Ægir - 01.01.2023, Side 34

34
Uppsjávarskipið Venus NS tók síðast-
liðið vor í notkun MLD toghlera og
trollstjórnunarkerfi sem Bergur Ein-
arsson, skipstjóri, segir vera stærsta
framfaraskref í trollveiðitækni á síðari
árum. Venus hefur notað hlerana og
stjórnkerfið við veiðar á kolmunna,
makríl, síld og loðnu með góðum ár-
angri og segir Bergur að kostir búnað-
arins og kerfisins sé fjölmargir.
Toghlerunum stjórnað
eins og flugvél
Til einföldunar mætti á margan hátt líkja
uppbyggingu MLD toghleranna við
vængbörð á flugvélum en fjarstýranlegir
flapsar á hlerunum gera að verkum að
skipstjórinn getur fært hlerana auðveld-
lega til í sjónum, aukið dýpt flottrollsins
eða minnkað eftir því sem við á.
„Einn af stóru kostunum er sá að nú
erum við með eitt hlerasett fyrir allar
veiðar. Áður þurftum við oft að breyta
hlerum fyrir hverja fisktegund enda
flottrollin misstór eftir því á hvaða veið-
um við erum hverju sinni. MLD hlerunum
getum við hins vegar breytt í gegnum
trollstjórnunarkerfið úr brúnni meðan
við erum að draga og það sparar okkur
bæði tíma og vinnu,“ segir Bergur.
„Mér finnst kostir hleranna koma best
í ljós í yfirborðsveiðinni á makríl því við
getum fyrirskipað í stjórnunarkerfinu að
hlerarnir séu á 15 metra dýpi og þá halda
þeir sig þar, sama þó við beygjum skip-
inu, sláum af, aukum toghraðann eða
hvað við gerum. Þetta er mikill munur
samanborðið við hefðbundna hlera sem
alltaf er hætta á að komi upp úr þegar er
verið að snúa á toginu. Þá getur annar
hlerinn komið upp úr og hinn farið niður.
Slíkt gerist ekki með MLD hlerana og
samantekið þá þýðir þetta auðvitað að
trollið er alltaf í fullri virkni,“ segir Berg-
ur.
Léttari dráttur og minna álag
á skip og vindukerfi
Samskiptin við hlerana eru þráðlaus úr
brú skipsins og svörun er hröð. Þannig
getur skipstjórinn breytt flothæð trolls-
ins í sjónum eftir því sem sést á lóðning-
um, fært trollið upp eða niður eftir því
hvernig lóðningin er. Með sama hætti er
hægt að breyta hlerabili og þar með opn-
un trollsins eftir því sem þörf er á meðan
á toginu stendur og gefa kerfinu fyrir-
mæli um að halda ákveðinni opnun. Fleiri
kosti mætti nefna, s.s. að hægt er að
halda fastri fjarlægð frá botni og leið-
rétta í kerfinu fyrir hliðarstraumi þannig
að lögun trollsins haldist alltaf sú sama,
þrátt fyrir hliðarstrauma.
„Það sem ég tek líka eftir er að þegar
hlerarnir eru dregnir í yfirborðinu þá
þarf talsvert minni kraft til að halda
þeim uppi vegna þess að þeir sjá eigin-
lega um það sjálfvirkt. Okkur finnst að
allur dráttur á flottrollinu sé átakaminni
og liðugri en áður. Það skilar sér í minna
álagi á togvírana og allan vindubúnað
skipsins þannig að ávinningurinn af
þessum búnaði birtist í því, minni olíu-
eyðslu og ýmsu öðru,“ segir Bergur og
nefnir kolmunnaveiðar sem dæmi um að
með þessari aðgengilegu stjórnun á troll-
inu sé hægt að halda veiðhæfni þess
lengur og fækka þannig köstum og tog-
um.
Á kolmunaveiðunum í vetur hafi MLD
TSS trollstjórnunarkerfið um borð í Ven-
usi reynst mjög vel. „Fyrir skipstjórnend-
ur var mikill munur að geta haft fulla
stjórnun á toghlerunum úr brúnni. Þegar
togað var í langan tíma á kolmunaveið-
um þá náðist að halda fullri opnum á
trollinu allt togið með því að stilla MLD
hlerana, bæði í miklum hliðarstraumi og
einnig þegar toghlerarnir fóru að dragast
saman sökum afla í trollinu,“ segir Berg-
ur.
Upphafið að tæknibyltingu
í togveiðunum
En er í ljósi reynslunnar hægt að fullyrða
að MLD hlerarnir og trollstjórnunarkerfið
skili sér í meiri afla? Bergur segir
reynslutímann of stuttan til þess að hægt
sé að fullyrða slíkt út frá tölum.
„Ég er hins vegar alveg sannfærður
um að svo sé, einfaldlega vegna þess að
það er hægt að vera með hlerana og
trollið nákvæmlega þar sem við sjáum
lóðningar,“ segir Bergur.
MLD hlerabúnaðurinn er dönsk fram-
leiðsla sem fyrirtækið Sónar ehf. er um-
boðsaðili fyrir hér á landi. Toghlerarnir á
Venusi NS eru 12 fermetrar að stærð en
eru þannig útfærðir að skipstjórinn get-
ur stækkað þá upp í 16,7 fermetra þegar
mest er. „Á Venusi gætum við t.d. ekki
verið með hefðbunda 16,7 fermetra hlera
stærðarinnar vegna þannig svo að við
fáum mikið út úr þessum hlerum. Vissu-
lega er um að ræða verulega fjárfestingu
í þessum búnaði; hlerunum, botntykkinu
og trollstjórnunarkerfinu en ég er ekki í
nokkrum vafa að hún skilar sér. Bara það
eitt að geta nýtt sama hleraparið fyrir
allan veiðiskap sparar mikla fjármuni. Ég
segi óhikað að þetta kerfi er eitt mesta
framfaraskref sem stigið hefur verið í
veiðarfærum og veiðarfæratækni í mjög
langan tíma og er vafalítið upphafið að
nýrri þróun í togveiðum,“ segir Bergur
að lokum.
MLD toghlerarnir stærsta fram-
faraskref í togveiðum langan tíma
segir Bergur Einarsson, skipstjóri á Venusi NS
 Bergur Einarsson, skipstjóri á
uppsjávarskipinu Venusi NS.
 MLD toghlerarnir á skut Venusar.
„Einn af stóru kostunum er sá að nú
erum við með eitt hlerasett fyrir
allar veiðar,“ segir Bergur skip-
stjóri.
Veiðarfæri & veiðitækni