Helgarpósturinn - 10.04.1981, Blaðsíða 10

10
Föstudagur 10. apríl 1981 frg/r^rp/W/ irínn
Aðeins 300 þúsund (30 miilj. gamlar) fara I aögangs- Og svo er blandaö fyrir nokkrar milijónir.
eyri.
Allt í allt eru þetta miklir peningar— um það þarf ekki að efast. Ef borgarbúar
tækju sig nú til og sætu heima f rólegheitum eina helgi# þá myndu þeir spara sér
andvirði svona 4. einbýlishúsa/ og svona 50 nýrra fólksbíla. Og ef upphæðin er
margfölduð með52/ vikum f árinu/ kemur upp talan 260 milljónir/ (26 gamlir millj-
arðar)/ og fyrir þá upphæð má f jármagna kaup á öllum þeim Þórshafnartogurum
sem hingað hafa verið keyptir fyrr og ef laust síðar.
Fimm hundruð mill-
jónir uppí loft
eftir Guðjón
Arngrímsson
Skemmtanir og brennivin hafa
iöngum veriö hinar stóru sam-
lokur islensks félagslifs. Við
skemmtum okkur varla án
áfengis, og áfengi smökkum viö
varla án þess að skemmta okkur.
Svona fullyrðing er eflaust að
miklu leyti út I bláinn. Flestir
geta skemmt sér dável án þess aö:
vera undir áhrifum, og þeir sem
eru fullir eru oft langt frá þvf aö
vera kátir.
En hjá stórum hluta fólks er
þetta tvennt nátengt. Ef þaö fer út
að skcmmta sér, þá er bíllinn
skiiinn eftir heima (Aö minnsta
kosti á ballstað, skulum viö
vona), börnin sett I pössun, og
áfenginu hellt i glösin. Sé farið
„út” á föstudags eða laugardags-
kvöldi eru fáir sem ekki lita viö
áfengi.
Þetta er ekki sagt til aö sann-
færa fólk um að öllum sé liollt aö
fá sér neðan i þvi annaö slagiö,
heidur vegna þess að eftir smá
reikningskúnstir komst Helgar-
pósturinn að þvi aö ef fundin er
upphæðin sem landsmenn eyöa i
skemmtanir, og „efni” tengd
skemmtunum, kemur i ljós að
langstærstur hluti hennar fer i
áfenga drykki. En þaö geta
reyndar allir sagt sér sjálfir. Þaö
sem Helgarpósturinn reyndi hins-
vegar aö gera, var aö finna út þá
upphæö sem Reykvikingar eyöa i
skemmtanir á einni venjulegri
helgi.
Það reyndist dálitið flókið
dæmi. Bæði vegna þess að
skemmtanir geta verið margvis-
legar, og eins vegna þess að erfitt
er að flokka suma hluti. Þú
kaupir t.d. tvær kók á föstudags-
morgni. Aðra drekkurðu i hádeg-
inu þann dag, og það telst varla til
skemmtana. En hina geymirðu til
kvöldsins, notar hana til að
blanda vodkann, og hún telst þvi
til skemmtanakostnaðar. Ef þú
færð þér þrjú glös yfir sjónvarp-
inu á laugardagskvöldi ertu varla
að skemmta þér, en ef þú ert með
20manna líflegt samkvæmi i stof-
unni, þá ertu óneitanlega að gera
þér glaðan dag, jafnvel þó þú
drekkir aðeins þrjú glös.
Semsagt: Þessir útreikningar
eru dálitið frjálslegir, þó að i
heildina gefi þeir allgóða mynd af
skemmtanafýkn borgarbúa.
Litum á meðaleyðslu h jóna sem
fara út að skemmta sér. Nú hafa
fáir efni á þvi að drekka sitt vin á
— eða oni maga
bar, og þvi fara þau i rikið og
kaupa þar eina flösku. Við skul-
um segja að hún kosti svona 140
krónur. Það gæti verið léttvin.
Þau fara i leigubil til kunn-
ingjafólks fyrir 40 kr. — sem
einnig er i lægri kantinum. Þau
fara á ball i bil með öðru fólki, og
borga 20 kr. fyrir. Þau borga
fjörutiu krónur inn á ballið, og
þar fá þau sér tvo drykki hvort á
samtals hundraðkall. Heim fara
þau svo i leigubil fyrir fjörutiu
krónur. Þetta eru samtals 400
krónur og þykir vist engum óhóf-
lega með peningana farið.
Samkvæmt bestu upplýsingum
er þetta tala 200 krónur (20 þús-
und gamlar) á mann — sem
liggur nærri réttu lagi. Spurning-
in er hinsvegar: hvað er sá hópur
stór I Reykjavik sem stundar
skemmtanir af þessu tagi og
hvernig er hann samansettur.
Þessu er ekki hægt að svara
fyrr en eftir nákvæma félags-
fræðilega könnun. Auðvitað er
það ungt fólk sem er duglegra en
eldra, og viss hluti þess er langt-
um duglegri en annar hluti. Eða
þannig.
A árinu 1980 voru seldir ein
milljón og sextiu og f jögur þúsund
aðgangsmiöar að vinveitingahús-
unum i Reykjavik. Ef deilt er i
þessa tölu með fimmtiu og
tveimur, vikunum i árinu, kemur
upp talan 20.462. Við skulum
segja að tuttugu þúsund af þess-
um miðum séu seldir um helgar
og á 15 krónur að meðaltali.
Rúllugjaldið er að visu 13 kr. en
með þvi að bjóða uppá skemmti-
atriði af einhverju tagi er sú tala
hækkun af veitingastöðunum. A
venjulegri helgi fara þvi 300 þús-
und (30 gamlar milljónir) i að-
gangseyri að veitingastöðum i
bænum.
Litum á áfengið, langstærsta
kostnaðarliðinn. Á siðasta ári var
i Reykjavik selt áfengi fyrir
18.991.577.000 — tæpa nitján
gamla milljarða. Inni þeirri tölu
er allt — m.a. áfengi til veitinga-
húsa. Það þýðir meðalsölu á viku
fyrir 365.222.630 — þrjú hundruð
sextiu og fimm milljónir.
Vegna verðhækkana, og vegna
álags veitingahúsa á hluta alka-
hólsins skulum við hækka þessa
upphæð i 400 gamlar milljónir,
þráttfyriraðvið vitum að hluti af
áfenginu fer útúr bænum og að
hluti er drukkinn i miðri viku.
Ef við tökum þvi bara áfengið
og aðgangseyri aö veitingahúsun-
um erum við komin i 4 milljónir
og 300 þúsund nýkrónur (430
milljónir gamlar) i eyðslu i
skemmtanir á einni helgi i
Reykjavik.
En svo eru það leigubilarnir.
Hjá Frama, félagi leigubilstjóra
fengust þær upplýsingar að um
helgar væru um 400 leigubilar á
ferðinni i bænum. I kringum
skemmtanirnar fengi hver bill að
myndir Jim Smart
meðaltali tiu túra. Meðaltúr
kostar tæplega 40 krónur. Það
gera þvi 160 þúsund. Mest er að
gera á laugardagskvöldum, en
við skulum segja að samtals geri
föstudags- og sunnudagskvöld
’jafn mikið og það — og tvöföldum
þvi upphæðina. Þrjú hundruð og
tuttugu þúsund (32 gamlar millj-
ónir).
Samanlagt er helgareyðsla
borgarbúa þvi kominn i 4.62 millj-
ónir nýkróna.
Samkvæmt tölum frá sambandi
veitingahúseigenda voru haldin
tæplega 600 einkasamkvæmi i
fyrra — opinberlega að minnsta
kosti. Það eru árshátiðir þorra-
blót og svo framvegis. Það gera
um ellefu slik böll á viku — og
mjög mörg þeirra eru haldin i
félagsheimilum og allskyns söl-
um úti bæ og taka þvi ekki frá
veitingastöðunum. Við skulum
reikna með að 50 manns komi að
meðaltali á hverja árshátið, og
varla er það ofreiknað, og að aö-
gangseyrir (oftast matur innifal-
inn) sé 150 krónur (15 þúsund
gkr.) t einkasamkvæmi fara þvi
um hverja helgi alls 82.500 krónur
og heildarupphæðin er komin yfir
4.70 milljónir.
Þegar hér er komið sögu fara
tölurnar að verða losaralegri.
Bland til dæmis. Ef áfengi er
keypt fyrir 4 milljónir á viku og
hver flaska kostar að meðaltali
um 150 krónur (kannski of-
reiknað) er um að ræða hátt i 27
þúsund flöskur (Sem er náttúru-
lega i hæsta lagi). Ef einn þriðji
þeirra er blandaður til helminga i
gosi, er um að ræða kannski um
það bil 7 þúsund litra eða svo. Og
þeir kosta skilding.
Verulegur hluti af fatakaupum
ungs fólks tengist beinlinis
skemmtunum, og allskyns idýfur
og kartöfluflögur, plötukaup,
glös, svo ekki sé minnst á öll
óhöppin, árekstrana, sektirnar,
vinnutapið og þar frameftir göt-
unum. 1 heild er varla ofreiknað
að fimm milljónir króna fari um
hverja helgi i „skemmtanir” i
Reykjavik. Kannski ekki alveg
svo mikið.
Efvið reiknum fram dæmið um
hjónin sem fara út á laugardags-
kvöldi, og margföldum eyðslu
þeirra (200 krónur á hvort) með
fjölda aðgöngumiða, þá koma út
fjórar milljónir. En inni þvi er
heldur ekkert af þvi sem talið var
hér að framan.
Áfengi er drukkið fyrir litlar 4 milljónir. (400 milljónir gamlar)
Leigubllar eru teknir fyrir svona 320 þúsund (32 gamlar milljónir)