Helgarpósturinn - 29.03.1984, Blaðsíða 19

500 manna
einsdæmi
Menningardagar í
Gerðubergi um
helgina
,,/Etli þetta sé ekki einsdœmi í
þjóSarsögunni," segir Sigurður S.
Bjarnason um komandi Menning-
ardaga i Breiðholti. Hann er for-
maður menningarmálanefndar JC
Breiðholts, sem stendur fyrir þess-
ari notalegu uppákomu. ,,Þetta
verður non-stop menningarauki,
og þarna koma fram næstum 500
listamenn og skemmtikraftar sem
allir gefa vinnu sína, “ segir hann.
Dagskrá menningardaganna,
sem bera hið bjartsýna nafn Vor-
gleði, verður keyrð áfram í tveimur
sölum Menningarmiðstöðvarinnar
í Gerðubergi samtímis. Dagskráin
byrjar laugardaginn 31. móirs kl. 13
og stendur til kl. 20 og stanslaus
dagskrá verður einnig á sunnudag,
á Scima tíma. Á menningardögun-
um og alla næstu viku verður líka
opin málverkasýning 10 lista-
manna. Þeir eru Gísli Sigurðsson,
Guðmundur Karl, Guðríður Gunn-
arsdóttir, Gunncir Þorvaldsson,
Helga Weisshappel, Jóhannes
Geir, Kjartan Guðjónsson, Pétur
Friðrik, Ragnar Páll og Sveinn
Björnsson.
Dagskrá menningardaganna
einkennist mjög af kórsöng og
dansi nemenda hinna ýmsu skóla í
Breiðholti - stærstu skóla lands-
ins. Þarna verða líka luðrasveitir,
harmonikkusveitir, leikrit, ópera,
töfrabrögð og jasshljómsveit FÍH
spilsrr bæði kvöldin klukkan 19. Þá
má nefna tískusýningu, hljómleika,
skátaleiki og teiknimyndir fyrir
börnin.
Sunnudaginn 1. apríl verða til-
raunaliðvagníir SVR, Benz og
Volvo, í stöðugum ferðum milli
Lækjartorgs og Gerðubergs og
skemmtikraftar frá SVR skemmta í
menningarmiðstöðinni á milli
klukkan 15 og 17 þann dag. Og það
er ekki aprílgabb.
Sigurður í Ásmundarsal: „Flókin tækni sem
krefst mikillar teiknikunnáttu, hugsunar og
skipulagningar.“
Eins og Rembrandt
Hann er líklega eini íslendingur-
inn sem málar í anda gömlu meist-
aranna. Og þá er átt við Rem-
brandt, Reubens, Breuegel,
Durer... Sigurður Eyþórsson notar
sömu tæknina og þeir í sumum
málverka sinna.
Hann heldur nú 4. einkasýningu
sína í Ásmundarsal við Freyjugötu,
og þá stærstu til þessa. Þrjú af 48
olíumálverkum á sýningunni eru
máluð með þessari tækni. Hún er
flókin, myndirnar eru málaðar í
áföngum, annað hvort á striga eða
viðarplötur. Fyrst er að mála hvíta
skissu. Næst er lagður „heitur"
grunnur yfir, brennt siena eða gul-
ur okkurlitur, og því næst er mynd-
in skerpt með hvítri egg-tempera
olíu. Þessu næst er litunum bætt
inn í myndina.
„Þessi tækni gerir miklar kröfur
til teiknikunnáttu og hún hefurþað
framyfir venjulega olíu að meiri
möguleiki er á því að ná skerpu í
myndunum. Þessi tækni krefst líka
mikillar hugsunar og skipulagning-
ar,“ segir Sigurður.
Hann lærði tæknina hjá Ernst
Fuchs, súrrealista, í Austurríki
1976, og kenndi hana hér heima
um skeið. „Þessi tækni hafði aldrei
verið notuð hér á Sandi og mér
fannst tími til kominn að íslenskur
málari gerði það. Þetta er gömul
arfleifð og mér finnst að hún ætti
að vera kennd við Myndlista- og
handíðciskólann.“
Um innihald verka sinna segir
Sigurður að það sé ekkert endilega
í anda gömlu meistciranna. „Ég hef
mest verið í portrettinu og lands-
lagsmyndum," segir hann. Hann
vann fyrir sér um hríð við að
kenna, en síðustu árin hefur hann
einbeitt sér að því að mála. Hann
tekur að sér að gera protrett af
fólki, og hefur til dæmis málað
Albert f j ánn a 1 aráðhe r ra Guð-
mundsson með egg-tempera
tækninni og gert myndir af Vigdísi
Finnbogadóttur og Ástriði dóttur
hennar. Myndin cif Albert er nú í
eigu Agnars Kristjánssonar, for-
stjóra Kassagerðcirinnar.
„Fólk hefur staldrað lengi við á
sýningunni," segir Sigurður um
viðbrögð sýningargesta. ,,Það hef-
ur spáð heilmikið í myndirnar og
spekúlerað." Hann hefur verið að
mála mynd á sýningunni þcir sem
fólki hefur gefist tækifæri til að
kynnast tækninni sem Rembrandt
notaði. Sýningunni lýkur 3. apríl.
-HT
Huggulegheit og Tómas
Ljóðakvöld
í Kjallaranum
Hugmyndin er þessi: Hjónin/
hópurinn/hin einmana sál ákveða
að hleypa skeimmti af Reykjavíkur-
rómantík inn í tilveruna og skella
sér því á Tómasarkvöld í Þjóðleik-
hússkjallaranum. Þar verður frum-
sýnd nk. sunnudagskvöld dagskrá
úr verkum Tómasar Guðmunds-
sonar „í virðingar- og þakklætis-
skyni við hið ástsæla og dáða
skáld," eins og segir í tilkynningu
frá Þjóðleikhúsinu. í dagskránni,
sem byrjar klukkan 2080, skiptast
á ljóð og söngvar.
„Þetta er bæði létt og trega-
blandið efni, eins og við er að bú-
ast,“ segir Herdís Þorvcildsdóttir,
sem stjórncir ljóðakvöldinu.
„Ljómandi ljúf stemmning, auðvit-
að. Tómas lét sér alla tíð mjög annt
um Þjóðleikhúsið. Hann orti meðal
annars drápu sem var flutt við
opnun þess og aðra á 20 ára af-
maelinu 1970.“
Á ljóðakvöldinu koma fram auk
Herdísar leikarcirnir Róbert Arn-
finnsson, Arnar Jónsson, Helgi
Skúlcison, Anna Kristín Arngríms-
dóttir, Edda Þórarinsdóttir og
Guðrún Stephensen. Undirleikari
er Bjarni Jónatansson og Eiríkur
Hreinn Finnbogcison hefur samið
kynningar við ljóð Tómascir.
Hægt er að fá að borga kvöld-
verð í Kjallaranum og miða á sýn-
inguna í einu lagi og á borðum
verða kertaljós.
LEIKLIST
Ognir nœturdrottningarinnar
Leiklistardeild Ríkisútvarpsins (hljóðvarp):
Sarma og Söngur næturdrottningarinnar.
Höfundur: Oddur Björnsson.
Leikstjóri: Sigurður Pálsson.
Flytjendur: Margrét Ákadóttir, Lilja Guðrún
Þorvaldsdóttir, Hjalti Rögnvaldsson og
Helga Jónsdóttir (Sarma) ogSteindórHjör-
leifsson, Herdis Þorvaldsdóttir ogKetill Lar-
sen (Söngur nœturdrottningarinnar).
Síðastliðinn fimmtudag voru fluttir í
hljóðvarpinu tveir einþáttungar eftir Odd
Björnsson, Sarma, stutt leikrit um skiln-
ingsleysi manna á eðli anncirra, og Söngur
nœturdrottningarinnar, lýsing á martröð
rithöfundar.
Einþáttungar þessir eru býsna ólíkir.
Hinn fyrri er eiginlega smásaga í samtals-
formi, þar sem plottið kemur raunar fyrst
og fremst fram í eintali Sörmu, þegar hún
loks birtist. Sumpart er þetta heldur óleik-
rænt efni, og höfundi hefur raunar varla
tekist að ganga skilmerkilega frá persónum
sínum. Einkum á þetta við um konumar Guð-
rúnu og Hjördísi sem eiga að undirbyggja
eftirvæntinguna eftir Sörmu (vissulega með
aðstoð karlmannsins, Ragnars). í útvarps-
flutningnum fékk hvorug þessara kvenna
eiginleg persónueinkenni - og það því síður
sem raddir Margrétar Ákadóttur og Lilju
Guðrúnar Þorvaldsdóttur eru fremur líkcir
og hlustandi var ekki öldungis viss um
hvor þeirra var að tala hverja stundina.
Hjalti Rögnvaldsson skilaði sínu alveg
bærilega, og sama var um Helgu Jónsdótt-
ur, en þó fannst mér eins og vantaði ein-
hverja undirliggjandi erótík sem kannskí
hefði hresst upp á. - Hvað sem þvi líður þá
lifir einþáttungurinn á óvæntum lausnum
sem koma ekki fram fyrr 6n í síðustu sem-
ingunni og eru svo sem nógu smellnar út af
fyrir sig. En sérlega sterkt vairð þetta ekki.
Síðari einþáttungurinn varð hins vegar
hressileg uppbót og þá sumpcirt fyrir til-
verknað einncir manneskju. Herdís Þor-
valdsdóttir skilaði næturdrotmingunni
með slíkum glæsibrag að maður sat eftir
með óhug sem entist talsvert fram á nótt-
ina.
Á ytra borði segir Söngur næturdrottn-
ingarinnar frá martröð, ofskynjun - nú eða
dularfullum fyrirbærum sem verða á leið
misheppnaðs (?) ritliöfundar. Hann hittir
fyrir næturdrottninguna sjálfa, konu sem
hann hefur hugsanlega einhvern tíma svik-
ið og ætlar nú að taka út á honum réttláta
hefnd. En margt fer öðruvísi en ætlað er.
Steindór Hjörleifsson átti í dálitlum
vandræðum með rithöfundinn, einfcildlega
vegna þess hve Oddur leggur litla áherslu á
hann. Hann er eiginlega hlustandinn sjálfur,
tekur lítinn þátt í samtalinu heldur læmr
það gerast og ganga yfir sig. En svo má
brýna deigt járn að bíti, og endanlega er það
hann sem stendur lifandi eftir.
Allt mat og raunar cillur skilningur á verk-
inu stendur á því hvemig maður túlkar næt-
Herdís Þorvalds-
dóttir- makalaus
flutningur.
urdrottninguna. Beinast virðist liggja við að
skilja hana sem líkamningu óttans og sekt-
arkenndarinnar sem rithöfundurinn gengur
með. Hann hefur eyðilagt líf konunnar, hon-
um hefur ekki tekist að verða almennilegur
rithöfundur, hefur að sönnu skrifað eitt-
hvað, en hvers virði er það: „hvað eru
hundrað ómerkilegar bækur hjá ariu Næt-
urdrottningarinnar! Til hvers ertu til, vescd-
ingur? — Það er Næturdrottningin sem gef-
ur lífi þínu tilgang - þér sjálfum!“(Handrit
Rúv, bls. 15).
En svo eru möguleikamir fleiri, og það
gerir verk Odds býsna spennandi. Til
dæmis má velta hér fyrir sér einhverskonar
afskræmingu á „kvenmynd eilífðarinnar",
og þá þesskonar kvenmynd sem karlmenn
hafa alltaf óttast, eða með öðmm orðum:
kvendýrið sem karldýrið skelfist vegna þess
að það er honum sterkara. Þessari línu
verður ekki fylgt eftir hér af velsæmis-
ástæðum.
Eins og áður sagði var flutningur Herdís-
ar makalaus. Henni tókst að fylla hlutverkið
af frygð og heift sem lyfti því langt yfir alla
meðalmennsku. Það var hún sem átti kvöld-
ið í Rúv.
HELGARPÓSTURINN 19