Freyja - 01.03.1899, Blaðsíða 12

12
FREYJA, iMARZ OG APRIL 1899.
HVAÐ KONAN ENN
GETUR. ORÐIÐ.
EFTIB
H. H GARDENER.
ér er Iivorki æltað að sýna
hina íiýjn eða göniln konn,
heidur konu framtiðarinnar.
Þetta er óþægilegt verk nema fyrir
þann sem gæddtir væri spádóms
gáfu, og þyríti hann þó að hafa
meira en elnskonar innblástnr ef spá-
dóninr luvns ætt.i að hafa nægilegt
sannleiks gildi til þess að fólk
almennt gæti aðliyllst hann.
En spádómsgáfu á feg ekki til.
Mfer hefur verið sagt að ein grein
vísindanna haldi því fram að kon-
ur framtíðarinnar verði tannlausar
og sköllóttar (og karhnenn líka).
Yður hryílir við þessum ósköpum,
og haldið að það yrði lítill fegurðar
auki. Það virðist heldur ekki stefna
í frainfara áttina, og þó er það
byggt á grundvallarreglum fram-
þróunarinnar. Þeir sem hæzt hafa
klifrað í menningaistigann hafa
minnst hár- Með öðrum orðum, vax-
andi menningu fylgir þveri andi hár.
Af þessu leiðir, að þegar þjóðirnar
verða fullkomnar, verða þær einnig
hárlausar. En látið sámt ekki hug-
fallast; því vfer sem erurn komin
Jengst áleiðis, eigum enn þá afar
langt. í land til að verða fullkomin.
Tennur siðaðra þjóða eru miklu
veikari nú en þær eiimsinni voru;
veikari fvrir þi sök, að þær eru
minna notaðar sem vopn til að rífa
og slíta með en, til forna.
Þier verða meira til skrauts, eftir
því sem oss lærist betur að viðhafa
hnífinn og gaffalinn, og minka um
kjötátið. Af þessu leiðir enn fremur,
að þegar fram líða stundir, þurfum
vér ekki á þeim að halda, og þá
munu þær hætta að verða til. Tann-
pína og tannlæknar fara úr móð,
eftirstöðvar vígtannanna verða
skoðaðar eins og miltað—þýðingar-
laust fyrir manninn .
Hárlaust ogtannlaust, hvílík sjón!
Yður hryllir að hugsa til þess. En
hvað er þó fegurra í heimi þessum
en ungbarnið? og þó er það bæði
hárlaust og t.annlanst. Ungbörnin
þurfa ekki á því að halda, og þvi
hafa þau það ekki. Komi sá tími
að vér þurfum ekki á þeim að halda
þá hverfa þær með öllu.
Bærilega bvrjar það. Kona fram-
tíðarinnar verður hárlaus og tann-
laus. En vel að merkja; hún hæfir
karlmönnum framtíðarinnar. Má
vera að þfer liafið tekið eftir því, að
hún hefur æfinlega gjört það. Það
er arfgengur vani.
Hún mun einnig hæfa honum að
því er allt annað snertir. Hafi hann
orðið frjálslyndari, mannúðlegri og
göfuglyndari—lært og viðurkennt
þann sannleik, að allir menn eru
bræður, sem eiga að vinna saman
eins og bræður.en ei skoða alla menn
sem óvini sína sem sjálfsagt sé að
tortryggja, svíkja eðamyrða- Þann-
ig mun hún einnig liafa grætt sjálf-
stæði sem persónuleg framför og
sjálfsábyrgð hafa opnað fyrir henni;
hún mun fylgja fet fyrir fet siðferð-
islegu og andlegu ásigkomulagi og
framförum þe rrar þjóðar sem hún
tilheyrir.
Takið nú eftir! Heimurinn er
loksins farinn að viðurkenna þann
sannleik,a3 konan sé ekki aðeins of-
hold eða varta út úr þjóðlíkamanum,
heldur annar helmingur hans. Yér
þurfum því ekki annað en að fylgja
vanalegu náttúrulögmíli til þess að
sjá hvað hin ltomandi kona muni
gjöra og hvað hún muni verða. Þér
getið ei gizkað á hvað einstakling-
arnir muni gjöra nú eða þá; en livað
helmingur mannkynsins muni að-
hafast, er alveg komið undir ásig-
komulagi hins helmingsins á sama
tíma. Þjóðirnar ferðast ei langt it
öðrum fæti fremur en einstakling-
arnir. Ilver sú þjóð sem hyggst að
kyrkja og þröngva kosti annars
helmings síns, nær aðeins helming
af því er hún ætlar hinum partinum
að græða n. 1. andlegum og líkam-
legum kyrking þjóðarheildarinnar.
Rennið huganum sem allra
snöggvast til Kína, og gleymið ekki
Tvrkjanum. Rennið huganum yfir
eina þjóð eftir aðra, og þér munuð
sjá að hin gamla leona var alstaðar
og æfinlega við hæfi hins yamla
manna; að konur þessara tíma, eru
við liæfi þessara tíma karlmanna;
og það er engum vafa undirorpið að
hin komandi kona verði einnig við
hæfi hins komaudi manns. En
hvernig rýmist þetta sainan við um -
talsefni mitt? Einmitt eins og til var
ætlað. Þar sem karlmennirnir
hafa verið grimmir, fáfróðir og
þröngsýnir, hafa konurnar verið
eigingjarnar, ranglátar og tepruleg-
ar. Þær hafa fylgt körlunum fet
fyrir fet í hinni arfgcngu uðalsynd
þ.'óðanna—siðferðis þrekleysi, sem
er skildgetið afkvæmi sálariegrar
þröngsýni.
Allar þjóðir, allir kynflokkar hafa
Iiðið fyrir þessa einu synd; og það er
aðeins eitt sem getur skolað hana
burt af jarðríki; og það er víðtæk,
óþvinguð þekking. Eg á ekki við
grísku, latínu eða stjörnufræðis
nám, ekki ncálfræði nfe skáldskapar-
lega þekkingu, En ég á við þekk-
ingu á því náttúrulögmáli sem inni-
bindur þá menntun, sem kannast
við ifett einstaklingsins til að ná
fullkominni þroskun mannssálar-
innar, til fvllstu afnota fyrir sér
hvern hæfileika hvers einstaklings,
áþeim hnetti eða í því ríki sem þessi
einstaklingur eða einstaklingar búa,
án tillits til þess hvort tilfellin hafa
mótað þá í karlkyns eða kvenn-
kyns móti.
Margt uppburðaríítið fólk hefur
látið þá skoðun í ljósi, að fullkomin
sálarleg þroskun cg óþvinguð ifett-
indi mundu gjöra konuna ákvenn-
lega. En það eru ekki konurnar sem
gjöra hin svo kölluðu karlmanna-
verk, sein eru ókvennlegar, ekki
þær konur sem kallaðar eru hidandi
konur í kvennfrelsismálum, heldur
afturhaldskonurnar, sem ætíð vilja
fylgja vananum, sem ætíð reyna að
vera, gjöra, tala og hug-sa eins og
þær halda að karlmennirnir vilji;
þessar afbrýðissömu, þröngsýnu ,sál-
arlittlu konur.
Ein af hinum kvennlegustu og
prúðlyndustu kónum sem ég hef
þekkt, er afhragðskonan mrs- Phebe
Hearst sem nú hefur sett heiminum
hærra menningar takmark en Iiaiin
hafði áður liugmynd um. Hún hefur
lagt grundvöllinn til þess að byggð
yrði menntastofnun I þessu landi,
sem frá listarinnar og nytseminnar
sjónarmiði tekur langt fram öllum
þesskonar stofnunum. Enginn mað-