Morgunblaðið - 15.09.1950, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Föstudágur 15. sept. 1950.
ÚSSNESKU FANGABÚÐIRN-
t AUSTUR ÞÝSKALANDI
Í5ÍVO segir nýlega í forystu-
grein í hinu frjálslynda sænska
fclaöi Dagens Nyheter, um
fangabúðir Rússastjórnar i A,-
ikalandi:
★
t janúarmánuði í ár tilkynntu
•ús.-nesku yfirvöldin að rúss-
-•áesku fangabúðirnar í Austur-
♦ý skaiandi yrðu lagðar niður.
•••♦á var jafnframt gefið í skyn,
búðir þessar væru með allt
cðrum hætti, en' fangabúðir
«iasista á sínum tíma.
Ákvörðunin um að leggja
4 angabúðir þessar niður var
sýnilega gerð með það fyrir aug
\im, að koma sjer í mjúkinn hjá
•:#:>ýskum almenningi. En eink-
tixíi voru frá fornu fari þessar
fangabúðir illræmdar, Buchen-
wuld, Sachenhausen, Bautzen.
I voru samtals 30,000 fangar.
jegar þessi tilkynning var
<:ei n út, voru allmargir fang-
ínina látnir lausir. Aðrir voru
fejagnir í hendur austur-þýsku
lógreglunni En aðrir voru flutt-
i> f.il Rússlands í fangabúðir og
•|'j jelavinnu þar. Þó munu vera
«ftir nokkrar fangabúðir í
J ýskalandi með rússneskri yfir
-stjórn. en talið er víst, að mikið
# f fyrri fangabúðum sje nú úr
•KÍgunni.
<íta/)festar skýrslur.
Síðan þetta gerðist hafa ýms
fjeiagasamtök í Vestur-Þýska-
0Ítl^'nrr' ■P'ioloo'íA pr* fTon rrct
tfyrir mannúðarverndun aflað
Kjer, eftir föngum, nákvæmra
upplýsinga um fangabúðirnar
rússnesku eins og þær eru nú.
Aílir flóttamenn frá Austur-
JÞýskalandi er setið hafa i
fangabúðum eða hafa starfað
þar, s.s. læknar, þjónustufólk
eðk grafarmenn, eru yfirheyrðir
líákvæmlega.
fítjórn Sosial demokrata
flokksins í Vestur-Þýskalandi
P!af út skýrslu um upplýsingar
fanganna á s.l. vori. Síðan hefur
liið fyrrnefnda fjelag, sem starf
ar að mannúðarmálum birt yf-
trlitsskýrslu um þetta mál. Og
á Berlínarfundinum í júní var
lögð fram greinargerð um
fangabúðirnar.
Samkvæmt henni hafa 185
|:>ús. Þjóðverjar vérið teknir í
rússneskar fangabúðir í Þýska-
Tandi á s.l. 4 V2 ári. Af þeim hafa
ura það bil helmingur dáið í
1 iiagabúðunum. En 40.000
fjoirra hafa verið fluttir til
ftússlands og álíka margir hafa
verið látnir lausir.
■Fangabúðirnar hafa alls ver-
icj 13 talsins. Stærstar þeirra
<pg illræmdustu eru hinar sömu
♦.•m nasistar notuðu á sínum
—4íma. s.s. Bucrenwald og Sach-
~*fenhausen búðirnar.
Weð illri meöferð er
' j'/elsið lamaö.
‘í upphafi voru það aðallega
i> sistar og stríðsglæpamenn,
ía : l teknir voru í fangabúðirnar
og ýmsir menntamenn og borg-
a er þangað vöru sendír. En
st -.íðustu árum hafa búðirnar
vc-rið fylltar af mönnum, sem
ti ua beitt sjer gegn „einingar-
*(.arfi kommúnista“, sem kallað
ei'. Hafa það síðan einkum verið
jaínaðarmenn, sem teknir hafa
yeiið í búðirnar. Þeir voru ekki
Ýáíuir lausir, er fangabúðirnar
voiu afnumdar í vetur.
. Skýrslur þær, sem gefnar
tiofa verið út um þetta mál,
fly tja litlar nýjungar frá hand-
tojcunum og yfirheyrslunurn.
185 ÞÚS. TEKNIR Á FJÓRUM OG HÁLFU ÁRI
HELMIHGURINN SVELTURIHEL
Yfirmenn fangabúðanna nota
oft pyntingar, barsmíðar o. fl.
En naumast á eins skipulegan
hátt og nasistarnir gerðu. Rúss-
ar virðast einkum leggja á-
herslu á, að fá menn til að játa
á sig allskonar afbrot. Til þess
að framþvinga allskonar játn-
ingar eru notaðar vanalegar að-
ferðir: Að ofþreyta fólk, varna
þess að fangarnir geti sofið,
með því að setja Ijós framan í
þá, og vekja þá sífellt, eða með
því að þvinga þá til að standa
upprjetta tímunum og sólar-
hringunum saman. Þeir, sem
hafa svo meðgengið eru notaðir
sem vitni gegn hinum, sem enn
þráast við að meðganga.
Þegar búið er að leika fang-
ana þannig í nokkrar vikur,
eða mnuði er talið, að hægt
sje að fá þá til að meðganga
hvað sem vera skal. Andlegt
þrek þeirra er þá gjörsamlega
lamað.
Hungurmorða.
Fangarnir hafa aðallega hrun
ið niður í fangabúðunum vegna
sultar eða vegna sjúkdóma, sem
stafa af sulti. í sumum fanga-
búðum hefur dagskammturinn
Vv-i i nrud'i Vrm + j rr^ nA cnunt t
ekki verið nema 500 kaloriur
En fái menn ekki meiri
lífsnæringu. eiga þeir skarnmt
eftir ólifað. Mesti matarskammt
urinn hefur verið 1200 kalori-
ur. —
Meðan nasistarnir rjeðu
fangabúðunum höfðu fangarnir
nokkra möguleika til að geta
keypt sjer aukaskammt eða fá
matarsendingar. En eftir að
Rússar tóku við, hafa slíkar
„borgaralegar aðgerðir“ gjör-
samlega verið bannaðar.
Flóttamenn þeir, sem setið
hafa bæði í fangabúðunum und
ir stjórn nasista og Rússa, segja,
að nasistarnir hafi að því leyti
til verið miskunnarlausari, að
skipulagðar pyntingar voru tíð-
ari hjá þeim, og alltaf verið að
skjóta fanga eða myrða þá
vegna „tilrauna til flótta“, eins
og það var orðað.
Þegar til lengdar lætur, er
sagt. að stjórn Rússa á fanga-
búðunum sje ennþá verri, og
ómannúðlegri. Pyntingar sjeu
að vísu minni. í stað þess noti
Rússarnir þá aoferð. að loka
rússnesku fangabúðunum byggj
ast á skipulögðum yfirheyrsl-
um með þúsundum af vitnis-
burðum frá mönnum er stað-
festa frásögnina. — Aðeins sá
sem vill efast um þetta, hvort
heldur það er af pólitískum á-
stæðum eða vegna þess að
menn eru hræddir við að viður-
kenna að slíkt geti átt sjer stað
á vorum tímum, eða þeir sem
gera öfgafullar kröfur um vís-
indalegar sannanir, geta látið
sjer á sama standa, um þessar
hroðalegu frásagnir, segir í hinu
sænska blaði að lokum.
★
Hjer á íslandi, sem í Svíþjóð,
eru til menn, sem af pólitískum
ástæðum neita því, að frásagn-
irnar um rússnesku fangabúð-
irnar sjeu sannar. Og það er
eins og hið sænska blað segir,
menn, sem af pólitískum ástæð-
um vilja efast um þær, vilja
ekki trúa því, eða þora ekki að
trúa því, að rjett sje frá sagt,
þora ekki að láta dómgreinaina
ráða hugsunum sínum, og gerð
um. Meðal frjálsborinna íslend-
inga fækkar þeim mönnum. sem
svo illa eru á vegi staddir.
ikil starfsemi í IBR
húsinu á vetri
komandi
VETRARSTARFSEMIN í
j íþróttahúsj íþróttabandalags
Reykjavíkur að Hálogalandi er
nú að hef jast. í sumar hefur ver
. ið unnið að nauðsynlegum lag-
íæringum á húsinu og er það nú
í eins góðu ástandi og það get-
ur verið.
í vetur verða þar dag hvern
tugir manna við íþróttaiðkanir
og hefir húsið nú verið leigt til
íþróttastarfsemi svo að þar eru
ekki aðrir tímar lausir en frá
kl. 1—4 á daginn. Framhalds-
skólarnir verða með nemendur
sina þar við íþróttaæfingar,
íþróttafjelögin í bænum hafa
þar handboltaæfingar og hinn
stöðugt vaxandi hópur badmin-
tonspilara verður þar að leik,
eins mun hið nýstofnaða borð-
tennisfjelag hafa æfingar í
íþróttahúsinu.
menn inni, í svo litlum klefum,
að þeir geta sig ekki hreyft og
verða að standa upprjettir sól-
arhringunum saman. — Rússar
banna með öllu, allar heimsókn
ir og brjefaskipti. Einnig banna
þeir allan lestur eða hverskonar
vinnu til dægrastyttingar.
Þeir, sem vilja efast.
Ennfremur segir í blaðinu:
Að sjálfsögðu er aldrei hægt að
færa fullkomlega sannanir fyr-
ir því, sem gerist í hinum rúss-
nesku fangabúðum. Menn geta
efast um sannleiksgildi frásagn
anna alveg eins og menn efuð-
ust lengi vel um misþyrming-
arnar í fangabúðum nasista. —
Skýrslurnar um það hvað gerst
hefur I Austur-Þýskalandi, í
þessum efnum á árunum 1945
—1950 eru betur rökstúddar en
skýrslurnar voru um aðferðir
nasistanna áður en þeir biðu
ósigurinn. Þessar skýrslur frá
\
Þessi Ijósmynd er tekin ofan úr
brú á Gullfossi og fram eftir
skipinu og var myndin tekin,
um leið og stefni skipsins
stakkst í öldu. (Ljósm. Mbl.).
Sténdur iil að f jölga
í v-þýsku lögreglunni
Fyrrverartdi hermenn verða nu. teknir
Einkaskeyti til Mbl. frá Rcuíer„
BONN, 14. sept. — Hernámsstjórn vesturveldanna þriggja
skýrði frá því í dag, að fyrrverandi hermenn þýska ríkishers-
ins og annarra vopnaðra sveita mundu fá að ganga í lögreglu-
liðið á öllum þremur hernámssvæðunum.
EKKI AÐRAR HÖMLUR <
Sagði í tilkynningunni, að
engar aðrar tálmanir væri sett
ar en þær, sem leiða af löggjöf-
inni um útrýming nazismans og
lögum hernámsveldanna um að
koma í veg fyrir hermennsku.
10 ÞÚSUNDA AUKNING
Þessi tilkynning var gefin
vegna fyrirspurnar um, hvort
liðsforingjar og hermenn ríkis-
hersins mættu ganga í lögregl-
una. Fyrir skömmu fór Aden-
auer fram á, að lögreglan yrði
aukin, og bandamenn leyfðu,
að fjölga mætti henni um 10
þús. Þetta lið verður undir
beinni stjórn Adenauers að því
er talið er. Þessu er annan veg
farið um lið það, sem þegar er
fyrir hendi. Það lýtur stjórn
innanríkisráðherranna í þeim
11 ríkjum, sem eru í sambands-
lýðveldinu.
Margir fyrrverandi hérmenn
hafa þegar beiðst inntöku i lög-
regluna.
Páfinn hvetur reyk-
ingamenn fil hófseml
RÓM, 14. sept. — í dag ávarp-
aði páfinn 200 fulltrúa, sem
sitja nú fyrsta alþjóðaráðstefn-
una, er fjallar um tóbaksmál
eftir stríð. Páfi hjet á reykinga
menn að takmarka svo tóbaks-
reykingar, að þær spillti ekki
líkamlegu og andlegu þrekí
þeirra nje gengi lengra en fjár-
hagur þeirra leyfði.
í gær samþykkti ráðstefnan
ályktun þar, sem skorað er á
ríkisstjórnir og framleiðendur
að auka notkun evrópsks tóbaks
þar sem tóbaksreykingar fara
sívaxandi í heiminum. Reuter.
Einstein mæ’ir enn
; viðvöruncirorð
Mikil aðsókn að
barnadeildinni
MIKIL aðsókn virðist ætla að
verða að barnadeild skóla Fje-
lags ísl. frístundamálara er fje-
lagið hefur í hyggju að starf-
rækja í vetur. Þar verður börn-
unum kennt teiknun, litameð-
ferð og mótun í leir. Kennslan
er ókeypis og er deildin ætluð
börnum á aldrinum 10—12 ára.
Enn er óákveðið hve mörg
börn verði tekin í deild þessa,
sagði Axel Helgason lögreglu-
þjónn, blaðinu í gær, en um-
sóknarfresturinn er brátt út-
runninn. Óvíst er hvort hægt
verði að stækka deildina að
sinni, en komi það í ljós að slík
fræðsla fyrir börnin mælist vel
fyrir hjá foreldrum þeirra og
aðstandendum, þá mun FÍF að
sjálfsögðu athuga stækkunar-
möguleikana.
Úllendingar í óleyli
í Belgíu
ANTWERPEN, 14. sept. — í
dag komu fyrir rjett hópur út-
lendinga í Belgíu, og voru þeir
sakaðir um að dveljast' í land-
inu í leyfisleysi. Einn þeirra var
Leonidas Stringos úr miðstjórn
gríska kommúnistaflokksins. —
Einnig voru í hópi útlending-
anna 4 fyrrverandi fjelagar
sama flokks. — Reuter.
Kommúnistar eru
einír sekir í Kóreu
LAKE SUCCESS, 14. sept.
í skýrslu Kóreunefndarinnar til
allsherjarþingsins segir, að N-
Kóreumenn beri einir alla á-
byrgð á stríðinu. „N-Kóreumenn
hófu árás sína, sem var afar vel
undirbúin, þegar þeim skildist,
að þeir gátu ekki grafið undan
stjórn lýðveldisins innan frá.
—NTB.
DENVER, COLORADO, 14,
sept. —Einstein , eðlisfræðingn-
um fræga. var boðið á alþjóða-
þing námu- og málmbræðslu-
vei’kamanna, en gat ekki kom-
ið sendi í þe, s stað skeyti. —•
„Það er engin knýjandi nauð-
syn styrjaldar milli Bandaríkj-
anna og' Rússlands. Jeg er þess
fullviss eins og þið, að hver
og einn eigi að gera allt, sem
unnt er, til að komast hjá
þeirri tortímingu, sem mann-
kynið stendur nú andspænis“.
Þá sagði þessi heimskunni öld-
ungur, að barn við tilteknum
vopnum væri engin lausn á
vandanum, sc:n nú blasir við.
— Reuter.
FríSarsaíiiningar
við Japait!
WASHINGTON, 14. sept. —
Truman forscti skýrði frá því
í kvöld, að hann hefði falið ut-
ræður um friðarsamninga við
anríkisráðuneytinu að hefja við
Japan. Forsctinn sagði enn-
fremur, að Banda’íkin hefði
lengi gengið á eftir Rússum, að
þeir gerðu friðarsamninga við
Austurríki, en þeir hafa alltaf
farið undan í flæmingi. „Við
athugum nú, hvort ekki muni
kleift að ljúka stríðinu við
Þýskaland“. —- Reuter.
Oryggisráðstaisnir
gegn kommúnistum
BONN, 14. sept. — Þingið í V-
Þýskalandi gerði í dag ályktun,
sem vítir málamyndakosningar
þær, sem fram eiga að fara í
A-Þýskalandi 15. okt. n.k. —
Kjósendur geta ekki valið um
aðra en þá, sem þjóðfylkingirt
(kommúnistar) býður fram. —*
Allir þíngmenn að kommúnist-
um undanskildum greiddu. at-
kvæði tillögu, sem gerði ráð
fyrir auknum öryggisaðgerðum
gegn kommúnistum í V-Þýska-
landi. — NTB.