Helgarpósturinn - 22.04.1983, Qupperneq 15

15
-JpjHgLf, ,rjnn Föstudagur 22. arpii 1983.
vettvanqBr
María Jóhanna Larusdottir
Helstefna — lífsstefna
íslendingar hafa ekki farið varhluta
af því valdatafli sem ógnar nú
mannkyninu. í austri og vestri sitja
stórveldin tvö grá fyrir járnum. Þau
hafa skipt heiminum bróðurlega á
milli sín og fylgjast náið með að
ekkert raski því valdajafnvægi sem
þau hafa komið sér saman um. Þar
eru leikreglurnar skýrar, heldur
skal murkað lífið úr heilli þjóð en
að á annan hvom aðilann hallist.
Sjálfstæði, friður, frelsi eru hugtök
sem hafa glatað merkingu sinni á
taflborði þeirra. í Evrópu hlaðast
upp vopn beggja vegna frá, vopn
sem nægja tilað eyða þar öllu lífi
mörgum sinnum, allt í nafni friðar,
frelsis og öryggis. Og á meðan jörð-
in brennur undir fótum Evrópubúa
deila menn um hvort stóreldið sé
hættulegra, og hvort sé vænlegra að
ganga í vinstri eða hægri hring í leit
að skjóli.
I aldagamalli bókmenntaperlu
íslendinga, Völuspá, greinir frá
sköpun jarðar og upphafi lífsins,
saklausum goðum í árdaga, gædd-
um næmum skynfærum sem gáfu
þeim mátt til að koma skipun á
himintungl og stjörnun og til að sjá
við yfirgangi nágranna sinna í
austri, jötnum, sem ásældust ríki
þeirra. Máttur þeirra og megin
byggðist á meðfæddri skynjun og
ólíkum eiginleikum þeirra hvers um
sig. Ágirndin kom til þeirra í gervi
Gollveigar og olli styrjöld, sem
goðin sjálf hófu og töpuðu. Eftir
það fóru atburðir að gerast hratt og
hnignunarteikn blöstu hvarvetna
við. Óðinn, æðstur goðanna, sá
fram á tortímingu veraldarinnar
allrar. Hann reyndi að sporna við
fótum og gekk á vit jötna, höfuð-
andstæðinga sinna, og seldi þeim
auga sitt að veði fyrir viskuna, á
sama hátt og Heimdallur fórnaði
hinni næmu hlust sinni og fól hana
undir sjálfu lífsins tré, Aski Yggdra-
sils. En viskan og hin áunna þekk-
ing bjargaði ekki goðunum frá tor-
tímingu. Þegar Ragnarök nálguð-
ust þá sá Óðinn ekki mistilteininn
sem grandaði hinu góða og bjarta
sem Baldur var fulltrúi fyrir og hin
illu öfl gátu óhult hreiðrað um sig
meðal goða. Á sama hátt heyrði
Heimdallur ekki dyn jötnanna og
aðvaraði því ekki goðin þegar mest
lá við.
Það sem blasir við manninum nú
er eyðing lífs og náttúru. Sökin er
hans sjálfs. Ágirndin sem hélt inn-
reið sína forðum í saklausan heim
ásanna hefur hreiðrað um sig í
heimi mannanna og í kjölfar henn-
ar styrjaldir, spilling og valda-
græðgi. Skynjun hans, sjón og
heyrn, er blinduð af trúnni á að ný
þekking muni forða honum frá ör-
lögum sínum. Daglega lesum við
um ný tækniundur sem eiga að losa
heimsbyggðina undan ánauð hung-
urs, mengunar, auðlindaþurrðar og
nú síðast: undan ógnvaldinum
sjálfum, helsprengjunni. — Menn
sem eitt sinn léku sér sem börn með
heimasmíðuð tól að vopni til að
klekkja á tilbúnum andstæðingi
smíða nú og hanna gereyðingar-
vopn með sömu leikgleði — hverfa
síðan heim til fjölskyldna sinna að
loknu dagsverki og gæta þess að
börnin þeirra bursti vandlega í sér
tennurnar fyrir svefninn. Hin kalda
rökhugsun mannsins er slitin úr
tengslum við þá tilfinningu að þau
vopn er hann sjálfur smíðaði muni
granda hans eigin lífi og barna
hans. Þegar svo er komið eru
grundvallarlögmál lífsins rofin.
Engin áunnin þekking né viska get-
ur komið í stað þeirrar tilfinningar
að ala önn fyrir og viðhalda því lífi
sem maðurinn elur af sér og sem
varar hann við því þegar því lífi er
ógnað.
Konur ganga með börn og fæða
þau. Þær varðveita tengsl manns og
náttúru og eru því í stakk búnar að
skynja þá hættu sem steðjar að
mannkyninu, sú skynjun er dýr-
mæt og henni megum við ekki glata
í öllum þeim bardagaleikjum sem
háðir eru í nafni friðar og frelsis en
leiða í raun til sundrungar og á-
nauðar, þar sem markmiðið var
aldrei annað í upphafi leiksins en að
tryggja öðrum hvorum aðilanum
völd. Á sama hátt og heimsveldin
tvö tryggja sér valdajafnvægið í
heiminum, tryggja íslenskir stjórn-
málaflokkar sér kjósendur í kosn-
ingum með þvi að skipta þeim í
tvær stríðandi fylkingar þar sem
deilt er um veru Islands í hernaðar-
bandalagi og dvöl erlends hers hér á
landi. Að kosningum loknum held-
ur lífið áfram sinn vanagang eins og
ekkert hafi í skorist. — Það virðist
ekki skipta neinu máli hvor fylking-
in situr i ríkisstjórn, engin breyting
verður á utanríkismálum ís-
lendinga. Við sem stöndum að
Kvennalistanum teljum að vopn
tryggi ekki frið. Þess vegna tökum
við eindregna afstöðu gegn öllum
herjum og hernaðarbandalögum.
Okkur er ljós sú hætta sem stafar af
vopnasöfnun í Evrópu og viljum
tengjast þeim umræðum sem þar
hafa farið fram um afvopnun og
eru að stórum hluta bornar upp af
konum. Evrópubúar verða samein-
aðir að losa sig úr greipum stórveld-
anna tveggja eigi þeir ekki að verða
útrýmingu að bráð. Á sama hátt
verða íslenskir kjósendur að losa
sig úr viðjum stjórnmálaflokkanna
fjögurra sem eru á góðri leið með
að glata sjálfstæði Islendinga með
því að gera þá efnahagslega ósjálf-
stæða. Á þrettándu öld glötuðu ís-
lendingar sjálfstæði sínu vegna inn-
byrðis deilna og urðu háðir erlendu
valdi hvað varðaði samgöngur og
verslunarviðskipti. Það ófrelsi var
dýru verði keypt og leiddi til sjö
hundruð ára ánauðar. Við munum
á Alþingi íslendinga beita okkur
fyrir því að kanna hver séu hin
raunverulegu tengsl íslensks efna-
hagslífs og hernaðarhagsmuna.
Við ölum ekki fremur en aðrar
konur líf inn í þennan heim til að
börn okkar verði fallbyssufóður
fyrir annað hvort stórveldið og er
okkur því nokkuð sama hvort sú
hætta steðjar að úr austri eða vestri.
Þess vegna viljum við raunveruleg-
ar umræður um frið án þess að vera
dregnar í hægri eða vinstri dilka, en
þau hugtök virðast ekki aðeins vera
einhver grundvallarlögmál allrar
stjórnamálaumræðu hér á landi
heldur jafnvel undirstaða sjálfrar
tilverunnar. Ég vil minna á að
margt gerðist í mannkynsögunni
áður en þau hugtök urðu til og að
frelsisbarátta þessarar þjóðar var
ekki háð undir merki þeirra.
Volg
nýbökuð brauð
á morgnana
Já, ég vek
athygli ykkar
á nýju brauöunum
sem koma ylvolg
úr ofninum á hverjum
morgni.
Þá má ekki gleyma
kökuúrvalinu, vínarbrauöunum,
snúöunum og öllu hinu góögætinu
sem alltaf er ferskt
og fínt á hverjum degi.
Svo á ég alltaf ilmandi kaffi á könnunni.
OPIÐ ALLA DAGA FRÁ KL. 8—18.
LAUGARDAGA KL. 8—16
OG SUNNUDAGA KL. 9—16.
VERIÐ ÁVALLT VELKOMIN í
BAKARÍIÐ
BAKARÍ — KONDITORI — KAFFI
GLEÐILEGT SUMAR
Sumardaginn fyrsta opið kl.
9—16
Spemnxjöafeari
,GRENSASVEGI 48
ÍSÍMI 81618
gólfteppi á ótrú/ega hagstæðu verði. Vegna sérstaklega hag-
stæðra magninnkaupa bjóðum við Berber ullarblöndu- og
aiu/iarteppi /ýá aðeins kr. 310 pr. m2
Komið og skoðið eða hringið og við sendum sýnishorn.
Berber 50% acryl + 50% ull kr. 310.
Berber 50% acryl + 50% ull grófg. kr. 345.
Berber 100% ull kr. 390.
Staðgreiðsluafsláttur—greiðs/uskilmálar
OPIÐ: MÁNUD.-FIMMTUD. 8-18, FÖSTUD. 8-19, LAUGARD. 9-12.

HRINGBRAUT 120:
Byggingavörur ..
Góllteppadeild....
Simar: Timburdeild................. 28-604
.28-600 Málningarvörur og verklæri_____28-605
.28-603 Flisar ög hreinlætistaeki......28-430
'HRINGBRAUT 120 (Aökeyrsla frá Sólvallagötu>