Úrval - 01.04.1973, Blaðsíða 69

SÖGUFRÆGUR SIGUR
67
verkamanna, sjalfboöaliöar tra
Tataríii. Siöar komu þúsundir manna
frá Úzbekistan, Moskvu og Leníngrad.
Búiö var á stigapöllum hálfhruninna
húsa, I skotgröfum, flökum þýzkra
flugvéla.
Rikiö veitti mikiö fé til endur-
reisnarinnar, og fé, matvæli og
byggingarefni kom frá mörgum
borgum og lýöveldum landsins.
Fyrsta húsiö, sem byggt var i
Stalingrad, var barnaheimili. Eftir
sex mánuöi tók háofn málm-
bræöslunnar Krasnij Oktjabr aftur aö
bræöa stál. í hrundum húsakynnum
dráttarvélaverksmiðjunnar var aftur
farið að smiða skriðdreka. Fyrsta
gatan, sem lokið var við i miðborginni,
var nefnd Friðargata.
Nú teygir borgin sig eina 80 km eftir
hægri bakka Volgu. tbúðarhús eru þar
hér um bil fjórum sinnum fleiri og
stærri en fyrir strið. Ibúatala hefur
tvöfaldazt — hér búa nú 860 þús.
manns af öllum sovézkum þjóöernum.
A hvern Ibúa eru nú 10 fermetrar af
húsnæöi. Um 1980 veröa garöar 70% af
borgarlandinu. Aðaláætlun borg-
arinnar fyrir næstu 20 ár gerir ráð
fyrir þvl, aö vinstri bakki Volgu veröi
fólkvangur, en þar eru skógar miklir
og vötn.
Af meiri háttar nýbyggingum má
nefna Ungherjahöll, sem tekur 4500
börn, héraösbókasafniö meö 1,5
milljónum binda o.fl.
t borginni starfa nú átta aðrir skólar
og 174 miöskólar. Iönaðarframleiösla
hefur 12-faldazt slöan 1940. Borgin
framleiöir dráttarvélar, gæöastál,
borunarútbúnaö og útbúnaö fyrir oliu-
iönaö, skip o.fl.
Næstum tvær milljónir feröamanna
koma á ári hverju til borgarinnar til að
votta hetjuborginni viröingu slna.
Þeim, sem I fyrsta sinn sér Volgograd,
getur sýnzt sem borgin hafi aldrei
oröið fyrir neinum skemmdum. Aöeins
grindin af gömlu myllunni, sem horfir
auöum augnatóttum glugganna yfir
Volgu, hefur veriö látin óhreyfö. „1
borg þessari”, skrifar þekktur
franskur blaöamaöur, Claude Julien
frá Le Monde, „eru minningar um
stríöiö sama og orö uui friö. Um friö,
sem hver, sem af Iiföi, vill vernda og
styrkja. Þegar menn heyra I
Stalíngrad oröiö friöur, þá hljómar
þaö meö sérstökum styrk, skýrar og
afdráttarlausar en nokkurn staöar
annars staöar”.
Islendingar eiga ekki mikið af umtalsverðum mannvirkjum — ekki einu
sinni miðað við fólksfjölda, en þó eigum við fjórða hæsta mannvirki
heimsins, Lóransmastrið á Snæfellsrtesi, sem er 1378 fet. Hæsta mastur
heimsins er i Bandarikjunum (sjónvarps-endurvarpari i Norður-Dakóta,
2063 feta hát) oghin tvö eru i Sovétrikjunum og á Hawaii. Já, vel á minnzt.
Hvergi i heiminum eru eins margar tegundir af eldfjöllum og á Islandi,
enda er Island sannkölluð paradis fyrir jarðfræðinga sakir fjölbreytileika i
jarðhitasvæðum og eldstöðvum. Til dæmis er Ödáðahraun stærsta sam-
fellda hraunbreiða heimsins, Surtsey yngsta eyja heimsins, og Geysir
merkasti goshver heimsins að þvi leyti, að kollegar hans um viða veröld
hafa verið skirðir i höfuöið á honum. (Faxi).