Freyja - 01.03.1899, Blaðsíða 4

4
FREYJA, MARZ OG APRIL 1899.

AM
\t/
I Endurminmngar frá bernskudögunum. |
GIFTINGIN,
Skrifuð fyrir Freyju, af
0. A, DALMANN.
V*
0/
ý|>
\í/
f
|V\ (f/
^'€: €?$:€: €i €: $:€:€:€:€:€:?.í€: €:€:€^€:
(NidnrlAir.)
Heimurinn segir aðmaðurinn henn-
ar se henni g'óður, að hún lifl í alls-
nægtum og þurfi ekki að drepa
hendi sinni í kalt vatn. Jú, það var
nokkuð satt í þessu; en lýgin cg
heimskan stóðu samt & hak við þessa
staðhæflng,— heimskan og lýgin sem
fela sig bak við aldarandann er að
eins lítur fi yflrborð viðburðauna, en
hirðir aldrei um samband orsaka
og afieiðinga. En sagan var rituð á
svip konunnar; hún var eins og ó-
teljandi fjöldi af íslenzkum konum,
ambátt bóndans, en ekki jafningi,
réttlaus ambátt er hvergi ger.ur bor-
ið upp kveinstafi sína, sem enginn
vill eða þorir að rétta hjálparhönd.
Konurnar hafa allar gengið undir
hið sama; skilmálarnir eru ofur ein-
faldir og ættu að vera hverri konu
minnistæðir; þeir hljóða þannig:
„Þér konur, verið mönnnm yðar
undirgefnar, því maðurinn er kon-
unnar höfuð eins og Kristur er safn-
aðarins höfuð.“ En ég varð að halda
uppi samtalinu svo minna bæri fi
undrun minni yfir útlit.i vesalings
konunnar, með því líka mér fannst
þeir veita því eftirtekt, að eg horfði
meira á hana en kurteislegri fram-
komu sæmdi. Eg fór því að tala um
búskap og spvrja hana um vinnu-
fólkið er var mér þar samtíða. Sigga
varð raunar mest fyrir svörum. Hún
sagði mér að faðir sinn væri suður á
landi ogmyndi ei koma heiin fyren
eftir viku. Hún lýsti hryggð sinni
yflr því að hann hefði ekki verið
heima þegar ég heimsótti þau svona
Óvænt og í síðasta sinni, og svo fór
hún að atyrða Ameríku með tölu-
verðri frekju, og víkur svo orðum
sínum til mín og segir: „Því vilt þú
vera að fara þangað? þarervont að
vera. Þaö væri miklu betra fyrir
þig að setjast hér að, pabbi þarf
mann einmitt eins og þig, sem ert
bæði smiður og vefari. Hann geldur
þér gott kaup, og við mamma skul-
um sjá um að þú haíir nóg að borða.
Hvað heldur þú um þelta mamma?“
Ég hafði nú ástæðu til að líta á
húsmóðurina og gjörði það líka, og
þá virtist mér daufur roði fiögra um
mögru kinnarnar hennar, en máske
það hafl verið missýning.
„Þú veiztþað barnið gottað ég ræð
engin hjón eins og Bergþói a á Hvoli.
Eg er ekki lík Bergþóru.'1
„Nú, það er satt elsku mamma,“
sagði Sigga, „þú ert engin Berg-
þóra. En engin óhamingja mundi
það verið hafa þó við báðar værum
dfilítið líkari henni en við erum.“
Eg vildi leiða talið í aðra átt, því
enginn hlutur var fjær n ér en að
setjast aftur. „Hvað varð um stúlk-
una í rauðu treyjunni?“ spurði ég.
Konan leit á mig, og aftur fannst
mér veikur roði færast i bleiku
kinnarnar hennar, og mér sýndust
blfiu varirnar titra.
„Hún giftist honum Arna Gísla-
syni sem var vinnumaður hjá okkur
þegar þú varst hérna; þú hlýtur að
muna eftir honum,“ sagði hún, og
svo lét liún höfuðið síga, og starði á
gólflð íétt fram undan sér.
„Nú, giftist liún Arna? Mig minn-
ir að hann væri svona fremur illa
úti látinn —hálfviti, eða er það ekki
satt?“ sagði ég.
„Það var nú einmitt þesivegna að
þau voru gift,—jú, það er þó satt,
Árni er ekki meir en hálfviti, en—
þegar hér var komið, þagnaði hús-
freyja og leit til Siggu, og þó ég
skildi ekki tillitið skildi Sigga það,
því hún roðnaði, og fór að blaða í
bók sem hún hafði tekið af borðinu
án þess þó að lesa nokkurt orð í
henni, máske til að hylja roðann
sem færðist yfir andlit hennar af til-
liti móðurinnar. Eitt var víst, þær
skildu hver aðra. Hvort barnið var
nógu þroskað til að bera part af
þeirri byrði sem var að leg'gja móð-
urina í gröflna fyrir tímann, eða það
var hversdags meðlíðun, verður ei
með vissu sagt,sökum ókunnugleika
sögumannsins. „Hvernig líður þeim
og hvar búa þau?“ spurði ég eftir
stundar þögn.
Sigga leit til móður sinnar eins og
til að biðja hana að svara því sér
hætti við að segja of mikið. Móðirin
auðsjáanlega skildi hana því hún
snöri sér til mín og sagði:
„Þeim líður furðu vel; þau búa á
jörð sem við eða öllu helclur bóndi
minn fi, hann lítur eftir með þeiin,
enda veitir ekki af því þau hafa
mikla ómegð; börnin eru nú sex og
víst tvö dáin.“ Nú stóð Sigga upp
og gjörði sigliklega til aðsegja eitt-
hvað, en móðir hennar bandaði henni
með hendinni að halda kyrru fyrir,
er hafði þau áhrif að hún settist í
stórann liæginda s ól, hallaði sér upp
að bríkinni, lagði aftur augun og
ruggaði sér liægt og rólega. Hús-
freyja færði sig nær mér liorfði á mig
með staðföstu augnaráði um leið og'
hún sagði í lágum róm sem skalf lít-
ið eitt.
,,Nú ert þú miklu eldri og' reynd-
ari en þegarþú komst að mér. grát-
ancli við JinJina forðum, þá varstþú
barn, og skildir ekki tár mín sem
betur fór. I þí daga grét ég oft þeg-
ar enginn s i nema g'uð einn. Nú er
ég hætt því fyrir löngu- Má vera að
lind tára minna séþornuð eðafrosin.
Eg býst við og vona að sól æfi minn-
ar sé farin að lækka á lofti, ég hef nú
ekkert fyrir að lifa. Sigga mín er
nærri fulloiðin, ogmiklu þrekmeiri
en ég var þegar ég giftist, svo ég
ber engan kviðboga fyrir henni_
Auðvitað óska ég af öllu hjarta að
hún verði hamingjusamari en ég, og
mér finnst að hún verði það líka.
Nú skulum við hætta aS tala um hið
löngu liðna sem ekkert er eftir af,
nema ógeðfeldar endurminningar.
Eg hef haldið eiða mína er ég sór
barn að aldri og reynzlu fyrir altari
drottins. Eg hef verið bónda mínum
undirgefin eins og ég lofaði, enda
þegar allt kemur til alls, þá er líf
einstaklings ns ekkert, eða því sem
næst,—nærþví ósýnilegtsandkorn &
eilífðarinnar sandauðn. Jæja, gamli