Goðasteinn - 01.09.1988, Qupperneq 38

eftir annað í sögunni. Upphaf að þættinum um bardagann á
Alþingi er, að sagt er að Flosi hafi, áður en hann reið til þings látið
tjalda Byrgisbúð. Eftir Njálsbrennu er hann greinilega viðbúinn
hinu versta. Hann tjaldar þar sem bæði er öruggt vígi og hinn
ákjósanlegasti staður til að fylgjast með öllu sem fram fer á völlun-
um, bæði við Lögréttuna og einnig á hinu eiginlega búðarsvæði,
hinum megin við Öxará og gegnt kirkjunni.
Mörður Valgarðsson sækir vígsmálið á hendur Flosa, en Eyjólfur
Bölverksson ver með miklum hyggindum og að lokum tekst honum
með brögðum að eyðileggja málið fyrir Merði. Þá hefst bardaginn
með því að Þórhallur Ásgrimsson gengur á völlinn og vegur Árna
Kolsson.
Aðalatriðið i bardaganum er að flótti brestur í lið Flosa og þar
ganga menn ekki vel fram, utan Flosi sjálfur. Þeir hörfa áleiðis til
Almannagjár. Þangað hafði Flosi hugsað sér að hörfa með sína
menn ef til bardaga kæmi. Við skulum betur ræða um það og færa
okkur út að kirkjunni.
Hér sjáum við rústir þeirrar einu búðar frá fornum tíma, sem til-
tölulega er óröskuð. Gyrðisbúð hefur verið um það bil 25 metra löng
og 8 metra breið. Hér hafa biskupar haft aðsetur. Hinum megin við
ána eru ýmsar búðir, en allar miklu minni og hafa sætt þeim örlög-
um að vera smækkaðar hvað eftir annað eftir því sem vegur
Alþingis varð minni. Flestar tóftirnar hinum megin eru frá 16. og
17. öld. Þess vegna gefur Gyrðisbúð ein nokkurn veginn til kynna
upphaflega stærð búðanna.
Hér fyrir framan okkur var gamla brúin yfir Öxará og litlu
sunnar mun staðið hafa Rangæingabúð sem oft er kölluð Njálsbúð.
í bardaganum á Alþingi barst leikurinn hingað. Hallur af Síðu og
Ljótur sonur hans gengu hér megin árinnar. Hallur ætlaði að safna
liði til þess að skilja deiluaðila, en þegar þeir fóru yfir brúna kom
spjót fljúgandi og fló í gegnum Ljót.
Þetta skiptir sköpum í sögunni. Ljótur var dýrastur allra þeirra
sem féllu í bardaganum á Alþingi. Allt til þess tíma höfðu atburðir
verið að færast i aukana, vandræðin verða víðfeðmari og alvar-
legari. En er bardaganum lauk bauðst Síðu-Hallur til þess að láta
Ljót son sinn falla ógildan ef það mætti verða til friðar. Þetta þótti
36
Goðasteinn