Goðasteinn - 01.09.1988, Page 30

Vel er greinanlegt af frásögn Njálu að á þjóðveldistíma var vegur
að Hlíðarenda ekki á sama stað og þjóðvegurinn nú. í frásögn af
falli Gunnars segir að traðir lágu ofan að bænum að Hlíðarenda.
Þegar Austmaður er sendur til þess að njósna um hvort Gunnar
sé heima gengur hann fram á húsið. Gunnar verður þannig var við
Austmanninn að hann sér klæði hans og leggur atgeirnum upp og
í gegnum manninn. Hann fellur niður. Hafi bærinn verið með þeim
hætti að hann hefur gengið inn í hlíðina er mjög sennilegt að hann
hafi staðið fyrir austan og neðan kirkjuna. Þá er frásögnin um fall
Gunnars ákaflega skiljanleg. Til dæmis sú merkilega lýsing hvernig
þeir vinda þakið af skálanum að ráði Marðar. Greinilegt er og getur
hver maður gert sér í hugarlund að standi hús eins og venjuleg hús
gera, er ógerlegt að komast upp á þakið öðruvísi en að príla. Þá er
torvelt að vinda þak af skála. Við skulum hugsa okkur að umsátur-
menn hafi komið hér niður traðirnar. Hundurinn verður var við þá
þegar þeir koma. Hann er drepinn. Gunnar vaknar í skálanum.
Austmaðurinn gengur niður að húsinu. Gunnar leggur atgeirnum
upp og Austmaður fellur niður. Frásögn hans af rannsóknarferð
sinni er skemmtileg. Gissur spyr hvort Gunnar sé heima og svarið
er: „Vitið þér það, en hitt vissi ég að atgeir hans var heima!’
Síðan segir að þeir sækja að Gunnari. Hafi glugginn snúið til
suðurs þurftu þeir að sækja upp brekku. Þá skilst að torvelt er þótt
menn séu margir, að sækja að dyrum meðan Gunnar getur komið
boga við. Þess vegna verður að neyta bragða til þess að fella Gunnar.
Rjúfi þeir þekjuna verður hann þess var og getur snúist við. Slíkt
kostar mörg mannslíf. Þess vegna er ráð Marðar að vinda þakið af
skálanum þannig að Gunnar standi berskjaldaður. Þetta ber vitni
um verkfærðilega snilli hjá Merði.
Margir koma að Hlíðarenda og spyrja um Gunnarshaug og þá
segja margir að hann sé ofan við bæinn. Mér finnst rétt að fram
komi að fram á sautjándu öld var niðri á Þverárbökkum svo-
kallaður Gunnarshaugur. Þegar Markarfljót rann í Þverá var hún
oft vatnsmikil og tók þennan Gunnarshaug sem var. Sjá má á frá-
sögn sögunnar að gert er ráð fyrir að Gunnarshaugur sé sunnan við
bæ.
28
Goðasteinn