Borgfirðingabók - 01.12.2014, Page 66

66
B O R G F I R Ð I N G A B Ó K 2014
DEKK OG SLÖNGUR FYRIR SEINNI HEIMSSTYRJÖLD
Efnahagurinn var ekki betri en það að dekkin voru gjörnýtt. Það þótti
eðlilegt að í ferð með bíl úr Reykjavík til Húsafells þyrfti að skipta um
dekk. Það var sprungið, það var úrsigið eða jafnvel hvellsprungið. Stein-
nibbur stóðu út í veginn. Stundum rifu þær dekkin, stundum beygluðu
þær felgurnar. Hagir menn reyndu að rétta þær með slaghamri. Slöngu-
laus dekk komu ekki á markaðinn fyrr en seint og síðar meir, líklega
um 1960. Ekki var tiltökumál þótt spryngi tvisvar og þá þurfti að líma
og setja kappa í dekkið og pumpa. Gúmmílím fékkst í verslunum eftir
1930. Fyrir þann tíma reyndu menn að búa til lím með því að leysa
gúmmí upp í bensíni að mér var sagt. Ég man ekki betur en límbætur
hafi ekki komið á markaðinn fyrr en í eða eftir stríð. Fyrir þann tíma
þurfti bílstjóri að hafa meðferðis slöngu úr fólksbíl og klippa bætur úr
henni. Nú þurfti að raspa kringum gatið á slöngunni og einnig bótina
þangað til enginn grámi sást. Þegar fóru að fást bætur í dósum var raspur
á lokinu á ílátinu. Nú var borið lím bæði á bót og slöngu og látið þorna
þangað til límið tók ekki lengur í góm og þá var bótin límd á sinn
stað. Margir lömdu svo duglega á hana til að hún tæki sem best. Síðast
voru brúnirnar á bótinni fláskornar með flugbeittum hníf. Venjulega
var dekkið laskað og þá þurfti að setja kappa fyrir það, þeir vandvirkari
límdu hann, aðrir lögðu hann á réttan stað ólímdan. Kapparnir voru
búnir til úr ónýtum dekkjum og var það fremur vond vinna að skera
þá til svo að nauðsynlegt var að hafa með sér tilbúna kappa. Þegar heim
kom varð bílstjórinn að líma og bæta það sem sprakk og rifnaði í túrn-
um. Eins og geta má nærri var það sem nú er kallað „ballans” slæmt í
dekkj um með kappa. Það gerði ekki mikið til því sjaldan var hraðinn
meiri en 40 km klst. Þess má geta að frá Húsafelli í Reykholt voru 20
km og það var klukkutíma akstur. Frá Húsafelli á Þingvöll 66 km og
4 – 5 tíma akstur. Frá Þingvöllum til Reykjavíkur 50 km, klukkutíma
akstur enda vegurinn þar hvað bestur. Þeir sem nýtnastir voru bjuggu
til heildrauga úr litlum dekkjum og lögðu inn í skemmda dekkið. Þá
varð að saga burtu kantana sem gengu inn í felguna. Í þeim var vír og
óþjált til vinnslu. Það var sagt um bílstjóra austur á Héraði að hann
nýtti dekkin vel og oft með heildraugum. Hann ók yfir hund á Jökuldal
og rifin á hundinum stungust gegnum dekk svo sprakk. Varð karl
fokreiður hundinum fyrir að valda sér þessu tjóni. Ekki var það neinn
barnaleikur að ná dekkjum af felgum og koma dekkinu aftur á felguna
með slaghamar og felgujárn að vopni.