Heimili og skóli - 01.04.1965, Blaðsíða 12

ur sig þá líka sums staðar hafa það, að
leggja á veg þeirra tálsnörur, sem eru var-
hugaverðar. Þó er lofsvert margt sem fyrir
þau er víða gert, þeim til hjálpar og þroska,
en mikils þarf með ef heimilið bregst, og
hætt við að fátt verði þá til bjargar. Og
hvers er að vænta af óþroskuðum unglingi,
með fullar hendur fjár, þegar hann sér hinn
fullorðna lifa eyðslu- og óhófslífi.
En víkjum nú að öðru, — og þó í sömu
áttinni.
Mér hefur oftast verið tíðræddast um
skólana og kennslumálin, hafi ég hingað
komið. — Og það er m. a. af því að ég
tel uppeldismál þjóðarinnar merkustu við-
fangsefni hennar og afdrifaríkust. Og um
þau hugsa kennarar jafnan mest allra mála,
að ég hygg. En nú skal ekki mikið að þeim
v.ikið. Ég hef nýlega í viðtali við blað látið
upp álit mitt á ýmsu í fari skólanna, m. a.
það, hve mikill vandi það sé, svo vel fari,
að skammta börnum heimaverkefni. En sé
þess ekki gætt, að hver og einn fái þar rétt-
látan og viðráðanlegan skammt, er sú hætta
yfirvofandi, að skólinn ali á óánægju og
kæruleysi, sem orðið getur að eins konar
þjálfun í sviksemi. Handahóf í þessum
efnum, og sú tilhneiging, að þenja sig yfir
sem mest námsefni, er hættubraut. Það
þurfa kennarar að gera sér ljóst. Þar er hóf
ogaffgát ein af áó'/«eí'dyggðum kennarans,
hvað sem öllum námskrám líður, sem oft
bera með sér meira kapp en forsjá.
I dönsku blaði í haust, sá ég sterkar að-
varanir í þessa átt. Þar var á ferð kennslu-
fróður sálfræðingur, sem ræddi um heima-
verkefni barna og unglinga. Hann telur
algengt að börn eyði of miklum tíma í
heimaverkefnin, af því þau fari skakkt að.
Ekki megi gera ráð fyrir að börnum sé
ætlað meir en 1—1 V2 klukkustundar vinna
heima ofan á tilskilinn skóladag. En höfuð-
atriðið sé: Rétt vinnubrögð og Aó/legar
kröfur kennarans. Og í sambandi við heima-
námið benti hann foreldrum á fjögur at-
riði, sem í sjálfu sér eru ekki allt nein ný-
mæli, en þýðingarmikil samt.
1 fyrsta lagi skyldu börnin eiga hvíld
að vild fyrstu klukkustundina eftir að þau
koma heim úr skólanum. Og hefja síðan
heimanámið alltaf á sama tíma og á sama
stað. Nauðsynleg er alger kyrrð, svo að
hægt sé að einbeita huganum, — það sé al-
rangt að hafa útvarpstæki opið, sem sumir
venji sig á. Hitt sé aftur á móti nauðsyn-
legt, að hvíla sig stund og stund, en kepp-
ast við á milli. Og svo telur hann það ágæta
reglu, sem margir munu kannast við, að
hlýða sjálfum sér yfir aðalefni þess, sem
numið er, og grópa þá í hugann það sem
myndir sýna, sem kynnu að fylgja til út-
skýr.inga. •— Með þessu móti, að keppast
við stund og stund í algerðri kyrrð og næði,
með smáhvíldum, sé hægt að komast af
með miklu styttri tíma til hóflegs heima-
undirbúnings, en ella. Alrangt sé, að láta
börn sitja lengi með bókina í skvaldri og á
hrakningi hér og þar í heimilinu, og á ýms-
um tímum, rétt þegar hinum fullorðnu sé
það hentugast. Ur slíku fyrirkomulagi verði
venjulega þvarg og margs konar árekstrar,
sem öllum námsárangri spilla, og valda
oftast leiðindum og kæruleysi, sem ósjald-
an endar með hinni alkunnu gleymsku, það
er að segja, að ekkert verður úr náminu
heima. — Þess vegna sé réttast að hafa á
þessu fasta reglu, sama tíma, sama stað, og
kapp með smáhvíldum — í sem allra mestri
kyrrð og næði.
Þetta er að sjálfsögðu hægar sagt en
gert, og þekkja það allir. En hér er mikið
í húfi fyrir velferð barnsins og heimilisins,
og því ætti ýmislegt annað og ónauðsyn-
32 HEIMILI OG SKÓLI