Helgarpósturinn - 14.12.1979, Qupperneq 15

14
Föstudagur 14. desember ^^ halrj^rpn<=rh irinn
hnlljarpncrh irinn Föstudagur 14. desember 1979.
15
og fleiri stööum lika. Þaö voru
meira og minna dansleikir i gangi
alla vikuna, og margir stórdans-
leikir, eins og þeir voru kallaöir,
um helgar. Núna aftur á móti
spila hljómsveitir einu sinni eða
tvisvar i viku i mesta lagi”.
— Hvernig voru gæöi tónlistar-
innar sem þessar hljómsveitir
spiluöu?
,,Þau voru misjöfn, eins og gef-
ur aö skilja. Meiri grósku fylgir
meiri mannskapur og þá bæði
betriogverriEn kjarninnaf þeim
mönnum sem eru duglegastir viö
þetta i dag kom upp á þessum ár-
um. Hljómar, það er Gunnar,
Rúnar og Jensen voru aöeins á
undan, en þarna var Brimkló,
eins og hún er í dag,Maggi Kjart-
ans og Pálmi úr Brunaliöinu, og
Mannakorn er voru byrjaöir á
rokktimabilínu. Þetta er þvi sami
mannskapurinn nú og þá, aö þó
nokkru leyti. Þaö er bara Mezzo-
forte af hljómsveitum 1 dag, sem
er nýrri af nálinni.”
Vildí breyia lil
Eftir glæstan feril i poppinu um
áraraöir hætti Jónas skyndilega
að syngja og fór aö vinna i tisku-
versluninni Adam. Þá haföi hann
veriö I nokkrum hljómsveitum og
flestum þeidctum — eins ogToxic,.
Flowers og Náttúru. Ég spyr
hvers vegna hann hafi hætt að
syngja.
, ,Ég hætti fyrst og f remst vegna
þess aö ég vildi breyta til. Ég
byrjaði reyndar aö syngja aftur
JSÆCMNBt
litiö erfitt aö útskýra þetta. Ég
var þá oröinn þekktari sem sjón-
varpsmaðuren sem söngvari. Ég
vildi syngja, en fólkiö vildi að ég
væri I sjónvarpinu. Þaö fylgir þvi
mjög mikil pressa aö vinna i sjón-
varpinu, ekki meöan þú ert inni i
stofnuninni, heldur þegar þú
kemur út. Og einhvernveginn
fannst mér ég ekki meötekinn i
hlutverki söngvarans. Eöa þá aö
ég meötók ekki sjálfan mig. Ein-
hvernveginn gekk þetta ekki upp.
Mér fannst kannski fólk ekki sýna
söngnum mikinn áhuga, heldur
fyrst og fremst sjónvarpsmann-
inum. Kannski voru þetta bara
komplexar i mér, ég veit þaö
ekki. En ég er ekki hættur aö
syngja. Hver veit mena ég eigi
eftir aö reka upp stam einhvern-
tima”.
— .... Og kenna þeim sem nú
eru aö syngja smálexiu?”
,,Nei, langt i frá. Þaö yrði bara
fyrir sjálfan mig. tslensk tónlist,
þarfnast min ekki sem söngvara.
Þvi fer fjarri”.
Drllum okkur f petia
Viö skiljum viö sönginn um
stund og snúum okkur aö Hljóð-
rita.
„Hljóöriti fæöist á þeim tima
sem ég vann viö sjónvarpiö. Ég
hef alla tiö veriö mikill áhuga-
maöur um hljóö; var búinn að
ganga meö þaö lengi I maganum
aö gera eitthvaö svona.
veit aö margir hafa notið ánægju
af þessu framtaki.
Þetta voru m jög dýr tæki og við
gátum ekki skaffað okkur laun
lengi vel, hvaö þátekið okkur fri.
Viö unnum allan sólarhringinn
fyrir litinn pening. Þaö stafar af
þvi aö plötusala á Islandi er mjög
litil, en upptökukostnaöurinn
eiginlega alveg sá sami og i
Bandarikjunum og Skandinaviu.
En viö þurfum aö miöa okkar
verö viö England þar sem allt
verölag er mun lægra. Eins og
peningamálum er stjórnaö á ís-
landi I dag hefur enginn mikiö
meira en i sig og á.”
Leonard Cohen
— Eru popparar erfiðir aö eiga
viöskipti viö?
„Þeir eru mjög blankir, eins og
allur þessi iönaður er aö
vissuJeyti. Mér er svolitiö illa
viö þetta orö iðnaöur, — en þetta
er samt framleiðsla. Þetta er
erfitt þegar hvorugur endinn á
viöskiptunum á peninga. Hvorki
viönéútgefendur. En útgefendur,
sérstaklega okkar stærstu viö-
skiptavinir, Steinar og Hljóm-
plötuútgáfan, hafa staöið sig
ágætlega. Þaö hefur ekki veriö
mikiö vesen i viöskiptum viö út-
gefendur”.
— Einhverntima var mikið
talaö um aö þiö væruö aö fá
erlenda hljómlistarmenn til aö
taka upp hjá ykkur. Hvaö varö
um þá?
ElNSOGDOr
Jönas R. Jönsson, hijöðriii, f HelgarpöslsviDtali
Jónas R. Jónsson flutti ásamt fjölskyldu sinni úr Breiöholtinu f
Hafnarfjöröinn fyrir rúmlega tveimur árum, og segist kunna ágætlega
viö sig. „Astæöan fyrir þvi aö viö fluttum var aö vinnustaöurinn er
hérna I Hafnarfiröinum. Þaö er ótrúlega langt héöan upp i Breiöholt
þegar maöur þurfti aö koma sér heim, kannski kiukkan fimm aö
morgni, eftir aö hafa unniö alla nóttina I Hljóörita. Þetta er ágætt
hérna. Ég get gengiö i vinnuna, þaö er stutt I skólann fyrir stelpuna, og
svo skreppur maöur I bæinn tvisvar, þrisvar í viku aö sækja sér nauö-
synjar. Hér i Hafnarfiröinum er hinsvegar litiö aö sækja”.
Jónas er I simanum þegar ég banka uppá, en innan stundar gengur
hann I stofu, og setur plötu á fóninn. Hann á grföarlega finar
hljómflutningsgræjur, eins og sæmir eiganda Hljóörita, og hátaiararn-
ir eru á viö meöal skrifborö aö stærö. Þaö er boöiö uppá bjór.
„Hvaða réttlæti er nú þetta”, segir Jónas. „Hér er ég i aöstööu til aö
bjóöa uppá bjór, og drekka hann sjálfur, vegna þess aö konan mln er
flugfreyja .Þetta er eitt af þvi fáránlegasta i islensku þjóöfélagi.”
Viö erum sammála um aö bjórinn sé góöur, en einnig aö litil hætta sé
á þvi aö þótt bjórinn komi til islands veröi hér allsherjar bjórfylleri.
„Fyrsta hálfa mánuöinn mundu eflaust flestir detta I þaö af bjór”,
segir Jónas, „en eftir þaö notum viö hann eins og aörir, þ.e. einn bjór
eftir vinnu, eöa bjór meö kvöldmatnum. Þaö stendur enginn I þvf til
iengdar aö drekka sig fullan af bjór”.
Það var vitaö mál aö ef eitthvaö
ætti aö veröa aö marka islenska
popptónlist yröu aö vera til
Islenskar hljómplötur. Þetta var
þannig aö hingaö komu erlendar
hljómplötur, en Islenskar hljóm-
sveitir urðu aö fara út til aö taka
upp sinar plötur, og þaö dæmi
gengur ekki upp. Hljómar gátu
þetta, en þar meö var þaö búiö aö
vera. Aö koma upp stúdiói haföi
veriö draumur hjá me'r og fleir-
um, en Jón Þór Hannesson var
búinn að ganga skrefi lengra.
Hann var kominn i samband við
norska aöila sem vildu selja tæki.
En þaö geröist eiginlega ekkert i
þvi fyrr en ég kom til sögunnar.
Þaö er min sterka hliö aö ég
segi stundum: drifum okkur i
þetta strax á morgun — og svo er
þaö gert. Jón talaöi viö mig á
Þorláksmessu 1975 og viö vorum
„Þaö hefur eiginlega aldrei
komist lengra en núna rétt fyrir
jólin. LeonardCohenhaföi veriö I
sambandi viö okkur og litist vel á
allar aöstæöur, en þegar hann
heyröi hvaö þaö kostaöi aö
lifahérna.stoppaöi alltsaman.
Strax og það kemur inni dæmið,
og fleira, eins og til dæmis bjór-
inn, sem er fyrir milljónir eins og
vatn, hætta þeir viö. Ég held aö
bjórleysiö hafi lika talsverð nei-
kvæö áhrif á feröamannastraum-
inn hingaö.
Viö höföum ekki gert mikiö I
þessu þegar viö fundum jákvæö
viöbrögö. Margirhafa áhuga . En
I kringum hvern listamann eru
kannski 10 til 15 aöstoöarmenn og
þegar sjá þarf þeim fyrir
uppihaldi er þetta ekki alveg eins
aðlaöandi”.
Viö ræöum um stund um Hljóö-
„Kannski voru þetta bara
komplexar I mér....”
„Þetta er erfitt þegar hvorugur
endinn á viöskiptunum á pen-
inga”
„Flokksbundinn framsóknar-
maöur á þessum tima”
...geröum viö þátt sem er ein-
hver sá fáránlegasti sem sést
hefur í sjónvarpi”.
Viö gleymum bjórnum um
stund en snúum okkur aö þvi
timabili þegar Jónas var aö stiga
sin fyrstu spor i poppinu. „Ég
held aö þaö hafi verið gullöld
poppsins á Islandi — og erlendis
lika. Ég kom inni þetta uppúr
bitlaæöinu, og fylgdi þessari
bylgju inni blómatimabiliö,
hippamenninguna og allt sem
henni fylgdi.
Þá var þetta ólikt þvl sem nú
er. Dansleikir voru oft i viku.Viö
spiiuöum iöulega i Glaumbæ i
miöri viku, Ingólfskjailaranum
seinna. En I þetta sinn vildi ég
semsagt breyta til, mér bauöst
freistandi starf i tiskuversluninni
Adam sem þá var aö fara af staö.
Um svipað leyti var ég aö stofna
fjölskyldu, sem ennfrekar ýtti
undir. Ég hætti þarna aö syngja i
tvö til þr jú ár, og var I Adam, en
einnig sjónvarpinu, sérstaklega
siðari hluta þess timabils.
Égbyrjaöi svoafturaö syngja,
og þá meö Brimkló, en hætti þvi
fljótlega, Astæöan fyrir þvi var
eiginlega sú aö ég var ekki nógu
góöur viö sjálfan mig. Þaö er svo-
komnir út milli jóla og nýárs.
Viðfáumtækin heim tveim eöa
þrem mánuöum seinna, en þau
reyndust fljótlega alltof lltíl, svo
aö tveim árum siöar förum viö útí
aö kaupa 24 rása tæki. Þaö var
mikiö átak — algjört brjálæöi
reyndar, þvl aö viö höföum ekkert
á bak viö okkur.”
— Séröu eftir þvi?
„Égsé ekki eftir neinu sem ég
geri. En þetta hefur ekkert gefiö
okkur I aöra hönd fjárhagslega.
Hinsvegar hefur þetta veriö mikil
vinna og mjög skemmtiieg og ég
rita, og Jónas segir að þeir muni
halda áfram baráttunni — þótt
litíösé aö gera um þessar mund-
ir. Svo snúum viö okkur aö
pólitik. Jónas var I framboöi i
prófkjöri Sjálfstæöisflokksins
fyrir borgarstjórnarkosningar
1971 og svo i framboði fyrir
Framsóknarflokkinn I Alþingis-
kosningum- Hann er af
af framsóknarættum og er sjálfur
framsóknarmaöur.
SKflaöÍODD
„Þaö var svolitiö spaugilegt
hvernig þaö æxlaöist aö ég fór i
framboö fyrir Sjálfstæöisflokk-
inn. Þaö labbaöi til min maöur,
þar sem ég var aö vinna viö af-
greiöslu i Sportval, og spuröi
hvort ég vildi veröa I framboöi
„Þú getur ekki sett þig á stail og
sýnt eitlh\er't andlit sem er ekki
þitt eigið”
fyrir Sjálfstæöisflokkinn. Hann
sagöist hafa ákvebinn hóp af ung-
um sjálfstæðismönnum, sem
vildu styöja mig ef ég gæfi kost á
mér. Ég sló til meira i grini, en
það fyndnasta var að ég var
aldrei spurður um stjórn-
málaskoöun, og aö ég var flokks-
bundinn framsóknarmaöur á
þessum tima. Ég er aö visu
hægrisinnaöur framsóknar-
maöur, en þaö var ekki mikil
alvara á bakviö þetta framboö.
Þeir hafa eflaust haft þá skoöun
aö ágætt væri aö hafa eins og einn
poppara á Bstanum, eins og einn
trésmiö og svo framvegis.
Nei, ég hef ekki áhuga á aö
gerast þátttakandi i pólitikinni
hérna. Eftir kynni min af henni
held ég aö þetta sé mesta skita-
„Núna áégþanndraum heitastan
aö opna matsölustaö”
djobb sem hægt er aö velja sér á
Islandi. Islensk pólitik einkennist
af hreppapólitik en ekki af mál-
efnum, eins og kom berlega I ljós i
kosningunum. Ég er framsóknar-
maður, og ég held aö ekki einn
einasti flokkur hafi stundaö mál-
efnalega kosningabaráttu nema
framsóknarflokkurinn, og hann
ekki nóg”.
EinslðKlingsDiMdiO
nvaö menn reyKia
— Þú ert af framsóknarheimili
er þaö ekki?
„Jú, en maöur má ekki liða
fyrir það þótt feöur manns hafi
svipaöa skoöun á stjórnmálum”.
— Varstu gott barn?
„Já, ég hugsa þaö. Þó var ég
ekkert sérstakur námsmaöur”.
— Hvenær byrjaöir þú i tónlist-
-inni?
„Ég fór að læra á fiölu 10 eða 11
ára gamall, og gerði þaö fram á
gelgjuskeiöið,enþá varekki nógu
hip ab vera me ö fiölu. Sextán eöa
sautján fór ég svo aö syngja. En
ég var skáti lengi — fyrirmyndar
skáti og ég held aö ég hafi haft
mjög gottaf þvLÞaö er synd hvaö
skátaheyfingunni virðist hafa
hrakað uppá skiökastiö. Þaö ber
ab minnstíi kosti mun minna á
henni en áður”.
— Er það hollt og gott fyrir
unga menn aö fara út I hljóm-
sveitabransa?
„Gott, jájvarla hollt. Maður
lærir mikið af útgerö á litilli
hljómsveit Samstaðan veröur aö
veragóö, maöur veröur aö leggja
verulega á sig.Þaö er hörkudjobb
aö spila á balli frá niu til tvö. En
staöa hljóðfæraleikarans er mjög
óviss, og þvi skilur þetta ekki
mikið eftir sig. Þar gildir hiö
klassiska f sjóbisness: Easy
come, easy go.
Þettaer ekki mannskemmandi.
Þaö er mikiö af góöum drengjum
I þessu starfi. Þaö er eins og hjá
þjónunum, aö viö skemmtum
okkur þegar aörir vinna, en vinn-
um þegaraörirskemmtasér. Þaö
spilar enginn drukkinn nú oröiö”.
— En dópaöur?
„Hérna áöur fyrr bar talsvert á
pilluáti hjá tónlistarmönnum en
þaö var áöur en þessi kynslóð
kom upp.
Þaö er slðan einstaklingsbundiö
hvaö menn reykja mikið og hvort
þeir reykja. Það er aö minu mati
einkamál hvers og eins”.
Eðranieyasii
Or hljómsveitarmennsku vikj-
um viö okkur yfir i sjónvarpið,
þar sem Jónas vann ötullega i
nokkur ár.
„Það hófst meö þvi aö Egill Eö-
varðsson gekk inn á skrifstofu i
Adam, þar sem ég vann, og fékk
mig í lið meö Ómari Valdimars-
syni, Ástu Rog Jóhanni G. tíl aö
gera unglingaþætti. Viö geröum
einhverja þætti en svo flosnaði
þetta samstarf upp. Sjónvarpiö
hefur aldrei getaö borgaö mann-
sæmandi laun. Aöur en viö hætt-
um gerðum viö m.a. einn þáttj
sem er einhver sá fáraánlegasti
sem sést hefur í sjónvarpi. Þá
settumst við nibur og ræddum um
hvernig ætti aö gera unglingaþátt
i sjónvarpinu. Þessi ósköp voru
svo send út.
Þegar þessum bernskubrekum
lauk var ég svo umsjónarmaður
þáttar sem hét Hringferð, siöan
var þaö Kvöldstund, þar sem
kaffibrúsakarlarnir komu meðal
annars fram og svo yfir I þessa
spurningaþætti. Enþetta átti ekki
alveg viömig. Mér liðurmunbet-
ur ef ég er ekki alveg i sviðsljós-
inu. Ég vil heldurvinna á bakvið.
Samstarfiö viö yfirmenn sjón-
varpsins gekk heldur ekki nógu
vel. Ég var fyrsti lausráðni
umsjónarmaöur þátta hjá þeim
og okkar sjónarmiö, eins og til
dæmis I sambandi viö hvaö þetta
kostaði* fóru ekki saman. Sjón-
varpiö byggir algjörlega á góðu
starfefólki og góöum vinnumóral,
ekki góöri yfirstjórn. Og það
mætti vera búiö aö yngja upp I
fleiri stööum.
En þetta er skemmtilegt og
þakklátt starf, ef maöur gerir vel.
I dag finnst mér dagskráin I heild
frekar leiöinleg.
Þaö sem gerði mér erfitt fyrir
þarna var aö hafa aldrei fúlla
starfeaðstööu. Það er erfitt að
komast þarna inn. Fólk hrekkur á
spenann og er ekki látið fara fyrr
en yfir lýkur. Þetta gekk ekki til
lengdar”.
ippá yamla stallinn
Og viö f örum aö tala um frægö-
ina.
„Það er mjög erfitt aö vinna á
eftir aö hafa veriö inni stofu hjá
fólki i einhvern tima. Ef þú ert á
sjónvarpsskerminum oftar en
einusinni oglengurenihálftima i
hvert sinn má lika segja aö þú
sért búinn aö selja I þer sálina. Þú
getur ekki sett þig á stall og sýnt
eitthvert andlit sem er ekki þitt
eigiö. Fólk sér i gegnum þaö. Ég
held lika aö maður yröi vitlaust
værimaöur alltaf aö þykjast vera
eitthvaö annað en maður er.
Það er erfitt að vera frægur á
Islandi, vegna þess hve þjóð-
félagiðer litiö. Þetta er þægilegra
I Ameriku — þá fær maður að
minnsta kosti peninga. En
frægðin er eins og dóp. Ef hún
dvinar þá þarftu aö fara út aftur
til aöná þér uppá gamla stallinn,
og þú ert ekki fyrr kominn upp að
þú segir: Helvitis bjáni var ég aö
vera ekki bara út af fyrir mig”.
Sola Iram ellir
— Gætiröu hugsaö þér aö flytja
til útlanda
„Mig dauölangar aö koma rúér
i burtu. Los Angeles er drauma-
staöurinn, bæði vegna þess aö þar
er aö finna mestu og bestu mögu-
leikana fyrir upptökumenn og
loftslagið erlika mér aö skapi. En
ástandiö hérna er þannig aö
hér er óbærilegt aö vera, en þú
mátt ekki fara. Viö erum mögnuö
þjóö aö endast hérna svona lengi!
— Ertu ánægðurmeb lifiö og til-
veruna?
„Já, ég er þaö. Ég er ekki
alveg ánægöur með' lifsaöstööu
fólks á Islandi. Viö ættum að geta
haft þaðbetra.ef þjóöféiagiö væri
rekiö af skynsemi. Þaö eru fáir
eins duglegir og Islendingar, en
fáir eru líka jafn ánægöir meö sig.
Viö getum lært margt af öörum
þjóöum jafnvel þó viö eigum elsta
alþingi i heiminum. Þaö segir
ekki allt um menningarstig.
Ég er fyrst og fremst og um-
fram allt bjartsýnn. Þaö gerir
mér létt fyrir. Ég læt ekki
skammdegiö þyngja sálu mina
eða snjóinn kæfa mig. Þó mér
þyki reyndar mjög gott að sofa
frameftir i skammdeginu.”
Séröu sjálfan þig i sama starf-
inu fimmtugan?
„Ekki hér á Islandi. Ég yröi
dauöur úr tilbreytingaleysi.Ef ég
tæki mér fri i 20 ár gæti ég séö
mig f sama starfi. En ég get ekki
séð migihér meö sömu mönn-
unum, I sam'a stúdióinu og sama
herberginu i 20 ár. Ég verö að fá
einhverja tilbreytingu.
DolinmæOi
Ég get skipt um starf mjög
auðveldlega. Núna á ég til dæmis
þanndraum aöopna matsölustaö.
Þaö mætti breyta matarvenjum
Islendinga”. Jónas er þögull um
hvernig staðurinn á aö vera,
nema aö maturinn á ab vera
franskur,ódýr og góöur. Og hann
segist, eins og nafni hans
Kristjánsson, boröa fyrir svotil
alla peningana sina þegar hann
er i útlöndum.
Siðustu þrjúárin, eöa svo hefur
Jónas starfaö sem upptökumaöur
við Hljóörita, og meðal annars
þess vegna orðiö aö fara oft
erlendis til aö fylgja hljómplötum
eftir I vinnslu. Ég spyr aö lokum
um upptökumannsstarfiö.
„Þetta er mikiö þolinmæöis-
djobb. Þaö er ótrúlega lýjandi aö
fá I stúdió fimm eöa sex manna
hljómsveit, sem kann ekki þaö
sem hún ætlar aö gera. Þolin-
mæöi er fyrsti kostur góös upp-
tökumanns.”