Helgarpósturinn - 17.05.1984, Blaðsíða 22

SKÁK
Þrenn tafllok
eftir Guðmund Arnlaugsson
Nú er orðið langt síðan við höf-
um skoðað tafllok hér í þættin-
um; við skulum líta á þrenn lok í
dag.
Fyrsta myndin sýnir litla glettu
eftir Leonid Ivanovitsj Kubbel
(1891-1942), einn af mestu sniil-
ingum á sviði skákþrauta sem
uppi hafa verið.
Jafntefli
Hvítur á að halda jafntefli þótt
hann eigi manni minna en svart-
ur. Það gerist á þennan hátt:
1. e7 Bb8
Þetta er eina leiðin til þess að ná
peðinu.
2. e5 Bxe5 3. Bd7 Bd6+ 4. Ka4
Bxe7 5. Be6+ Kg7 6. Bd5 Bf 1
Taki svcirtur biskupinn er hvítur
patt!
7. Bc4 Bh3 8. Be6!
og heldur jafntefli, svarti biskup-
inn kemst ekki út.
Næsta þraut er eftir mann sem
ég þekki lítið til: E.I. Umnov,
hún er dálítið flóknari. Þar á hvít-
ur að vinna þótt hann sé með
hrók undir. En hvítu frelsingjam-
ir eru snarpir á sprettinum, vand-
inn er einungis sá að leika þeim í
réttri röð. 1. e7 dugar ekki vegna
Hh8+ og síðan He8.
UMNOV (1928)
1. b7 Bh2 2. c4+Ka6!
Hvítur náði valdi á h8, en svartur
hefur snjalla vörn í huga.
3. e7 He3 4. Be5!
Hugmynd Nowotnís: biskup-
inn sest að þar sem leiðir svörtu
mannanna skerast. Annarhvor
þeirra verður að taka biskupinn
og stendur þá í vegi fyrir hinum.
4.... Hxe5!
Svcirtur verst vel. Nú má hvítur
mjög gæta sín: 5. b8D Hxe7 6.
Dxh2 He8+ 7. Db8 Hd8!! 8. Dxd8
og svartur er patt. Ekki dugir 6.
Dc8+ Kb6 7. Dd8+ Hc7 8. Kb8
Be5 heldur. Hvítur verður því að
taka til annarra ráða: 5. b8R+!
Kb6 6. Rd7 + og vinnur. (Eða 5. -
Ka5 6. Rxc6+ og Rxe5).
Þriðja þrautin er langþyngst og
er í rauninni alveg ótrúlegt að
hvítur geti unnið, þar sem hann á
ekkert peð og einungis þrjá
menn, og ef betur er að gáð, kem-
ur í ljós að einn þeirra hlýtur að
falla. Höfundur hennar heitir
Ratner. Við hann kannast ég
ekki, þetta er eina þrautin sem ég
hef séð eftir hann, en hún skilur
eftir sterk áhrif.
RATNER
Hvítur á að vinna
1. Be2!
Biskupinn þcuf að hcilda sig á
þessari skálínu, og eins og síðar
kemur í ljós er þetta eini reitur-
inn sem dugar. Nú reynir svartur
að vinna annan riddarann. Ekki
dugar Ka5 til þess: 1. - Ka5+ 2.
Kg2 Bd4 3. Rb3+. Því er ekki
nema um eitt að ræða:
1. ... Kb7+ 2. Kg2 Bd4 3. Rb3
Bxe5 4. Ra5+
Þarna kemur hugmynd hvíts í
ljós. Kóngurinn má ekki stíga á
svartan reit, því að þá fellur bisk-
upinn, og hann má heldur ekki
fara til c8 vegna Bg4+ og biskup-
inn fellur í næsta leik. Hefði hvít-
ur leikið 1. Bfl, myndi Kc8 hafa
dugað, hvíti kóngurinn hefði þá
verið fýrir biskupnum. Nú kemur
líka í ljós hvers vegna 1. Bd3 hefði
ekki dugað: þá hefði svarti kóng-
urinn getað bjargað sér á handa-
hlaupum: 4. - Kb6! 5. Rc4 + Kc5 6.
Rxe5 Kd4 og nær öðrum hvorum
mcmninum.
En úr því sem komið er, er
kónginum nauðugur einn kostur:
4. ... Ka8 5. Rc6 Bc3 (eða á ein-
hvem annan reit).
6. Ba6
Nú er svarti kóngurinn lokaður
inni en sá hvíti leggur upp í langa
ferð.
6. ... g5 7. Kf3 Bd2 8. Kg4 Be 3
9. Kf5 Bd 2 10. Ke6 g4 11. Kd7
g3 12. Kc8 g2 13. Bb7 mát.
Þarna mátti ekki miklu muna.
Ef við setjum hvíta kónginn á g2,
svarta biskupinn á d6 og peðið á
g4 er skákin jafntefli, peðið er
komið of langt.
VEÐRIÐ SKÁKÞRAUT
LAUSN Á KROSSGÁTU
Á morgun, föstudag, þokast
lægð við suðurodda Græn-
lands nær okkur,sem þýðir suð-
læga átt um land allt, rigningu á
Suður- og Vesturlandi en þurrt
fyrir norðan.
Á laugardaginn er lægðin;
komin langleiðina til frlands og
því verður áttin hæg og austlæg
um allt landið og hið skapleg-
asta veður. Á sunnudag, hins
vegar, verður hæg norðlæg átt
yfir landinu og blíðskaþarveð-
ur.
Úr tefldu tafli
Úr bréfskák árið 1954.
Svissneski meistarinn Grob hcifði
svart og sýndi að staða hvíts er
heldur betur völt.
LAUSN A BLS; 27.
r—* -i V ■ F H • H T • L V T
t r / N r R 0 S s fí • 5 fí G H / R
L fí r fí /V O L V u r U N N fí • L J
rr\ Ö H V u L L • u s L fí ■ '/ m U ó u 5 r u
H ö r H U m • L 'F) fí 5 fí m fí N • P / L r fí R
fí R ó 1 R fí fí R rv ) R * L fí l< R 'fí ■ fí N
• G A r o R F fí R • fí F L R fí /< £ L • D
• & R i G / ■ N fí P R ) • B fí R fí / m P F
S • L 'fí ■ H Æ G u R ■ R ’o L U * L £ / R U
■ 'fí • fí j ö L U m U m L fí m 'fí L ) • F) F
K F R L L fí r U R 5 N fí u Ð fí R 1 F N f)
• F L J '0 r fí R * 5 V fí D N U R L R fí G N
■ 'fí fí R * 5 r O t> ■ V R • F) U 5 r fí H
22 HELGARPÓSTURINN