Helgarpósturinn - 13.02.1986, Síða 8

hentar endurskoðanda þess til
vörslu".
Mál Steingríms
Hermannssonar
Hér eru á ferðinni alvarlegar
ásakanir. Lítum frekar á áðurnefnd
umferðaróhöpp.
Hinn 20. maí 1981 fær samkvæmt
heimildum Helgarpóstsins dóttir
þáverandi sjávarútvegsráðherra og
núverandi forsætisráðherra, Stein-
gríms Hermannssonar, bifreið móð-
ur sinnar að láni. Hún er próflaus og
aðeins 15 ára þegar þetta gerist og
ekur af stað ásamt vinkonu sinni og
jafnöldru. Þær lenda í árekstri. Bif-
reiðin var húftryggð (kaskótryggð)
hjá Samvinnutryggingum, en tjónið
þó ekki bótaskylt vegna prófleysis
ökumanns. Heiniildir Helgarpósts-
ins greina hins vegar frá því að for-
stjóri Samvinnutrygginga
Hallgrímur Sigurdsson hafi ráðlagt
forsætisráðherra að gefa skýrslu um
að dóttirin hefði tekið bílinn
ófrjálsri hendi, þannig yrði tjónið
bótaskylt og bætt samkvæmt því.
Tjónið var bætt, en samkvæmt lög-
um bar tryggingafélaginu aö endur-
krefja ábyrgðartjónið hjá tjónvaldi,
en það var ekki gert. í gögnum Sam-
vinnutrygginga kemur fram að
stúlkurnar hafi orðið tvísaga um
hvor þeirra hafi ekið bílnum. Málið
var afgreitt þaðan á þann hátt að
vinkonan hefði ekið bifreiðinni.
Endurkröfubeiðni var rituð á nafn
vinkonunnar, en aldrei send, að
sögn Hreins Bergsveinssonar, nú-
verandi deildarstjóra bifreiðadeild-
ar, vegna þess að ,,við endurkrefjum
aldrei eignalaust fólk eða börn“.
Mál Jóns Helgasonar
Hinn 11. september 1981 lána
Samvinnutryggingar Jóni Helga-
syni núverandi dómsmálaráðherra,
bifreiðastjóra til þess að aka bifreið
Jóns austur að Þingvöllum. Það
óhapp gerist hins vegar á leiðinni að
bifreiðastjórinn, Grétar Hansson,
lendir í árekstri, þannig að bifreið
Jóns veltur samkvæmt upplýsing-
um Samvinnutrygginga. Heimildir
Helgarpóstsins greina frá því að for-
stjóri Samvinnutrygginga hafi boðið
Jóni Helgasyni að láta ganga frá
Kaskó-tryggingu á bifreiðinni eftir
að tjónið hafði átt sér stað. í gögnum
Samvinnutrygginga kemur fram að
tjónið hafi verið bætt upp á tæplega
48 þúsund krónur (sem á núvirði
samsvarar um 200 þúsund krónum),
en endurkröfu síðan sleppt, að sögn
Hreins Bergsveinssonar, á þeirri for-
sendu, „að Grétar er að vísu ekki í
fjölskyldunni, en ákvæðin um slikt
eru nánar útfæð og ná meðal annars
til manna í þjónustu eigandans". En
er þá Grétar í þjónustu Jóns Helga-
sonar? Hreinn sagði að þetta hafi
verið talið eiga við, þar sem auk
þess sem Grétar hafi verið starfs-
maður Samvinnutrygginga, þá er
hann í hlutastarfi aðstoðarmaður
Erlends Einarssonar, stjórnarfor-
manns Samvinnutrygginga og Vals
Arnþórssonar varaformanns stjórn-
arinnar. Benti Hreinn í þessu sam-
bandi á að eiginkona Erlends er
systir Jóns Helgasonar.
Við þetta má bæta að Jón Helga-
son á sæti í fulltrúaráði Samvinnu-
trygginga f.h. SÍS.
Babb í bátinn
Hjá Samvinnutryggingum eru
þessi tvö mál mörgum starfsmönn-
um vel kunn og heimildir Helgar-
póstsins eru óyggjandi fyrir því að
skýrslur vegna þessara mála hafa
verið lagfærðar í samræmi við vilja
forstjóra Samvinnutrygginga. Ekk-
ert virtist benda til þess að mál þessi
færu á flakk. En þá kom babb í bát-
inn.
Dagblaðið-Vísir komst á snoðir
um misferli eins af deildarstjórum
Samvinnutrygginga og á endanum
mun Hallgrímur Sigurðsson, for-
stjóri félagsins, hafa viðurkennt í
þröngan hóp, að viðkomandi hefði
gerst sekur um fjárdrátt. Innan Sam-
Pví hefur verid hatdið fram, að
skýrslur um tjón þau er urðu á bif-
reiðum ráðherranna Jóns Helga-
sonar og Steingríms Hermannsson-
ar hafi verið teknar úr skjala-
geymslu Samvinnutrygginga og
sendar yfir götuna til Kolbeins Jó-
hannssonar endurskoðanda fyrir-
tœkisins. HPhafði samband við Kol-
bein.
— Við höfum fengið staðfestar
fullyrðingar um að þið endurskoð-
endur Samvinnutrygginga hafið
undir höndum tjónaskýrslur vegna
tjóna tveggja starfandi ráðherra. . .
„Nei, við höfum það ekki."
— Þú myndir þá vita hvað um
rϚir?
„Ja, hérna, nei ég veit það ekki,
við höfum bara engar skýrslur hér,
tjónaskýrslur, sko. Þær eru í vörslu
vinnutrygginga fór allt að nötra og
var fjallað um málið í stjórninni, þar
sem í öndvegi sitja sem fyrr segir
þeir Erlendur Einarsson og Valur
Arnþórsson. Niðurstaðan varð sú að
manninum var ekki sagt upp, held-
ur var hann fluttur yfir í annað Sam-
bandsfyrirtæki, sem er Marel h/f.
Um það leyti sem DV fjallaði sem
mest um mál deildarstjórans var
gripið til þess ráðs samkvæmt heim-
ildum Helgarpóstsins, að fjarlægja
þær tjónaskýrslur sem hér hafa ver-
ið nefndar, úr skjalasafni Samvinnu-
trygginga, tii þess að tryggja að al-
mennir starfsmenn færu ekki að
grufla í málum sem þeim kæmu
ekkert við. Mun skjölunum hafa ver-
ið komið fyrir hjá Kolbeini Jóhanns-
syni löggiltum endurskoðanda Sam-
vinnutrygginga og jafnframt er því
haldið fram að þar hafi þær verið
geymdar frá hausti ársins 1984. Eins
og meðfylgjandi samtal við Kolbein
sýnir þá útilokar hann ekki slíkar
tjónaskýrslur kunni að hafa borist til
þeirra, en segir að engin slík skýrsla
sé þar nú. Enda hefur Helgarpóstur-
inn frétt af því að á síðast liðnum
mánudegi hafi orðið uppi fótur og fit
innan dyra Samvinnutrygginga og
félagsins."
— Hefur þá engin slík tjóna-
skýrsla komið inn á borð hjá ykkur?
„Ja, það er engin hér hjá okkur,
eins og er, það get ég dáið upp á.“
— Eins og er?
„Já.“
— Hafa þá kannski einhvern tím-
ann verið hjá ykkur slíkar skýrslur?
„Maður skoðar náttúrulega ýmis-
legt, en við höfum þetta aldrei hjá
okkur, það fer til baka aftur. Þannig
að það er ekki eitt einasta plagg hjá
okkur."
— Kannast þú við að hafa séð slík-
ar skýrslur hjá þér?
„Nei, ekki ég.“
— Er þá mögulegt að einhver
annar á skrifstofu ykkar hafi haft
með slíkar skýrslur að gera?
„Það held ég nú tæplega. Ef svona
er þá hlýtur þetta að vera hjá þeirn."
hafin dauðaleit að skýrslunni vegna
máls Jóns Helgasonar. Fékk blaða-
maður Helgarpóstsins að sjá í gær
með eigin augum, að skýrslur voru
í skjalageymslu félagsins varðandi
þessa tvo ráðherra. Ekki fékkst afrit
af efni þeirra.
Hefur skýrslum verið
breytt?
Þessar skýrslur staðfesta í megin-
atriðum atburðarásina, en útiloka
engan veginn þann möguleika að
þeim hafi verið breytt á einn hátt
eða annan. Aðspurður um þetta
sagði Hreinn Bergsveinsson: „Ef um
breytingar er að ræða, þá stend ég
kannski aiveg jafnfætis þér. Við
svörum bæði þér og öðrum um það
sem við höfum."
Hallgrímur Sigurðsson, forstjóri
Samvinnutrygginga, er erlendis um
þessar mundir. Þegar Helgarpóstur-
inn ræddi við Bruno Hjaltested, að-
stoðarframkvæmdastjóra Sam-
vinnutrygginga, sagði hann að-
spurður um þessi mál, að hann
botnaði ekkert í þeim málflutningi
sem fram kæmi í áðurnefndri beiðni
um rannsókn og að frá Samvinnu-
tryggingum hyrfu engar skýrslur.
„Eg hef heyrt eitthvað áður í svip-
uðum dúr, en svona orðalag hef ég
aldrei heyrt áður, að það sé eitthvað
dularfullt eða glæpsamlegt við
þetta. Ég hef heyrt um tvö mál og að
það sé verið að forvitnast um þau,
en ég veit ekki til þess að það sé
nokkuð óheiðarlegt við þau.“
Helgarpósturinn spurði Bruno
hreint út hvort það hefði gerst að
mál er snertu tvo ráðherra hefðu
komið upp og eitthvað athugavert
gerst við afgreiðslu á þeim og tjóna-
skýrslum vegna málanna. „Ekki
veit ég til þess,“ svaraði Bruno. „Það
hlýtur að vera einhver forsenda fyr-
ir því sem talið er rangt í uppgjör-
unum sem ekki hefur komið fram.“
Saksóknari taldi ekki
ástæðu til að rannsaka
ráðherramálin
Beiðni fjórmenninganna áður-
nefndu er talsvert ítarleg. Frá Rann-
sóknarlögreglu ríkisins var málið
sent ríkissaksóknara í heild og leit-
að fyrirmæla. Frá ríkissaksóknara
barst síðan bréf til rannsóknarlög-
reglunnar um að halda rannsókn
áfram, en takmarka hana við tilurð
skuldabréfs sem fyrrverandi deild-
arstjóri bifreiðadeildarinnar hafði
samþykkt sem endurgreiðslu á fjár-
drætti sínum. Rannsókn leiddi til
ákæru á hendur þessum manni í
ágústlok og voru ákæruefnin um-
boðssvik og skjalafals.
En hvers vegna var ákveðið að
takmarka rannsóknina við þetta til-
tekna atriði, en öðrum sleppt?
Hjá ríkissaksóknaraembættinu
hafði með þetta mál að gera Jónat-
an Sveinsson saksóknari. Hann
sagði aðspurður um þetta:
„Það er ekki okkar viðfangsefni
að skoða innri mál félagsins að
þessu leyti, hvort þeir geri betur við
ráðherra eða einhverja aðra. Við
takmörkuðum rannsóknina á sínum
tíma við það sem við töldum hugs-
anlega hafa opinbera þýðingu sem
sakamál. Að öðru leyti töldum við
ekki efni til að mæla fyrir um rann-
sókn í þeim þáttum meðal annars
sem þú ert að nefna þarna."
Aðspurður um hvort þau atriði
kynnu ekki að lúta að hugsanlegum
tryggingasvikum sagði Jónatan að
tryggingasvik væru ekki framin ef
sá, sem lætur af hendi er ekki blekk-
tur.
„Ef það hefur verið ákvörðun
tryggingafélagsins að gera vel við
ráðherra þá væru það engin trygg-
ingasvik, nema ráðherrarnir hafi
blekkt þá til að koma þessu í kring.
Við sáurn engin merki þess í þessum
gögnum, nema fullyrðingar einar.“
Jónatan sagði að menn yrðu að
undirbyggja sinar grunsemdir með
„tilteknu magni lágmarks sönnun-
argagna eða vísbendinga." Að-
spurður hvort ekki hefði mátt spyrja
út í það hvort tilteknar skýrslur hafi
verið fjarlægðar úr skjalasafni fé-
lagsins og hvort það kynni að hafa
tengst því sem þó var rannsakað
sagði Jónatan:
„Við höfum ekki heimildir til að
mæla fyrir um opinbera rannsókn á
þess konar meiningum, eins og þær
voru settar fram, það er af og frá.
Hefði þeim aðilum sem þarna
kunna að hafa hagsmuna að gæta,
framkvæmdastjóra eða stjórn fé-
lagsins, borist vitneskja um að þeir
hefðu látið út frá félaginu fé til Pét-
urs eða Páls eða ráðherra, umfram
skyldur félagsins, þá er það þeirra
að kæra eða óska eftir rannsókn á
því hvernig slíkt hefði mátt gerast
og það fyrst og fremst hefði orðið til-
efni til rannsóknar."
Af þessari samantekt er ljóst, að
mörgum spurningum er ósvarað.
Hins vegar liggur ljóst fyrir, að nú-
verandi dómsmálaráðherra fékk
bættan 200 þúsund króna skaða á
vægast sagt mjög hæpnum forsend-
um, og í máli Steingríms Hermanns-
sonar forsætisráðherra virðist
tryggingafélag samvinnumanna
ekki hafa talið ástæðu til þess að
fara ofan í saumana á því hvort fyrir-
tækinu bæri að bæta tjón það, sem
varð á frúarbíl ráðherrans.
Og það er ljóst, að ráðherrarnir
tveir fengu „mjúka meðhöndlun"
hjá Samvinnutryggingum. Þá er
harla einkennilegt, að ekki hafi ver-
ið farið rækilegar i saumana á
meintum sakarefnum, sem fjórir
einstaklingar báru um og voru yfir-
heyrðir um einnig.
Og samt var frásögn þeirra byggð
á tryggum heimildum, eins og þessi
samantekt Helgarpóstsins.
ÞAÐ GET ÉG
DÁK) UPP Á
— segir Kolbeinn Jóhannsson
endurskoðandi Samvinnutrygginga
8 HELGARPÓSTURINN