Morgunblaðið - 12.11.2021, Side 20

Morgunblaðið - 12.11.2021, Side 20
20 MINNINGAR MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 12. NÓVEMBER 2021 ✝ María Norð- dahl fæddist í Reykjavík 13. apríl 1950. Hún lést á Landspítalanum á kvennafrídaginn 24. október 2021. Foreldrar Maríu voru Oddný Gísla- dóttir frá Stóru- Reykjum, f. 8. apríl 1923, d. 18. júní 1992 og Baldur Norðdahl frá Úlfarsfelli, f. 17. okt. 1922, d. 21. nóv. 1988. Systkini Maríu eru Birgir Már, f. 19. nóv. 1944, d. 11. apríl 2019, Edda Guðbjörg, f. 22. mars 1946 og Gísli, f. 6. júlí 1947. Fyrri eiginmaður Maríu var Sturla Þengilsson og börn þeirra eru þrjú: 1) Snorri, f. 2. jan. 1970, kona hans er Lydia Holt og börn þeirra eru a) Andri Luke, f. 3. mars 2006 og b) Nicholas Jaki, f. 5. nóv. 2009. 2) Kári, f. 2. júlí 1974, börn hans með Hjördísi Unni Más- dóttur eru a) Tindur, f. 25. nóv. 1995 og b) Nói, f. 1. apríl 2006. 3) Oddný, f. 12. ágúst 1976, hún á tvö börn með Hallgrími Helgasyni a) Kára Daníel, f. 29. sept. 2003 og b) Margréti Mar- íu, f. 10. maí 2005. Kynfaðir Kára er Alexander Philipp. Brynja Sigurrós, f. 8. okt. 2020. Með Rannveigu Sigurðardóttur á Eggert 5) Guðrúnu Ernu, f. 13. sept. 1991, börn hennar eru með Davíð Þór Baldurssyni a) Stefán Atli, f. 14. mars 2009 og með Jóhanni Óla Gunnbjörns- syni b) Erla Alexía, f. 9. sept. 2016. María útskrifaðist sem kenn- ari frá Kennaraskólanum 1971. Hún starfaði lengst af sem grunnskólakennari á mið- og unglingastigi, var fagstjóri í líf- fræði, sá um leiðsögn við kenn- aranema og félagsstörf nem- enda. Seinna hóf hún nuddnám og fékk meistarabréf sem nuddari árið 2000. Hún starfaði sem skólastjóri Nuddskólans og gaf út kennslubók um svæð- anudd. Síðustu ár starfs- ævinnar var hún fulltrúi sjúkrasjóðs hjá Kennara- sambandi Íslands. Hún gegndi fjölmörgum trúnaðarstörfum fyrir KÍ, var varaformaður Kennarafélags Reykjavíkur og áheyrnarfulltrúi í skóla- málaráði Reykjavíkur. Hún sat í stjórn SAMFOK og hin síðari ár var hún virk í starfi Sorop- timistaklúbbs Grafarvogs, Sam- fylkingarfélagsins í Reykjavík og í jafnréttisbaráttunni. Útför Maríu fer fram frá Árbæjarkirkju 12. nóvember, kl. 13, auk streymis á slóðinni: https://www.skjaskot.is/maria Hlekk á streymi má finna á: https://www.mbl.is/andlat Með eiginmanni sínum Sigurjóni Jónssyni á Oddný c) Ingunni Lilju, f. 3. maí 2015 og d) Ásgeir Sturlu, f. 6. ágúst 2017. María gekk í hjónaband með Eggerti J. Levy kennara 3. apríl árið 2004. Eggert er fæddur í Hrísa- koti á Vatnsnesi í Húnaþingi vestra 26. apríl 1947. Eggert á fimm börn, með Ingunni Ásdísi Sigurðardóttur á hann fjóra syni: 1) Sigurður Örn, f. 29. mars 1972, kona hans er Berg- lind Alfreðsdóttir og börn a) Ásdís Heiða, f. 27. apríl 2005, b) Alfreð Örn, f. 22. júlí 2009 og c) Þórdís Jenný, f. 23. des. 2014. 2) Jóhannes Helgi, f. 31. maí 1974, kona hans er Ragnheiður Harpa Hilmarsdóttir og börn a) Jóhanna Rakel, f. 14. sept. 2003 og b) Eggert Aron, f. 26. júní 2006. 3) Atli Björn, f. 4. feb. 1980, kona hans er Ásdís Jóna Sigurjónsdóttir og börn a) Val- dís Unnur, f. 10. mars 2012 og b) Heiðdís Birna, f. 29. ágúst 2015. 4) Valgeir Már, f. 16. okt. 1981, kona hans er Anna Sig- urjónsdóttir og börn a) Grímur Hrafn, f. 23. des. 2017 og b) Sorgin Sorgin ýfir sálarfrið sárar stundir líða síðan taka tárin við taugaboðum hlýða. Tárin lina lífsins þraut leyfið þeim að renna förunautur fer á braut fellur innri spenna. Ástkær vinur öðlast ró engum þarf að sinna huggun felst í hugarfró sem hamingjuna finna. Þinn ástkæri eiginmaður, Eggert J. Levy Mamma dó á fallegum haust- degi. Ég gekk frá Landspítalan- um og skynjaði veröldina ókunna, tómlega og ruglings- lega. Tilveran án hennar var eins og óbotnuð vísa, kvikmynd án enda eða hljóðfæri án strengja. Sjálf hefði hún gotið til mín glettnisfullum augum og hlegið lágt við þessi orð: „Dramatík er þetta.“ Hún var jarðbundin kona og þótti dóttir sín oft fara mikinn í orði og æði, þó að í aðra röndina hefði hún lúmskt gaman af því. „Mamma þín var alltaf svo ná- læg þér,“ sagði kær vinkona okkar beggja og þau orð eru sönn. Hún var nálæg mér í áföngum og áföllum, í verki og orði. Hún var íhugul og réttsýn – og sá oft spaugilegar hliðar á flókinni tilverunni. Nær alla mína grunnskóla- göngu kenndi mamma í hverf- isskólanum okkar, Árbæjar- skóla. Ferðir í hverfisbúðina voru iðulega í lengri kantinum því mamma stoppaði við hvern hillurekka og spjallaði við for- eldra, nemendur og samkenn- ara. Hún þekkti allan minn vina- hóp, foreldra þeirra, kennara og félagslíf. Betra skjól og vega- nesti er vandfundið. Mamma var óhrædd við að prófa nýja hluti. Hún kynnti sér náttúrulækningar og heilun og fékk meistarabréf sem nuddari um fimmtugt. Fjölskyldan naut góðs af nuddnáminu með því að bjóða fram iljar, herðar og mjó- bök til æfingakennslu. Mamma elskaði að ferðast og var forvitin um fólk. Hún heimsótti börn og barnabörn til Bandaríkjanna, Mið-Austurlanda og Evrópu og fann forvitni sinni farveg í túninu heima með samskiptum við erlenda ferðalanga sem leigðu af henni og Eggerti un- aðsreitinn í Grímsnesinu. Mæðgnaferðin okkar á Ólafs- vöku í Færeyjum árið 1997 er þó eftirminnilegust. Þar þræddum við brattar götur í súld og þoku, dönsuðum færeyskan dans í Sjónleikarahúsinu og kjöftuðum okkur í svefn á hverju kvöldi. Mamma var eldheitur femín- isti og jafnaðarkona og dró mig 17 ára gamla á kosningavöku Reykjavíkurlistans vorið 1994. Þar grétum við saman þegar úr- slit lágu fyrir. Mamma var fé- lagsmálatröll og hjarta hennar sló með fræðslu- og menntamál- um, í sama takti og mitt. Mamma var dásamleg amma sem las með barnabörnunum, þræddi söfn og spilaði á spil. Hún leyfði þeim aldrei að vinna, það var ekki nógu þroskandi. Mamma hafði væntingar fyrir hönd barna, var nálæg en ekki uppáþrengjandi, mild en ekki eftirlátssöm. Hún vildi að fólk léti um sig muna. Mamma snerti hjörtu nem- enda sinna sem deila minningum um launfyndinn kennara sem hafði mildan aga og stóð með minni máttar. Hún elskaði Face- book því þar fylgdist hún með nemendum og samferðafólki barna sinna og hrósaði með hlýj- um athugasemdum, nálæg og hvetjandi. Mamma var minn merkileg- asti og áhrifaríkasti kennari. Hún var vinkona í raun, hún hvatti mig áfram og leiðbeindi. Hún var stolt af sínu fólki, var elskuð og elskaði á móti. Hún kvaddi á kvennafrídaginn sem var einn af hennar uppáhalds- dögum. Þar fékk baráttukona hvíld frá kvölum sem illvígur sjúkdómurinn olli henni. Ég mun heiðra þau gildi sem þú stóðst fyrir, reyna að botna vísurnar og láta strengina hljóma. Það geri ég í þínu nafni, elsku mamma. Takk fyrir allt. Þín dóttir, Oddný. Alltof, alltof ung kveður þú amma drengjana minna og móð- ir mín okkur. Brotthvarf þitt var svo brátt að sannast sagna er ég ekki búinn að átta mig á því ennþá. Þú ert ennþá hjá mér og ég vil helst bara hafa það þann- ig. Blessunarlega náði ég að vera mikið hjá þér þessa síðustu mán- uði án þess að vita hversu mikið það myndi svo þýða fyrir mig. Ég er svo þakklátur að hafa átt þig að þó svo ég hafi ekki alltaf sýnt það. Þú kenndir mér að taka hverjum sem er eins og hann er og fyrir það verð ég æv- inlega þakklátur. Vissulega þótti mér þú oft á tíðum svona soldið skrýtin með hitt og þetta en það eru einmitt þau „moment“ sem gera þig að þér. Eins og þegar þú hafðir ein jólin gleymt honum Tindi okkar í pakkaflóðinu en í flýti náð að pakka aukariti Gest- gjafans um kökuskreytingar handa honum 12 ára. „Price- less“! Á síðustu metrunum fannst mér ég skilja þig miklu betur en fyrr og það sem þú sýndir mér þá með visku þinni, glettni, mýkt og óeigingirni verður mitt leið- arljós til framtíðar. Finn það líka svo sterkt í gegnum samferðafólk mitt sem þú kenndir hversu mikil áhrif þú hafðir á þau sem einstaklinga burtséð frá einkunnum, hæfi- leikum, bakgrunni eða skapgerð. Allir voru jafnir í þínum huga. Vonandi næ ég að halda þeim kyndli á lofti þér til heiðurs. Mig langar til að enda þessi orð mín á því að það er mér svo óendanlega kært að hafa síðustu mánuði fengið að upplifa svo sterkt þá djúpstæðu og innilegu virðingu, ást og vináttu sem var á milli þín og Eggerts. Mig lang- ar að þakka þér mamma fyrir að hafa kynnt Eggert til leiks og mig langar að þakka þér Eggert fyrir að elska móður mína eins mikið og þú gerir. Ég tárast af gleði við tilhugsunina eina að sjá ykkur í Austurbrúninni að baksa sitt í hvoru horninu en samt svo augljóslega saman. Takk fyrir ykkur! Sjáumst síðar elsku, amma Mæja og elsku mamma! Aspassúpa, hangikjöt og heimalagaður ís á jóladag það sem eftir er. Kári, Tindur og Nói. Elsku mamma er farin. Kannski fer fólk alltaf of snemma, það á í öllu falli við um hana, hún fór allt of snemma. En samt ekki þannig að hún hafi ekki náð að lifa innihaldsríku og gefandi lífi, lífi sem gaf og gaf, bæði henni sjálfri og öðrum. Hún átti alltaf tíma, orku og kærleik til að gefa mér og fjöl- skyldunni minni. Þegar ég bjó erlendis heimsótti hún mig oft, fannst alltaf jafn gaman að sjá hvernig ég bjó og hafði það svona fjarri hennar heimahög- um. Þegar ég fékk fréttirnar að hún væri með krabbamein fyrir 15 árum var eldri sonur okkar Lydiu að fæðast. Hún hafði mynd af honum við sjúkrarúmið til að gefa sér styrk og bar- áttuþrek, hún ætlaði sér að hitta hann og eyða með honum tíma, og það gerði hún svo sannarlega. Mamma var baráttujaxl, hvort sem hún var að berjast fyrir jafnrétti kvenna, fyrir kennara, fyrir okkur börnin sín eða við banvænan sjúkdóm. Hún gafst aldrei upp fyrr en í fulla hnef- ana. Þannig var það því miður þann 24. október síðastliðinn þegar hún þurfti að gefast upp fyrir nýju og ólæknandi krabba- meini. Það var táknrænt að hún skyldi fara þann 24. október, kvennafrídaginn, dag sem var henni svo kær. Hún tók þátt í honum árið 1975 og sá dagur er ein af mínum elstu minningum, mamma var ekki heima eins og vanalega til að elda kvöldmat og ég, fimm ára snáðinn, skynjaði að það var eitthvað mikilvægt að gerast, eitthvað sem skipti mömmu hjartans máli. Þegar hún kom heim var hún upprifin og glöð, full af orku, hún hafði afrekað eitthvað, staðið upp á móti feðraveldinu, og því hætti hún aldrei. Mamma var svo miklu meira en mamma, hún var baráttukona en hún var líka fé- lagsmálafrömuður og kennari af lífi og sál. Hún kenndi lengst af í grunnskóla og í kjölfar andláts hennar hafa streymt til okkar systkina kveðjur frá fyrrverandi nemendum hennar sem lýsa henni sem miklum áhrifavaldi í lífi sínu, það er magnað að heyra. Hún var auðvitað mesti áhrifavaldur lífs míns. Hún kenndi mér svo óendanlega margt verðmætt um lífið, hluti sem ég ber með mér á hverjum degi. Hún kenndi mér réttsýni, samkennd, sjálfstraust, sjálfs- virðingu, fordómaleysi og að koma fram af virðingu við öll, há sem lág. Réttlætiskennd mömmu verður vonandi alltaf með mér. Hún var tær og skýr eins og fjallalækur. Ást hennar var fölskvalaus, móðurástin er það sjálfsagt alltaf. En þó við værum ekki sammála um allt í lífinu og þó að stundum skildi hún ekki vegferðina sem ég var á þá dæmdi hún mig aldrei, hún var alltaf þolinmóð og kærleiks- rík en samt staðföst. Hún spurði mig alltaf reglulega af hverju ég væri að gera það sem ég væri að gera, vildi heyra að ég væri gagnrýninn, að ég væri með stefnu í lífinu. Hún kenndi mér að gera kröfur til sjálfs mín. Fyrir það verð ég alltaf þakk- látur, fyrir ást þína verð ég allt- af þakklátur. Góða ferð, elsku mamma. Snorri Sturluson. Með örfáum orðum langar mig að minnast Maríu Norðdahl, stjúpmóður minnar, sem lést 24. október síðastliðinn eftir stutta baráttu við krabbamein. Það var svo ólýsanlega sárt að kveðja þig svona fljótt og snemma en á sama tíma dýr- mætt að geta verið til staðar fyr- ir þig og haldið í hönd þína síð- ustu stundina. Það sem einkenndi okkar síðustu stundir var væntumþykjan sem þú sýnd- ir okkur öllum. Þú varst svo sterk og ég dáðist að þrautseigj- unni og kraftinum sem þú sýndir í gegnum þessa baráttu. Það sem gefur mér hlýju og bros í sorginni er kímnigáfan þín sem skein eins og sólin á sumrin þrátt fyrir allt sem gekk á. Á þessum erfiða tíma sá ég svo sterkt hversu heitt þú elskaðir pabba minn og það er ómetanleg ást sem mér þykir mjög vænt um. Það hvernig þú talaðir við hann var svo fallegt og ég mun styðja hann fyrir þig, þar til þið fáið ykkar tíma saman aftur. Það var svo magnað hvað þú tókst að þér mörg mismunandi verkefni í gegnum okkar kynni. Fyrstu árin einkenndust af hár- greiðsluleikjum, þar sem þú varst módel fyrir mig sem þráði ekkert heitar en að verða hár- greiðslukona þegar ég yrði eldri. Þú nuddaðir mig fyrir svefninn til að koma mér í ró, sem gat oft verið erfitt verkefni. Þegar þú kenndir í Langholtsskóla kom ég við hjá þér og náði mér í eitt knús áður en ég byrjaði sjálf í tíma. Ég minnist sundferða og hjólatúra með Stefáni Atla. Þú gerðist dagforeldri Erlu Alexíu með öllu tilheyrandi. Ég gat leit- að til þín þegar mig vantaði að- stoð eða ráð og það var svo gott að finna að þú varst stolt af mér. Þú vildir alltaf aðstoða mig og krakkana mína, sem við erum mjög þakklát fyrir. Við varðveit- um minningarnar okkar og minnumst þín. Guðrún Erna Levy og börn. „Góðan daginn, uppáhalds- tengdasonur“ heilsaði María Norðdahl mér oft, kímin á svip, enda ég giftur Oddnýju, einka- dóttur hennar. Lúmskur húmor hennar er bara einn kostur af mörgum í fari hennar sem ég þegar sakna. Ég hitti Maríu fyrst fyrir um 10 árum þegar ég og Oddný vorum að tala saman á upphafsmánuðum okkar sam- bands á Skype og María birtist stundum í bakgrunninum. Snorri sonur hennar lýsti því svo í eftirminnilegri ræðu í brúð- kaupi okkar hjóna að ég hefði hitt tengdamóður mína „online“, við talsverða kátínu hennar og annarra gesta. En kynni mín af Maríu, eða ömmu Mæju, eins og hún er alltaf kölluð á okkar heimili, áttu eftir aukast mikið og það var einstakt að eiga hana að, því hún studdi mig og okkur fjölskylduna í einu og öllu. Sérstaklega eru mér minnis- stæðar þrjár heimsóknir ömmu Mæju til okkar í Sádi-Arabíu og ferð okkar með henni og Egg- erti til Stuttgart í Þýskalandi. Hiti og sól voru henni að skapi og þegar flestir voru flúnir inn í skuggann fór amma Maja út í sólbað. Þennan sólarhita bar hún líka innra með sér og um- vafði barnabörnin með honum í sínum samskiptum við þau. Í henni áttu þau alltaf sinn besta bandamann og þeirra missir er mikill. Eins naut amma Maja sín sérlega vel í sumarbústaðnum í Grímsnesi, þar sem hún og Egg- ert byggðu upp sinn unaðsreit á skjólsömum stað. Þar var iðu- lega sól og hitapottur, og ef ekki, þá var bara farið í heita pottinn. Í bústaðinn var gott að heimsækja þau, þar voru þau tvö í essinu sínu, stanslaust að laga og betrumbæta þann fallega stað. Við eigum ömmu Mæju mikið að þakka. Hún var með börnin okkar nánast daglega þegar þau voru yngri, var í raun þeirra dagmamma áður en þau byrjuðu í leikskóla. Eftir það nutu þau ótal samverustunda, hjá okkur eða heima hjá þeim Eggerti í Austurbrún. Þessi tími og sam- vera var ómetanleg fyrir börnin, okkur og hana sjálfa. Það er erfitt að kveðja ömmu Mæju eftir öll okkar yndislegu samskipti í gegnum árin og líka vegna þess hve stór hluti hún var af okkar lífi og tilveru. Það er tómlegri veröld sem tekur nú við og við söknum hennar mikið. Ég er þó viss um að hún nýtur sín vel í sól og hita í Sumarland- inu og á meðan yljum við okkur við góðar minningar um ömmu Mæju. Hvíl í friði uppáhalds- tengdamóðir. Sigurjón Jónsson. Ég mun aldrei gleyma einu í fari ömmu og það er hversu ljúf hún var við mig í hvert einasta skipti sem við hittumst þótt ég væri oft að prakkarast í henni. Það var alltaf hægt að tala við hana þegar eitthvað var að, allt- af hlustaði hún og kom oftar en ekki með lausnir. Bestu stund- irnar mínar voru þegar hún og Eggert buðu mér í heimsókn um helgi, amma gaf mér alvörunudd sem endaði svo með ljúffengum kvöldmat í Austurbrún. Eftir- minnilegustu stundirnar mínar frá því að ég var lítill tengjast bústaðnum hennar ömmu. Þar var alltaf gaman, hvort sem við vorum að leika úti garði, í kubb, í pottinum, spila eða jafnvel bara glápa á sjónvarpið með henni undir teppi. Takk fyrir allt, elsku amma. Þinn Kári Daníel. Elsku amma mín. Aldrei hefði ég getað ímyndað mér að þú myndir kveðja okkur svona fljótt. Það er svo margt sem mig langaði að segja þér og gera með þér en ég held fast í góðu stundirnar sem við áttum saman og er endalaust þakklát fyrir sambandið á milli okkar. Þú hef- ur alltaf verið svo hlý og góð- hjörtuð gagnvart mér og öllum systkinunum og þín verður sárt saknað. Ég mun sakna allra sumarbústaðaferðanna, sauma- tímanna og þegar þú kallaðir mig alltaf „gullið þitt“. Þú munt alltaf eiga sérstakan stað í hjarta mínu og þér mun ég aldr- ei gleyma. Takk fyrir allt, elsku amma, hvíldu í friði. Margrét María Hallgrímsdóttir. María Norðdahl var mögnuð manneskja og mikill karakter, dimmrödduð og dularfull kona að austan, úr sveitum og fjörð- um, sem sat í hverju samsæti líkt og völva, sagði fátt en dró saman lykilatriðin og hló djúp- um hlátri. Maður vildi hafa hana með sér. Hún var amma barnanna minna, þeirra Kára Daníels og Margrétar Maríu, en sú síðar- nefnda heitir í höfuð ömmu sinn- ar. Þótt við foreldrarnir hefðum skilið datt sambandið við Maríu aldrei niður. Að auki þekktust hún og núverandi kona mín, Agla, frá gamalli tíð er þær kenndu saman í Langholtsskóla. Agla var þá yngst í kennara- hópnum en átti jafnan stuðning í Maríu og minnist þess enn þeg- ar hún einn morguninn varð frá- vita af verkjum og galdrakonan María bjargaði henni með skyndinuddi, ýtti á réttu punkt- ana. Amma Mæja hringdi reglu- lega til að fá fréttir af krökk- unum og bauð þeim annað slagið yfir í nudd eða fjölskylduhitting, enda staðsett á nálægu horni í hverfinu. Það var ekki amalegt fyrir ungt íþróttafólk að fara í bílskúrinn til ömmu til að fá al- mennilegt nudd eftir erfiðan leik eða æfingu, og hressingu á eftir. Ég heimsótti Maríu og Egg- ert í síðasta skiptið í sumar þeg- ar þau báðu mig að lána sér und- irskrift fyrir fasteignapappíra en fólkið þeirra var þá allt statt ut- anlands eða utan bæjar. Ég tók til þess hve þau geisluðu bæði af hamingju og létti: Þau voru búin að selja íbúðina á Austurbrún og nýtt líf blasti við, góðir tímar. Í innkeyrslunni stóð meira að segja glænýr bíll og María naut þess að útlista þau kaup og nýju íbúðina sem beið. Við mér blasti hamingjupar á besta aldri. Aðeins nokkrum mánuðum síðar lá hún sína lokadaga á krabbameinsdeildinni. Röddin var farin en við gengum fyrir hana til að fá hina síðustu heils- an, lokavink augna. Og það brást ekki, kímnin vakti enn þótt allt annað væri farið, það lifði enn á kjarnanum, kjarna þeirrar per- sónu sem María var. Og þannig munum við muna hana, dular- fulla og dimmraddaða konu að austan sem horfði á okkur líkt og eilífðin sjálf. Við Agla send- um okkar bestu samúðarkveðjur María Norðdahl

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.