Helgarpósturinn - 26.03.1982, Blaðsíða 3

3
...hélgárpóSfúrinty Föstudag
ur26. mars1982
styöjast,” sagði Þórður i samtali
við blaðamann HP. „1 þeirri
ákvörðun fólst að sjálfsögðu ekk-
ert mat á hvortsvo sé — það verð-
ur rannsóknin að leiða i ljós.”
Þrjár byssur í skáp
Jónas Jón Hallsson rannsókn-
arlögreglumaður, kemur þar til
sögunnar, hann annaðist hús-
rannsókn á heimili sýslumanns
og sonar hans i september 1979,
að frumkvæði fikniefnadómstóls-
ins. Þá taldi Jónas sig sjá þar i
skáp þrjár skammbyssur. Skrif-
aði hann sérstaka skýrslu þar um
og skilaði til yfirboðara sins, Sig-
urjóns Sigurðssonar, lögreglu-
stjóra í Reykjavik, og fékk
Bjarka Elfassyni yfirlögreglu-
þjóni svo sem venja er. Sú skýrsla
kom fyrst fram rúmleg ári siðar
— hún var dagsett i október 1979
og barst dómsmálaráðuneytinu
16. desember 1980. Þá hafði hún
aldrei verið lögð fram i dómi, né
sakborningur um hana spurður.
Jónas Hallsson sagðist i' sam-
tali við Helgarpóstinn ekkert um
þessa kæru vita frá fyrstu hendi
og þvivildihannekkertum málið
segja — nema hvað að hann væri
hvergi banginn, hann hefði ein-
ungis skýrt frá þvi sem hann hefði
séð, svo sem væri skylda sin.
Hallvarður Einvarðsson,
rannsóknarlögreglustjóri ríkis-
ins, sem úrskurðaði sig frá
rannsókninni, tók i sama streng
þegar blaðamaður leitaði álits
hans. Hann sagðist I samtali hafa
,,þá trú og sannfæringu, að Jónas
Hallsson stæði traustum fótum I
þessu máli” — og alls ekki hefði
hvarflað að sér að leysa hann frá
störfum á meðan rannsóknin
stæði yfir.
„Þaö kemur
engum við ...”
Þessi undarlega samsuða á
rætur sinar að rekja til fréttar I
kvöldfréttatima útvarpsins 15.
desember 1980. Hún hófst með þvi
að Jóhannes Arason las eftirfar-
andi: „Nú er lokið rannsókn i
máli lögre glumanns á Sauðár-
króki, sem gert var að sæta
gæsluvarðhaldi I 45 daga I
september og október fyrra árs
vegna meintrar aðildar hans að
umfangsmiklu fikniefnamáli.
Siðan tók Helgi Pétursson
fréttamaður viö og gerði i fimm
minútna pistli grein fyrir málinu.
Studdist hann einkum við útgefna
hæstaréttardóma 1979. Lagði
fréttamaðurinn nokkra áherslu á,
eins og siðdegisblöðin gerðu
reyndar bæði daginn eftir, að lög-
reglumaðurinn væri enn starf-
andi („hjá föður sinum sýslu-
manninum”, eins og DB orðaði
það) enda þótt hann lægi undir
grun um m.a. stórfellt fikniefna-
misferli. Þetta kvöld og næstu
daga kom skýrt fram, að lög-
reglumaðurinn þáverandi neitaði
statt og stöðugt öllum sakargift-
um. Jafnframt kom glöggt fram
sú skoðun sýslumanns, að sonur
hans væri saklaus.
Nú hefur sem sagt verið ákveð-
ið að rannsaka hver hafi ákveðið
birtingu fréttarinnar og hvernig
hún hafi verið til komin. Kári
Jónsson, varafréttastjóri
útvarpsins, segir augljóst, að
fréttastofnanhafiákveðið að taka
málið fyrir, fyrst Helga Péturs-
syni hafi verið falið að vinna að
þvi. Þannig séu vinnubrögð á
fréttastofunni eins og öðrum fjöl-
miðlum.
HelgiPétursson sem nú stundar
nám við American University i
Washington, DC, vildi ekkert
segja um hvaðan hann hefði fyrst
haft pata afþessu máli. A hand-
ritum hans, sem fréttirnar voru
lesnar af í útvarp á sinum tima,
eru engir heimildarmenn til-
greindir eins og þó er venja á
fréttastofunni. „Þaö kemur ein-
faldlega engum við hvaðan ég
heyrði fyrst af þessu”, sagði
Helgi I samtali við blaðið. „Fyrst
og fremst var min heimild opin-
ber gögn, hæstaréttardómar fyrir
árið 1979, sem ég skoða reglulega.
Mér þykir í meira lagi undarlegt,
ef nú þarf að setja dómstóla f að
rannsaka hvernig maður kemst I
opinber plögg.”
Akveðnir embættismenn, sem
Helgi ræddi við um málið og birti
hrafl úr viðtölum við i frétta-
pistlum sínum, hafa sagt i sam-
tölum við Helgarpóstinn, að upp-
taka þeirra samtala og birting i
útvarpihafi farið fram án þeirra
vitundar og samþykkis. Þessu
neitar Helgi staðfastlega: „Þeir
vissu að ég var með segulband i
gangi og voru samþykkir þvi að
köflum úr viðtölunum yrði út-
varpað,” sagði hann.
,,Ósannar
aðdróttanir’’
lögreglumanns
Rannsóknin beinist einnig að
þvi að upplýsa hvernig fréttin var
tilkomin og hvern þátt Jónas
Hallsson rannsóknarlögreglu-
maður hafi hugsanlega átt i
tilurð hennar. Hvorki Helgi né
Jónas vilja nokkuð um það segja
— raunar bendir Helgi á, að hann
hafi ekki haft neina þörf fyrir
Jónas Hallsson I þessu máli, hann
hafi verið með hæstaréttardóma i
höndunum.
En svo á að rannsaka það, sem
sýslumaður kallar i kæru sinni
„ósannar aðdróttanir” Jónasar
Hallssonarum „ætlað ólöglegt at-
hæfi mitt með ólöglegri meðferð
skotvopna”, og á þar við lög-
regluskýrslu Jónasar frá i októ-
ber 1979. Frá þeirri skýrslu sagði
og I fréttum af máli Eyjólfs
Arnar. Meðal annars sagði aö við
komu hans til Islands frá Banda-
rikjunum sumarið 1978 hafi
fundist tvær óskráðar skamm-
byssur i fórum hans. Byssurnar
hefðu verið teknar i vörslu toll-
yfirvalda en þær siðan leystar út
af sýslumannsembættinu á Sauð-
árkróki. Þegar Eyjólfur Orn var
færður frá Sauðárkróki til yfir-
heyrslu i Reykjavik 6. september
1979annaðist Jónas Hallsson hús-
rannsókn á heimili hans (og
sýslumanns) á Króknum. Beind-
ist leitin að fikniefnum, sem ekki
fundust (heldur á heimili Eyjólfs I
Reykjavik) en I skáp á heimili
sýslumanns sá Jónas þrjár
skammbyssur. Um þær skrifaði
hann sértaka skýrslu til lögreglu-
stjóra slns, eins og áður er getið.
Hvað varð um
skýrsluna?
Það var hins vegar ekki fyrr en
eftir að fréttir fóru að berast af
meintu fiTíniefnabroti Eyjólfs, að
skýrslan barst dómsmálaráðu-
neytinu og þá hafði lögreglu-
maöurinn fyrrverandi aldrei
verið spurður um byssurnar, að
þvi er sýslumaður sagði i blaða-
viðtali 17. desember ’80. Blaða-
maður Helgarpóstsins leitaði
eftir svörum við þvl hjá lögreglu-
stjóraembættinu á miðvikudag
hvernig staðið hefði á, að
skýrslan hefði legið þar óhreyfð i
rúma fjórtán mánuði, án þess aö
leitað væri eftir skýringum á
ætlaðri ólöglegri skotvopnaeign
Eyjólfs og/eða sýslumanns.
William Möller, aðalfulltrúi
lögreglustjóra, sagðist verða að
viðurkenna, að spurningunni
gætu þeir einfaldlega ekki
svarað, þeir myndu ekki gjörla
hvernig eða hvenær þessi skýrsla
hefði verið send ráðuneytinu né
hvaðhefði verið gert i málinu.
Hannsagði að eðlilegur gangur
mála væri sá, aö fyndist óskráð
skotvopn I fórum fólks þá væri
þaö krafið skýringa. Lægi viö
refsing og upptaka vopnsins, ef
ekki væri fyrir hendi leyfi fyrir
viðkomandi byssu. „Þetta hlýtur
að vera stór þáttur I rannsókn-
inni, sem mér skilst að sé nú að
fara I gang,” sagði William. Hann
visaði siðan á Bjarka Eliasson
yfirlögregluþjón, sem sagði
skýrslu þessa hafa verið hluta af
fikniefnamáli Eyjólfs. Siðar hefði
hún verið dregin fram og þá hefði
verið tekin framhaldsskýrsla um
málið af Jónasi Hallssyni. Þær
skýrslur báðar hefðu svo verið
sendar áfram. Lögreglustjóra-
embættið i Reykjavik hefði þvi
aldrei haft neitt sérstaklega með
þetta mál að gera.
í kvöldfréttum útvarpsins 16.
desember var lesin yfirlýsing frá
Jóhanni sýslumanni, þar sem
hann sagði það vera „ósannindi”,
að skammbyssurnar tvær hefðu
fundist i' farangri lögreglu-
mannsins og þær siðan leystar út
af sýslumannsembættinu á
Sauðárkróki. Þaö hlyti aö vera
„tilbúningur fréttastofunnar eða
heimildarmanns hennar”, sagði i
yfirlýsingu sýslumanns. Siðan
Jóhann Salberg Guðmundsson,
sýslumaður Skagfirðinga: Þú
berð þá ábyrgð á því, góðurinn.
Jónas Hallsson rannsóknarlög-
reglumaður: Þekkir mun á leik-
föngum og skotvopnum.
Helgi Pétursson fréttamaður:
Undarlegt ef þarf að rannsaka
hvernig maður kemst I opinber
gögn. —Mynd: Bjarnleifur
; sagði: „Hið rétta er, að við komu
' frá Bandarikjunum 20. júni 1978
hafði lögreglumaðurinn með sér
haglabyssu og riffil, sem hann
hafði leyfi fyrir og framvisaði við
tollgæslu.”
„Yfirklór”
1 framhaldi af yfirlýsingunni
var haft eftir Baldri Möller,
ráðuneytisstjóra I dómsmála-
ráðuneytinu, að rétt væri að lög-
reglumaðurinnheföi flutt með sér
riffil og haglabyssu inn i landið og
ennfremur, aö þau skotvopn hafi
veri flutt úr landi á ný, án þess að
fram hafi komið hvenær það hafi
verið gert. „Þá kemur fram i
upplýsingum ráðuneytisins,”
sagöi aðlokum i fréttinni, „að við
húsleit, sem fram hafi farið á
Sauðárkróki 6. september i fyrra,
hafi fundist þrjár skammbyssur.
Ein þeirra hafi veriö i eigu lög-
reglunnar en tvær I eigu viðkom-
andi lögreglumanns”.
Þetta sama kvöld óskaði
Baldur Möller eftir þvi við aðal-
fulltrúa sýslumannsembættisins
á Sauðárkróki, að hann kannaði
ásamt lögreglumanni á staðnum
hvemig þessir gripir væru i raun
og veru „og reyndust tvær af
byssunum vera leikfangabyssur I
skammbyssuliki,” eins og sagði i
yfirlýsingu, sem lesin var i kvöld-
fréttum útvarpsins daginn k
eftir. „Yfirklór”, var orðið, hX
sem einn
ACAPULCO
MEXICO - DAGAR
26. - 28. MARS í VÍKINGASAL
Nú bjóöum viö upp á mexikanska stemningu um helgina:
Mexikanskan matog músík leikna af mexikanska tríóinu Los Llaneros.
Systkinin Kara og Reynir sýna suður-ameríska dansa.
Framreiösla hefst kl. 19 öll kvöldin. Tekiö á móti pöntunum
ísímum 22321 og 22322.
Mexikanskur matur ÍVeitingabúö.
FLUGLEIDIR
Gott fótk hjá traustu félagi
HÓTEL LOFTLEIÐIR