Helgarpósturinn - 31.07.1986, Blaðsíða 14

eftir Bjarna Harðarson
myndir Claude Guillot
„Hér bý ég með mína 24 hunda. Ég
var að gefa þeim, þess vegna láta
þeir svona." Blaðamaður HP er á
hlaðinu hjá Hálfdáni Olafssyni;
Bóbó svarta á Uppsölum í Seyðis-
firði við Isafjarðardjúp. Þjóðvegur-
inn liggur um hlaðiö hjá þessum
kynlega einbúa og uppfinninga-
manni. Gelt og gjamm búpeningsins
heyrist út á veg.
Allra handa skrani og dýrmæti
ægir þar saman innan um misreisu-
legar byggingar og kofatildur. Bóbó
hefur ekki annan búpening en
hundana. Selur ekkert og kaupir
helst ekkert heldur. Lifir á gæðum
sjávarins, sel, fiski, þangi og krækl-
ingum en smakkar hvorki mjólk né
brauð. Hann er sextugur að aldri,
unglegur og kraftalegur, með ístru
og alskegg. „Já, ég er skítugur," seg-
ir karl og glottir að blaðamanni sem
hefur vafalítið orðið heldur starsýnt
á fatnað bóndans.
100 hunda hús
íbúðarhúsið er tvílyft steinhús,
ómálað og í staðinn fyrir gardínur
hefur flöskusafni verið raðað í þá
glugga sem prýddir eru gleri. Við
tröppurnar er allsérstætt handriði
en umhverfis húsið girðingargrind
með einhverskonar nylonneti. Skúr-
ar á hlaðinu eru ekki færri en fjórir
og þess utan tættur og veggjabrot.
Allt matargeymslur fyrir vetrar-
forða og sömuleiðis hjallur neðan
þjóðvegar. Þar í fjörunni er árabát-
ur, plastsmíð. Út um allt úir og grúir
af timburdrasli — sumt tilheyrandi
væntanlegum byggingum en annað
á sjálfs sín vegum. Oskilgreint
járnadrasl er í nokkru minna magni,
ein traktorsvél liggjandi t túnfætin-
um og bilaður traktor rétt hjá. Mill-
um tveggja skúra á að byggja gróð-
urhús, vinkillaga og enn eitt hús þar
á vinkilhorninu. Rétt hjá er að rísa,
úr sperrum gamallar verksmiðju,
hundahús — kúlulaga 100 hunda
hús.
„Þetta eru allt minkahundar —
eina minkahundabúið á landinu
sem er sjálfstætt. Hitt er allt á ríkinu.
Ég er að rækta þessa hunda upp og
það sem kemur núna þegar tíkurn-
ar gjóta verður fullkominn stofn."
Og þú œtlar þá aö selja hunda?
„Nei, ekki einn einasta. Ég ætla
að leigja þá. Hrepparnir geta fengið
hund leigðan í viku tíma fyrir 5000
krónur. Hundur með manni getur
þá kembt hreppinn á vikunni."
Hundarnir á Uppsölum eru aldir
inni og úr ómáluðu íbúðarhúsi
Bóbós stafar háreysti þann stutta
tíma sem HP staldrar við. Aðeins
þremur þorir hann að sleppa út og
þess er enginn kostur að blaðamað-
ur komist nærri þessum gripum
með myndavél. Hundur og maður
búa þarna í sömu salarkynnum og
þess vegna verður það að bíða betri
tíma að Bóbó bjóði HP inn í stofu.
„Þeir gætu hlaupið til fjalls og far-
ið þar í fé. Ég get ómögulega hlaup-
ið á eftir þeim. Ég leyfi þeim að fara
út á veturna þegar vegurinn er lok-
aður af snjóum beggja megin. Þá
líður mér best. En það gerist sjaldn-
ar núna eftir að þetta er orðin aðal-
leiðin milli Reykjavíkur og ísafjarð-
ar. Annars hafa hundarnir aldrei bit-
ið neina kind. Sem betur fer."
Gersemar í tunnum
og sófasett úr
selskinni
„Já, og svo er ég með einn kött,"
heldur bóndinn áfram þegar HP
spyr nánar út í búpeninginn. „Og
sambúðin er góð því hvolparnir al-
ast upp með kettinum. En þeir
drepa alla aðra ketti sem þeir koma
nálægt. Þeir koma líka með refi.
Líklega eina 12 eða 15 búka síðasta
vetur, en þeir voru búnir að slíta
lappirnar og rófuna af þeim öllum
þannig að ég fékk ekkert fyrir þá.
En það gerir ekkert til." Og hrifning-
in yfir dugnaði heimilisdýranna
leynir sér ekki.
„En nú skal ég sýna þér,“ segir
karl og upp hófst einhver sú merki-
legasta matarkynning sem blaða:
maður og Ijósmyndari hafa lent í. í
hjalli niður undir sjó hangir reykt
selkjöt uppi undir rjáfri en saltaðar
afurðir af sömu skepnu liggja á fjöl.
14 HELGARPÓSTURINN
Bóbó svarti á
Uppsölum sótt-
ur heim. Býr
með 24 minka-
hunda og geym-
ir matarger-
semar i tunn-
um. Selur
ekkert og kaup-
ir ekkert, fer
ekki af bæ og
kyndir helst
ekki. Upp-
finningamaður,
nóttúrubarn og
kynlegur
Vestfirðingur.
þennan stóra — tengi frá þeim katli
inn í húsin og þá fullnýtist ork-
an. . . “ Bóbó á Úppsölum er ekki
síður þekktur sem uppfinningamað-
ur. Út úr augunum og öllu andlitinu
skín áhugi og ákafi. Og maðurinn
hefur gott inngrip inn í það sem
hann er að segja.
Hundahúsið sem ætlað er að
rúma 100 rakka er ekki síður hann-
að af miklu hugviti. Þar nýtast gaml-
ar sperrur til að setja saman kúluhús
sem þó er að allri gerð ólíkt snjóhús-
um eskimóa eða þeim kúluhúsum
sem hér hafa verið byggð seinni ár.
„Alltaf haft áhuga á hundum. Og
ég skal segja þér það að ég fékk
minn fyrsta hvolp einmitt hér hjá
frænku minni á Uppsölum," segir
Hálfdán sem er innfæddur Bolvík-
ingur. Hann stundaði ungur nám í
Garðyrkjuskólanum á Reykjum við
Hveragerði, kvæntist og eignaðist 6
börn, bjó 30 ár í Reykjavík og vann
þar bæði til sjós og lands. Kom vest-
ur fyrir rúmum 10 árum, eignaðist
þessa jörð, og dundar við þetta í ell-
inni. Hefur reyndar líka búið bæði í
Bolungarvík og á ísafirði, en núna
verið fjögur ár samfleytt á Uppsöl-
um.
„Já og maður lifir fínu lífi hérna.
En hvað átti ég líka annað að gera.
Ég lenti í slysi fyrir 12 árum. Var þá
að vinna hjá Jóni Loftssyni við að
sjóða slitþráð í málmsteypumót þeg-
ar ég tognaði illilega. Lá svo rúm-
fastur í tvo mánuði og þurfti síðan
að komast í nudd á hægri öxl.
En ég var náttúrlega tryggður hjá
þessu glæpafyrirtæki Trygginga-
stofnun ríkisins og þeir bara rifu alla
pappíra sem ég hafði frá læknum
þannig að ég fékk ekki neitt. Þá var
ekkert annað að gera hjá mér en að
koma hingað vestur. Það er nefni-
lega þriggja metra breitt belti kring-
um allt landið sem er vermireitur.
Það er þessi marinkjarni."
Fjöruót og vestfirsk
forneskja. . .
Marinkjarni, hvað er það? — Og
HP er kominn nær vestfirskum furð-
um og forneskju en nokkru sinni.
„Það er þangtegund," svarar
Bóbó blátt áfram eins og þetta eigi
allir að vita þegar blaðamaður bjóst
við að heyra af fjörulöllum eða sæ-
kúm. „Og með þessu þangi ertu bú-
inn að fá öll þau bætiefni sem þú
þarft. Og svo með kræklingum og
öðru kemur heilmikið. Þetta étur
maður allt saman." Mataræðið sam-
anstendur af þessum fjörunytjum og
þeim kynstrum af kjöti og fiski sem
finnast í tunnunum 12, kössunum
þremur og á rjáfri í reykhúsi og
hjalli. „Nei, ég má ekki borða brauð
því þá fitna ég og ég snerti ekki á
mjólk," segir Bóbó.
Auk olíunnar á ljósavélina er
píputóbak það eina sem Bóbó þarf
úr kaupstað. Þegar okkur bar að
garði var Bóbó ekki einasta olíu-
laus, sem gerði ekkert til, heldur
líka tóbakslaus sem er alveg voða-
legt. En á hæla HP kom vestfirski
fréttamaðurinn Finnbogi Her-
mannsson og hafði meðferðis, á leið
„Þetta er sko fínn matur. . segir karl eftir að hafa leitt blaðamann um skúrkumbalda með söltuðu og
reyktu selkiöti, bútungi, síld og saltfiski. „. . .má ekki borða brauð og snerti ekki á mjólk." Auk þessa
tínir Bóbó pang, öðu og krækling sér til matar í fjörunni.
Á gólfi standa þrjár tunnur af salt-
aðri grásleppu. „Óskaplega góður
matur. Með þremur tunnum þá er
ég góður." Grásleppunetin eru lögð
út rétt neðan við bæinn og öðru
hvoru slæðast selir í þau líka. Þess
utan fær Bóbó gjarnan seli úr netum
bænda á næstu bæjum — en víðast
eru not fyrir lostæti Uppsalabónd-
ans harla lítil. Utan á hjallinn eru
spýtt skinn. „Þetta ætla ég að nota
á sófasettið hjá mér," segir þessi
skrýtni karl og náttúrubarn við okk-
ur. Á nokkrum skinnanna hafa fitu-
blettir orðið eftir en Bóbó kann þau
ráð við því að leggja dagblað ofaná
og þá drekkur blaðið fituna í sig.
Og áfram er haldið. Uppi í brekku
ofan við bæinn er reykhúsið, lítill
bárujárnskofi. Heyi og öðru elds-
neyti er brennt rétt hjá í torfbyrgi og
reykurinn leiddur í gegnum rör og
þrjár tunnur áður en hann kemur í
kofann. „Þarna er selkjötið, grálúð-
an, grásleppan og ufsinn þessi stóri."
Bóbó er í senn hreykinn og ánægð-
ur yfir öllu þessu ríkidæmi.
Rétt norður af sjálfu byggingar-
svæðinu eru sjö tunnur af söltuðu
selkjöti í kofa sem reistur er yfir silf-
urtærum bæjarlæknum. Kjötið er
svo afvatnað í þessum sama læk.
„Og þið eruð ekki búin að sjá allt
saman ennþá." Við skúrgafl nær
íbúðarhúsinu eru þrír kassar af salt-
fiski sem ient höfðu út úr mati
vegna hringorms. Við hliðina er
saltað hrefnuspik frá í fyrra — sér-
staklega ætlað hundunum. „Þeir
éta það hrátt en það verður að fá að
þrána vel áður." Inni í sama skúr eru
tvær tunnur af síld í kryddlegi —
„. . .veiði hana úti á firði. Og segðu
svo að sé ekki hægt að lifa hérna.
Þetta er sko fínn matur."
Engin frystikista. Til þess er raf-
magnið frá ljósavélinni of óstöðugt.
Þessa dagana er engin olía til — „al-
veg lens," segir Bóbó og telur það
aukaatriði svona að sumarlagi. „Ef
það er kalt þá á ég svona gorma
með tveimur handföngum og ef ég
beygi mig 20 sinnum á þeim þá er
mér orðið heitt aftur. Svo fæ ég sjó-
mannalífeyri í vetur þegar ég verð
orðinn sextugur — verð þá með
fastar tekjur."
Gufuketill, hita-
jafnari og útblústur
fró Ijósavél
En gróðurhúsin. Hvað œtlarðu að
rœkta þar?
„Bara grænmeti í kjaftinn á sjálf-
um mér," svarar Bóbó víðsfjarri öll-
um þenkingum um sölu, peninga og
gróða. Fer svo að útskýra fyrir
blaðamanni hvernig hann ætlar að
nýta útblástur frá ljósavélinni til
þess að hita húsin. „Gufuketillinn á
að koma hér sem nokkurs konar
hitajafnari... tengi frá þeim katli í