Tíminn - 28.04.1961, Blaðsíða 7

TÍMINN, föstudaginn 28. aprfl 1961.
7
INGVAR GISLASON RITAR
-AKUREYRARBREF-
Leikstarfsemi með blóma - Fræg nöfn - Bláa kápan sýnd
í maí - Kostnaðarsamt fyrirtæki - Fjórtán syngjandi leik-
arar - Fimm einsöngshlutverk.
Starfsdagur Jóhanns Ög-
mundssonar, formanns Leikfé-
lags Akureyrar, hefst fyrr en
fiestra annarra góSra borgara
í Akureyrarbæ og lýkur oft-
ast seinna. Frá klukkan átta
á morgnana til fimm eftir há-
degi vinnur hann að smíðum
í Kassagerð Kaupfélags Ey-
firðinga, en um leið og erfiði
hins daglega strits er úti tek-
ur hann til við margs konar
störf á vegum Leikfélagsins
sem formaður þess og fram-
kvæmdastjóri, leikstjóri og
einn helzti leikari. Kvöld eftir
kvctld er þrotlaus vinna og
erill fram yfir miðnætti. Fram
að þessu hefur Jóhann ekki
kvartað um þreytu, og þegar
ég hitti hann á förnum vegi
fyrir nokkrum dögum og
spjallaði við hann stutta
stund um leiklistarstarfið í
bænum, fann ég ekki, að lát
væri á brennandi áhuga hans
á þeim málum. En Jóhann Ög-
mundsson er ekki einn um
það að verja flestum tómstund
um sínum í þágu leiklistar-
málanna, heldur er með hon-
um í starfi f jöldi annarra karla
og kvenna, sem með sama á-
huganum og ósérplægninni
leggur á sig alls konar auka-
amstur til þess að halda leik-
starfseminni hér vakandi.
45 ára starf
Leikfélag Akureyrar á sér tals-
vert merka sögu þau 45 ár, sem
það hefur starfað. Allmargir lands
þekktir leikarar hafa starfað í fé-
laginu, svo sem Haraldur Björns-
son, sem var um árabil einn af
dugmestu forystumönnum þess og
aðalleikari. Sömuleiðis Soffía Guð-
laugsdóttir, Ágúst Kvaran og Reg-
ína Þórðardóttir, en allt þetta
fólk er í röðum merkustu leikara
landsins. Jón heitinn Norðfjörð
setti svip á akureyrskt leiklistar-
líf um tugi ára, búinn ágætum
leikhæfileikum og ást á leiklist-
inni, og mun flestum hafa þótt
sem skarð væri fyrir skildi, þegar
hann lézt langt fyrir aldur fram.
Og úr því ég er farinn að nefna
nöfn, þá mætti geta þeirra góðu
leikkvenna Emelíu Jónasdóttur,
Svövu Jónsdóttur og Sigurjónu
Jakobs'dóttur, sem fyrr á árum
áttu rnörg spor um fjalir samkomu
hússins á Akureyri og gátu sér
hið bezta orð.
Adam Poulsen og
Gerd Grieg
Leikfélagið hefur auðvitað að
mestu leyti búið að sínum áhuga-
sömu leikstjórum úr hópi heima-
manna, en þó hefur það oft og tíð-
um notið starfskrafta aðfenginna
leikstjóra og þegið heimsóknir úr-
valsleikara, svo sem Adams Poul-
sens og Gerðar Grieg. M. a. setti
fiú Grieg Brúðuheimilið eftir
Ibsen á svið á Akureyri, og er
þess enn minnzt með ánægju af
þeim, sem þess nutu. Félagið hef-
ur árlega sett á svið 3—4 leiki,
og glímt við margs konar efni
og höfunda, innlenda og erlenda.
Eitt stærsta viðfangsefni Leikfé-
lags Akureyrar var áireiðanlega
sýning fslandsklukkunnar, sem
Ragnhildur Steingrímsdóttir stjórn
aði í fyrTa. Töldu þá margir, að
leikfélagið færðist of mikið í fang,
en hinir munu nú fleiri, sem álíta,
að sú sýning hafi heppnazt vel og
orðið leikfélaginu til sóma.
Mikil leiklistarsfarfsemi
í vetur hefur leikstarfsemin á
Akureyri staðið með blóma. Fyrsta
viðfangsefni félagsins var gaman-
leikurinn PABBI, sem sýndur var
ist Bláu kápunni í Þýzkalandi,
fékk sýningarrétt á henni í Dan-
mörku og færði hana upp í Folke-
teatret við fádæma hrifningu. Er
ekki að orðlengja það, að ágóð-
inn af sýningunum bjargaði leik-
húsinu frá gjaldþroti, og varð
mjög til þess að vekja athygli á
leiknum,. sem síðan hefur verið
sýndur víða um lönd við miklar
vinsældir.
Dýrt fyrirtæki
Bláa kápan var fyrst sýnd í
Reykjavík á árunum 1937—38 og
síðar 1949—50, í bæði skiptin
undir leikstjórn Haralds Björns-
sonar. Sýning Leikfélags Akureyr-
ar er því þriðja uppfærsla óper-
ettunnar hér á landi, en önnur
Fyrsta viðfangsefni Leikfélags Akureyrar í vetur var PABBI undir stjórn
Jónasar Jónassonar. Hér birtist mynd af „pabba" „mömmu" og „strákun-
um". — Talið frá vinstri: Jón Kristinsson, Björg Baldvinscóttir, Úlfar
Hauksson, Einar Haraldsson, Börkur Eiríksson og Arnar JoKsson.
liggur tæplega í efni hennar, því
að það er ekki stórbrotnara 'en
gerist og gengur í þýzkum söng-
leikjum. Meðal persónanna er
hæfilegur fjöldi af greifum og fri-
herrum og fjörugu kvenfólki, há-
rómantískum ástarraunum og við-
eigandi „happy end“ í lokin. Mús-
íkin ber leikinn uppi eins og eðli-
legt er, og mörg lög leiksins eru
viinsæl meðal almennings vegna
léttleika og sönghæfni. Þarf vart
að efa, að Akureyringar munu
taka óperettunni með fögnuði,
enda væri leikfélaginu og hinum
áhugasömu leiklistarmönnum bezt
borguð fyrirhöfnin með góðri að-
sókn og ánægju leikhúsgesta. Svið
setning Bláu kápunnar kostar
mikla vinnu og mikil fjárútlát.
Jóhann Ögmundsson segir mér,
að hún sé dýrasta fyrirtæki, sem
Leikfélag Akureyrar hafi lagt í,
ef frá er skilin íslandsklukkan.
Fjórtán leikendur
Alls eru fjórtán leikendur í ó-
perettunni, þar af eru fimm ein-
söngshlutverk, en allir verða leik-
endur að syngja meira eða minna,
oftast í kór eða fleiri saman. Með
aðalhlutverkin fara: Ragnhildur
Steingrímsdóttir, Aðalsteinn Jóns-
son, verkfræðingur, Jóhann Kon-
ráðsson, Björg Baldvinsdóttir og
Jóhann Ögmundsson. Aðrir leik-
endur eru: Júlíus Oddsson, Stefán
Halldórsson, Sigríður Pálína Jóns-
dóttir, Sigtryggur Sigtryggsson,
Haraldur Sigurðsson, bankagjald-
keri, Halldór Helgason, Egill Jón-
asson, Brynhildur Steingrímsdóttir
og Inga Guðmundsdóttir.
Miklabæjar-Solveig eftir Böövar frá Hnífsdal var sýnd 9 sinnum um og
eftir jól í vetur. Leikstjóri var Jóhann Ögmundsson, sem jafnframt lék
annað aðalhlutverkið. Miklabæjar-Solveig var leiikn af Solveigu Guðbjarts-
dóttur. — Á myndinni sjást talið frá vinstri: Soffía Jakobsdóttir, Jóhann
Ögmundsson, Emil Andersen, Ragnehiður Júlíusdóttir og Solveig Guðbjarts
dóttir.
12 sinnum við ágætar viðtökur í
október og nóvember. Leikstjóri
var Jónas Jónasson frá Reykjavík.
Fyrir og eftir jólin var sýnt leik-
ritið Miklabæjar-Solveig eftir
Böðvar frá Hnífsdal undir stjórn
Jóhanns Ögmundssonar, og urðu
á því alls 9 sýningar. Loks var
svo tekinn fyrir grínleikurinn Biðl
ar og brjóstahöld undir stjórn
Guðmundar Gunnarssonar, og var
það sýnt nú seinni hluta vetrar 6
sinnum, en þá var sýningum hætt
vegna veikindaforfalla eins leik-
arans, en ráðgert er að hefja sýn-
ingar á því að nýju í haust.
. Bláa kápan sýnd í maí
En leikárinu er ekki þar með
lokið. Undanfarnar vikur hefur
Ragnhildur Steingrímsdóttir unnið
af kappi að því að æfa óperettuna
Bláu kápuna með Ijóðum og lög-
um eftir Walter og Willi Kollo í
þýðingu Jakobs Jóh. Smára, og
ætlunin að hefja sýningar á henni
upp úr næstu mánaðamótum. Bláa
i kápan var frumsýnd í Berlín 1927
j og varð þá þegar mjög vinsæl
óperettusýning, sem leikfélagið
hér fæst við. Fyrsta óperetta, sem
sviðsett var á Akureyri, Meyjar-
skemman, var sýnd fyi'ir nokkr-
um árum. Gildi Bláu kápunnar
Fermingargjöf
Lífið er hrif — heimurinn á-
hrif. Menn verða æ og alla tíð
lífs síns fyrir áhrifum — illum,
góðum. Bækur — persónuleg sköp-
un listaverka, skálds, höfundar,
það eru áhrif. Og þegar maður
hefur lokið lestri bókar tekur hugs
unin, afl ímyndunarinnar við,
sorg yfir söknuði hörmulegs end-
is, gleði yfir sigri lífsins. Skáld-
verk hrífa mann, lesandann, með.
Staður og stund hverfa út í þann
bláinn, sem umlykur svið sögunn-
ar. — Já, ég var að lesa bók.
Silfurþræð'ir heitir hún, gefin út
alf Br'æðiralag-V kristiliegu félagi
stúdenta. Bókin er tuttugu smá-
sögur, flestar þýddar, tvær frum-
samdar. Önnur þeirra er mynd,
fordæmi, sem séra Jón Kr. ísfeld,
prófastur á Bíldudal, dregur upp
á eðlilegan, sannan hátt. Hinar
sögurnar eru allar þýddar af prest
um, félögum í Bræðralagi, og á
séra Gunnar Árnason þar stærstan
skerf.
Þannig koma til greina í bókinni
Silfurþræðir hin ýmsu sjónarmið,
frjáls hugsun. Bókin er sem betur
fer firrt ofstæki, japli og junti,
að henni standa frjálslynd samtök,
menn, sem byggja upp í fegurð og
hreinleika. — Við lestur þessarar
bókar fær hugsunin það flug, sem
hún ella vær’i án, skyggnið batnar,
það rofar til í örlagavíddinni, svip
ur og sjón skýrast. — Mér kom í
hug, eftir lesturinn, að hér væri
göfug fermingargjöf. Og nú fara
í hönd fermingar í kaupstöðum
og er lengra líður á vorið í sveit-
um. Jú, bókin er fermingargjöf,
þegar hið nýfei'mda ungmenni ef-
meðal leikhúsgesta. Um þær þrjgja verkefni leikfélagsins, grínleikurinn Biðlar og brjóstahöld, var
mundir átti Folketeatret í Kaup-! sýnt sí8ari h|uta vetrar/ en sýnlngum Varð að hætta vegna veikinda eins a,st’ fað olluuafloknu um gildi síns
mannahofn r miklum fjarhagserf- a3 ver3i teknar upp aftur , haust. _ Á Þfaðrv‘Ila’ vdlf
I íðleikum, og var ekki annað synna ,, ; x .... V. ., . i til að halda srtt heit. A þennan ó-
en að það yrði gjaldþrota. Þá var i mynetinn. s.ast: Níels Halldorsson, Jon Ing.marsson (a grufu) og V.lhelm- bundna> öfgalausa hátt, öðlast hug
I það, að forstjóri leikhússins kynnt-1ína Sigurðardóttir. I (Framhald á 15. síðu).