alltaf veik fyrir fallegum matjurtagörðum hvar
svo sem þá er að finna.“
Hver er uppáhaldsveitingastaðurinn þinn?
„Ég held að það sé veitingahúsið Mika í Reykholti í
Biskupstungum. Þar er frábær matur sem hentar
allri fjölskyldunni og þjónustan dásamleg.“
Hvaða snjallforrit notar þú mest?
„Facebook eins og kannski þorri fólks á mínum
aldri.“
Hver er fyrirmynd þín í garðvinnu?
„Ég get ekki sagt að ég eigi einungis eina fyr-
irmynd í garðyrkju. Það eru svo margir sem eru
að gera góða hluti sem hægt
er að læra af. Mér finnst fag-
ið vera í stöðugri þróun. En
ef ég ætti að nefna einn aðila
þá væri það Vernharður
Gunnarsson, eigandi Gróðr-
arstöðvarinnar Storðar. Ég
vann hjá honum um árabil
og var það mjög lærdóms-
ríkt. Hann getur ræktað
allt.“
Hver er
uppáhaldsupplýsinga-
veitan þín um garðrækt?
„Ég fylgist með fjölda frá-
bærra hópa á Facebook eins
og Ræktaðu garðinn þinn og
Stofublóm – inniblóm –
pottablóm sem þeir félagar
Vilmundur Hansen og Haf-
steinn Hafliðason halda úti. Þar skiptist fólk á alls
konar upplýsingum og miðlar þekkingu og
reynslu til annarra. Svo eru facebook- og
heimasíður Garðyrkjufélags Íslands
(www.gardurinn.is) og heimasíður er-
lendra garðyrkjufélaga töluverðir tíma-
þjófar. Fyrir utan ýmsar faglegar upp-
lýsingaveitur sem við
garðyrkjufræðingar fylgjumst með til að
halda okkur við í faginu.“
Af hverju ætti fólk að rækta
garðinn sinn?
„Garðyrkja er áhugamál
fjölda fólks og frábært að sjá
hvað áhuginn hefur vaxið og
hreinlega sprungið út síðustu
árin. Fyrir utan útiveruna, já-
kvæðu áhrifin á andlega og lík-
amlega heilsu og gleðina við
það að búa til fallegt umhverfi
í garðinum sínum þá eru allar
plöntur sem við ræktun í fullri
vinnu við kolefnisbindingu og
stuðla þannig að betra umhverfi fyrir okkur öll. Heima-
ræktað grænmeti er alltaf besta grænmetið og auðvitað
eigum við að rækta sem mest sjálf. Hvert einasta brok-
kolí sem við ræktum hér á Íslandi þarf þá ekki að flytja
til landsins með tilheyrandi mengun.“
„Toppurinn að garð-
yrkjast í bleikum
vinnubuxum“
Guðríður Helgadóttir garðyrkjufræð-
ingur hefur kennt garðyrkju um árabil í
Garðyrkjuskólanum á Reykjum og frætt
almenning um garðyrkju með ýmsum
hætti í gegnum árin. Hún skilur ekki af
hverju vinnubxur kvenna eru með færri
vösum en karla og dreymir um bleikar
vinnubuxur í garðinn í sumar.
Elínrós Líndal | elinros@mbl.is
Guðríði finnst best að borða
góðan grillmat í garðinum.
Silfursóley er í
uppáhaldi hjá
Guðríði núna.
Gullregn er með
fallegt vaxtarlag
og er harðgert tré
sem stendur vel af
sér veður og vind
á Íslandi.
Ljósmynd/Colourbox
Allar plöntur sem við
ræktum eru í fullri vinnu
við kolefnisbindingu og
stuðla þannig að betra
umhverfi fyrir okkur öll.
Ljósmynd/Colourbox
Ljósmynd/Colourbox
Guðríður Helgadóttir
garðyrkjufræðingur
er stundum kölluð
Gurrý í garðinum.