Helgarpósturinn - 29.08.1985, Qupperneq 16

„Ætli grunnhugmyndin að þessari hátíð hati ekki verið sú að ungum sænskum
listamönnum hafi verið farið að finnast þeir vera að brenna inni í eigin landi... Kýlt
þessvegna á þetta," segir Kolla um festivalið sem dóttir Volvoforstjórans stendur að
úti í Stokkhólmi þessa dagana. Smartmynd.
„Nærandi ferd“
segir Kolla úr Svörtu og sykurlausu sem var aö koma utan frá
samnorrænni listahátíö ungs fólks í Stokkhólmi.
Charlotte Gyllenhammer er tutt-
ugu og fimm ára gömul sœnsk
stúlka í listaskóla. Hún fékk þá
flugu í höfuðid fyrir fáum mánuð-
um að safna saman fjöldanum öll-
um af ungum artistum frá hinum
Norðurlöndunum á einskonar sam-
norrœna listahátíð. Þetta tókst allt
saman, enda er pabbi hennar Per og
forstjóri Volvo-verksmiðjanna.
Nema hvað, Kolbrún Halldórs-
dóttir úr leikhópnum Svörtu og syk-
urlausu var að koma að utan með fé-
lögum sínum sem þátt tóku í þessu
festivali: „Ætli grunnhugmyndin að
þessari hátíð hafi ekki verið sú,“ seg-
ir hún, „að ungum sænskum lista-
mönnum hafi verið farið að finnast
þeir vera að brenna inni í eigin landi
hvað strauma og stefnur snerti. Og
haft það kannski líka á tilfinning-
unni að svo væri að einhverju leyti
líka farið með kollega þeirra á hin-
um Norðurlöndunum. Kýlt þess-
vegna á þetta.“
Hátíðin hófst í Stokkhólmi 16. ág-
úst síðastliðinn og stendur reyndar
enn eða fram til mánaðarloka. Af
hálfu ungra íslenskra listamanna
tóku Svart og sykurlaust þátt í húll-
umhæinu sem fyrr segir og sýndu
annarsvegar frumsaminn leikþátt
með heitinu „Axel“ og hinsvegar
eldsjó við „Adagio" Albinioni þar
sem eldgleyparnir Gíó, Gústi og Sóri
spúðu logum, en þetta síðarnefnda
framlag hópsins til festivalsins var
hluti af opnunarhátíð þess. Yngsti
geirinn úr íslenska dansflokknum
kom og fram af hálfu íslands en
hann sýndi annarsvegar dans eftir
Höllu Margréti Árnadóttur úr Kram-
húsinu og Auði Bjarnadóttur og
Láru Stefánsdóttur. Þá las Anton
Helgi Jónsson rithöfundur upp úr
verkum sínum. Og loks er ógetið
níu íslenskra myndlistarmanna, en
verk þeirra hanga ennþá uppi í lista-
akademíu Stokkhólmsbúa á
Skeppsholmen þar sem festivalið
hefur verið til húsa frá fyrsta degi.
„Þetta var afskaplega nærandi
ferð,“ bætir hún við, Kolla úr Svörtu
og sykurlausu. „Auðvitað hlýtur
hún að skilja eitthvað eftir sig og
gera gagn. Þarna fann maður, þó
ekki væri annað, að fullt af hug-
myndum eru í gangi úti um allt. Það
er ekki bara maður sjálfur sem er að
pæla.“
KVIKMYNDIR
Lunkin leit aö sjálfum sér
eftir Ingólf Margeirsson og Sigmund Erni Rúnarsson
Regnboginn: Örvœntingarfull leit að Susan
(Desperately Seeking Susan) ★★★
Bandarísk, árgerd 1985.
Framleiðendur: Midge Sanford og Sara
Pillsbury.
Leikstjórn: Susan Seidelman. Handrit:
Leora Barish. Kvikmyndun: Edward
Lachman. Adalleikarar: Rosanna Arqueete,
Madonna, Aidan Quinn, Mark Blum,
Robert Joy, Laurie Metcalf.
Þessi mynd Susan Seidelman er fyrst og
síðast sjarmerandi. Hún er þar að auki fynd-
in og fjörleg og af henni stafar ferskleika sem
fer að verða frekar sjaldgæft af bandarískum
myndum að vera. En sem sagt, fyrst og síð-
ast, sjarmerandi.
Söguþráðurinn er margþættur en engu að
síður er allt hans yfirbragð afar einfalt. Hér
er gert út á leitina, i þessu tilviki leit ungrar
stúlku að sjálfri sér, sem er reyndar á yfir-
borðinu leit að allt annarri stúlku. Þetta er
flókið...
Og þó ekki: Leikstjórinn setur þetta efni
nefnilega fram af natni, djörfung og aukin-
heldur svolitlu kæruleysi. Þetta er holl mynd.
Hún sýnir manni að enn eru nýjar leiðir fyrir
hendi. Köld krumla kvikmyndaveranna fer
hér ekki um. -SER.
Þegar minnið bregst moröingja
Tónabió: Minnisleysi (Blackout) ★★
Bandarísk, árgerð 1985.
Framleiðendur: Les Alexander og Richard
Parks.
Leikstjórn: Douglas Hickox. Handrit: David
Ambrose, Richard Smith, Richard Parks og
Les Alexander. Kvikmyndun: Tak Fujimoto.
Tónlist: Laurence Rosenthal. Aðalleikarar:
Richard Widmark, Keith Carradine og
Kathleen Quinlan.
Óttalega er orðið leiðinlegt að horfa á
Richard Widmark leika í kvikmyndum. Svo
er að sjá sem hann nenni þessu ekki lengur.
Hann skakklappast þvoglumæltur eftir tjald-
inu, gjörsamlega svipbrigðasnauður, stein-
geldur. Blessuð sé minning góðs leikara.
Nema hvað. Nýjasta myndin sem kallinn
fer með aðalhlutverkið í heitir Blackout. Og
hún er síst lakari eða betri en sá fjöldi
spennumynda sem komið hefur fram á síð-
ustu áratugum og hoggið hefur í sama kné-
runn; nefnilega minnisleysi þess er myrðir.
Eins og vera ber er áherslan öll á það atriði
að viðhalda spennunni. Hér tekst það með
ágætum og reyndar með nokkrum glans ef
það er haft í huga að varla fleiri en tveir
menn koma til greina sem fanturinn. Og því
bara annaðhvort, eða... -SER.
Sígildur Hitchcock
Laugarásbíó: The Man Who Knew To Much
(Maðurinn sem vissi of mikið). ★★★
Bandarísk. Árgerð 1955.
Framleiðandi og leikstjóri: AlfredHitchcock.
Handrit: John Michael Hays eftir sögu Char-
les Bennett/D.B. Wyndham Lewis.
Kvikmyndataka: Robert Burks.
Tónlist: Bernard Herrmann.
Aðalhlutverk: James Stewart, Doris Day,
Christopher Olsen, Bernard Miles, Brenda
de Banzie, Reggie Nalder, Daniel Gélin og fl.
Komið er að fimmtu og síðustu kvikmynd
meistara Alfred Hitchcocks í seríu þeirri sem
Laugarásbíó hefur sýnt á þessu ári. Á kvik-
myndahúsið miklar þakkir skilið fyrir þetta
góða framlag til sýningar sígildra kvik-
mynda.
TheMan Who Kr. 'wTo Much er gerð 1955
(frumsýnd 1956) ol; endurgerð á mynd sem
Hitchcock gerði árið 1934 með sama titli.
Gamla myndin var í svart/hvítu og skartaði
leikurum sem Leslie Banks, Edna Best, Nova
Pilbeam og Peter Lorre. Sú fjallaði um að ung
hjón sem eru á ferð í Ölpunum í vetrarleyfi,
komast að því að góðvinur þeirra, sem er
myrtur, hefur starfað sem leyniþjónustumað-
ur. Dánarorð hans eru þau að myrða eigi
háttsettan mann í London. Morðingjarnir
ræna dóttur hjónanna og halda henni í gísl-
ingu sem tryggingu fyrir þagmælsku þeirra.
Endurgerð Hitchcocks á gömlu myndinni
var öllu veglegri, nýrri myndin er í litum á
breiðtjaldi. Plottið er að mestu leyti það
sama. I þetta skipti eru læknahjón (James
Stewart og Doris Day) á ferðalagi í Marakesh
í N-Afríku og komast á snoðir um fyrirhugað
morð í Lundúnum, eftir að franskur leyni-
þjónustumaður deyr í höndunum á þeim og
stynur upp fyrrgreindum upplýsingum. Hjón
sem tengd eru þessu milliríkjasamsæri (kon-
an frábærlega leikin af Brenda de Banzie)
ræna einkasyni hjónanna, og nú berst leikur-
inn til London. Hápunktur myndarinnar er
morðtilraunin i Albert Hall. Morðinginn
(Reggie Nalder) hefur ákveðið að hleypa
skotinu af þegar pákuleikarinn slær saman
sembölunum í hádramatík tónverksins. Dor-
is Day er á konsertinum, veit um fyrirhugað
Háskólabíó: Rambó. ★★
Framleiðandi: Buzz Feitshans.
Leikstjóri: George P. Cosmatos.
Tónlist: Jeffry Goldsmith.
Handrit: Sylvester Stallone/James
Cameron eftir sögu Kevin Jarre.
Aðalhlutverk: Sylvester Stallone, Richard
Crenna, Charles Napier, Steven Berkoff og
fl.
Framhaldið á First Blood þar sem Sylvest-
er Stallone lék eins manns her, er nú komið
til Islands og auglýst sem Evrópufrumsýning
þó ekki muni það vera rétt. En hvað um það,
Víetnamhermaðurinn Rambó er settur í sitt
gamla umhverfi: Náð er í hann úr fangelsis-
þrælkun og hann sendur í sérstaka skyndi-
ferð til óvinasvæðis í Víetnam til að ganga úr
skugga um hvort amerískir stríðsfangar séu
morð, og berst við sjálfa sig, hvort hún eigi að
æpa og stöðva morðingjann en eiga þá á
hættu að missa son sinn.
Maðurinn sem vissi of mikið er dæmigerð
Hitchcock-mynd, hlaðin öllum þeim smá-
atriðum, fínleika, húmor og spennu sem
gamli meistarinn einn gat matreitt. Myndin
er einnig söguleg að mörgu leyti, þetta var
eina myndin sem söngkonan Doris Day lék
enn í haldi hersveita Víet Cong. Hér verður
ekki fjölyrt nánar um söguþráðinn en svik
eru í tafli af hálfu Bandarikjamanna og eftir
stendur Rambó, einn gegn öllum og gjöreyð-
ir víetnömskum hermönnum, rússneskum
hersveitum og endar uppgjörið við Amerík-
anana.
Rambó er geysilega vel gerð mynd, tækni-
lega séð. Hún er vel tekin, vel klippt og hljóð-
ið ásamt tónlist fyrsta flokks. Leikstjórinn
Cosmatos skilar fyrirtaks handbragði. Fyrir
þetta fær myndin fullan pott. Innihaldið og
hugmyndafræðin bak við Rainbó er hins
vegar það ómerkilegasta sem hér hefur lengi
sést. Þetta mun vera vinsælasta myndin
vestra þessa stundina. Það er svo sem skilj-
anlegt, því sálfræði hennar er einföld: í þetta
skipti vinna Bandaríkjamenn Víetnam-stríð-
ið og amerísku dátarnir fá uppreisn æru. Allt
undir stjórn Hitchcocks, þetta var síðasta
myndin sem handritahöfundurinn John
Michael Hays (Rear Window, To Catch a
Thief, The Trouble with Harry) vann með
Hitchcock, og titillagið, „Whatever Will Be“
varð smellur ársins. Ef þið viljið sjá kvik-
myndaklassík af bestu gerð, þá farið í Laug-
arásbíó.
-IM.
þetta er Rambó að þakka sem elskar
Ameríku og bandaríska fánann.
Stallone leikur einsmannsherdeildina með
vöðvum og sinum en heldur versnar málið
þegar Rambó fær málið. En hvað um það,
Rambó gerir það sem mörgum Ameríkönum
finnst að þeir hefðu átt að gera í Víetnam:
Hann berst fyrir frelsi og lýðræði, hann ger-
eyðir kommúnistum, hvort sem þeir eru
Víetnamar eða Rússar, hann nær í amerísku
stríðsfangana, hann gengur beint til verks og
fyrirlítur kerfiskallana og möppudýrin sem
stjórnuðu Víetnam-stríðinu í Washington
DC. Þess vegna er Rambó friðþæging og rétt-
læting amerísku ófaranna í Víetnam. Eg
vona bara að ég sé ekki sá eini sem fær
óbragð í munninn þegar horft er á áróðurs-
myndina Rambó.
-IM
Rambó vinnur Víetnamstríöiö
16 HELGARPÓSTURhiN