Helgarpósturinn - 13.02.1986, Qupperneq 20

MJUKUR MA
UR
SEM ENGINN ÞÓ SEKKUR í
Hár í loftinu og fölur í andliti, meö sítt, örlítið lidaö, dökkt hár og þétt
skegg, kringlótt ömmugleraugu og pípu(r) sem hann skilur aldrei viö sig;
lágmœltur en þýömœltur — hefur mjög sexí símarödd, gjarnan klœddur
flauelsjakka, gallabuxum og strigaskóm; dálítiö lotinn í heröum og hefur
smá slagsíöu þegar hann gengur af því aö hann bjó lengi í kjallara sem
sums staöar var lœgri til lofts en hann í loftinu.
Þaö er Arni Þórarinsson, hinn nýi ritstjóri Mannlífs, sem œtlar aö sitja
fyrir svörum í þessu viötali. Honum er ekkert alltof vel viö aö hafa þau
endaskipti á hlutunum, vanari því aö spyrja en svara eftir langt og farsœlt
fjölmiölastarf: fyrst sem blaöamaöur á Morgunblaöinu, þá sem ritstjóri
helgarblaös Vísis og síöan Helgarpóstsins, nú síöast sem kvikmynda- og
myndbandaumfjallandi Morgunblaös og sjónvarps.
Árni Þórarinsson er því þekkt nafn en gera má ráö fyrir aö fáir þekki vel
manninn á bak viö nafniö, háriö ogskeggiö; hann er aö eigin sögn hlédrœg-
ur og enginn selskapsmaöur.
eftir Jóhönnu Sveinsdóttur mynd Jim Smart
Þegar ég mæti til leiks á heimili Árna í Norður-
mýrinni er ég vel vopnuð spurningum; þekki
manninn nægiiega vel til að vita að hann ber af
sér spurningahríð af mun meiri leikni en t.d.
Þorsteinn Pálsson og Svavar Gestsson nýverið
hjá Páli Magnússyni á skjánum. Hann er líka lag-
inn við að snúa spurningum sem að honum er
beint yfir á viðmælanda sinn á allt að því yfir-
náttúrulegan hátt.
Veikur af tryggð við pípu-
bókmenntirnar
Árni býður upp á hvítvín og Jim Beam, ég kýs
viskýið honum til samlætis. Hann kveikir sér í
fyrstu pípunni og ég tel einar níu pípur upprað-
aðar í tveimur öskubökkum á borðinu. Eg spyr
hann fyrst um pípureykingarnar.
„Ég byrjaði skipulega að reykja pípu fyrir
áhrif frá Sherlock Holmes þegar ég var sautján
ára,“ segir Árni. „Ég hafði lesið að pípurnar ætti
að reykja í botn, annars myndaðist í þeim sósa.
Ég svældi grimmt í frímínútum og sat svo vank-
aður í tímum, fölur og fár. Varð stundum veikur
af þessari tryggð við pípubókmenntirnar. Þetta
var á hippatímabilinu og þá þótti íhugult, heim-
spekilegt og djúpt að reykja pípu. Nú eiga hlut-
irnir að vera smartari og því þykir pípan fremur
púkó.“
— Hvernig myndir þú ritstýra þessu vidtali,
Árni, ef þú mættir ritstýra mér?
„Þá myndi ég hætta við viðtalið og senda þig
á annan mann. Ég myndi ekki geta fundið neitt
birtingarhæft til að tala um,“ svarar Árni mjög
,,kúl“.
— Hvada madur býr á bak við þennan svarta
Ijónsmakka?
„Slíkar spurningar leggur maður fyrir fólk í
blaðaviðtölum, en þær eru ósanngjarnar og
ekki hægt að svara þeim. Nú — ég hef setið uppi
með þennan mann sem þú vitnar til í 35 ár. Yfir-
leitt kann ég sæmilega við hann og því miður
hef ég ekkert val.“
— Hvers vegna virdistu alltaf svona rólegur?
Nú þegir Árni nógu lengi til að súpa tvisvar á
viskýinu og segir svo hægt; „Það er af því að mér
tekst að leyna því hversu órólegur ég er. Og mér
finnst þægilegra að vera rólegur og eftir því sem
árin líða tekst mér það betur. Ætli þar skipti ekki
máli aukinn þroski. Annars finnst mér ég lítið
hafa breyst í grundvallaratriðum, ég held ég
reyni lítið að breyta sjálfum mér meðvitað."
— Nú segja sum skólasystkini þín ad þú hafir
verið frekar feiminn á uppvaxtarárunum.
„Maður gekk í gegnum ýmis breytingastig
áður en maður komst í þetta svokallaða jafn-
vægi, átti sér úthverft skeið og innhverft, feimna
skeiðið og fleira. En í barnaskóla og gaggó held
ég þó að ég hafi verið býsna virkur. Ég samdi t.d.
leikrit með félaga mínum og spilaði í popp-
grúppu. En — jú, jú, ég er almennt svona heldur
til baka eins og þú veist. Partur af því að fara út
í blaðamennskuna var sjálfsögrun til þess að
eiga þægilegra með að umgangast fólk. Ég held
að það hafi tekist svona mestan part.“
— Var það ekkert erfitt framan af?
„Nei. Ég gekk inn í það eins og hvert annað
hlutverk og fann mig alveg strax í starfinu."
— Ekkert óþœgilegt að spyrja hvern sem er
um hvað sem er?
„Nei, nei. Mér hefur alltaf þótt þægilegt að
spyrja... og mjög óþægilegt að svara. Sagt er að
blaðamenn séu eins og svampar sem sjúga í sig
annað fólk og umhverfið og kreista það síðan út
á blað. En frá svampinum sjálfum kemur auð-
vitað ekki neitt. Það er náttúrulega ekki gott að
verða algjörlega þannig, en ég held að um tíma
hafi ég orðið of mikill svampur."
— Hvenœr var þaö?
„Ætli það hafi ekki byrjað að skána upp úr
tuttugu og fimm ára aldri og ég held að ég hafi
verið orðinn mjög þokkalegur um þrítugt."
Ytni og elskulegt vægðarleysi
— Eg hef heyrt því fleygt að þú hafir verið tals-
vert heimspekilega sinnaður í menntó. Hefur
blaðamennskan gert út af við þann áhuga?
„Ég var ekkert heimspekilega sinnaður fyrr
en ég fór i heimspeki í nýmáladeild MH þar sem
Þorsteinn Gylfason kenndi. Þar fékk maður ör-
litla innsýn í heimspeki. Mér þótti hún skemmti-
leg vegna þess að hún var öðruvísi en staglið.
Sama gilti um bókmenntakennslu Jóns Bö. Þar
fyrir utan var maður að vakna á þessum árum
og menntaskólanemar þykjast gjarnan vera há-
fleygari en þeir hafa efni á. Fyrst maður orti ekki
var þetta ventillinn fyrir það skeið þegar maður
tekur sig kannski fullhátíðlega. Heimspekin átti
ágætlega við mig og ég hélt um tíma að hún
væri það sem ég ætti að leggja fyrir mig.
Síðan hélt ég til Englands að lesa bókmenntir
og heimspeki og þá komst ég að því að síðar-
nefnda greinin fullnægði mér engan veginn.
Mér þóttu þetta tilgangslitlir og smám saman
leiðinlegir loftfimleikar með orð, eiginlega
skoðun á ósýnilegum nafla. Sem þjálfun eða
íþrótt fyrir hugsunina hefur heimspekin tíma-
bundið gildi, en umfram allt er hún atvinnuveg-
ur fyrir háskólamenn, eins og bókmenntafræð-
in er reyndar líka. Hún fannst mér hins vegar
frjórrftil lengdar“.
— Ogsvo hefurþér vœntanlega tekist að finna
þér sýnilegan nafla til að snúast í kringum?
„Já, ef við erum þá að tala um það sem gefur
lífinu gildi, þá er það bara gamli frasinn: annað
fólk og skemmtilegt starf, og svo sonur minn að
sjálfsögðu."
— Hvað hefur þér reynst best við að stjórna og
reka á eftir öðrum sem ritstjóri?
„Að sýna áhuga á því sem þeir eru að gera,
endalausa forvitni sem jafnframt er eitt af
grundvallarskilyrðunum fyrir árangri í blaða-
mennsku."
— En þegar allt er komið í hönk, enginn tími
lengur til að sýna forvitni? Hvað gerirðu þá?
„Ég hef enga meðvitaða taktík í þessu, reyni
bara að vera ýtinn, sýna þetta elskulega vægð-
arleysi sem mér er lagið."
— Missirðu aldrei stjórn á skapinu?
„Jú, jú, ég geri það. Það er ekkert að því að
springa annað slagið, en það kemur æ sjaldnar
fyrir mig. Og ég er fljótur að jafna mig.“
— Ertu stundum langrœkinn?
„Nei, yfirleitt ekki. Það eru aðeins örfáir
menn, teljandi á fingrum annarrar handar sem
ég hef verulega skömm á. Hatur er ekki míp
deild."
— Hefurðu fyrirhugað einhverjar breytingar á
ritstjórnarstefnu Mannlífs nú eftir að þú ert tek-
inn yið?
„Ég er ekki á því að blöð séu framlenging á rit-
stjórum — að blöð eigi að spegla ritstjórann. Mér
hefur líkað vel við Mannlíf hingað til og ef les-
endum líkar það einnig sé ég ekki ástæðu til að
gera á því grundvallarbreytingar. En auðvitað
mun Mannlíf hægt og rólega taka svip af því sem
mér finnst. Magasín er alþjóðlegt form sem eng-
inn hefur einkarétt á. Blaðamennska er fag, rit-
stýring sömuleiðis. Ég er á móti stjörnublaða-
mennsku þar sem ritstjórar leggja meira upp úr
eigin ímynd en því að svara þörfum lesenda.
Núna er ég í fyrsta skipti farinn að glugga í
Vogue og svipuð magasín fyrir konur, ekki af því
að Mannlíf sé kvennablað heldur af því að
magasín eru gjarnan með tískuefni. Enda fylgist
ég grannt með tískunni eins og sjá má,“ segir
Arni hlæjandi og togar í snjáðan bómullarbol-
inn framan á bringunni.
— Fannst þér Mannlíf undir ritstjórn Herdísar
Þorgeirsdóttur bera of mikil merki kynferðis
hennar, eða persónu?
„Nei, nei, það er líka alveg ágætis kynferði,"
segir Arni eldsnöggt. „Og Mannlíf er bara
magasín og þau lúta ákveðnum blaðamennsku-
lögmálum sem eru óháð persónum."
Ósjálfbjarga í eldhúsinu
— Kemur fyrir að konur kvarta undan svo-
kallaðri karlrembu í hugsunarhœtti þínum eða
framkomu?
„Nei...“ segir Árni og dregur seiminn. „Ef ég
hef orðið ber að karlrembu hefur mér fundist
konur taka því með talsverðri kímnigáfu. Ertu
að spyrja hvort ég sé haldinn karlrembu?" spyr
hann af sínu elskulega vægðarleysi.
— Nja, ég á við hvort sé ekki eitthvað í þínum
skoðanabanka eða hegðunarmynstri sem kon-
ur hafa viljað gefa þennan Ijóta stimpil?
Árni heldur áfram sakleysið uppmálað:
„Kannski speglast einna helst einhver karl-
remba í því hversu ósjálfbjarga ég er í eldhúsinu.
En ég fer út með ruslið og vaska upp. Það er mitt
framlag í jafnréttisbaráttuna. Þetta er spurning
um hvað maður hefur tamið sér. Ég hef ekki
tamið mér að vera jafnvígur konum í eldhúsi. En
ég held ég komi ekkert öðruvísi fram við konur
en karla nema hvað mér finnst óneitanlega
skemmtilegra að klípa konur en karla í rassinn."
— Finnst þér ekkert erfitt að vera svona ósjálf-
bjarga í eldhúsinu?
„Nei, nei. Maður fær alltaf aðstoð frá þessum
konum, þessu heimsfræga kyni,“ segir Árni og
tekur til við pípuhreinsun.
—■ Hvernig stendurðu í pólitík?
„Vel,“ segir hann stríðnislegur á svip. Svo kem-
ur ritstjórinn upp í honum og hann bætir við:
„Ætlarðu að fylgja þessari spurningu eitthvað
eftir?"
— Hefurðu sýnt íslenskri flokkapólitík virkan
áhuga?
„Ekki með persónulegri þátttöku. En auðvit-
að hef ég fylgst með henni gegnum starfið og
mér hefur virst að blaðamenn eigi voðalega erf-
itt með að hafa sterka sannfæringu í flokkapóli-
tík. Hana hef ég aldrei haft einfaldlega vegna
þess að mér hefur ekki virst mikið um sterka
sannfæringu þar almennt."
— Er sama skítalyktin af þessu öllu?
„Ég vil nú ekki taka þannig til orða. En sjálfur
hef ég kosið þrjá stjórnmálaflokka og stundum
kýs ég ekki neitt. Ætli maður sé ekki eins og
flestir, einhvers konar afbrigði af krata."
— Svo við víkjum aðeins að þínum eigin
kvennamálum. . .
„Ég er á föstu. Það á bara einhvern veginn bet-
ur við mig að vera á föstu sem kallað er heldur
en að vera á lausu. Mér hefur aldrei liðið vel í
þessari lausamennsku, en ekki þar fyrir að mér
hefur alltaf liðið vel einum með sjálfum mér.“
— Hvaða skilyrði þurfa að vera fyrir hendi til
aðþú getir þrifist vel í ástarsambandi?
Arni fær sér vænan viskýslurk og segir svo:
„Því get ég ekki lýst. Ætli það sé ekki bara að
líða vel á sálinni, sú tilfinning að maður sé í fé-
lagsskap sem maður kýs. Ég held að ytri aðstæð-
ur skipti ekki máli.“
Spyrni við hrifningunni
— Ertu veikur fyrir einhverjum tilteknum
rómantískum aðstœðum?
„Nei. Ég kýs bara góðan félagsskap og þá á ég
við félagsskap á alla kanta. Kertaljós og Engel-
bert Humperdinck á fóninum segja mér ekki
neitt" segir hann og grettir sig.
Ég hef enga sérstaka ástæðu til að efast um
þessa staðhæfingu og fer ósjálfrátt að svipast
nánar um í stofunni: í loftinu hangir rússnesk
ljósakróna — ber pera — í glugganum stendur
reisuleg jólarós við hlið heldur tjásulegrar
júkku. Clarence Gatemouth Brown á fóninum —
ljúft sambland af blús, kántrý og djassi.
— Nánar um vanann: Er það satt að þú farir
aldrei á fœtur fyrr en um hádegisbil?
„Ótilneyddur fer ég helst ekki á fætur fyrr en
undir hádegi. Það er gamall vani frá því að ég
var að byrja í blaðamennsku á Morgunblaðinu.
Þá mættu menn klukkan eitt og voru að vinna
fram á kvöld. Þessi tími hefur hentað mér vel og
mér finnst gaman að vera uppi frameftir. Ég tek
undir með Sigurði Pálssyni skáldi sem segir að
þessi óhugnanlega fótaferð íslendinga sé óraun-
hæf. Hér er ekkert út að sækja á morgnana og