Heima er bezt - 01.09.2007, Síða 20

orðnir fleygir og farnir úr hreiðrinu eru þeir auðþekktir frá
fullorðna fuglinum vegna þess að litur þeirra er mun daufari.
Um miðjan ágúst fara maríerlurnar að búa sig undir hina
löngu ferð suður á bóginn til vetursetu. Þær hópa sig saman
í stóra flokka og þá er kjarr kjörlendi þeirra. Nokkru síðar
leggja hópamir af stað til Norðvestur-Afríku. í bókinni
„Islenskir fuglar“ eftir Ævar Petersen, segir að þangað séu
fuglarnir komnir í nóvember-desember. Ennfremur segir
Ævar: „Maríuerlur ferðast mest um Bretland og Holland á
ferðum sínum til og frá Islandi.“
Ovini maríuerlunnar em helst ránfuglar, kettir og tófur.
A Islandi er maríuerlan friðuð og flestum fínnst hún augnayndi.
Þegar greinarhöfundur var barn og átti heima í sveit, verpti
maríuerla í torfvegg í hesthúsinu á bóndabænum. Hreiðrið
var innanveggja og af þeim sökum var bannað að loka
dyrunum á hesthúsinu, fuglinn þurfti að komast inn og út
eftir þörfum. Mikil tilhlökkun fylgdi því þegar ungamir
komu úr eggjunum. Oftast vou þeir fimm og því mikið á
foreldrana lagt að afla viðurværis. Til að létta undir með
þeim tíndu krakkarnir maðka og flóuðu mjólk til að gefa
ungunum mjólkurskánina.
Ekki man ég fyrir víst hvað ungarnir voru lengi í hreiðrinu
en annar fuglinn var hjá ungunum meðan þeir voru nýskriðnir
úr eggjunum, hitt foreldrið dró björg í bú. Þannig gekk í ein
sex sumur og töldum við að þetta væri alltaf sama parið.
Annað maríuerlupar verpti í vegg á fjárhúsunum sem stóðu
ofar í túninu og eitt sumarið fundum við þriöja hreiðrið
í vegg á kálgarði. Það er fremur líklegt að hreiðrin hafí
afkomendur maríuerluhjónanna í hesthúsinu átt, en þau
fundust einu eða tveimur árum eftir að maríuerluhjónin
tóku sér bólfestu í hesthúsinu.
Það var siður hjá krökkunum að fylgjast meó hreiðrunum
og þegar fuglinn hafði verpt var vitað hvenær mátti búast við
ungum. Eftir það hófust matargjafir til allra hreiðurbúanna.
Það var skemmtilegt að fylgjast með ungunum þegar þeir
byrjuðu að fíjúga. Fyrsta flugferðin var stutt en ótrúlega fljótt
urðu ungarnir hraðfleygir og tístu glaðklakkalega. Fyrstu
sólarhringana komu þeir í hreiðrið á kvöldin og foreldarnir
héldu áfram að færa þeim mat en fljótlega urðu þeir sjálfbjarga.
Þeir héldu sig í nágrenninu þar til að fuglamir fór til vetursetu
suóur um höf.
Heima er bezt óskar
eftir fróðleík um eftirfarandi:
1. Vindmyllur, sem notaðar voru
snemma á síðustu öld til þess að
framleiða rafmagn á heimilum,
líklega einna helst bændabýlum, og
athöfnum þeim tengdum.
2. Það þegar sjónvarpið hélt innreið
sína á heimilin, hvernig fólk upplifði
það og hvaða væntingar það gerði
sér til þess, þegar það var í vændum.
3. Þegar fyrsti bíllinn kom á heimlið og
hverju hann breytti frá því sem áður
var.
4. Ballferðum, bæði áður en bílar komu
til og eftir það.
5. Rútuferðum, og svokölluðum
rútusöngvum. Hvenær var helst
sungið í rútunum og hvaða
söngvar voru sungnir. Hvernig var
stemmingin sem myndaðist í kringum
rútusöngvana.
6. Almennum viðtölum við fólk, styttri og
lengri, um ævi þess, störf og fyrri tíð.
Ofangreint efni má ýmist senda skráð á
blað, í tölvupósti heimaerbezt(a),simnet.is
eða einfaldlega lesið inn á segulband, sem
við svo skráum eftir.
Myndir af höfundum og aðrar tengdar
efninu, eru æskilegar ef til eru. Með
viðtölum er eindregið óskað eftir myndum
af viðkomandi, úr starfi, umhverfi og
fjölskyldu, eftir því sem efni standa til.
Heima er bezt, tímarit,
Tunguhálsi 19,
110 Reykjavík.
Sími 553 8200.
452 Heima er bezt