Morgunblaðið - 15.09.1950, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
Föstudagur 15. sept. 1950.
Útg.: H.f. Árvakur. Reykjavík.
( Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ristjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Askriftargjald kr. 14.00 á mánuði, innanlands.
í lausasölu 60 aura eintakið. 85 aura með Lesbók.
„ Viðskiptafrelsi"
kommúnista
ÞEGAR svo er komið að kommúnistar þykjast vera orðnir
aðalstuðningsmenn frjálsra viðskipta og verslunar, þá er
ekki fjarri lagi að telja höfuðið hafa verið bitið af skömminni.
Allir vita að kommúnisminn er sem stefna fjandsamlegur
öllu verslunarfrelsi eins og öðrum tegundum frelsis í mann-
legum samskiptum. í samræmi við það berjast kommúnistai
allra landa fyrir afnámi allrar samkeppni í verslun og við-
skiptum. Ríkið á ekki eingöngu að reka alla milliríkjaverslun
heldur yfirleitt alla verslun í hverju landi.
Þetta er ekki aðeins veigamikið atriði í fræðikenningum
kommúnista, heldur er það framkvæmt í hverju því landi,
sem þeir komast til valda í. Þetta er svo almennt viðurkennd
staðreynd að óþarfi er að ræða hana.
Svo kemur blað kommúnista nú og þykist vera hinn eini
sanni málsvari frelsis í verslun og viðskiptum!!! Hvaða sönn-
unargagn leggur svo Þjóðviljinn fram fyrir þessum sinna-
skiptum sínum og flokks síns?
Jú, Einar Olgeirsson, sem nýlega er kominn af Kominform
fundi í Prag og klíkufundi með kommúnistum í Austur-
Þýskalandi, hefur meðferðis „brjef upp á það“ að stjórn
A-ustur-Þýskalands vilji kaupa íslenskar afurðir fyrir 33
millj. kr. í vöruskiptum. Þetta á að vera sönnun þess að
kommúnistar berjist fyrir viðskiptafrelsi.
Það hefur verið margtekið fram hjer í blaðinu að íslend-
ingum er ánægja að því að fá tilboð í kaup á afurðum þeirra
hvaðan sem þau berast. Stefna okkar í afurðasölumálum
hefur fyrst og fremst verið sú, að vilja skipta við alla, sem
við okkur hafa viljað kaupa. — En hverskonar verslunar-
frelsi er það eiginlega, sem Einar Olgeirsson er að krefjast?
Hann krefst aðeins frjálsra viðskipta við þau lönd, sem
kommúnistar stjórna án tillits til þess hvaða vörur við get-
um keypt þar.
En hvernig stendur á því að verslun og viðskipti eru ekki
frjáls á íslandi í dag?
Orsökin liggur í augum uppi. Gjaldeyrisskortur hefur
skorið innflutningi þjóðarinnar mjög þröngan stakk. Stjórn-
arvöldin hafa því neyðst til þess að hafa hönd í bagga með
honum til þess að reyna að tryggja sem skynsamlegasta
nýtingu gjaldeyrisins. Að sjálfsögðu vilja t. d. núverandi
stjórnarflokkar langhelst að verslunin gæti verið frjáls. Einn
megintilgangur gengisbreytingarlaganna var einnig sá að
leggja grundvöll að auknu frelsi í verslun og viðskiptum með
því að koma á jafnvægi í búskap þjóðarinnar. En aflabrestur,
verkföll og verðfall afurðanna hafa hindrað þau áhrif geng-
isbreytingarinnar.
Það er hægt að benda á ýms fleiri lönd en Austur-Þýska-
land, þar sem hægt er að selja íslenskar vörur fyrir sæmi-
legt verð, ef ekki er litið á neitt annað. Tökum t. d. Spán.
Þar er áreiðanlega hægt að selja saltfisk við góðu verði. En
hvaða vörur er hægt að fá í staðinn og á hvaða verði? Það
skiptir meginmáli. Það er ekki sama hvaða vörur fást. Að
vísu er hægt að selja flestar vörur á íslandi af því að hjer
ríkir mikill vöruskortur. Þess vegna er það auðvitað augljós
hagur fyrir innflytjendur að flytja þær inn, jafnvel þó að
verð þeirra sje miklu óhagstæðara og hærra en hægt væri
að kaupa þær á annars staðar. Að sjálfsögðu hlyti það að
hafa í for með sjer stóraukna dýrtíð.
Einar Olgeirsson varðar ekkert um neitt af þessu. Honum
finnst það hrein goðgá að fulltrúar íslendinga skyldu í vor
nefna sykur, fóðurvörur og rúgmjöl við austur-þýsku stjórn-
ina. En hvað sem segja má um öll fíflalæti kommúnista í
sambandi við tilboð Einars Olgeirssonar er þó sjálfsagt að
freista allra ráða til þess að leiða þær samningaviðræður til
jákvæðra lykta í Austur-Þýskalandi, sem hafnar voru í vor.
Það sýnir svo að lokum samkvæmni kommúnista að ýmist
skámma þeir ríkisstjórnina fyrir að gera ekki viðskiptasamn-
ing við ríkisstjórn Austur-Þýskalands eða krefjast þess að
einstakir útflytjendur og innflytjendur semji við Þjóðverja
uin viðskipti, Þannig rekur eitt sig á annars horn hjá'þessum
IIR DAGLEGA LlHNU
AMAST VIÐ AUMINGJUM
DÚFUM hefir fjölgað mjög hjer í bænum hin
síðari árin og virðist ekkert stoða, þótt mjög sje
amast við þessum vesalings fuglum, sem fæstir
virðast eiga skjól yfir höfuðið. Piltar á ýmsum
aldri fá áhuga fyrir því, sem þeir kalla „dúfna-
rækt“. Þeir smíða sjer eða kaupa dúfnakofa og
koma upp stofni hjá sjer. En áhuginn dofnar og
smátt og smátt hætta piltarnir að gefa fugl-
unum og hugsa um þá. En dúfunum, sem eng-
inn hugsar um, fjölgar jafnt og þjett.
Margir bæjarbúar láta sjer ekki nægja að
amast við þessum friðsömu fuglum, sem raun-
ar gera engum mein, heldur líta til þeirra og
gefa þeim mola af borðum sínum.
•
ILLA SJEÐ GÓÐGERÐAR-
STARFSEMI
EN ÞÓTT einkennilegt megi virðast er þessi
góðgerðarstarfsemi illa sjeð í nágrenni þeirra,
sem gefa dúfunum mola til að jeta. Nágrann-
arnir ségja sem svo: „Kerlingin þarna í nr. 8
hænir að þessar dúfur í nágrennið, sem skíta
allt út, 'svo ekki sjest hreint þak, eða þakskegg
nje gluggasylla í öllu nágrenninu.
Það skiftir ekki máli, þótt nágrennið sje að
öðru leyti svo sóðalegt, að til stórskammar sje,
ef sá skítur er bara ekki eftir umkomulausa og
eigendalausa fugla!
•
SETTIR Á GUÐ OG GADDINN
VAFALAUST er það ekki leyfilegt að hafa ali-
fugla í bænum umkomu- og eigendalausa. Það
mun vera skylda lögreglunnar að sjá til þess,
að hvorki húsdýr nje alifuglar sjeu á almanna-
færi umhirðulaust innan bæjarlandsins.
Þessa skyldu mun lögreglan rækja vel og
meðal annars með því að byrja á að gera dúf-
ur húsnæðislausar. Hafi strákar hróflað upp
dúfnakofa einhversstaðar í leyfisleysi, kemur
lögreglan og rífur kofann.
Þar með eru dúfur þær, sem þar áttu heima,
komnar á Guð og gaddinn, því hvorki er hugs-
að um, að ná í þær dúfur, sem þarna áttu
heima, nje heldur er hlaupið að því fyrir ó-
fleygan lögregluþjón.
•
VILLIDÚFUNUM FJÖLGAR
DÚFNAKOFARIFRILDI lögreglunnar verður
til þess, að með hverjum kofanum sem rifinn
er, fjölgar villidúfunum í bænum. Og um leið
fjölgar kerlingunum, sem af gæsku sinni gefa
dúfnagreyj unum eitthvað uppí sig. En þá
fjölgar nágrönnunum, sem verða óánægðir með
skitinn á gluggásyllunum éftir fuglana. — Það
eykur róginn og illindin í heilum bæjarhverf-
um. —
Allt er þetta vegna þess, að lögreglan reif
dúfnakofa, sem hróflað hafðí verið upp í leyfis-
leysi.
•
NOKKUR ORÐ, ÁN GAMANS
OG SVO lýk jeg dúfnapistlinum í dag með
nokkrum orðum, án gamans. — Og þau eru
þessi:
Ef að rifnir eru dúfnakofar og villifuglum
með því fjölgað, ejrkst óþrifnaðurinn, sem kann
að stafa af dúfum. Þessvegna er það tilgangs-
laust að rífa dúfnakofa, nema að gera um leið
út af við þá fugla, sem þar áttu heima.
Það er bókstaflega ómannúðlegt, að rífa hús-
næði fuglanna, einmitt nú undir veturinn.
Ef ekki á að þola dúfur í bænum, þá er að
gera gangskör að því að útrýma þeim öllum,
en ekki murka úr þeim lífið einni og einni með
hungri og kulda.
•
REYNSLAN FRÁ GULLFOSSI
„ÞAÐ ER sennilega hárrjett, sem þú hefir eft-
ir útvarpsvirkjanum um tæknilegu hliðina á
útvarpi frá frjettastofu útvarpsins við Klapp-
arstíg“, skrifar lesandi. ,,Nú skal jeg nefna
dæmi, sem styður hugmynd hans“:
Þegar Gullfoss var staddur í Leith í fyrstu
ferð sinni til íslands í vor, reyndi loftskeyta-
maður skipsins að ná sambandi við Útvarp
Reykjavík. Það tókst vonum fremur og heyrð-
ist prýðilega er þulur las tilkynningar. En er
komið var að frjettunum, heyrðust ekki lengur
orðaskil.
•
LAGFÆRING SJÁLFSÖGÐ
FARÞEGARNIR um borð, sem hlustuðu á þetta
þökkuðu það skýrri rödd Pjeturs Pjeturssonar
þuls, að til hans heyrðist svo greinilega, en
ekki til frjettamanns. Kann það að hafa verið
rjett að einhverju leyti, en hitt mun og eiga
sinn stóra þátt í hve illa heyrðist, að frjettun-
um var einmitt útvarpað frá frjettastofunni við
Klapparstíg".
Fleiri brjef hafa borist um þetta atriði. —
Meðal annars frá mönnum, sem segjast hafa
orðið fyrir sömu reynslu úti á landi.
Sje’ það á rökum reist, að tæknihliðin í frjetta
stofuútvarpinu sje ábótavant, verður að bæta
úr því. Það er sjálfsagt xnál.
Dráttarvjelainnflutningurinn
Nokkrar fyrirspurnir tii Sigurðar Þórðarsonar
bónda að Laugabóli
í MORGUNBL. þann 30. ágúst
s.l. ritar Sigurður Þórðarson
bóndi að Laugabóli, grein, sem
hann nefnir „Um dráttarvjelar
og reynsluna af þeim“.
í grein sinni skýrir S. Þ. svo
frá, að hann hafi keypt „Fergu-
son“ dráttarvjel sumarið 1949
og telur hann kosti vjelarinnar,
eftir að hafa notað hana í aðeins
eitt ár svo mikla, að hann á ekki
aðra betri ósk stjettarbræðrum
sínum til handa, en þá, að hver
einasti þeirra ætti þessa vjel-
tegund.
Að sjálfsögðu væri ekkert við
þetta að athuga, ef hann sam-
tímis gerði sig ekki sekan um
þá vítaverðu framkomu að telja
fram ýmsa kosti „Ferguson“-
vjelarinnar, en sem hann í sum-
um tilfellum heldur og í öðrum
tilfellum fullyrði að aðrar drátt
arvjelar hafi ekki.
Sjerhver maðal athugull mað
ur hefði að sjálfsögðu talið það
skyldu sína að kynna sjer ná-
kvæmlega kosti og lesti annara
dráttarvjela tegunda, sem til
eru í landinu, áður en hann t.
d. hefði haldið því fram, að
„Ferguson“ dráttarvjelar væru
búnar framúrskarandi góðum
og hentugum lyftitækjum, sem
væri nýjung, en sem hann
hjeldi að aðrar vjelar hefðu
ekki. Það er hætt við því, að
stjettarbræður S. Þ., sem notað
hafa slík tæki á dráttarvjelum
sínum, sem fluttar voru til
landsins löngu áður en ein ein-
asta „Ferguson“ dráttarvjel var
flutt hingað, brosi góðlátlega að
þessum stjettarbróður sínum.
Jafnframt gætu þeir hugsað
sem svo, hvers vegna kynnir
maðurinn sjer ekki betur þá
hluti, sem hann er að skrifa um
áður en hann byrjar slíkt verk.
Hjer er aðeins bent á eitt víta-
vert dæmi í grein S. Þ., en ýms
slík fleiri dæmi mætti nefna.
Að sinni verður það hinsvegar
þó ekki gert, en þess í stað vilj-
um við biðja S. Þ. að svara
skýrt og greinilega eftirtöldum
spurningum.
1. Hve margar dráttarvjelar
af þeim gerðum (John Deere,
Massey-Harris, Fordson, Volvo
og Allis-Chalmers), sem við
undirrituð fyrirtæki höfum
flutt til landsins s. 1. 1 til 2 ár
eru ekki búnar vökvalyftum.
2. Hjá hve mörgum bændum
hafið þjer fengið upplýsingar
um sláttuhæfni þeirra sláttu-
vjela, er þeir hafa keypt hjá
oss undirrituðum.
3. Hve margar af dráttarvjel-
um þeim, sem undirrituð fyrir-
tæki hafa annast innflutning á
s. 1. 1 til 2 ár lyfta ekki sjálf-
virkt sláttuvjelargreiðunni og
öðrum þeim tækjum, sem
þannig eru tengd við dráttar-
vjelina sjálfa. að hægt sje að
lyfta þeim sjálfvirkt.
4. Greinið frá bensíneyðslu
„Ferguson“ dráttarvjelarinnar
og ofangreindra dráttarvjela-
tegunda.
5. Á einum stað í grein sinni.
kemst S. Þ. þannig að orði:
„. .. . og margt annað hefir hún
til síns ágætis, sem aðrar vjel-
ar hafa ekki enn“. Gerið svo
vel að skýra greinilega frá hinu
marga, sem „Ferguson“ drátt-
arvjelin hefur til síns ágætis,
en sem aðrar dráttarvjelar hafa
ekki enn.
Að svo stöddu höfum við und
irrituð fyrirtæki ekki ástæðu til
að spyrja S. Þ. fleiri spurninga,
en vonumst hinsvegar til að
hann svari ofangreindum spurn
ingum fljótt og greinilega.
Ef svör S. Þ. verða samvisku-
samlega af hendi leyst, sem
ekki skal, að minsta kosti að
svo stöddu dregið í efa, þá geta
þau ef til vill leitt í ljós að
óhætt sje fyrir bændur þá, sem
enn ekki hafa aflað sjer drátt-
arvjela, að kaupa einhverja
aðra tegund en eingöngu
„Ferguson“ dráttarvjelina.
Herídverslunin Hckla h. f.
Orka h. f.
Sveinn Egilsson h. f.
Sveinn Björnsson & Ásgeirsson.
H. f. Ræsir.