Tíminn - 28.01.1962, Blaðsíða 5

88WH5
TdPM-I'N N, sunnudagurinn 28. janúar 1962
„Ég vildi ekki skipta við
nokkurn mann, og það er
ekki of mikið sagt, að segja,
að ég sé hamingjusamur",
sagði John H. Glenn,, yngri,
er hann var valinn til sér-
stakrar þjálfunar í sam-
bandi við Mercury áætlun-
ina. Nú hefur hann verið
valinn til þess að verða ann
ar Bandaríkjamaðurinn,
sem skotið er út í geiminn,
og enn eru skoðanir hans
hinar sömu.
Gtenn vildi gjarnan verða
fyrsti geimfari Bandarikjanna,
en það vildu nú geimfararnir
sex, sem æfðir voru með hon-
um einnig. En Glenn segir, að
geimflug í framtíðinni ætti að
verða vísindalega séð miklu
notadrýgra eftir að menn hafa
fengið að vita, hvers má vænta
á slíku flugi.
John Glenn, sem er um fer-
tugt, er elztur og reyndastur
geimfaranna, sem fyrstir voru
kosnir til þessa starfa. Hann er
liðsforingi í bandaríska land-
gönguliðinu, en var fenginn að
láni af Flug- og geimrannsókn-
arstofnun Bandaríkjanna, stofn
un þeir'ri, sem sér um fram-
kvæmd Mercuryáætlunarinnar.
Geimfarinn leggur mikta
áherziu á það, að Mercury áætl
unin sé einungis vísindalegs
eðlis, og að sú staðreynd, að
geimfararnir 7 séu allir her-
menn, sé hrein tilviljun.
Beynsla flugmanna, sem flogið
hafi margs konar flugvélum sé
mjög mikilvæg, og venjulegir
x'eynsluflugmenn hjá einkafram
leiðendum þekki venjulega
nokkrar tegundir flugvéla til
hlítar, en ekki allar þær vélar,
sem á markaðinum séu.
Þegar Glenn útskýrir, hvers
vegna hann hafi boðið sig fram
til starfa fyrir Mercury-áætlun
ina, segir hann: „Geimurinn er
mitt verksvið, en svo kemur
skyldan einnig til greina. Ég er
þess fullviss, að ég hef eitthvað
af mörkum að leggja til þessar-
ar áætlunar. Einnig er þetta
dálítið spennandi, því er ekki
að neita“. Eitt sinn sagði hann
í þessu sambandi, að legðunx
við okkur ekki öll fram við
störf, sem eru mikilvæg fyrir
lönd okkar og allan heiminn,
þá myndum við finna til sektar.
Glenn hefui' ætíð haft mikinn
áhuga á flugi, og hafði ákveðið
að.’vinna við flugvélar þegar
hann var sex ára. Þá las hann
einnig sögur um geimferðir, en
viðurkennir nú, að hann hafi
víst ekki tekið þær alvarlega
á þeim tíma.
Að gagnfræðaprófi loknu
stundaði.Glenn nám í þrjú ár
við Muskingum College, en fór
síðan í flugskóla sjóhersins. Ár
ið 1943 var hann svo gerður að
liðsforingja í landgönguliðinu.
í síðustu styrjöld flaug hann
alls 59 árásarferðir, og 63 ferð-
ir í Kóreustríðinu. Þrátt fyrir
það að kommúnistar hæfðu oft
vél hans á þessum ferðum, var
hún aldrei skotin niður.
Geimfai'anum hefur verið
veitt fimm sinnum Distinguish-
es Flying Cross og 19 sinnum
Air Medal, orður veittar fyrir
afrek í hernaði, og einnig fyrir
störf í sambandi við þróun ým
issa tegunda flugvéla.
Glenn hefur m. a. unnið sem
flugkennari og reynsluflugmað-
ur, en auk þess hefur hann not
ið sérstakiar kennslu í Mary-
land háskólanum og mörgum
herskólum. Flugtímar hans eru
samtals 5100, þar af 1600 í
þrýstiloftsflugvélum.
Geimflug Glenns verður ekki
fyrsta sögulega flug hans. Árið
1957 setti hann hraðamet í
flugi yfir þver Bandaríkin, vega
lengdin er 4,800 km. og flaug
hann hana á 3 stundum og 23
mínútum.
Þar eð Glenn hefur sérstaka
reynslu í að teikna flugvélar,
hefur honum verið fengið það
verkefni að sjá um skipulag og
niðursetningu tækja í hinum
litla klefa þar sem geimfarinn
hefst við á meðan á fluginu
stendur. „Það er mjög mikil-
vægt hvar tækin eru, hversu
nálægt þau eru geimfaranum
og hversu auðvelt það er fyrir
hann að sá og skilja“, segir
Glenn.
Glenn er meiia en meðalmað
ur á hæð, með snöggklippt
rautt hár, sem farið er að þynn
ast, græn augu og hrífandi
bros. Hann er góður heimilis-
faðir og er kvæntur æskuvin-
konu sinni, Anna Castor. Þau
eiga tvö börn, Bavid 14 ára og
Carolyn 13 ára.
Fjölskyldan styður hann að
öllu leyti í starfi hans. „Ég er
þess fullviss, að enginn okkar
gæti haldið áfram starfi sem
þessu, ef okkur væri ekki veitt-
ur fullkominn stuðningur
heima fyrir“, sagði Glenn. „Af-
staða konu minnar til þessa
starfs hefur veirið sú hin sama
og til flugsins' áður fyrr. Ef
þetta er það, sem ég vil ger'a,
þá styður hún mig í því, og
börnin sömuleiðis, fullkomlega.
Þegar æfingar geimfaranna

hófust 1959, kaus Glenn að
skilja fjölskyldu sína eftir í Ar-
iington, Virginia, til þess að
börnin gætu þaldið áfram námi
í skólum sírium, og einnig
vegna þess, að hann vildi ekki
verða fyrir neinni truflun á
meðan á vinnunni stæði. Síðan
þá hefur hann einungis farið
heim um helgar, og stundum
ekki um hverja helgi, en þetta
hefur ekki haft nein áhrif á
hin nánu tengsl, sem eru milli
hans og fjölskyldunnar. Frú
Glenn hefur skýrt frá því, að
maður hennar komi ætíð heim
með allt það, sem hann þarf að
lesa í sambandi við starfið,
nema það sé svo tæknilegt, að
hún og börnin skilji ekkert í
því. Á þennan hátt skilji hún
og börnin meira en einungis
takmark Mercury-áætlunarinn-
ar.
Aðaláhugamál Glennfjöl-
skyldunnar eru róðrar og sjó-
skíði, og skemmta þau sér við
þetta í frístundunum. Einnig
hafa þau mikinn áhuga á tón-
list. Glenn spilar á gítar og
trompet, en kona hans leikur á
orgel og píanó.
„Það hljómar ef til vill und-
arlega, en við höfum öll sætt
okkur við það að geimferðir
séu eitt af fjölskyldumálunum",
segir kona Glenns.
Glenn sjálfur segir: „Ef mað
ur horfist í augu við það, og
hættir á það, sem framtíðin býr
yfir, þá getur maður að nokkru
Ieyti stjómað örlögum sínum.
Þessi hugmynd hefur hrifið
mig, það er betra heldur en að
biða með öllum hinum eftir því
sem verða vill“.
Ný aðferð hefur verið
fundin upp í sambandi við
Mercury-áætlunina til þess
að bjarga hylki geimfarsins
úr sjónum. Gert er ráð
fyrir, að aðferð þessi verði
notuð eftir för hins mann*
aða geimfars umhverfis
jörðina.
Eftir að hylkið hefur lent
í sjónum, mun þyrla flytja
froskmenn á staðinn, og
hafa þéir meðferðis nokk-
urs konar krága, sem hægt
er að blása út^Kafararnir
festa síðan þennan kraga ut
an um hylkið, og er því
þannig haldið fljótandi á
meðan geimfarinn skríður
út. Síðan er geimfarinn
dreginn upp í þyrluna, sem
flytur hann til björgunar-
skipsins, sem síðar dregur
hylkið upp úr sjónum. Hinn
útblásni kragi er til þess
qerður að halda geimfarinu
á floti í nokkrar klukku-
stundir.
í geimflugi þeirra Shep-
ards og Grissoms var ráð
Fyrir gert, að þyrlan skyldi
draga bæði geimfarann og
geimfarið upp. En hylkið,
sem Grissom var í, sökk er
öryggisútbúnaður á hliðar-
útgangi sprakk, þegar hann
var að undirbúa sig til út-
göngu. í hinni nýju aðferð
er til þess ætlazt, að geim-
farinn fari út um toppinn
frekar en hliðina, eins og
áður hefur verið.
Myndirnar sýna geimfar-
ann, þar sem hann æfir
hina nýju aðferð.
Mynd til hliðar: Frosk-
menn úr bandaríska sjó-
hernum festa flotkragann á
Mercury-hylki, Hinn upp-
blásni kragi á að geta hald-
ið hylkinu á floti í nokkrar
klukkustundir.
Mynd að ofan: Þyrlan
dregur geimfarann upp, til
þess að flytjr hann til björg
unarskipsins.
i«a
i