Fréttablaðið - 13.12.2022, Blaðsíða 6

Stéttir virðast mislangt
komnar í viðhorfs-
breytingu.
Tryggvi Ingason, sálfræðingur
gar@frettablaidid.is
ÚKRAÍNA Her Úkraínu hefur gert
hlé á gagnsókn sinni í hernumdum
héruðum vegna veðurs þar til frost
er komið í jörðu svo f lutningar á
búnaði verði auðveldari.
Eldf laugaárásir voru gerðar
á borgina Melítopol í suðri og
Donetsk í austri. Í Odessa var í gær
verið að koma vatni og rafmagni á
hafnarsvæðið eftir drónaárás Rússa.
Að sögn CNN er slík barátta háð vítt
og breitt um Úkraínu, í kapphlaupi
við árásir rússneska hersins. n
Fresta framrás
þar til frystir
Rússneskur skriðdreki í höndum
Úkraínumanna. FRÉTTABLAÐIÐ/GETTY
gar@frettabladid.is
PERÚ Nýr forseti Perú, Dina Bolu­
arte, lýsti í gær yfir neyðarástandi í
suðurhluta landsins, að sögn El País.
Mótmælaalda hefur verið í Perú
eftir að forveri Boluarte, Pedro
Castillo, var settur af eftir mis­
heppnaða valdránstilraun er hann
reyndi að leysa þingið frá störfum.
Tveir létust og yfir þrjátíu eru sárir
eftir mótmæli í suðurhlutanum.
Boluarte segist ætla að leggja til að
forsetakosningum í landinu verði
f lýtt svo næst verði kosið í apríl
2024 í stað 2026, eins og kjörtímabil
hennar nær til. n
Forseti lýsir yfir
neyðarástandi
Dina Boluarte,
forseti Perú
ser@frettabladid.is
SEYÐISFJÖRÐUR Gamla Angró­
bryggjan á Seyðisf irði verður
endurbyggð á næstu mánuðum, en
hún skemmdist í aurskriðunum í
bænum fyrir réttum tveimur árum.
Gamla bryggjan, sem dregur nafn
sitt af hinu sögufræga Angróhúsi í
plássinu, var upprunalega reist úr
furu á árunum 1945 til 1947 og var
þá fimmtíu metrar að lengd og níu
á breidd með sjö metra viðlegudýpt.
Angróbryggjan hafði látið á sjá
áður en aurskriðan féll á hana, sér­
staklega suður endinn, en sá hluti
fór líka einna verst út úr áhlaupi
skriðanna.
Bryggjan verður endurgerð í nán­
ast upprunalegri mynd, að því er
fram kemur í framkvæmdafréttum
Vegagerðarinnar og byggð úr harð­
viði sem fenginn er úr sjálf bærri
skógrækt og verður þannig fullbúin
með afar lágt kolefnisspor, eins og
þar segir. n
Angróbryggjan endurgerð í upprunalegri mynd
Formaður Sjómannasam­
bandsins segir fordóma
og gamaldags viðhorf hjá
útgerðinni gagnvart andlegri
líðan sjómanna. Sálfræðingur
tekur undir og segir skaðlega
karlmennsku mein.
bth@frettabladid.is
SJÁVARÚTVEGUR „Maður fær stund­
um á tilfinninguna að ekki sé borin
virðing fyrir störfum sjómanna, að
gamaldags hugmyndir séu ráðandi.
Að sjómenn, þessir djöflar, fái bara
svo andskoti gott kaup að hægt sé
að láta allt yfir þá ganga,“ segir Val­
mundur Valmundsson, formaður
Sjómannasambandsins.
Valmundur segir að kalla megi
það ánauð að réttindi sjómanna séu
oft fyrir borð borin í skiptum fyrir
góðar tekjur. Tal um andlega heilsu
sjómanna sé feimnismál.
Mál sjómanns sem var í túr hjá
Brimi þegar náin vinkona á Blöndu­
ósi lét lífið í skotárás og eiginmaður
hennar stórslasaðist, hefur vakið
athygli. Maðurinn vildi samstundis
komast í land vegna sálræns áfalls
sem hann hlaut, en mætti takmörk­
uðum skilningi. Síðar missti hann
vinnuna. Útgerðin hefur viðurkennt
að verkferlar hafi brugðist.
Valmundur segir að bæta þurfi
samskipti í viðlíka málum milli
útgerðarmanna og sjómanna. Gam­
aldags viðhorf í samfélaginu þvælist
fyrir, þeir sem þéni vel hafi tak­
mörkuð réttindi til að láta sér líða
vel. Fordómar séu á sveimi gagnvart
andlegum veikindum.
„Geðheilsumál sjómanna hafa
ekki fengið mikið pláss í umræð­
unni, sem ef laust eru leifar af
gamalli tíð. Sjómaður á bara að
vera harðjaxl, taka brimskaflinn á
brjóstið og þegja.“
Burtséð frá tilfallandi áföllum
eru sjómenn í raun í sérstakri hættu
hvað varðar andlega heilsu, að sögn
Valmundar.
„Ég reyndi það sjálfur að vera 40
daga á sjó á frystitogara, ég gat það
ekki. Maður þoldi ekki þetta álag, að
sjá ekki fólkið sitt svo lengi, svo eru
auðvitað mjög miklar vinnutarnir.
Það þarf að koma því inn í haus­
inn á útgerðinni að sjómönnum
getur liðið illa þótt þeir séu hörku­
naglar í vinnu. Það hefur verið
unnið stórátak í öryggismálum og
andleg mál eru hluti öryggismála.
Þá er mikilvægt að sjómenn geti
rætt sín mál opinskátt án þess að
eiga á hættu að missa pláss sitt,“
segir Valmundur.
Tryggvi Ingason sálfræðingur
segir ekki ólíklegt að sumar stéttir
séu skemmra komnar en aðrar er
kemur að umbótum á viðhorfum
gagnvart sálrænum veikindum.
Mikið vanti upp á að horft sé á
andleg og líkamleg veikindi sömu
augum.
„Stéttir virðast mislangt komnar
í viðhorfsbreytingu þar sem and­
leg veikindi eru sett skör neðar en
líkamleg,“ segir Tryggvi. „En það er
ekki langt síðan engin ástæða var
talin til að sjómenn fengju frí þegar
um ræddi fæðingu barna þeirra.“
Sem dæmi um skaðlega karl­
mennsku í útgerðarheiminum nefn­
ir Tryggvi Covid­túrinn alræmda á
Júlíusi Geirmundssyni. n
Hálaunadjöflar eigi ekkert gott skilið
Tímabært er að
geðheilsumál
sjómanna fái
umfjöllun, enda
úrelt viðhorf
að sjómaður sé
harðjaxl sem
taki brim skafla
þegjandi á
brjóstið, að
sögn formanns
Sjómanna­
sambandsins,
Valmundar Val­
mundssonar.
FRÉTTABLAÐIÐ/
SIGTRYGGUR ARI
FRÍKIRKJAN - FRÍKIRKJUSÖFNUÐURINN - LOGO B3
FRÍKIRKJAN
Í REYKJAVÍK
FRÍKIRKJAN
Í REYKJAVÍK
Í FULLUM LITUM / TVÍLITT1 LITUR - GRÁTÓNAR 1 LITUR - STIMPLAR - GYLLING
FRÍKIRKJAN
Í REYKJAVÍK
FRÍKIRKJAN
Í REYKJAVÍK
Aðventukvöld
Fríkirkjunnar í Reykjavík
Fimmtudaginn 15. desember kl. 20.00.
Sönghópurinn við Tjörnina og
hljómsveit flytja tónlist undir stjórn
Gunnars Gunnarssonar.
Aðgangur ókeypis - Verið öll velkomin!
Ræðukona er Ellen Calmon,
framkvæmdastýra Barnaheilla.
Gamla Angró­
bryggjan var
fimmtíu metra
löng þegar hún
var reist 1945.
MYND/VEGAGERÐIN
ser@frettabladid.is
VIÐSKIPTI Innflutningur frá Bret­
landi hefur til muna orðið torveld­
ari eftir að landið yfirgaf Evrópu­
sambandið fyrir nálega tveimur
árum, en fjöldi inn­ og útflytjenda
hér á landi er farinn að forðast
breska markaðinn fyrir vikið.
Þetta segir Ólafur Stephensen,
framkvæmdastjóri Félags atvinnu­
rekenda, en það sé deginum ljósara
að breski markaðurinn sé ekki jafn
fýsilegur og hann var fyrir Brexit.
„Viðskiptin hafa orðið erfiðari og
skriffinnskan hefur vaxið til mikilla
muna,“ útskýrir hann.
Einkum og sér í lagi eigi þetta við
um dýraafurðir. „Allt er nú þyngra í
vöfum en áður hvað eftirlit og vott­
anir varðar,“ segir hann og nefnir
sem dæmi vörur sem héðan voru
f luttar út til Bretlands til frekari
vinnslu og svo aftur hingað heim.
„Það er nú orðið stórkostlega flókið
úrlausnarefni.“
Hann nefnir að þeir fiskútflytj­
endur, sem áður notuðu Bretlands­
markað til að dreifa fiski til annarra
Evrópulanda, beini nú útflutningn­
Segir Brexit hafa flækt öll viðskipti
Eftir að Bretar
gengu úr ESB
hefur skrif­
finnskan vaxið
til mikilla muna,
segir Ólafur
Stephensen
framkvæmda­
stjóri Félags
atvinnurekenda.
FRÉTTABLAÐIÐ/
ANTON BRINK
um beint á meginland álfunnar, til
að komast hjá töfum.
Í þessu efni má líka minna á að
forkólfar Iceland Seafood sem voru
með viðamikla starfsemi á Bret­
landseyjum um áratugaskeið afréðu
fyrr á árinu að pakka þar saman í
ljósi óviðunandi afkomu.
Ólafur segir loks að innf lytj­
endur á matvöru frá Asíu og öðrum
fjarlægum álfum, sem fengu varn­
inginn áður frá breskum birgjum,
beini núna viðskiptum sínum til
upprunalandsins, einmitt vegna
breskrar skriffinnsku.
„Brexitsinnar töluðu hátt um
aukna möguleika Bretlands eftir
útgönguna. Mér hefur ekki tekist
að koma auga á nein slík tækifæri,“
segir Ólafur Stephensen. n
6 Fréttir 13. desember 2022 ÞRIÐJUDAGURFRÉTTABLAÐIÐ