Skinfaxi - 01.01.2017, Qupperneq 25

SKINFAXI tímarit Ungmennafélags Íslands 25
Misjafnt er hvort íþróttafélög eru
með tryggingu eða annað sam-
bærilegt vegna hugsanlegs fjár-
tjóns verði iðkandi fyrir slysi á
æfingu eða í keppni á vegum
félagsins. Forsvarsmenn sumra
íþróttafélaga telja þjálfara, sem fá
verktakagreiðslur, ekki til starfs-
manna og því líkur á að þau fái
aðra tryggingu en þau ættu með
réttu að fá. Þetta kemur fram í
meistararitgerð Kristófers Fannars
Guðmundssonar í lögfræði við
Háskólann í Reykjavík. Ritgerðin
heitir Hver ber ábyrgð á líkams-
tjóni íþróttafólks?
Í ritgerðinni segir að tryggingamál íþrótta-
félaga og fleiri sem sinni hreyfingu fólks
séu oft á reiki. Þá sé málum blandið hvort
íþróttafélag, líkamsræktarstöð sem við-
komandi æfir í eða þjálfari viðkomandi
beri ábyrgð á líkamstjóni iðkanda. Falli
bótakrafa á íþróttafélag, sem er ekki með
fullnægjandi tryggingu, geti það verið
fjárhagslega mjög erfitt fyrir félagið að
greiða bætur.
Kristófer mælir með að íþróttafélög
kaupi sérstaka tegund vátrygginga sem
kallast ábyrgðartrygging til að koma í veg
fyrir fjárhagslegan skell á félag eða bóta-
þola. Greiðsluskylda úr slíkri ábyrgðar-
tryggingu stofnast ef vátryggður hefur
orðið fyrir fjártjóni vegna bótakröfu frá
þriðja aðila, en vátryggður í þessum teg-
undum ábyrgðartrygginga er vátrygging-
artaki, það er íþróttafélagið.
Ekki telja starfsmenn of fáa
Við vinnslu ritgerðarinnar kannaði Kristó-
fer stöðuna hjá nokkrum íþróttafélögum
og komst að því að tryggingamál þeirra
eru misjöfn. Sum þeirra íþróttafélaga,
sem hann hafði samband við, töldu sig
ekki bera ábyrgð á störfum þeirra þjálfara
sem fengu greiddar verktakagreiðslur.
Af því dró hann þá ályktun að félögin
hafi ekki gefið upp réttan fjölda starfs-
manna þegar tryggingafélag lagði mat á
áhættu starfseminnar og ákvað iðgjald.
Hann nefnir sem dæmi að ef 30 þjálfarar
eru hjá íþróttafélagi og af þeim eru 15
launþegar og 15 verktakar kann að vera
að íþróttafélagið hafi einungis gefið
tryggingafélaginu upplýsingar um þjálf-
arana 15. Við þetta metur tryggingafélag-
ið áhættuna minni en ella og er iðgjald-
ið í samræmi við það lægra en ef þjálfar-
ar væru 30. Ef iðkandi hjá íþróttafélag-
inu yrði síðan fyrir líkamstjóni sökum
gáleysislegrar hegðunar þjálfara, sem
ekki var undir ábyrgðartryggingunni,
sæti íþróttafélagið uppi með kostnaðinn
svo lengi sem öll skilyrði reglunnar um
vinnuveitandaábyrgð væru uppfyllt.
„Það má því sjá að mjög mikilvægt get-
ur verið að vita hvort einstaklingur sé starfs-
maður í skilningi vinnuveitendaábyrgðar eða
sjálfstæður verktaki,“ skrifar Kristófer.
Íþróttafélag ber oftast ábyrgð
Niðurstöður ritgerðarinnar eru þær að í flest-
um tilvikum beri íþróttafélagið eða líkams-
ræktarstöðin, sem þjálfari vinnur fyrir, ábyrgð
á tjóni sem iðkandi getur hlotið við æfingar
eða í keppni. Þó getur þjálfarinn borið per-
sónulega ábyrgð ef hann hefur valdið tjón-
inu með stórfelldu gáleysi eða af ásetningi.
Þeir sem standa fyrir íþróttastarfsemi geta
keypt sérstaka ábyrgðartryggingu sem trygg-
ir þá gegn fjárútlátum vegna hugsanlegrar
skaðabótakröfu.
Að mati Kristófers verður að teljast heppi-
legast að sá sem bótaréttinn á, iðkandinn
eða félagsmaðurinn, fái tjón sitt bætt og sá
sem ábyrgðina beri geti staðið undir henni
og greitt hana. Til þess að svo megi verða
kann að þurfa ábyrgðartryggingu. Þetta
ættu íþróttafélög, líkamsræktarstöðvar og
eftir atvikum þjálfarar að hafa í huga.
Eru tryggingamálin í lagi?
Kristófer Fannar grunaði að staða tryggingamála
væri slæm hjá íþróttafélögum. Hann segir suma
stjórnendur íþróttafélaga meðvitaða um ábyrgðina
ef slys kemur upp en aðra ekki.
„Áður en ég fór að vinna að ritgerðinni var ég búinn
að hafa það á tilfinningunni að forsvarsmenn íþrótta-
félaga og líkamsræktarstöðva hefðu ekki verið búnir
að velta tryggingamálunum mikið fyrir sér. Ég vona
að hún hafi opnað augu einhverra til að skoða trygg-
ingamál íþróttafélaganna enda var markmiðið að
vekja fólk til vitundar um þetta mikilvæga mál,“ segir
Kristófer Fannar Guðmundsson, höfundur ritgerðar-
innar um tryggingamál íþróttafélaga.
Kristófer skrifaði ritgerðina undir handleiðslu leið-
beinandans Guðmundar Sigurðssonar, sérfræðings í
skaðabótarétti og prófessors við lagadeild Háskólans
í Reykjavík. Guðmundur er íþróttafræðingur, útskrif-
aður frá Íþróttakennaraskólanum á Laugarvatni og
hefur unnið sem íþróttakennari. Kristófer þekkir líka
vel til íþrótta en hann er markvörður í handknattleiks-
deild Aftureldingar í Mosfellsbæ. Afturelding er ung-
mennafélag enda aðildarfélag Ungmennasambands
Kjalarnesþings (UMSK).
Spurður út í það hversu meðvitaðir stjórnendur
Slök staða kom ekki á óvart
íþróttafélaga séu um tryggingamálin svarar Kristófer:
„Það er misjafnt hvernig þetta er. Sumir eru með
allt á hreinu en aðrir hafa ekki hugsað mikið út í trygg-
ingamálin. Eins og kemur fram í ritgerðinni geta kom-
ið upp atvik þar sem íþróttafélagið eða þjálfarinn
geta talist ábyrgir fyrir tjónum eða slysum. Það er því
gríðarlega mikilvægt að vera með þetta á hreinu,“
segir hann.
Hefurðu heyrt um félag eða þjálfara sem lenti illa í því?
„Nei, ég heyrði ekki af neinum, sem betur fer. En
það er ekki hægt að útiloka neitt,“ segir Kristófer.