Fréttablaðið - 14.10.2022, Blaðsíða 18

Útgefandi: Torg ehf. Veffang: frettabladid.isÁbyrgðarmaður: Jón Þórisson Sölumaður auglýsinga: Ruth Bergsdóttir, ruth@frettabladid.is, s. 694 4103,
Undanfarin ár hafa ekki verið
auðveld hjá Valgerði sem er 38 ára.
Að takast á við alvarleg veikindi
maka getur tekið mikið á andlegt
þrek og algengt er að fólk viti ekki
hvert það á að snúa sér til að fá svör
við þeim ótal spurningum sem
vakna. „Það fór vægast sagt allt á
hvolf í lífinu þegar Elias greindist
í október 2019 með krabbamein
í gallgöngum og lifur,“ segir Val-
gerður. „Þetta er frekar sjaldgæft
krabbamein og erfitt að eiga við,“
bætir hún við.
Kynntust í Belís
Elias var frá Belís í Mið-Ameríku og
þau Valgerður kynntust þegar hún
starfaði sem sjálfboðaliði í dýra-
garði þar í landi árið 2017. „Ég var á
ferðalagi í Belís, fékk vinnu í dýra-
garðinum og hann var að vinna á
hóteli þar skammt frá þegar við
kynntumst,“ segir Valgerður og
neitar því ekki að það hafi verið
ást við fyrstu sýn. „Hann flutti til
Íslands í janúar 2019 en þá var ég
orðin ólétt og við vildum hefja líf
okkar sem fjölskylda hér.“
Því miður hafði hann aðeins
verið hér í níu mánuði þegar hann
greindist. Það var gríðarlegt áfall
fyrir okkur og erfitt að horfast í
augu við þá staðreynd. Draumur
okkar var að byggja upp fjöl-
skyldulíf á Íslandi en í staðinn
tók við erfið sjúkraganga,“ segir
Valgerður og bætir við að Elias hafi
fengið mjög góða læknisþjónustu
hér á landi og miklu betri en hann
hefði fengið í sínu heimalandi.
„Elias var sem betur fer kominn
með dvalarleyfi og þar af leiðandi
sjúkratryggður á Íslandi. Þetta var
að gerast í miðjum heimsfaraldri
sem gerði hlutina enn flóknari.
Covid kom sér þó vel að mörgu
leyti því ég fékk að vinna heima
og þannig fengum við meiri tíma
saman. Á meðan á veikindunum
stóð þurfti ég líka að bakka út úr
vinnunni þar sem álagið var ein-
faldlega of mikið og eitthvað þurfti
að gefa eftir, “ segir Valgerður sem
starfaði á Lyfjastofnun.
„Eftir áfallið að missa Elias hélt
ég svo áfram í veikindaleyfi til að
átta mig á orðnum hlut og vinna
með sjálfa mig. Þetta tók meira á
en ég hafði gert mér grein fyrir,“
bætir hún við.
Aðstoð fyrir hreina tilviljun
„Ég vissi eiginlega ekki hvert ég
ætti að snúa mér til að taka við
þessu verkefni sem veikindin og
missirinn í framhaldinu er. Allar
upplýsingar sem við fengum voru
fyrir sjúklinginn en nánast ekkert
fyrir aðstandendur. Það var síðan
fyrir einskæra tilviljun að ég rakst
á litla tilkynningu uppi á vegg á
Heilbrigðisstofnun Suðurlands
um að ráðgjafarþjónusta Krabba-
meinsfélagsins yrði með viðtals-
tíma á Selfossi og aðstandendur
væru hvattir til að mæta, sem
ég gerði. Við hjónin fórum fyrst
saman og það gerði okkur mjög
gott. Ráðgjafinn hjálpaði okkur að
skilja betur þær aðstæður sem við
vorum komin í. Hann veitti okkur
einnig rödd í samskiptum okkar
við spítalann. Þessi auka tenging
var okkur ótrúlega mikilsverð
og reyndist okkur vel. Við vorum
heppin að geta nýtt heilbrigðis-
þjónustu og sjúkrahús á Selfossi,
það sparaði ferðir til Reykjavíkur,“
segir Valgerður sem býr í Flóanum.
Stoð og stytta
„Ráðgjafi frá Krabbameinsfélag-
inu er á Selfossi einu sinni í viku
og ég hef farið reglulega frá okkar
fyrsta fundi og nýti mér það enn.
Þetta er ómetanleg þjónusta og ég
er afar þakklát fyrir hana. Ég þekkti
lítið sem ekkert til krabbameins
og fékk mjög góða útskýringu á
sjúkdómnum í gegnum ráðgjafann
og hef notið mikils stuðnings. Eftir
að Elias lést hefur þessi þjónusta
Elín
Albertsdóttir
elin
@frettabladid.is
verið bjargvættur minn,“ segir Val-
gerður. „Ráðgjafinn er manneskja
sem ég kynnist vel og get treyst
fyrir öllum mínum áhyggjum og
hugrenningum sem ég tala ekki um
við aðra,“ segir Valgerður og viður-
kennir að lífið hafi breyst mikið
eftir makamissinn. „Það fór allt á
hvolf,“ segir hún. „Eftir missinn tók
við kafli þar sem ég átti í fullu fangi
með það eitt að reyna að vera til,
að vera til staðar fyrir barnið mitt,
komast í gegnum daginn og vita
ekkert hvað verður næst,“ and-
varpar hún hugsi. „Ég er á betri stað
núna en fyrst eftir fráfallið, en ég
er ekki komin yfir áfallið. Ég hélt á
tímabili að ég væri komin á beinu
brautina og taldi mig geta útskrifað
sjálfa mig en ráðgjafinn vildi að ég
héldi áfram sem reyndist vera rétt
því ég klessti á vegg andlega og er að
vinna í því núna.
Krabbameinsfélagið hefur verið
mín stoð og stytta. Með hjálp
er hægt að komast áfram, taka
nokkur skref hægt fram á við. Þetta
er langhlaup,“ segir hún. „Foreldrar
mínir hafa sömuleiðis verið mér
mikill stuðningur og þau standa
með mér eins og klettur. Það eru
samt ýmsir hlutir sem koma upp
í þessu ferli og leita ég frekar til
ráðgjafa með meira íþyngjandi
mál, þetta er nógu erfitt fyrir alla í
kringum okkur. Ráðgjafinn hefur
reynsluna, getur skilið aðstæður og
beint mér áfram.
Föðurfjölskylda sonarins, Gunn-
ars Vito, er erlendis og ég legg mig
fram um að halda góðu sambandi
við hana. Ég vil að Gunnar viti
hvaðan hann kemur og þekki upp-
runa föður síns. Við höfum verið í
góðu sambandi við ömmu, afa og
systkini hans. Það er á planinu að
fara einhvern tíma í framtíðinni
í heimsókn til Belís,“ segir Val-
gerður.
Söknuður sem ekki hverfur
Valgerður segir að söknuðurinn
hverfi aldrei og hún sé að læra
að lifa með sorginni og horfir
bjartsýn til framtíðar. „Mér finnst
dásamlegt að búa hér í sveitinni
og get hvergi annars staðar
hugsað mér að vera. Ég er alin upp
í Reykjavík en var í sveit á sumrin.
Sveitalífið á mjög vel við mig.“
Þegar Valgerður er spurð hvort
hún gæti mælt með ráðgjafarþjón-
ustu Krabbameinsfélagsins við
aðra í hennar stöðu, svarar hún:
„Já, klárlega. Ég veit ekki hvar ég
væri stödd núna ef ekki væri fyrir
aðstoðina þaðan. Skilningurinn,
aðstoðin og kærleikurinn sem ég
finn fyrir frá þeim, allt er þetta
ómetanlegt. Að fá þjónustuna á
Selfossi, í heimabyggð, er mjög
mikils virði og léttir á byrðinni
sem veikindum og andláti fylgir.
Nærveran við ráðgjafann gefur svo
mikið, umhyggjan og skilningur-
inn er mun áþreifanlegri þegar þið
sitjið saman í herbergi. Möguleik-
inn á fjarfundaþjónustu er frábær
en tíminn gefur ekki eins mikið.
Þess vegna skiptir persónuleg
þjónusta fyrir aðstandendur mjög
miklu máli. Það tekur virkilega
mikið á mann að sjá ástina sína
þjást og geta ekkert gert.“ n

Ég þekkti
lítið sem
ekkert til
krabba-
meins
og fékk
mjög góða
útskýringu
á sjúk-
dómnum
í gegnum
ráðgjafann
og hef
notið
mikils
stuðnings.
Valgerður og sonurinn, Gunnar Vító, eru samrýmd og hún leggur sig alla fram um að vera honum stoð og stytta í föðurmissinum. Sjálf er
hún búin að eiga mjög erfiðan tíma í sorg og söknuði. FRÉTTABLAÐIÐ/ERNIR

2 14. október 2022 FÖSTUDAGURBLEIK A SLAUFAN