Helgarpósturinn - 05.03.1982, Síða 16

,_.?ppr ?tzm .Z iupsbute<R nnhi
Fostudagur 5. mars 1982 hpalnfRrnn^tl irihrí
.. Hvad
eru vindmyllur dagsins?”
Ekki verður annað sagt, en að riddarinn
sjónumhryggi og longintesinn Don Kikóti
frá Mancha og skósveinn hans, fitubollan
Sankó Pansa, hafi verið vel kynntir Islend-
ingum ó þessum vetri. A hverjum laugar-
degi ríða þeir um sléttur Spánar, I sjón-
varpinu, og berjast við illþýði af ýmsum
tegundum, hvort sem það er sauðkindin eða
vindmyllur. Fyrir jólin gaf Almenna bóka-
félagið út fyrsta bindið af átta af
ævintýrum kumpánanna tveggja, i þýðingu
Guðbergs Bergssonar.
Allt er þegar þrennter, ségir máltækið,og
þess vegna hlutum við að fá að kynnast
þeim félögum á enn einum vettvangi. Það
fáum við svo sannarlega og I þetta sinn
verða þeir áþreifanlegir, ekki bara orð á
bók, eða myndir á skjá. Þeir verða að leik-
persónum.
Alþýðuleikhúsiö frumsýnir um miðjan
þennan mánuð leikritið Don Kikóti, eða
„Sitthvaðmá Sanki þola”, eftir leikskáldið
James Saunders, og er verkið að mestu
byggt á fyrsta hluta bókarinnar.Þýðingu
leikritsins annaðist Karl Guðmundsson og
leikstjóri er Þórhildur Þorleifsdóttir. Don
Kikóti er leikinn af Arnari Jónssyni, og
Sankó Pansa af Borgari Garðarssyni, sem
nú er fastráðinn hjá Alþýðuleikhúsinu.
Helgarpóstsmenn litu inn á æfingu á
verkinu i siðustu viku, og þar gat að líta
lifandi eftirmyndir þeirra Donka og Sanka,
eins og við þekkjum þá af 3
teikningum.
Arnar langur og m jór, og hálf
álappaleguri hælaháum
skónum. Borgar kannski
ekki eins stuttur og best heföi
verið á kosið, en digur um
mittið og aulalegur. ii
Galsi og spaug
1 matarhléinu,
þegar þau höfðu
sporðrennt sviða-
kjömmunum sinum,
Arnar, Borgar og
Þórhildur, voru þau fyrst
spurð um leikgerð
Saunders á skáldsögu
Cervantes.
Arnar varð íyrstur til að
svara: „Eftir þvi, sem ég kynnist
henni betur, hugnast hún mér æ meir.
Þaö er i henni mikil sveifla.”
Borgar kom næstur: „Hún er mjög
skemmtiieg, bæði frá hendi höfundar og
leikstjóra.”
„Megnið af henni er úr fyrsta hluta
verksins. Saunders einskorðar sig við eitt
ferðalag, en lagar þaö nokkuð mikið til”,
bætti Arnar við.
Þá var komið að Þórhildi, og sagði hún,
að verkið hefði þann stóra kost, að það
spannaði „allt frá dýpsta harmi yfir i al-
gjöran gaískap (slapstick).”
„Þetta er galsafengið spaug”, samsinntij
Arnar.
„Don Kikóti og Sankó Pansa eru þeirl
einu, sem ganga i gegnum allt verkiö og eru1
skýrt teiknaðir sem persónur. Það er atdrei
farið út i að skýra aðrar persónur. Þær eru
nánast svipmyndir, og koma og fara eftir
þörfum verksins”, sagði Þórhildur.
Þótt Saunders leggi orð i munn annarra
persóna en i bókinni, er hann mjög trúr
texta skáldsögunnar.
„Og það höfum við reynt aö vera”, sagði
Borgar.
Upplýstur
Hvaða eriridi eiga svo ævintýri Don
Kikóta og Sankó Pansa við okkur i dag?
Arnar.
„Það er nú svo með mörg sigild verk, að
þau ná niöur i gegnum öll lög mannlegrar
breytni. í þessu verki eru hlutir, sem eru
jafn gi'.dir i dag og þegar það var skrifað.”
„t aöra röndina veröur maður undrandi
yfir þvihve allar hugmyndir verksins halda
gildi sinu, og svartsýnn I hina röndina yfir
þvi hve allt breytist litiö”, sagöi Þórhildur.
Borgar tók undir það og sagði, að maður
héldi alltaf, að manns eigin timi væri svcr
upplýstur, en svo væri þetta orðið fjögur
hundruð ára gamalt.
Arnar Jónsson i
hlutverki Don Ki-
kóta, riddarans
sjónumhrygga.
TryggðatröIIið Sankó Pansa er leikið af
Borgari Garðarssyni.
Don Kikóti og Sankó
Pansa á fullri ferð
í Alþýðuleikhúsinu
„Þetta er lika eilifðarspursmál um
persónu Don Kikóta og hugsjónamanns-
ins”, sagði Þórhildur.
„Hvað er hann i dag og hvað eru vind-’
myllur dagsins”, sagði þá Borgar.
Linudansinn
En hvað um persónur þeirra Don Kikóta
og SankóPansa: Arnar var fyrst beðinn að
segja frá þeirri, sem aö honum sneri.
„Ef við tökum það sem að leikaranum
snýr, þá er mestur vandinn að ná þessum
linudansi á milli barnslegrar einfeldni
annars vegar, og hins vegar fanatikur, sem
erhans drifkraftur. Hann þarf alltaf að úti-
loka hinn grimma veruleika, sem birtist i
Sankó, afneita honum og umbreyta. Hann
lifir i algjörum drauma- og fantasiuheimi,
sem veruleikinn er sifellt að reyna að
þrengja sér inn i.
Goðsagan þvældist ofurlitið fyrir okkur til
að byrja með, en við fórum siðan þá leið að
einbeita okkur að leika textann eins og
hann kemur okkur fyrir sjónir, og hætta að
hafa áhyggjur af þessum frægu persónum.
Leikritið er það vel skrifað, að með þvi að
einbeita sér að textanum og þvi, sem er á
bak við hann.villistu ekki svo auðveldlega
af leið.”
EnSankó? Borgar.
„Ég hef oft verið að velta þvi fyrir mér
hvort þetta sé ekki sama persónan, hin
jarðbundna og praktiska hlið á Donka.
Hann fer með vegna draumsins um að
verða rikur, en seinna meir fer hann að
reyna að blanda sér i hugmyndafræðina.
Siðan má hugsa um hvernig hugmyndirnar
fara með hinn venjulega mann i raun. Það
er ekki alveg eftir uppskriftinni.”
Þórhildur kom með næsta innskot um
Sankó:
„Þegarraunveruleikinn þrengir sér inn á
Sankó, reynir hann að sjá lokatakmarkið,
að raunveruleikinn sé ekki bara svona
grimmur, að það sé undankomuleið. En
hann ræður ekki ferðinni.”
Að missa draum
Hver er þá afstaða Sankó til Don Kikóta?
Borgar: „Um leið og Don Kikóti fer af
stað, flýtur Sankó yfirleitt alltaf með.
Honum þykir vænt um hann, og veit, að
hann getur ekki komist af einn. En hann
segir lika: ég er fæddur til að þjóna. Þannig
renna þeir saman i eina persónu.”
Arnar: „Alveg á sama hátt veit Don
Kikóti, að hann kemst ekki spönn frá rassi
án þessað hafa Sankó meö, þó hann þykist
ekki þurfa á honum að halda.”
Þórhildur: „Sankótekur tvisvar tilþrisv-
ar ákvörðun um að segja Don Kikóta
sannleikann, en guggnar þegar Donki verð-
ur leiður, enda á hann þá á hættu aö missa
sinn eigin draum.”
Borgar: „Þetta er sett fram
* ákaflega skýrt af höfundi og leik-
stjóra. Það er hægt að njóta '
verksins jafnvel þó maður pæli
ekki mikið i hugmyndafræði. Það
f er hægt að njóta þess sem barn
i gfeði stundarinnar.”
Er þetta skemmtilegt?
„Mjög”.
„Ég samþykki það”.
„Hafiði heyrt leikara segja i viðtali:
Þetta er heldur leiðinlegt?”
Þá vitum við það.
Eilif glima
Leikmyndin er eftir Messiönu Tómas-
dóttur, og samanstendur hún svo til
eingöngu af upphækkuðum pöllum á
sviðinu, afskaplega einföld að sjá.
„Leikmyndin býður upp á myndrænar
útfærðslur. Hún er alltaf hin sama, svo
þetta er eilif glima við myndina. Maður
verður þvi að gæta sin”, sagði Þórhildur.
Og hún bætti þvi við, að vegna þess hve
þekktar persónurnar væru, fyndist henni út
i hött að leiöa þær fram á raunsæjan máta.
„Þær verða að vera i þeirri stærö og hæð,
sem ævintýrið krefst.”
önnur gíima er að gera lifandi tvær
persónur, sem eru áriðandi, þó þeim séu
ekki lögðorð i munn. Þaðeru reiðskjótarnir
Hrossaglæsir, eða Rósinante, og Doppa.
Húðarjálkur og asni með heilbrigða
skynsemi.
Auk þess að sjá um leikmynd, teiknar
Messiana Tómasdóttir einnig búninga og
gerir grimur, sem enn eru i vinnslu einsog
myndirnar bera meö sér.
Aðrir leikendur i sýningunni eru Helga
Jónsdóttir, Guðmundur Ólafsson,Sif Ragn-
hildardóttir, Bjarni Ingvarsson og Eggert
Þorleifsson, sem jafnframt annast tón-
listina. Lýsing er i höndum David Walters,
og frábær þýðing verksins er eftir Karl
Guðmundsson, eins og áður er getið.
eftir G.B.
myndir: J.S.