Morgunblaðið - 27.07.2021, Blaðsíða 12

12 FRÉTTIR
Viðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 27. JÚLÍ 2021
PON er umboðsaðili
PON Pétur O. Nikulásson ehf.
Melabraut 21, 220 Hafnarfjörður
Sími 580 0110 | pon.is
Við bjóðum alla Jungheinrich eigendur velkomna!
GÆÐI OG ÞJÓNUSTA STUTT
« Arctic Green Energy, sem stofnað
var til að þróa og reka umhverfisvænar
jarðhitaveitur í Asíu með íslensku hug-
viti og þekkingu, hefur fengið 240 millj-
ónir dollara, jafnvirði u.þ.b. 30 millj-
arða íslenskra króna, í formi nýs
hlutafjár frá Þjóðarsjóði Singapúr, GIC.
Þetta kemur fram í tilkynningu sem
fyrirtækin sendu frá sér um miðjan dag
í gær.
Þar segir að Arctic Green sé orðinn
stór leikandi á heimsvísu við orkuskipti
sem miði að kolefnislausri orkufram-
leiðslu. Það hafi fyrirtækið nú síðast
gert með þróun og uppbyggingu þess
fyrirtækis á sviði jarðhitanýtingar sem
vaxi hraðast í heiminum. Er þar vísað
til Sinopec Green Energy í Kína sem er
í eigu Sinopec og Arctic Green.
Haukur Harðarson, stjórnarformaður
og stofnandi Arctic Green Energy, segir
fjárfestingu GIC í fyrirtækinu auka
mjög burði fyrirtækisins til þess að
ráðast í fjölda
nýrra verkefna.
„Að brjóta niður
skorsteina og um-
breyta fleiri borg-
um í átt til heilsu-
samlegra lifnaðar-
hátta er nú
raunverulegur
kostur og við horf-
um björtum aug-
um til samstarfsins við GIC til að gera
þetta að veruleika.“ Forsvarsmenn GIC
ítreka í yfirlýsingu að þeir séu lang-
tímafjárfestir sem líti á Arctic Green
sem leiðandi á heimsvísu við innleið-
ingu jarðhitanýtingar til húshitunar.
Þeir hlakki til að styðja við bak fyrir-
tækisins við frekari vöxt á Evrópumark-
aði.
J.P. Morgan var ráðgjafi Arctic Green
Energy í viðræðum við GIC sem lauk
með fjárfestingu sjóðsins í fyrirtækinu.
Arctic Green Energy fær 30 milljarða króna í
formi nýs hlutafjár frá Þjóðarsjóði Singapúr
Haukur Harðarson
« Hlutabréf Icelandair Group lækkuðu
um tæp 5% í viðskiptum gærdagsins.
Félagið hafði hækkað um tæp 6% í við-
skiptum á föstudag en mörkuðum var
lokað áður en sóttvarnaráðstafanir
stjórnvalda voru kynntar. Ekkert félag á
aðalmarkaði lækkaði með viðlíka hætti í
gær. Á First North lækkaði Play um
2,3% og Solid Clouds um 5,3%.
Icelandair lækkaði mest
Fyrirhugaðar höfuðstöðvar Landsbankans
eru að taka á sig mynd en fram undan er að
klæða húsið að utan með steinum.
Þær upplýsingar fengust frá Landsbank-
anum að klæðningin er úr íslensku blágrýti.
„Um er að ræða um það bil 3.000 m2 af
klæðningu fyrir útveggi hússins. Vinna við
utanhússklæðningu fer fram samhliða
fullnaðarfrágangi. Reiknað er með að húsið
verði tekið í notkun á seinni hluta ársins
2022. Uppsetning á klæðningu hefst með því
að leiðarar til festinga á klæðningu eru festir
á útveggi. Sá verkþáttur er þegar hafinn,“
sagði í svari frá bankanum um verkefnið.
Glerhjúpur setur sem kunnugt er mikinn
svip á Hörpu, austan við fyrirhugaðar höfuð-
stöðvar bankans, og verður því athyglisvert
að sjá hvernig hjúparnir kallast á, ef svo má
að orði komast, þegar Landsbankinn tekur
húsið í notkun á næsta ári. baldura@mbl.is
Uppsetning blágrýtishjúpsins á Landsbankahöllinni að hefjast
Morgunblaðið/BaldurTeikning/Arkþing Nordic og C.F. Møller
27. júlí 2021
Gengi Kaup Sala Mið
Dollari 126.6
Sterlingspund 174.14
Kanadadalur 100.74
Dönsk króna 20.032
Norsk króna 14.318
Sænsk króna 14.594
Svissn. franki 137.48
Japanskt jen 1.1451
SDR 179.85
Evra 149.0
Meðalgengi/Viðskiptavog þröng 177.0551
BAKSVIÐ
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Gylfi Zoega, prófessor í hagfræði við
Háskóla Íslands og nefndarmaður í
peningastefnunefnd Seðlabankans,
segir vaxtalækkanir jafnan leiða til
hærra fasteignaverðs þegar til
skamms tíma er litið. Það sé hins
vegar ekki hlutverk peningastefnu-
nefndar að taka afstöðu til áhrifa
þessa á dreifingu eigna og tekna.
Tilefnið er viðtal við Ragnar Þór
Ingólfsson, formann VR, í Morgun-
blaðinu í gær en hann sagði hækk-
andi fasteignaverð áhyggjuefni. Taldi
jafnframt að stjórnvöld hefðu sýnt
andvaraleysi með því að grípa ekki til
fleiri mótvægisaðgerða vegna áhrifa
vaxtalækkana á fasteignaverðið.
Óvissan var mikil
Gylfi rifjar upp að hækkun fast-
eignaverðs auki eftirspurn í hagkerf-
inu vegna meiri framkvæmda sem sé
tilgangur vaxtalækkunar við núver-
andi aðstæður. Þegar vextir voru
lækkaðir hafi jafnframt verið mikil
óvissa um þróun eignaverðs sem
hefði getað lækkað vegna samdráttar
í ferðaþjónustu vegna farsóttarinnar,
ef ekki hefðu komið til lægri vextir.
Þá hafi þeir í för
með sér hærra
verð hlutabréfa
og fyrirtæki fái þá
hagstæðari fjár-
mögnun sem auki
eftirspurn.
„Hærra fast-
eigna- og hluta-
bréfaverð stuðlar
einnig að meiri
einkaneyslu með því að bæta eigna-
stöðu heimila. Þetta er allt hluti af
hefðbundnu miðlunarferli peninga-
stefnu sem hefur þau áhrif að draga
úr atvinnuleysi en það bitnar helst á
þeim sem lægstu tekjurnar hafa.
Eignafólkið efnast meira
Þessi þróun hefur hins vegar áhrif
á eignaskiptinguna í samfélaginu.
Þeir sem skulda mest og eiga miklar
eignir horfa fram á meiri aukningu í
ráðstöfunartekjum vegna lægri
greiðslubyrði, ef þeir endurfjár-
magna lán, en þeir sem skulda minna.
Sömuleiðis njóta þeir hækkandi
eignaverðs í meira mæli en hinir,“
segir Gylfi og bendir á að einnig séu
tengsl á milli tekna og hlutabréfa-
eignar og því hafi hækkandi hluta-
bréfaverð áhrif á eignaskiptinguna.
„Þeir sem eiga hlutabréf hafa
gjarnan meiri tekjur og sömuleiðis er
eldra fólk líklegt til að eiga hlutabéf
og njóta þess þegar þau hækka í
verði. Það er hins vegar ekki hlutverk
peningastefnunefndar að skipta sér
af tekjuskiptingu og eignaskiptingu.
Það hlutverk hafa lýðræðislega kjör-
in stjórnvöld sem hafa umboð kjós-
enda í lýðræðisríki en þau geta haft
áhrif á tekju- og eignaskiptingu með
sköttum og tilfærslum ef þau telja
það skynsamlegt,“ segir Gylfi.
Auki eftirspurn í atvinnuleysi
Markmið peningastefnu sé að
halda verðlagi stöðugu sem feli í sér
að auka eftirspurn þegar atvinnuleysi
eykst og draga úr eftirspurn þegar
mikil spenna er á vinnumarkaði.
Varðandi fasteignamarkaðinn sé
þýðingarmikið að skuldsetning heim-
ila vaxi ekki svo mikið að hún verði
ósjálfbær og að ekki myndist bóla út
af spákaupmennsku, sem aftur geti
ógnað fjármálastöðugleika. Þetta sé
ekki upp á teningnum hér enda hafi
dregið úr hækkun á verði húsnæðis
síðustu mánuði og hún sé minni en
hún var t.d. árið 2017. Þróun fast-
eignaverðs undanfarið sé í samræmi
við þróun ráðstöfunartekna og vaxta.
Verðið verður að óbreyttu hátt
Spurður hvort þess sé að vænta að
raunverð íbúða á höfuðborgarsvæð-
inu verði áfram sögulega hátt, ef
vextir haldast lágir, segir Gylfi að bú-
ast megi við því til skamms tíma að
öðru óbreyttu en það fari mikið eftir
þróun farsóttarinnar. Á hinn bóginn
verði þá meira byggt sem aftur auki
framboðið til lengri tíma litið.
Gylfi bendir jafnframt á að þegar
vextir séu lágir geti lífeyrissjóðir lent
í erfiðleikum með að finna góða
ávöxtun. Þeir vilji enda jafnan síður
taka mikla áhættu og skuldabréf gefi
takmarkaða ávöxtun í lágvaxta-
umhverfi. Hins vegar sé eignaverð
hátt í slíku umhverfi. „Þú getur ekki
fengið lága vexti á húsnæðislánum,
lágt fasteignaverð og svo „réttláta“
eignaskiptingu og góða ávöxtun á
sparnað. Heimurinn er ekki svona.
Það hefur allt sína kosti og galla. Það
er ekki hægt að eiga kökuna og borða
hana samtímis.
Það er einnig mikilvægt að taka
fram að þótt verkalýðsfélög geti með
ábyrgum launakröfum stuðlað að
lægra vaxtastigi getur peningastefna
aldrei verið hluti af kjarasamningum.
Það er ekki hægt að semja um vexti,
þeir eru ákveðnir á hverjum tíma til
þess að halda verðlagi stöðugu sam-
kvæmt lögum.
Hluti af alþjóðlegri þróun
„Þetta er þróun sem á sér stað um
allan heim. Eftir peningaprentunina í
Bandaríkjunum hafa hlutabréf
hækkað í verði og þeir sem eiga mikl-
ar eignir hafa hagnast. Þar eins og
hér eiga þeir sem eiga peningalegar
eignir fáa kosti þegar vextir eru lægri
og sækja því í hlutabréf sem þá
hækka í verði, allt eftir skólabókinni.
Faraldurinn hefur því áhrif á eigna-
skiptingu. Þetta er hálfgerð tíma-
sprengja af því stjórnvöld á [Vestur-
löndum] hafa ekki leiðrétt eigna-
skiptinguna, einkum vegna óvissu um
þróun farsóttar og væntanlega einnig
af pólitískum ástæðum. Það er mikil
óvissa um framtíðina og stjórnvöld
eiga í fullt í fangi með önnur mál,“
segir Gylfi Zoega.
Skipta sér ekki af tekjuskiptingu
- Nefndarmaður í peningastefnunefnd Seðlabankans segir viðbúið að lægri vextir ýti undir íbúðaverð
- Það eigi ekki að koma formanni VR á óvart - Eignatilfærsla í faraldrinum sem tifandi tímasprengja
Morgunblaðið/Arnþór Birkisson
Austurhöfn Íbúðir hafa hækkað í
verði. Þessi kostar um 500 milljónir.
Gylfi Zoega