Helgarpósturinn - 03.05.1984, Blaðsíða 20

Svipbrigði í svartara lagi
Jóhanna Yngvadóttir opnar í Listmunahúsinu
Jóhanna Yngvadóttir er að
hengja upp tuttugu og finun mál-
verk á sína þriðju einkasýningu í
Listmunahúsinu við Lækjartorg.
Hún hefur einnig tekið þátt í all-
mörgum samsýningum hér heima
og erlendis, eða frá því hún útskrif-
aðist úr ríkiscikademíunni í Amst-
erdam fyrir fjórum árum. Sem var
„mjög góður skóli" að hennar
sögn, en þeu- lagði hún áherslu á
máun.
Annars hefur Jóhanna alltaf ætl-
að sér að verða listakona. Þá
ákvörðun segist hún hafa tekið að-
eins sex ára hnáta. „Ég hugsaði
óskaplega mikið í litum öll mín
bernsku- og unglingsár."
En hvað fæstu við að mála núna?
„Þetta eru fígúratív expressjón-
ísk verk...“
... sem þýðir?
„Ég er mest í því að mála fólk í
ýmsum stellingum. Með ýmis svip-
brigði."
Er þetta ánægt fólk eða sorg-
mætt?
„Það er upp og ofan. Ætli það
fari ekki annars mest eftir mínu
eigin geðslagi á hverjum tíma
hvaða svip myndimar mínar bera.
Þær verða þá cinnaðhvort í ljósara
og svartara lagi.“
Meirihlutinn ljós voncindi, þín
vegna!?
,JVei veistu, ég hef nú alltaf verið
þekktari fyrir það að mála svart en
hvítt. En Bragi Ásgeirsson segir
að svart sé litur gleðinnar í Japan
þannig að ég örvænti ekkert."
Þetta verða tuttugu og fimm
myndverk. Ertu búin að vera lengi
að búa þau til sýningar?
„Þetta hefur verið ansi hörð töm
hjá mér síðan í október-nóvember
á síðasta ári.“
Og hvenær verður frumsýnt?
„Eg ætla að opna fyrir þetta á
laugardaginn. Jú, er maður ekki
alltaf svolítið kviðinn fyrir svona
opnanir?"
SIGILD TONLIST
Hvað vitum við ekki um Rossini
eftir Leif Þórarinsson
Þegcir talið berst að Rossini, þessum
tímamótamanni klassísku og rómantísku
ópemnnar og einum mesta snillingi ítalskr-
ar tónlistar fyrr og síðæ, kemur oftast upp
úr dúmum að fæstir hafa séð eða heyrt
annað en Rcikarcinn frá Sevilju af þeim u.þ.b.
fjömtíu óperum sem hann setti á blöð. Þar
fyrir utan hafa auðvitað flestir heyrt nokkra
forleiki (Silkistigann, Vilhjálm Tell ofl.) og
Öskubuska er sett á svið hér og þar með
jöfnu millibili og berast stundum cif því
fréttir hingað norður.
Allir hafa hinsvegar heyrt (lesið) að eftir
að Rossini kláraði sína síðustu ópem, Vil-
hjálm Tell, sem var frumsýnd í París 3. ágúst
1829, sneri hann bakinu við músíkinni og
lagðist í matargerð. Hann var semsé þurr-
ausinn á músíksviðinu og lifði sem listrænn
geldingur og safnaði ístm aJlt til dauðadags,
1868. Þessa sögu hafa ýmsir málsmetandi
„snillingar" haft sérstaka ánægju af að
breiða út og halda á lofti. En það þarf varla
að æsa sig upp í nein stórviðri útaf henni,
þótt hún sé sannanlega haugalygi og líklega
mnnin undan rifjum þýskra keppinauta
sem aldrei gátu fyrirgefið Ítalíu að vera föð-
urland tónlistarinnar og reyna enn, hvenær
sem færi gefst, að níða niður skóinn af þar-
lendum mönnum. En hvað væri svosem að
athuga við að sá sem iokið hefur tveggja
manna ævistarfi á miðjum aldri, setji sjálfan
sig á eftirlaun og dundi við að elda ofcin í sig
og sína? Og það er satt, að margir góðir
veisluréttir, sérstaklega fiskréttir, em
kenndir við Rossini, hvort sem hann fann
þá upp sjálfur sem ég ekki veit (spyrjið
matkrákuna!) Verra er þegar þetta á að
sanna að tónlist Rossinis hafi verið hálfgert
ómark og í henni sé í rauninni ekkert bita-
stætt nema nokkur farsaatriði sem hver
ítali hefði svosem getað ungað út fyrir hæfi-
legá þóknun. Sannleikurinn er sá að við
þekkjum ekki nema brotabrot af verkum
Rossinis og lítið sem ekkert af þeim bestu.
Þótt Rakarinn sé eina verk hans sem nýtur
vinsælda norðcin Alpa, (>á er hcinn hreinn
barnaskapur og algjört aukaatriði saman-
borið við stóru „tragísku" ópærumar hans:
Tancredi, Otello, Móses í Égyptalandi og
Vilhjálm Tell, svo nokkrar séu nefndar.
Þegar Rossini vann að Vilhjálmi Tell fyrir
Parísaróperuna (1828) átti hann við vsin-
heilsu að stríða og hafði raunar átt lengi.
Honum sóttist því verkið seint (hann fór
áður létt með að semja þrjár óperur á ári)
og þurfti að leggja nótt við dag síðustu vik-
urnar til að fá því lokið fyrir tilsettan tíma.
Og það er rétt, að hann samdi ekki framar
óperur, gerði ekki svo vitað sé tilraun til
þess. En hann hætti aldrei að semja músík
og frá 1830 til dauðadags samdi hann
ógrynni af smáverkum, t.d. píanótónsmíðar
og sönglög sem mörghver eru dýrðlegustu
perlur og stærri verk fyrir kóra og hijóm-
sveitir og nokkur þeirra teljast til meistara-
verka 19du aldcuinnar, hvað sem hver segir.
Þcu" ber hæst Stabat Mater (1832, endur-
skoðað 1842) og Lítil hátiðcumessa fyrir 12
einsöngVcU'a, tvö píanó og harmoníum
(1864) sem, þótt ekki sé nema vegna hljóð-
færaskipanarinnar, hlýtur að teljast býsna
Sá gamli í essinu
sínu.
frumlegt verk og forvitnilegt. (Rossini um-
skrifaði raunar messuna seinna fyrir venju-
lega sinfóníuhljómsveit, sagðist vera dauð-
hræddur um að einhver .L’jóðverjinn" færi
annars að krukka í þetta af „lærdómi og
umbótavilja".)
Ástæðan fyrir þessum örstuttu skrifum
um Rossini er að nú stendur fýrir dyrum að
flytja Stabat Mater á aukatónleikum Sin-
fóníunnar, n.k. fimmtudag. Ingólfur Guð-
brandsson mun stjóma þessum tónleikum,
og þar verður þá auðvitað Pólýfónkórinn
mættur og einsog að líkum lætur fær Ingólf-
ur valda einsöngvara til liðs við sig, að
þessu sinni komunga snillinga frá Italíu,
m.a. sópraninn sem fór með hlutverk Luciu,
í Lucia di Lammermoor í vetur og vann hug
og hjarta allra sem á hlýddu.
Því verður ekki neitað að Stabat Mater er
feikna erfitt verk í flutningi, ekki aðeins fyrir
einsöngvarcuia, sem verða allir að vera
„virtúósar", heldur lika kór og hljómsveit.
En Ingólfur kallar nú ekki allt ömmu sína og
við höfum heyrt hann og séð vinna ótrúleg
stórvirki á músíksviðinu og bíðum því
spennt eftir þessum tónleikum þar sem
einnig verður m.a. flutt eitt af síðustu verk-
um Verdis: Te Deum.
POPP
eftir Gunnlaug Sigfússon
Bubbi+Egó=í sömu sporum
Egó - Egó og Bubbi - Nýr spor
Það em liðin tæp fjögur ár frá því að
Bubbi Morthens sendi frá sér sína fyrstu
plötu og á þeim tíma hefur hann sent frá sér
fjórar sólóplötur, þrjár með Egóinu og
Útangarðsmannaefnið fyllir sjálfsagt tvær
stórar plötur. Það em sem sé um það bil 9
plötur á fjómm ámm fullar af efni sem að
mestu er skrifað og samið af sama mannin-
um.
Nú hef ég aldrei verið mikill aðdáandi
Bubba en hann hefur þó að mínu mati sent
frá sér ágætt efni inn á milli. Fjöldafram-
leiðslan er hins vegæ orðin of mikil fyrir
minn smekk. Ég er viss um að hefði hann
gefið út svona helmingi færri plötur á þess-
um tíma, þá væri þar um mun eftirminni-
legri plötur að ræða fyrir aðdáendur hans.
Nú er Bubbi að yfirgefa skerið og kappinn
mun halda til Bandaríkjanna. Það er hins
vegar ekki ljóst hvað hann hyggst taka sér
fyrir hendur þar. Hvort hann ætlar að læra
eitthvað af þarlendum eða hvort þetta er
trúboðsferð.
Hann skiiur eftir sig nýja plötu, eða öllu
heldur tvær. Steinar h.f. em útgefendur að
plötu sem er nýkomin út með hijómsveit-
inni Egó. Efnið á þessari nýju plötu þeirra er
að vísu að mestu eftir þá Rúnar og Begga,
þ.e.a.s. lögin, því textamir em allir eftir
Bubba.
Það verður að segja þessari plötu til
hróss að hún er skömminni til skárri en
síðasta Egóplata, sem hét í mynd. Það er að
vísu ekki mikið hrós því það var sannast
sagna fremur bágborinn gripur.
Ef farið er yfir plötu þessa, þá verður fyrst
fyrir lagið Blýhöfuð, sem er með því betra
sem þar er að finna, bæði lagið og textinn.
Albert og Lúcý heitir næsta lag og hefði það
orðið ágætt með betri texta, en hann er
svona álíka bamalegur og allt þetta hunda-
mál hans Alberts. Seinni tvö lögin á hliðinni,
Forsíðan og Karlrembubragur, em svo ekki
neitt neitt. Þetta em, Jög" sem hver sem er,
sem kann nokkra gítarhljóma, getur kastað
fram úr erminni að vild. Á seinni hliðinni
em tvö lög sem em þolanleg, þ.e. Ekki
senda mér rósir og Þriðji heimurinn. Spegill
listcirinnar og Reykjavík brennur em hins
vegar sömu gerðar og tvö seinni lögin á
fyrri hliðinni. Og ef Bubbi hættir þessu
Reykjavík brennur kjaftæði ekki, þá verðum
við öll dauð úr leiðindum áður en bomban
springur.
Hljóðfæraleikur á plötu þessari er yfir-
leitt góður og það sama er að segja um
hljóminn (sándið). Ásgeir Óskarsson undir-
strikar það enn einu sinni hversu góður
trommuleikari hcinn er og raunar get ég
varla ímyndað mér hver útkoman hefði orð-
ið hefði hans ekki notið við. Begga hefur
greinilega farið freim sem gítcU'leikara frá því
Egóið kom fyrst fram og þáttur Péturs
Hjaltested er ágætur, þótt heldur sé hann
lítið áberandi. Rúnar virðist mér hins vegar
fremur einhæfur bassaleikari og stundum
finnst mér það sem hann spilar vera ótta-
legt hjakk. Nú, Bubbi syngur svo eins og
allirvita.
Ný spor nefnist svo nýja sólóplatan hans
Bubba. Ef ég man rétt, þá hefur verið hamr-
að á því í auglýsingum, að nú sé Bubbi að
segja skilið við fortíðina og stígi ný spor.
Framtíðarspor. I fljótu bragði verð ég nú
ekki var neinnar byltingar í tónlist hans.
Eina stóra breytingin sem ég sé er að Stein-
ar eru hættir að gefa út plötur hans. Nú er
þetta fyrirtæki sem hefur aðstoðað hann við
að dæla út öllum þessum plötum komið á
óvinsældalistann. Þeir eiga það kannski
skilið fyrir að hafa ekki haldið aftur af
honum.
Það verður annars ekki annað sagt en að
Ný spor sé skömminni til skárri en Egó-
platan. En sólóplötur hans, og þá sérstak-
lega ísbjamarblús og Fingraför, hafa verið
það besta sem hann hefur gert og Ný spor
er ekki eins góð og þær. Það sem helst háir
Bubba er að hann endurtekur sig of mikið í
lagasmíðum og meiri vandvirkni við texta-
gerð sakaði ekki heldur. Hugmyndimcir eru
mcU'gcir góðra gjalda verðcir en úrvinnslcin
er oft vafasöm. Margir textar hans byrja
ágætlega en fmmhugmyndin virðist stund-
um týnd þegar komið er fram í seinni hluta
þeirra. Ný spor virðist þó hafa fengið betri
texta en Egóplatan.
Það er víða komið við á þessari plötu.
Pönksvíta númer 7 virðist vera kveðja til
gamals „vinar", en hver er það? Getur verið
að það sé gamli Utangarðsmannaumboðs-
Bubbi -of mikil
fjöldaframleiðsla.
maðurinn, sem nú galar .Jievívíraða antí-
komersíal rnúsík" með Kuklinu? Þeir hafa
að minnsta kosti verið ósparir á að senda
hvor öðmm skeytin upp á síðkastið. Þar er
deilt um hvor sé meiri friðarsinni eða hvor
haf i orðið það á undan. Allt mjög friðsmlegt.
Það er líka litið til liðins tíma í Utan-
garðsmenn. Ég er hins vegar ekki viss um
hvort þetta er sjálfsásökun eða hvort verið
er að deila á þá sem em orðnir leiðir á
Bubba. Ég er hins vegar ekkert hissa á því
að fólk liggi ekki útúrkoksað og bíði þess að
bomban springi og Reykjavík brenni. Það er
þó altént skárra að dansa meðan beðið er.
Þetta er sjálfsagt hættulegur hugsunarhátt-
ur. Málið er hins vegar það að ég hef enga
trú á því að Bubba takist að moka út nein-
um skít og síst af öllu ef hann hugsar sér að
gera það flatmagandi í sólinni í LA, étandi,
þið vitið. Það er eitt að predika og annað að
framkvæma og það er heldur engin fram-
kvæmd að hoppa um og kalla Reykjavík
brennur, sýknt og heilagt.
Þetta er nú samt ekki alvond plata eins
og einhverjir kunna að halda eftir þessa
yfirhalningu. Strákamir á Borginni er t.d.
ágætt og það sama má segja um Þeir ákveða
hvað er klám og Lukkujógi.
Eins hæfa útsetningamar á Ný spor
Bubba mun betur heldur en Egó-dótið. Til-
tölulega einföld rokk- og kassagítartónlist er
það sem hann á að halda sig við en ekki að
vera að rembast við að gera alla mögulega
og ómögulega hluti.
Hljóðfæraleikur á plötunni er góður.
Hann er fremur látlaus ef undan er skilinn
gítarleikur Þorsteins Magnússonar, sem er
mjög hæfileg skreyting.
Og Bubbi syngur eins og allir vita.
20 HELGARPÓSTURINN