Helgarpósturinn - 14.07.1983, Side 18

18
Fimmtudagur 14. júlí 1983 ^Q^turínn
Mischa Elman
skrifar um skák
Meðal þeirra bréfa er Edward
Lasker birtir í inngangsorðum
bókar sinnar „Chess for Fun and
Chess for Blood“ og sagt var frá í
síðasta þætti, er eitt frá fiðlusnill-
ingnum Mischa Elman, en við
hann geri ég ráð fyrir að flestir les-
endur þáttarins kannist. Þetta
bréf er svo stutt að auðvelt er að
birta það hér, en til skýringar á
síðustu setningunni í bréfinu má
geta þess að nafni Edwards Lask-
ers, Emmanúel Lasker var heims-
meistari í skák 27 ár samfleytt:
skákíþróttinni, en hafði þá enga
af skákum hans handbæra. Þá
um helgina hringdi til mín Baldur
Pálmason, hinn góðkunni út-
varpsmaður. Hann benti mér á,
að til er á prenti ein skák sem Vil-
mundur Gylfason tefldi árið 1962
þrettán ára gamall. Þessi skák var
tefld á Skákmóti stofnana, því
mikla móti sem haldið er árlega.
Firmakeppni er kunn i mörgum
greinum íþrótta, en venjulega
leika þá kunnir íþróttamenn fyrir
firmun, og þau veita íþróttinni þá
einhvern fjáhagslegan stuðning í
staðinn. En í Skákkeppni stofn-
ana eru það starfsmennirnir sjálf-
ir sem tefla, fjögra manna flokkur
eftir Guðmund Arnlaugsson
„Kæra Edward,
ég býst við að ein ástæða þess
að skákin hefur svo mikið að-
dráttarafl á tónlistarmenn sé sú,
að það að tefla er ekki ósvipað því
að semja tónlist, en við þá ánægju
sem fylgir því að skapa eigin sam-
hljóma bætist spenna baráttunn-
ar. Mér hefur ávallt fundist skák
náskyld lífinu sjálfu. Hún kennir
þér að tvinna skynsemi og innsæi.
Hún kennir þér að bera ábyrgð á
eigin mistökum. Hún kennir þér
að vanmeta ekki þann sem þú átt
skipti við, ef þú vilt halda lífi.
Hún kennir þér að taka ósigri með
brosi, og hún kennir þér einnig að
ekki verða öll peð að drottningu,
„og ekki verða allir skákiðkendur
jafnokar Laskers.“
Með bestu óskum
Þinn
Mischa Elman“
Ein skák
Vilmundar
Gylfasonar
I síðasta þætti ræddi ég um Vil-
mund Gylfason og áhuga hans á
frá hverri stofnun. Þetta munu
vera stærstu skákmót hérlendis,
þar keppa ungir við aldna og ó-
kunnir áhugamenn við þjóð-
kunna snillinga. Þessi mót hafa
verið haldin árlega frá 1960 eða
nærri aldarfjórðung. Á fimm ára
afmæli mótanna gaf Skáksam-
band íslands út dálítinn bækling
um þau og í þessum bæklingi er
Vilmundur Gylfason þrettán ára
teflir skákina gegn Einari Þor
valdssyni
birt sú skák Vilmundar sem Bald-
ur benti mér á.
Vilmundur hefur líklega ekki
kunnað teoríu þeirrar byrjunar
sem hann lendir í, a.m.k. leikur
hann af sér í 6. leik (6. -Rxd5 í stað
6. -h6 7. Rf3-e4 eins og ráðlagt er
í bókum og eftir það á hann afar
erfitt uppdráttar, er með „tapað
tafl“ eins og hinir skriftlærðu
myndu segja. En hann lætur það
ekki á sig fá, heldur verst af hug-
kvæmni og seiglu, nýtir hvert færi
og vinnur sigur að lokum. Ekki er
vert að lýsa viðureigninni nánar,
best að leyfa lesendum að njóta
hennar. Hér kemur þá skákin
beint úr afmælisritinu með þeim
inngangsorðum sem þar eru.
Með seiglunni
hefst það
Einhver yngsti, ef ekki alyngsti,
þátttakandi stofnanakeppninnar í
Reykjavík frá því fyrsta, er Vil-
mundur Gylfason, sem tefldi 3-4
ár fyrir Ríkisprentsmiðjuna Gut-
enberg, því að þar var hann sendill
á sumrum.
Hér kemur skák, er Vilmundur
tefldi í febrúar 1962, þegar harm
var 13 ára. Þar leggur hann að
velli hina þjóðkunnu skákkempu
Einar Þorvaldsson. Vilmundur á í
vök að verjast framan af og kemst
í hann krappan hvað eftir annað,
en hann klórar sig skemmtilega
fram úr vandræðunum og setur
Einar oft í nokkurn vanda um
leið. Fer svo að timinn eyðist fyrir
Einari og í þeirri þröng missir
hann tökin og leggur niður vopn
eftir 50 leiki. Einar tefldi fyrir Al-
menna byggingafélagið og færði
því margan vinninginn, og gefur
því þessi skák auðvitað villandi
hugmyndir um getu hans, þótt
farinn sé hann að reskjast. Allt
um það, ber skákin vitni um
þrautgóða taflmennsku 13 ára
drengs, og þessvegna er fengur að
henni.
Hvítt: Einar Þorvaldsson
Svart: Vilmundur Gylfason
1. e4-e5
2. Bc4-Rf6 27. De5-Kb7
3. Rf3-Rc6 28. Bh4-Rg4
4. Rg5-d5 29. Dh5-Rf6
5. exd-Ra5 30. Dg6-Hhg8
6. d3-Rxd5 31. Hf4-Dc7
7. Df3-Be6 32. Hdfl-Dd6
8. Rxe6-fxe6 33. Dd3-De5
9. Dh5 + -Kd7 34. BxR-BxB
10. Dxe5-Rc6 35. HxB-HxH
,11. De4-Rcb4 36. Dh7 + -Ka6
12, Ra3-De7 37. HxH-De3 +
13. 0-0-c6 38. Hf2-Hf8
14. c3-Rf6 39. h3-Hxf
15. De2-Rbd5 40. Dd3-DxD
16. Bg5-h6 41. BxD-Hxb
17. Bh4-g5 42. c5 + -Kb7
18. Bg3-Bg7 43. cxb-Hxa
19. f4-gxf 44. Rc4-a3
20. Bxf-b5 45. Ra5 + -Kxb
21. Bb3-a5 46. Rb3-Hb2
22. Bg3-a4 47. Bc4-a2
23. Bc2-Haf8 48. Ral-Hbl +
24. c4-bxc4 49. Kh2-HxR
25. dxc4-Rb6 50. Kg3-Kc5
26. Hadl + -Kc8 Gefið.
Spilaþraut helgarinnar
S A-K-5
H 10-8-5-4-3
T 6-2
L K-8-6
S 6-3-2
H Á-K-7-6-2
T Á-K-8
L 9-2
Suður á að vinna fjögur hjörtu.
Vestur lætur tígul fimmið. Hugs-
um okkur að það sé fjórða hæsta
spil. Hvernig spilar þú?
LAUSN: á 11. síðu
Lausn á síöustu krossgátu
L F fl S S ■ 1 í ° i
1 r y R 1 R G E F N / N G ■ s £ F~ fí
| G fl L ) fí N Æ L fí Æ 5 7 1 R fí
! 8 a K 1 D /< ‘fl L F fl R N / R. /< (5
{ y S fl N G fl L 7 U R é fí L £ G
v< R fí 5 s fl rz H 8 L F fí R ■ fl ' fí U r< 1
f 'O R fl N ó ú T fl T 7 T u G i ' u m L -
í*9 L <3 U fl T fl S T / £ fíR fl E R m / N
£ / 2> ! fl K fl J fí 8 U R m / H fí N fí
G R fl U r S fl R fí m fí ■ fí m E N h G U
'fí 7 fí £ R 8 'fí R ’fl 7 T fl ■ fí * / fl U
* 'fí Y / T fl V fí R D fí M J1 '0 N u N u
'0 H 'o r O F fl fí L ú fí • R fí\S fl /77