Kennarablaðið - 01.08.1900, Page 6

16fi
Yíir höfuð er því :víst þannig varið, að því innilegar sem hið
kristilega og hið þjóðlega er tengt hvað öðru, þess hollara verð-
ur alt þjóðlifið og líf einstakiinganna frá vöggunni til grafar-
innar.
Það væri hægt að segja miklu meira um þetta starf; en
tíminn leyfir það ekki. Ég vil þó enn þá nefna fyrirkomulag
skólanna, því að það hefir einnig mikla þýðingu. Fyrirkomu-
lagið eða skipulagið er máttarstoð þjóðfélagsins, og v'érður því
að vera þannig, að það yfir höfuð styrki félagstilfinninguna,
innilegleikann og eindrægnina meðal hinna ýmsu stétta bjóðfé-
lagsins. Yér verðum því að stuðla að því, að barnaskólinn
verði undirbtíningsskóli eða grundvallarskóli fyrir allar stéttir.
Það er alt annað en þýðingarlaust, að stéttunum sé blandað
samán þegar á barnsaldiinum. Kunningsskapur barnanna er
hklegastur til að brtía djtípið, sem ntí aðskilur þæt'. En þegar
þjóðin er aðskilin i tvo flokka, fátæklinga og ríkismenn, strax
á skólabekkjunuin, eins og ntí á sér víða stað, þá gerir barna-
skólinn djtípið milli þjóðfélagsstéttanna enn þá meira, í stað
þess að hann ætti að vera stí stofnun, er starfaði mest og bezt
að því að nema það burt.
Loksins komum vér svo að þessari spurningu: Hvernig
eiga skóiarnir að berjast gegn löstum þeim, sem ntí á tímum
eru algengastir og sem eyðileggja þjóðfélagið meira en margur
hyggur ? Vér höfum nefnt og nefnum enn nautnafýsnina, skemt-
anafýknina, leiðindi, slappleika viljans, óbeit á vinnu, og margt
fleira mætti nefna. Min skoðun er stí, að menn eigi fyrst og
fremst að veuja börnin við hæfilega og reglubnndna vinnu, og
svo að venja þau á að hlýða. Vér verðum ávalt að muna
eftir takmarkinu: hraust sál í hraustum líkama. Éess vegna
náegum vér eltki gieyrna líkamsæfingunum og handavinnunni,
sem vekja starfslöngunina hjá börnunum og gera líkamann
liðugan og hraustan. Hlýðnin er líka þýðingarmikið atriði,
því htín á að hjálpa barninu til að styrkja viljann, gera það
að sjálfstæðum manni. Éað er satt, sem Tegnér sagði: Sá,
sem ekki hefir lært að hlýða, lærir aldrei að skipa. Barnið
verður aldrei að sjálfstæðum manni, nema það umgangist sjálf-