Heimili og skóli - 01.02.1960, Síða 7

Heimili og skóli
TÍMARIT UM UPPELDISMÁL
19. árgangur Janúar—Febrúar 1960 1. hefti
Trúin á fræðsluna
Trúin á fræðsluna, þekkinguna og
tæknina er að verða að heimstrúar-
brögðum. Ég trúi einnig á allt þetta,
en aðeins að vissu marki. „Með
þekkingu og ást endurskapa menn
heiminn,“ er haft eftir Anatole
France. Með þekkingu og kærleika
má gjöra góðan og hamingjusaman
heim, en ekki með öðru hvoru. Þekk-
ingin getur ekki verið án hins víð-
sýna og mannlega kærleika, og hinn
sami kærleikur getur ekki verið án
þekkingarinnar. Trúin á náttúruvís-
indin hefur aldrei verið sterkari en í
dag. Enda hafa þau vísindi unnið hin
mestu kraftaverk á síðustu árum. En
alls staðar þar, sem mannsandinn
beitir hugviti sínu og snilli af öllurn
mætti, gerast kraftaverk. Ef þeirri
hugarorku og mannlegri snilli, sem
beitt hefur verið til að sigrast á öflum
náttúrunnar, hefði verið beitt til að
bæta manninn sjálfan, efla góðvild
hans, mannskilning, víðsýni hans og
umburðarlyndi, væri kannski öðru-
vísi umhorfs í heiminum nú en raun
ber vitni um. — Þekking er því aðeins
dýrmæt, að hún sé í þjónustu góðra,
þroskaðra og viturra manna.
Einhliða áherzla á fræðslu og
þekkingu veldur því, þegar til lengd-
ar lætur, að maðurinn vex aðeins í
eina átt: vitsmunirnir, höfuðið.
Hjartað verður út undan. Tilfinn-
ingalífið er vanrækt nú á dögum.
En vitsmunalíf og tilfinningalíf
verða að falla í einum farvegi.
Þau verða að falla hvort að öðru eins
og lag og Ijóð, ef vel á að fara. Á
meðan mennirnir beizla náttúruöflin
og beita þeim fyrir vélarnar, eru hin
dýpri rök lífsins og tilverunnar van-
rækt. Blöðin, útvarpið og skólarnir
eru fyrst og frernst í þjónustu þekk-
ingarinnar. Þar fer fram fræðsla og
aftur fræðsla. Við megum aldrei van-
meta hana, en þegar hugsað er um
skóla og heimili, verður fræðslunni
alltaf að fylgja markvisst og ábyrgt
uppeldi.
A öld þekkingar, fræðslu og tækni
er venjulega farið í kringum mann-
inn sjálfan, einkum hinn andlega
mann.
Fyrir nokkru átti eitt Reykjavíkur-
blaðanna viðtal við merkan, erlendan
hljómlistarsnilling, Henry Snowboda.
Honum fórust meðal annars svo orð:
„Nútíminn stefnir í bili að minnsta
kosti frá hjartanum til heilans." Það
er engin tilviljun, að þessi orð koma
frá listamanni, því að óvíða hafa þessi