Veiðimaðurinn - 01.11.1970, Page 5

Ijós þá von, að þessar uppeldisstöðvar fyndust
aldrei; af ástæðum, sem síðan hafa orðið ljósar.
Svo er nú komið, að margar uppeldisstöðvar
laxins eru fundnar. Þar hafa miklar veiðar verið
stundaðar, og fyrir liggur, að veiði í net og á stöng
hefur farið minnkandi í að minnsta kosti ellefu
kanadískum og brezkum ám — og þá að sjálf-
sögðu þeim hrygningarfiski, sem sjá á um viðhald
stofnsins. í Noregi er ástandið nú þannig, að á
þessu hausti varð að hætta laxveiðum í nokkrum
ám þar, áður en venjulegur veiðitími var á enda,
svo að stofn þeirra gengi ekki gersamlega til
þurrðar.
Fyrstu uppeldisstöðvarnar, sem fundust, voru
við Grænland, innan landhelgi við suðvestur-
ströndina.
Þótt erfitt sé að afla nákvæmra upplýsinga um,
hver áhrif veiðarnar hafa haft á efnahag Græn-
lendinga, þá bendir margt til þess, að laxveiðarn-
ar hafi valdið þar mikilli breytingu. Bandaríkja-.
menn hafa ef til vill betra tækifæri en allar aðrar
þjóðir, vegna aðstöðu sinnar á Grænlandi, til þess
að fylgjast með breyttum aðstæðum þar. Þannig
hélt bandarískt tímarit því fram, fyrir nokkru, að
einstakir grænlenzkir fiskimenn hafi nú allt að
$ 12.000.— í laun, á tímabilinu frá því í sept-
ember þar til í nóvember, er mest veiðist. Þetta
svarar til um einnar milljónar króna, og hefur
verið líkt við tekjur manna í gullæðinu mikla í
Alaska, á síðasta áratug aldarinnar, sem leið.
Eins og kunugt er, eru um sjö áttundu hlutar
Grænlands ísi þaktir, og fram á síðustu ár hafa
Grænlendingar haft megintekjur sínar af þorsk-
veiðum, og annarri svipaðri veiði.
1953, eftir að Grænland hafði verið dönsk ný-
lenda í þrjár aldir, varð breyting á réttarstöðu
landsins, og þá gerði danska stjórnin átak til þess
að bæta lífskjör Grænlendinganna. Síðan hafa
verið reist þar nýtízku frystihús, sem voru upp-
haflega ætluð fyrir þorsk, og annan slíkan afla,
en eru nú notuð við hagnýtingu laxins.
Enginn lax er til í grænlenzkum ám, með einni
undantekningu. Hins vegar hafa menn um langt
skeið séð silfurbláan fisk lyfta sér úr haffletinum
undan suðvesturströndinni. Á áratugnum eftir
1950 beindist athygli manna í síauknum mæli að
Laxinn, sem veiðist á línu, er yjirleitt mjög smár, þótt ein-
staka jullvaxnir jiskar veiðist þannig.
Þess eru mörg dœmi, að eins punds lax hafi verið dreginn
á línu.
VEIÐIMAÐURIN.N
3