Goðasteinn - 01.09.1988, Side 91

Friðjón Guðröðarson:
Sýslunefndin
Nú líður senn að þeim vatnaskilum í íslenskum héraðsmálum, er
sýslunefndir hverfa af sjónarsviðinu eftir óslitna starfslotu allt frá
árinu 1872 eða í full 100 ár.
Því er ekki að neita að við sem höfum átt því láni að fagna að vera
þátttakendur í störfum sýslunefnda, söknum þessa breiða vett-
vangs, um leið og við berum vissan kvíðboga fyrir framtíðarþróun
undir merkjum héraðsnefnda.
Sú er ósk mín að héraðsnefndir „skilji sinn vitjunartíma” og beri
gæfu til þess að halda uppi svipaðri starfsemi eins og sýslunefndirn-
ar gerðu, og þá er vel.
Sem ofurlítið sýnishorn af verkum sýslunefndar Rangárvalla-
sýslu árin 1956—1988 verða hér á eftir birtar glefsur úr gjörðabók
nefndarinnar, en þar kennir margra grasa. Væri raunar við hæfi að
gefa út sögu sýslunefndar í Rangárþingi, en það mál var á dagskrá
sýslufundar 1987.
Það þarf engum að koma á óvart að þessar stofnanir komu fjöl-
mörgum stórmálum í höfn og létu sér fátt óviðkomandi, enda full-
trúar úr hverju hreppsfélagi alla jafna „fremstir á meðal jafningja”
Á það skal heldur enga dul dregið, að „veldur sá er á heldurý örlög
og athafnasemi sýslunefnda hafa þó alltaf fyrst og síðast ráðist af
viðhorfum sýslumanna, hversu atorkusamir voru þeir, hvernig
hugsandi í félags- og menningarmálum.
En hvað réði þá úrslitum um endalok þessara stofnana, sem
höfðu alla burði til stórátaka og áhrifa um farmgang góðra mála í
héruðum landsins. Svari nú hver fyrir sig. Það er hins vegar bjarg-
föst sannfæring mín að þessi kollsteypa í héraðsmálum var með öllu
óþörf, og hún er unnin í andstöðu við allan þorra fólks í dreifbýli
á íslandi.
Goðasteinn
89