Upp í vindinn - 01.05.1982, Qupperneq 50

Ár Aæt1uó einbýlis- U1 lijorð og raðhús l'’ramleiósluþörf mióuö viö fullgerð einingahús Svartsýnisspá Bjartsýnisspá
1982 300 - 1100 200 385
1983 840 - 1155 210 404
1984 960 - 1 320 240 462
1985 1000 - 1375 250 481
Tafla 4
Af töflunni má ráða að framleiðsla einingahúsa verði 300-
400 hús á ári að meðaltali, ef miðað er við óbreytta eða
aukna markaðshlutdeild þeirra. Afkastageta fyrirtækjanna
hefur á hinn bóginn farið vaxandi og verður væntanlega
u.þ.b. 800 þessu ári. Er það liðlega tvöföld framleiðslu-
geta miðað við ofangareinda sölumöguleika.
Framleiðslugeta innlendra verksmiðja er því orðin meiri
en svo að hæfi markaðnum þótt enginn innflutningur komi
til. Verið er að stækka margar þessar verksmiðja og hugur
stendur til bygginga á fleirum. Af þeim sökum er verulegu
hluti framleiðsluþáttanna ónýttur til verðmætasköpunar Cj
liggja einkum til þess eftirfarandi orsakir.
Sá fjöldi framleiðenda, sem nú stendur að markaðnurr, er
meiri en svo að framleiðslumagn geti orðið í samrærrii við
nauðsynlega fjárfestingu í framleiðsluþáttunum. Fjárfesting í
slíkum verksmiðjum er mikil, sem gerir kröfur um mikla
framleiðni og langan starfstíma í þeim.
Verulegur fjármagnskostnaður torveldar þá fjármögnun í
birgðum á ýmsum stigum framleiðslunnar sem er nauðsyn-
leg til að hún geti verið jöfn og stöðug árið um kring. Veldur
þetta auknu framleiðsluálagi til að anna árstíðabundinni
hámarkseftirspurn, sem ella mætti svara með eðlilegri
birgðasöfnun á öðrum tímum ársins. Kemur þetta í veg fyrir
að unnt sé að breyta hagræðingu að mkkru marki við fram-
leiðsluna og gerir framleiðendur háð r árstíðabundnum
markaðssveiflum.
Stöðlun framleiðslunnar er enn skammt á veg komin,
bæði hvað varðar einstaka byggingarhluta og fjölda þeirra.
Væri æskilegt að staðla útlit og gerð eininganna enn frekar
og taka jafnframt upp eða ;róa aðferðir svo að staðla megi
fleiri hluta framleiðslunnar. Mundi þetta draga úr kostnaði
og stuðla að betri nýtingu framleiðsluþáttanna jafnframt því
að húsin yrðu fremur afhent fullsmíðuð.
Enn eru ókönnuð áhrif verksmiðjuframleiddra erlendra
húsa á samkeþpnis' rstöðuna, en innflutningur þeirra hefur
aukist að nokkru marki hin síðustu ár. Ætla má að hlutur
innfluttra einingahúsa svari 10-15% af hinni innlendu fram-
leiðslu. Innflutningur hefur verið nokkuð breytilegur milli ára.
Var hann þó oftast 400-500 tonn á árunum 1976-1980 en
óx í 1084 tonn árið 1981. Til skamms tíma gætti verulegs
misræmis í álagningu tolla og innflutningsgjalda ef miðað er
við íslensku húsin. Varðar þetta einkum ýmsan búnað sem
flyst inn tollfrjáls með erlendu húsunum en yrði hátollavara í
venjulegum innflutningi.
Nýverið lagði fjármálaráðuneytið 12% jöfnunarálag á inn-
fluttu húsin til að jafna aðstöðumuninn og leiðrétta þetta
misræmi. Voru útreikningar í þessu skyni unnir í samvinnu
við Rb.
Umræddir rekstrarörðugleikar valda því að sífellt verður
erfiðara að tryggja eigin samkeppnisaðstöðu með hagstæð-
ara söluverði og eykur það hættuna á að reynt verði að
undirbjóða samkeppnisaðilana á kos+nað vörugæ )a. Fram-
leiðendur hafa enn fremur tilhneigingu til að líta á allt landið
sem einn markað, en ekk' ákveðna byggð eða landshluta.
Leiðir það til þess að afkastageta er aukin umfram eftir-
spurn, en slíkt eykur eðlilega heildarkostnaðinn. Kostnaður
við dreifingu og uppsetningu framleiðslunnar vex einnig að
sama skapi.
Er því nú full ástæða til að yfirvega þessi mál vandlega
svo taþrekstur endurtaki sig ekki í greininni eins og mörg
dæmi eru um í þjóðlífi okkar og komi í veg fyrir eðlilega
þróun þessa verksmiðjuiðnaðar, sem að öllu óbreyttu ætti
að stuðla að lægra verði og hagkvæmari framleiðslu íbúð-
arhúsnæðis.
geymdu
Með verðtryggingu sparifjár
hefur þetta gamla orðtak fengið
fullt gildi á ný.
Nú býður Landsbankinn þér að
ávaxta sparifé á 6 mánaða reikn-
ingum, verðtryggðum og með 1%
ársvöxtum að auki.
Þannig tryggir æskan sér framtíð
og aldraðir öryggi.
eyrir
Sparifé, sem verðbólgan vinnur
ekki á.
Leggið inn í Landsbankann og
tryggið spariféð gegn verðbólg-
nni.
Græd
50