Heilbrigðisskýrslur - 02.12.1987, Side 46

INNGANGUR:
Á árunum 1973-1980 voru 1435 sjúklingar vistaðir á Borgarspítalan-
um vegna höfuðáverka, þar af um helmingur börn. Þar r.om 83% þeirrn knmu
af Suðvesturhorni landsins má samt ætla að fjöldi sjúklinga á öllu land-
inu hafi verið talsvert meiri. Höfuðáverkar hjá börnum voru kannaðir
sérstaklega. Verður fyrst greint frá almennum niðurstöðum en síðan fjallað
sérstaklega um þau börn, sem lögð voru inn á Gjörgæsludeild spítalans.
ALMENNAR NIÐURSTÖÐUR:
Hér er um að ræða 673 börn, 14 ára og yngri (47%), 432 drengir og
241 stúlka. Um það bil helmingur barnanna voru því drengir. Er þetta
svipað hlutfall og hjá fullorðnum.
Slysstaður.
Við rannsékn á slysstað voru talin 589 börn á árunum 1974-1980 þar
sem ekki voru tiltækar tölur yfir árið 1973. Hér kom í ljós að langflest
slysin urðu úti við eða 337 og af þeim voru 164 (49%) umferðarslys.
Næstflest urðu slysin heima við, eða 147 og þarnæst í skóla, eða 57.
Færri slys urðu annars staðar, svo sem í vinnu, á eða við skemmtistað,
í verksmiðju eða annars staðar.
Mikil breyting verður á slysstað barna eftir því sem þau eldast.
Á aldrinum 0-4 ára slösuðust flest börnin í heimahúsi (56%). Öti við slös-
uðust 35% og samtals í báðum þessum tilvikum 91% barnanna. Á aldrinum 5-9
ára kemur skólinn til sögunnar og sjálfstæðara líf úti við. Þá slösuðust
nokkur í skóla (6%), allmörg í heimahúsi (20%), en langflest úti við (67%).
Á aldrinum 10-14 ára slösuðust mun fleiri í skóla en áður (22%), mun færri
í heimahúsi (8%) en flest úti við (62%) eins og áður. Af þessum 589 börn-
um slösuðust alls 57 í skóla, 147 í heimahúsi og 337 úti við. Mun færri
tölur eru í öðrum slysaflokkum og ekki hægt að sýna fram á slíkar breyting-
ar þar.
Orsök.
Fall eða hras var langalgengasta orsök höfuðáverka, 422 börn (63%).
Næst komu umferðarslys, 164 börn (24%). Samanlagt voru þessi tvö atriði
orsök 87% allra innlagna. Allar aðrar orsakir voru mun fátíðari en helstu
flokkar þeirra voru: Högg 21 barn, árás 11 börn, íþróttir 13 börn og aðrar
orsakir 42.
Töluverður munur er á orsök innlagna eftir aldri. Þannig er fall eða
hras hlutfallslega algengasta orsökin hjá drengjum allt til 14 ára aldurs,
til dæmis 84% á aldrinum 0-4 ára en umferðarslys aðeins 12,6%. Þetta hlut-
fall breytist síðan ört. Minna verður um fall og hras en hlutfall umferðar-
slysa eykst og nær hámarki við 15-19 ára aldur (52%). Fall eða hras er þá
í lágmarki (23%). Stúlkur eru heldur seinna á ferðinni. Þar nær hlutfall
umferðarslysa hámarki á aldrinum 20-24 ára (67%) og fall eða hras lágmarki
(24%). Hlutfallið breytist svo enn einu sinni eftir þennan aldur hjá