Heilbrigðisskýrslur - 02.12.1987, Side 21

HEIMASLYS
Rannsókn byggð á gögnum Slysadeildar Borgarspitalans árið 1979.
Höfundar: Eirika Á. Erióriksdóttir hagfræöingur og Ölafur Ölafsson
landlæknir - Ordráttur úr skýrslu.
Árið 1980 skipaói heilbrigðis- og tryggingamálaráðherra nefnd undir
forsæti landlæknis til þess aö kanna tiðni og tildrög slysa
(slysavalda) i umferð, heimahúsum, frístundum og á sjó. Jafnframt
skyldi nefndin gera tillögur um slysavarnaraðgerðir. Nefndin
starfaöi i tengslum vió Alfa-nefnd, er stofnuð var i tilefni af ári
fatlaöra. Hér verður geró grein fyrir heimaslysum. Fjölmargar
skýrslur um slys, umferðarslys, reiðhjóla-, barna- og unglingaslys
hafa verið birtar frá embættinu.
Rannsóknarsvæðiö nær yfir aóalupptökusvæði Slysadeildar
Borgarspitalans, þ.e. Reykjavik, Hafnarfjörð, Kópavog, Garöabæ,
Seltjarnarnes, Bessastaðahrepp og Mosfellshrepp, en um 8% sjúklinga
koma frá öörum svæðum á landinu. Alls komu 35.767 sjúklingar á
Slysadeildina árið 1979, þar af komu 1.736 eftir umferóarslys en
8.405 vegna slysa i heimahúsum. Rannsóknin tekur til 7.562
heimaslysa (tafla 1) en þar af reyndust 672 meó bráóa sjukdóma.
Fjöldi barna undir fimm ára aldri var 2.305.
Tafla 1 sýnir aö fall og högg af hlut eru helstu orsakir slysa en
þar næst vélar, verkfæri og bruni.
Mynd 1 sýnir samanburð á hlutfalli ibúa og slasaóra eftir aldri áriö
1979. Komu þá greinilega í ljós hin háa slysatiðni meðal barna 0-4
ára. Af fólksfjölda er þessi aldurshópur 8,4% en meðal slasaðra
30,5%.
Mynd 2 sýnir að i yngstu og elstu aldurshópunum eru fall og hras
algengustu orsakir heimaslysa. Athygli vekur há tiðni eitrana meðal
barna á aldrinum 0-4 ára (11% allra heimaslysa). Hæst er tiðni
eitrana meðal barna 0-2 ára eins og má nánar sjá i töflum 2 og 3.
Vélar og verkfæri valda flestum slysum i aldurshópnum 10-49 ára en
bruni meóal barna undir eins árs aldri og 15-24 ára.
Árió 1979 dóu alls 40 einstaklingar vegna heimaslysa og er þá ölvun
og önnur vimuefnanotkun meðtalin. Alls dóu 24 manns af beinum eða
óbeinum afleiðingum heimaslysa ef ölvun og vimuefnanotkun eru ekki
meðtalin. Á höfuðborgarsvæóinu dóu 11 manns vegna beinna áhrifa
slysa i heimahúsum (athugun á dánarvottoróum). Á sama tima dou 8
vegna umferðarslysa á svæðinu.
19