Helgarpósturinn - 13.02.1986, Qupperneq 25

JA OSATT"
AINNILEGA HP-VIÐTAL
aðar síður og í því er útdráttur úr
minni sjúkrasögu, sem greinilega er
kominn beint úr sjúkraskýrslunni.
Hluta skýrslunnar, sem mér sjálfum
hafði verið meinað að lesa, var þar
með verið að veifa framan í alþjóð
af Jrriðja aðila.
I þessu umrædda bréfi eru tíund-
aðar dagsetningar og ýmsar aðrar
mjög nákvæmar upplýsingar um
mín veikindi og meðferð. Hvað er
þetta nema hluti úr sjúkraskýrsl-
unni! Ég gæti tekið mörg dæmi úr
bréfinu þessu til sönnunar. Þess má
líka geta að bréfið var sótt til Ómars
daginn eftir þáttinn. Það segir sína
sögu. Ég hef skrifað formlegt bréf
þar sem ég kvarta yfir því að lækn-
arnir skyldu afhenda Ómari þessi
gögn til umráða í stað þess að koma
sjálfir í þáttinn."
Tveir læknar viðstaddir
sjónvarpsútsendinguna
— Ertu sáttur viö þœr skýríngar,
sem fram koma í þessu bréfi frá
lœknum og hjúkrunarfrœöingi uið
Borgarspítalann?
„Nei, það er ég ekki. Ég tel
ástæðu til þess að gera nokkrar at-
hugasemdir við innihald bréfsins og
sömuleiðis við atriði í grein Ólafs Þ.
Jónssonar.
I fyrsta lagi finnst mér það lág-
kúruleg athugasemd viðkomandi
lækna að segja í bréfi til mín að þeir
vilji leiðrétta missagnir í blaðavið-
talinu við mig, sem þeir vona að séu
til komnar „vegna misskilnings
blaðamanns". Þeir hefðu getað sagt
sér það, að ég léti ekki birta viðtal
við mig um svo viðkvæmt mál, án
þess að lesa það vandlega yfir fyrst.
Þar að auki get ég ekki séð að Helg-
arpósturinn láti í veðri vaka að
kransæðastífla sé sakleysislegur
sjúkdómur og hjartaaðgerð einföld,
eins og þessir læknar halda fram í
bréfinu. Þetta finnst mér tilefnislaus
aðfinnsla.
í bréfinu segir síðan m.a. að lækn-
arnir hefðu „kosið að ræða þessi
mál í samræðu frekar en skriflega"
og að þeim sé „bæði óljúft og
óheimilt að ræða mál sjúklinga í fjöl-
miðlum". Þetta finnst mér hjákát-
legt, því viðkomandi læknir hefur
ekki séð ástæðu til þess að tala við
mig síðan ég var fluttur út til Lond-
on með Landhelgisgæsluvélinni. Ég
veit ekki til þess að hann hafi svo
mikið sem spurst fyrir um mig síðan
flogið var með mig út.
Þar að auki var læknum frá Borg-
arspítalanum boðið að koma í þátt-
inn í sjónvarpinu, en þeir kusu frem-
ur að senda Ómari afrit af bréfinu.
Einmitt til þess að losna viö sam-
rœöur\ Hins vegar sátu tveir þeirra
úti í sal á meðan sjónvarpsútsend-
ingin fór fram og sáu ekki ástæðu til
að koma upp á sviðið, en voru í
startstöðu."
— Ólafur Þ. Jónsson segir í grein
sinni að þú hafir haft tœkifœri til
þess að kynna þér og fara yfir
sjúkraskýrsluna þína á fundi með
landlœkni og tveimur fulltráum
Borgarspítalans. Varst þú ekki sátt-
ur við það?
„Þarna voru landlœkni afhent
gögn, en ekki mér. Þar að auki var
þetta alls ekki öll mín sjúkraskýrsla.
Hún var ekki einu sinni komin öll í
hendur landlæknis rúmri viku eftir
þennan fund, þegar ég hafði spurnir
af því máli.“
— Er komið í Ijós hvers vegna eng-
inn sjúkrabíU beið eftir þér á Kefla-
víkurflugvelli, þegar þú komst í
fyrra skiptið heim frá London?
„Það eru ein mistökin, sem viður-
kennd eru samkvæmt bréfinu frá
spítalanum hér heima en sjúkrahús-
inu í London kennt um.
íslenski presturinn í London hafði
samt sem áður tjáð mér og konu
minni, að gengið hefði verið frá því
að tilkynna Borgarspítalanum um
það með hvaða vél ég kæmi.“
— / bréfi læknanna til þín er sagt
að rannsóknin í London hafi ein-
ungis leitt í Ijós þrengsli í þremur
œðum, en ekki fimm eins og þú hélst
fram í viðtalinu í janúar. Kanntu
skýringu á því?
„Læknarnir greina á milli megin-
kransæða og annarra, sem ég kann
auðvitað engin skil á. Ég hef aldrei
sagt að um fimm aðalæðar hafi ver-
ið að ræða, en úti í London var mér
tjáð að gert hefði verið við 5 æðar.
Þar að auki á ég teikningu, sem einn
af hjartasérfræðingum Borgarspít-
alans gerði fyrir mig og honum
treysti ég. Þar koma fram fjórar stífl-
aðar æðar." (Sjá mynd hér á opn-
unni.)
Hrein og bein ósannindi
— Hvað segir þú um þá fullyrð-
ingu lœkna Borgarspítalans að þú
hafir átt að hœtta með öllu að taka
blóðþynningarlyfin og gefa þig fram
við sjúkrahúsið á Isafirði, þegar
blóð var komið í þvagið?
„Þetta eru hrein og bein ósann-
indi. Þegar ég talaði við minn lækni
í síma frá Bolungarvík, sagði hann
mér að minnka blóðþynningarlyfið
úr þremur og hálfri töflu niður í
þrjár töflur. Hann sagði mér aldrei
að gefa mig fram við sjúkrahúsið á
ísafirði, enda hefði mér fundist það
vera læknisins sjálfs að hafa sam-
band við kollega sína fyrir vestan, ef
vísa ætti sjúklingi til jjeirra. Það er
eitthvað í meira lagi undarlegt ef
það á að vera sjúklingsins að mæta
og segja „ég á að koma hingað til
læknismeðferðar!"
Það sem mig óar hins vegar við
varðandi staðhæfingarnar um þetta
í bréfinu frá þessum fjórum aðilum á
Borgarspítalanum er að þarna eru
þrjú þeirra auk Ólaf Þ. Jónssonar í
Morgunblaðinu að skrifa blindandi
undir það hvað tveimur aðilum fór á
milli. Þau geta ekki vitað hvað minn
læknir sagði við mig í einkasímtali,
eða hvað?
ígrein sinni í Morgunblaðinu, seg-
ir Olafur Þ. Jónsson síðan að skýr-
ingin á blóði í þvaginu hafi senni-
lega verið sú að „læknar á þeim
spítala í London, sem annast hjarta-
aðgerðir fyrir íslendinga hafa sjúkl-
inga á blóðþynningarlyfjum eftir
aðgerðirnar". Þetta finnst mér einn-
ig vafasamt. Þegar ég kom á Borgar-
spítalann eftir aðgerðina, voru öll
lyfin sem ég hafði meðferðis frá
London tekin af mér. Læknarnir hér
heima gáfu mér ný lyf í staðinn og
það voru þau, sem ég var að taka
þegar blóð kom í þvagið."
Hefði ég getað fengið
morfín?
— Fólki fannst mjög óhugnanlegt
að lesa um heitu bakstrana, sem þú
fékkst dagana áður en flogið var
með þig út upp á lífog dauöa. Hefur
það mál eitthvað skýrst?
„Ég hélt því aldrei fram að það
hafi verið læknir, sem úrskurðaði að
ég væri með vöðvabólgu, þó þeir
hafi tekið orð mín þannig. í bréfinu
sem ég fékk frá læknunum, er eftir-
farandi setning tekin orðrétt upp úr
sjúkraskýrslu minni: „Sjúklingur vill
fá heita bakstra".
Eins og fram hefur komið, var ég
með óráði síðustu sólarhringana
fyrir sjúkraflugið til Bretlands og
man lítið eftir þeim tíma. Þess
vegna finnst mér skrítið, ef ég hef
sjálfur verið látinn ráða meðferð-
inni, þegar ástandið var orðið svona
alvarlegt. í rauninni skiptir ekki
máli hvort ég var með rænu eða
ekki — það er jafnalvarlegt að láta
sjúkling sjálfan stjórna þessum hlut-
um. Hefði ég kannski allt eins getað
krafist þess að fá morfín og fengið
það umyrðalaust?"
— Ertu sáttur við þá skýringu að
röntgenmyndin, sem hœtt var við að
taka, hefði eflaust ekki leitt raun-
verulegt ástand í brjóstholinu í Ijós?
„Eins og ég hef áður sagt, er ég
ekki læknismenntaður og get því
ekki dæmt þar um. Hins vegar er
mér kunnugt um að á þessum tíma
var sökkið í blóðinu komið upp í 130
til 140, en það á að vera í kringum
20 þegar allt er eðlilegt. Mér hefði
nú, sem leikmanni, fundist þetta
næg ástæða til þess að gera allar
þær rannsóknir sem gera átti — og
þar á ég við röntgenmyndina."
— Starfslið Borgarspítalans segist
hafa reynt ítrekað að ná í konuna
þína, þegar Ijóst var að senda þurfti
þig til London. Var hún þá ekki
heima?
„Aðstandendum mínum hafði
verið tjáð að aðgerðin ætti að fara
fram klukkan fjögur um daginn og
tæki rúmlega klukkustund. Marta
var komin heim einum og hálfum
tíma síðar, eða klukkan hálf sex. Að-
gerðinni virðist hins vegar hafa ver-
ið flýtt til klukkan þrjú.
Ég við ítreka það, að ég staðhæfði
aldrei að kona mín hefði ekki verið
látin vita, heldur að það hefði skeð
seint. Hjartalæknirinn sem með mig
var hafði samband við hana klukk-
an sjö um kvöldið."
Ætlaði ekki fyrir
dómstóla
— Getur komið til greina að þú
farir í mál vegna þessara mistaka,
Karvel?
,Ég ætlaði mér aldrei með þetta
fyrir dómstóla landsins. Viðbrögð
þeirra aðila, sem um ræðir, gætu
hins vegar haft það í för með sér að
ég neyddist til þess.“
— Og þú sérð ekki eftir neinu?
„Hreint ekki! Læknarnir viður-
kenna að hafa glatað gögnunum,
sem kollegar þeirra í London áttu að
nota við að sjúkdómsgreina mig, en
kenna Pósti og síma um. Þeir viður-
kenna líka, að það voru mistök að
enginn sjúkrabíll kom að ná í mig til
Keflavíkur, en skella skuldinni á
sjúkrahúsið í Bretlandi. Þeir viður-
kenna, að röntgenmynd var ekki
tekin af mér þegar það átti að ger-
ast, þó þeir segi óvíst hvort það
hefði nokkru breytt. Þeir segja bein-
línis ósatt varðandi fyrirmæli
læknisins til mín eftir að blóð var
komið í þvagið, og varðandi heitu
bakstrana reyna þeir að kenna mér
sjálfum um þá meðferð — þó ég hafi
nánast verið út úr heiminum á þess-
um tíma. Þetta er þó nokkur árang-
ur, finnst mér.
Það hefur hins vegar verið mér
ómetanlegt að finna þau jákvæðu
viðbrögð, sem komið hafa frá al-
menningi eftir að viðtalið við mig
birtist í Helgarpóstinum í janúar. Ég
hef fengið ótal upphringingar frá
fjölda einstaklinga, sem talið hafa
brýnt að mál sem þetta fari í opna
umræðu. Þetta ætti að verða öllum
reynsla til að læra af.“
leftir Jónínu Leósdóttur mynd: Jim Smart
Reykjavík, 27. janúar 1986
Karvel Pálmason alþingismaður
c/o Dalbraut 3, Reykjavík
Einnig c/o Alþingi
við Austurvöll
Hæstvirtur aiþingismaður
Eftir að hafa lesið viðtal við þig sem birtist i Helgarpóstinum 23. janúar
1986, sjáum við okkur knúin til að leiðrétta verulegar missagnir sem þar
koma fram og við reyndar vonum að sé vegna misskilnings blaðamanns. Við
hefðum vissulega kosið að ræða þessi mál í samræðu frekar en skriflega og
okkur er bæði óljúft og óheimilt að ræða mál sjúklinga í fjöimiðlum.
Það er vissulega rétt hjá þér að sjúkraskýrslur ásamt myndbandi af krans-
æðamyndatöku tapaðist í pósti til Bretlands. Þessi gögn eru alltaf send í
ábyrgðarpósti en í þetta sinn virðast þau hafa verið send í almennum pósti
með áðurnefndum afleiðingum og hörmum við það að sjálfsögðu. Töfin sem
varð vegna þessa, þangað til ný kransæðamyndataka var framkvæmd í
London, er þó ekki meiri en biðin eftir slíkri myndatöku hér á íslandi og er-
lendis er oft á tíðum. Kransæðamyndatakan sem gerð var á Landspítala af
læknum þar á gamalt tæki (sem nú hefur verið endurnýjað), var tæknilega
ófullkomin en leiddi þó greinilega í Ijós þrengsli i a.m.k. 2 kransæðum. Sam-
svarandi myndataka á St. Thomas’ sjúkrahúsinu í London leiddi síðan í Ijós
þrengsli á öllum 3 kransæðum. Megin kransæðar eru ekki fleiri en 3 og upp-
lýsingar þínar um 5 æða sjúkdóm því byggðar á misskilningi. Það skiptir
kannski ekki öllu máli, því að þriggja æða sjúkdómur er talinn ástæða til
kransæðaaðgerðar (bypass), sem framkvæmd var í framhaldi myndatök-
unnar á St. Thomas'. Hins vegar þurfti 5 æðabúta til að gera við stíflurnar í
kransæðunum þremur. Sú aðgerð var að því leyti erfiðari viðfangs en oft er,
að bláæðar í fótum höfðu verið fjarlægðar ári áður á Landspítala vegna æöa-
hnúta. Þess vegna urðu skurðlæknarnir ensku að nota bláæðar úr handlegg
og brjóstkassa.
Þegar þú síðan útskrifaðist af St. Thomas' í London, þá láðist starfsfólki þar
að tilkynna það til Borgarspítalans, sem skýrir það að ekki hafði verið pant-
aður sjúkrabíll við komu þína til Keflavíkur og þú komst öllum að óvörum
á hjartadeild Borgarsp. þar sem þú varst síðan lagður inn. Líðan þín við komu
hingað var góð utan smá hitavellu og þú útskrifaðist við góða líðan af deild-
inni þann 16.08.
Þú komst síðan í eftirlit þann 19.08. og 11.09.85. Ekki þótti sérstök ástæða
til að taka röntgenmynd og hvort hún hefði leitt eitthvað í ljós er að sjálfsögðu
getgáta, en frekar ólíklegt þar sem lítið sást á sérmynd af bringubeini þann
26.09.
Læknirinn í Bolungarvik (Pétur Pétursson) hafði síðan samband við Borg-
arspítalann nokkrum dögum síðar, þegar gröftur var farinn að vilsa úr skurð-
sári og hann beðinn um að senda sýni í ræktun og eftir þvi beðið.
Þegar þú síðan hafðir samband við Einar Baldvinsson lækni þann 19. sept.
og upplýstir að þvagið væri orðið blóðlitað, var þér ráðlagt að hætta að taka
blóðþynningarlyfin, fara til sjúkrahússins á ísafirði og láta mæla blóðmagnið
og siðan koma suður á mánudegi þann 23. sept., nema því aðeins að læknar
á Isafirði ráðlegðu öðru visi. Eftir þessum ráðleggingum virðist alls ekki hafa
verið farið og þú varst enn takandi blóðþynningartöflur við komu hingað.
Við skoðun við komu hingað þann 23.09. komu í ljós 5 augu á skurðinum
sem vessaði úr. Jafntramt varstu með hita og sýkingarmynd í blóði. Sigurður
Guðmundsson sérfræðingur deildarinnar í smitsjúkdómum var þá beðinn
um að skoða þig, sem hann gerði ítarlega þann 24.09. Hann útskýrði ítarlega
fyrir þér að að öllum líkindum væri komin ígerð í bringubeinið undir skurð-
sárinu og þvi þyrfti að taka vírana (frá aðgerðinni í London) úr og skafa upp
bringubeinið til að komast fyrir ígerðina og hugsanlega að tæma út igerð
innan við bringubeinið ef hún væri til staðar. Til að ganga úr skugga um það
varð hins vegar að gera sérrannsókn, þar sem venjuleg röntgenmynd af
lungum myndi að öllum líkindum ekki nægja. Það flækti hins vegar myndina
að virarnir útilokuðu að unnt væri að styðjast við tölvusneiðmyndatöku (CT)
og því var gerð svokölluð ómskoðun (Echo), sem ekki gat staðfest með vissu
að ígerð væri undir bringubeini.
Við komu þína hingað þann 23.09. var jafnframt tekið sýni úr skurðsári og
blóð tekið til bakteriuræktunar og síðan varstu settur á fúkkalyf, þegar fyrir
lá hvaða bakteríur væru þarna á ferðinni, þann 25.09. Þú hlaust því strax
heíðbundna meðferð við igerð i beini (osteomyelitis í bringubeini). Það er því
algjörlega farið með rangt mál að halda því fram að þú hafir verið úrskurðað-
ur með vöðvabólgu og meðhöndlaður í Ijósi þess með hitapoka. í hjúkrunar-
skýrslum kemur hins vegar fram „sjúklingur vill fá heita bakstra".
Þann 25.09. var rætt við Gunnar Gunnlaugsson yfirlækni skurðdeildar
Borgarspítalans, varðandi hvað þyrfti að gera til að komast fyrir sýkinguna
i bringubeininu. Þar sem ómskoðunin hafði ekki leitt í Ijós ígerð undir
bringubeini með vissu, var aðgerð frestað um sinn meðan fúkkalyfin væru
að verka og sjúklingi gefið blóð til undirbúnings aðgerðar.
Röntgenmynd af lungum og hjarta þann 30.09. sýndi hins vegar
fyrirferðaraukningu innan við bringubein, sem túlkuð var sem ígerð innan
við bringubeinið (mediastinum). I framhaldi af því var aðgerð til tæmingar
á igerð fyrirhuguð þann 01.10. kl. 15. Eiginkona þin hafði samband við deild-
ina um hádegisbil og var henni sagt frá þeirri timasetningu. Við aðgerðina,
sem framkvæmd var af Gunnari Gunnlaugssyni yfirlækni skurðdeildar
Borgarsp., margreyndum æða- og brjóstholsskurðlækni, kom i ljós mikil
blæðing, sem rakin var til þess að tengingin á bláæðagröftum við meginsla-
gæð hafði gefið sig. Gersamlega vonlaust var að reyna að gera við þetta hér-
lendis, annað en að stöðva blæðinguna. Var því í skyndi haft samband við
St. Thomas’ sjúkrahúsið í London og undirbúinn flutningur i samvinnu við
Landhelgisgæsluna. Marg ítrekað var reynt að hafa samband við eiginkonu
þina i því eina símanúmeri sem okkur hafði verið gefið upp. Eins og kemur
fram i bréfi frá vakthafandi hjartalyflækni (Guðmundur Oddsson), náðist
ekki til hennar, en ekki þótti fært annað en að koma þér af stað, með tilliti
til ástands þins og þótti að sjálfsögðu öllum miður að ekki hafði náðst sam-
band við eiginkonu þína fyrir þann flutning. Það eru því mjög ósmekklegar
ásakanir að halda því fram i fjölmiðlaviðtali ,,mér skilst að hún hafi ekki verið
látin vita fyrr en eftir að ég var farinn út“. Eiginkonu þinni var tjáð að marg-
reynt hefði verið að ná i hana og hafi hún gleymt því, sem kannski er ekki
óeðlilegt miðað við þær kringumstæður sem þá voru, heíði það verið lág-
marks kurteisi að kanna það af þinni hálfu, áður en svo alvarlegar ásakanir
eru bornar á starfsfólk Borgarspítalans.
Flutningurinn til London tókst giftusamlega með góðri samvinnu lækna og
hjúkrunarfræðinga gjörgæslu og skurðdeildar Borgarspitalans og starfs-
manna Landhelgisgæslunnar.
Við samfögnum þér af heilum hug með þinn góða bata eftir slík veikindi.
Við getum hins vegar ekki tekið undir það sem Helgarpósturinn lætur í veðri
vaka, að kransæðastífla sé „sakleysislegur" sjúkdómur né heldur að hjarta-
aðgerð sé „einföld".
Áð sjálfsögðu höfum við margt lært af þinu tilfelli. Það fylgir þvi hins vegar
mikil ábyrgð að fara í fjölmiðla og upplýsa um reynslu sína og lágmarks krafa
að farið sé með rétt mál. Við höfum orðið vör við ugg i brjósti sjúklinga eftir
lestur viðtals þíns, sem væntanlega var ekki tilgangur þinn með viðtali þessu.
Með vinsemd og virðingu,
Einar Baldvinsson hjartalyflæknir.
Anna Sigríður Indriðadóttir deildarstjóri.
Sigurður Guðmundsson sérfræðingur í smitsjúkdómum.
Gunnar Sigurðsson yfirlæknir lyflækningadeildar.
Afrit sent til:
Landlæknis
Framkvæmdastjóra Borgarspítalans
Þetta er texti bréfs þess, sem Karvel Pálmason alþingismaður fékk eftir hið umtalaða
viötal f Helgarpóstinum. Um þetta bréf hefur verið deilt vegna þess að Ömar Ragnars-
son umsjónarmaður þáttarins Á líðandi stundu hafði það undir höndum í beinni út-
sendingu þáttarins.
HELGARPÓSTURINN 25