Morgunblaðið - 31.03.1954, Blaðsíða 7

Miðvikudagur 31. marz 1954
MORGTJJSBLAÐIÐ
7
Gætis fjttrl Sutpsiínim útflutnmgs-
% ' • .V- p* ,v. .
fðnaðarins, ef elnahagsöryggf ó að
haldost með þjóðinni
yarhugavert, segir í bréfi tii Aiþingis, að
IGÆR barst Morgunblaðinu til birtingar eftirfarandi bréf, sem
LÍÚ hefir sent Alþingi, svo og Sölusamband ísl. fiskfram-
leiðenda og Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna. Tilefni bréfsins er
frumvarp það sem nú iiggur fyrir Alþingi um breytingar á
Tollskránni.
Bréfið er svohljóðandi:
HINN 18. apríl 1953 skipaði
fjármálaráðherra í samráði
við iðnaðarmálaráðherra, nefnd
til þess að endurskoða lög um
tollskrá o. fl., og skyldi tilgangur
nefndar þessarar vera sá, að end-
wrskoða lög þessi með tilliti til
þess, að iðnaðurinn hafi hæfilega
og skynsamlega vernd gegn sam-
keppni erlendra iðnaðarvara. —
Ennfremur skyldi nefndin í sam-
ráði viS fjármálaráðuneytið, taka
til athugunar önnur þau atriði,
sem nauðsynlegt kynni að þykja
að endurskoða í tollskrárlögun-
um. Nefndin var skipuð opin-
berum starfsmönnum, ásamt
þeim Pétri Sæmundsen, skrif-
stofustjóra Félags íslenzkra iðn-
rekenda og Harry Frederiksen,
framkvæmdastjóra iðnaðardeild-
arS. í. S.
I tilefni af skipan þessarar
nefndar, leyfum vér undirritaðir
oss að benda á, að Félag íslenzkra
íðnrekenda er ekki fultlrúi út-
flutningsiðnaðarins (hraðfrysti-
húsa, síldarverksmiðja, hval-
vinnslustöðva, niðursuðuverk-
smiðja, fiskimjölsverksmiðja og
annarar fiskvinnslu. Þótt svo
þessi samtök taki þennan iðnað
með, þegar um er að ræða
skýrslugerðir og blaðagreinar,
sem túlka eiga hlutdeild iðnað-
arins , þjóðarbúskapnum.
VANTAÐI FULLTRÚA FRÁ
ÚTFLUTNINGSIÐNAÐINUM
Nefndin hefir því ekki verið
skipuð neinum fulitrúa útflutn-
ingsiðnaðarins, þótt svo hann sé
nú meir en helmingur alls verk-
smiðjuiðnaðar, sem starfræktur
er hérlendis, enda kemur það
glöggt í ljós í áliti nefndarinnar,
sem nú liggur fyrir Alþingi í
frumvarpsformi, að nefndin hef-
ir ekki álitið það hlutverk sitt,
að koma með neinar tillögur til
að bæta hag útflutningsiðnaðar-
ins.
Hinsvegar virðist frumvarpið
vera nokkurskonar óskalisti
þeirra framleiðenda, sem fram-
leiða fyrir innlenda neyzlu og eru
tillögurnar ósk um, að þessi iðn-
aður njóti nú allra þeirra tolla-
ívilnana, og í mörgum tilfellum
meiri, en útflutningsiðnaðinum
hafa verið skapaðar vegna skiln-
jngs valdhafanna á hinu mikil-
væga starfi útflutningsiðnaðarins
í þjóðarbúskap íslendinga.
NOKKUR DÆMI
Sem dæmi má benda á það, að
þegar tollalögin voru samin 1939,
voru hvalveiðar ekki stundaðar
af hérlendum aðilum og eru veið-
arfæri til slíkrar starfsemi nú
tolluð eftir sömu reglum og veið-
arfæri til laxveiða með 30% verð
tolli, þótt svo að flestöll önnur
veiðarfæri séu tolluð, vegna
mikilvægis atvinnuvegarins, með
aðeins 2% verðtolli.
Utvegsmenn höfðu hinsvegar
sent Fjármálaráðuneytinu, sem
nefndin starfaði í samráði við, er-
indi um, að tollar á hvalveiði-
tækjum yrðu lækkaðir, eða feild-
ir niður með öllu, en nefndin
hefir hinsvegar ekki séð ástæðu
friliubáfa
Ræí! við lnga GuS'mannsscn báfasmiS á Ákranesi
AKRANESI, 24. marz. — í dag BYRJAÐIR AÐ DYTTA
til að bera fram tillögu þar að
lútandi.
Ennfremur má benda á það, að
öll veiðarfæri til fiskiðnaðarins
eru skv. núgildandi lögum und-
anþegin greiðslu söluskatts, en á
þessu eru þó undantekningar,
eins og t. d. bambusstengur og
ankeri og virðist nefndin ekki
hafa komið auga á þetta eða ekki
álitið það hlutverk sitt, að koma
með breytingartillögur þar að
lútandi.
Þá má og benda á það, að þegar
núgildandi tollalög voru samin
árið 1939, voru einungis notuð
fiskinet úr jurtaefnum og bera
þau öll 2% innflutningstoll, en
síðan hafa þær breytingar átt sér
stað, að fiskinet úr gerfiefnum,
svo sem nylon, eru nú mikið not-
uð til fiskveiða, og eru þau toll-
uð með 5%, en nefndin virðist
ekki hafa séð ástæðu til þess, að
óska eftir breytingu á þessu
ákvæði tollalaganna til samræm-
is. Þetta eru aðeins örfá dæmi, er
sýna glöggt, að nefndin hefir ekki
skoðað það hlutverk sitt, að
stuðla að bættri aðstöðu þess iðn-
aðar, sem enn verður þó að teljast
mikilvægastur fyrir þjóðarheild-
ina.
GENGIÐ Á HLUT HINS
LÍFRÆNA IÐNAÐAR
Vér álítum, að með frumvarpi
því, sem nú liggur fyrir Alþingi
um tollaívilnanir á hráefni iðn-
aðarins, sé verið að auka erfið-
leika þá, er fyrir eru og ganga
á hlut hins lífræna iðnaðar í land
inu og útflutningsverzlunarinnar.
En á erfiðleika útflutningsiðnað-
arins er nú vart bætandi.
Sumir virðast vera þeirrar skoð
unar, að iðnaður fyrir heima-
markað, sem svo mjög hefir auk-
izt hér á landi á s.l. áratug í skjóli j
innflutningshaftg og verðlags-
laga, sé sá eini iðnaður eða at-
vinnu grein, sem nú þurfi bættrar
aðstöðu. Vér viljum hinsvegar
benda á, að þessi iðnaður, ásamt
öðru, hefir á undanförnum árum
dregið úr framleiðslumöguleik-
um útflutningsiðnaðarins og
meðál annara skapað það háa
verðlag, sem allir munu nú vera
sammála um, að þurfi að lækka,
en það hafa aðgerðir ríkisstjórn-
arinnar oft á síðari árum miðast
við.
VARLEGA SÉ STUDDUR
HINN ÓSAMKEPPNISHÆFI
Aðstöðu iðnaðar, sem aðeins
þrífst vegna hárra verndartoila,
þarf að fara mjög varlega í að
bæta frekar en orðið er, því mik-
ill hluti hans á ekki tilverurétt,
m. a. vegna þess, hve hann hefir
j fáa neytendur og svo hins, sem
af því leiðir, að hann getur ekki
j notið hinnar miklu verkaskipt-
j ingar, sem er undirstaða mikilla
afkasta, og ‘getur því ekki keppt
við iðnað annarra þjóða, sem oss
, íslendingum er hinsvegar nauð-
synlegt að selja framleiðsluvörur
útflutningsiðnaðarins, þar sem ís-
lendingar standa erlendum þjóð-
um framar bæði vegna náttúru-
auðlinda og afkasta.
Aiþingi íslendinga virðist, með
setningu tollskrárlaganna 1939,
hafa verið umhugað um, að skapa
með verndartollum möguleika
fyrir uppbyggingu fjölbreytts
iðnaðar, en það hefir sýnt sig, að
þrátt fyrir þessa háu verndartolla
sem vart eiga sína líka hjá þjóð-
um, sem búa við sambærileg lífs-
kjör, að íslendingar hafa ekki
nema í fáum tilfellum getað fram
leitt iðnaðarvörur á samkeppnis-
færu verði.
Verndartollarnir 1950 munu
hafa jafnað sig niður með um
20% af heildarinnflutningi þjóð-
arinnar, en til samanburðar má
geta þess, að árið 1950 nam þessi
tala í Danmörku 2—3% og í
Noregi 3—4%.
Síðan hafa margar greinar liins
verndaða iðnaðar íslendinga fyr-
ir heimamarkað, notið viðbótar-
verndar vegna reglugerðar um
innflutningsréttindi bátaútvegs-
ins, en hafa þrátt fyrir alla þessa
vernd ekki getað staðizt sam-
keppnina við aðrar iðnaðarþjóðir.
SKORTUR Á VINNUAFLI
SÝNIR IIVE LANGT
ER GENGIÐ
Oss er fullkunnugt, að fjöl-
breytni innlends iðnaðar skap
ar aukna atvinnu í landinu. En
þegar svo er komið, að hinn
lífræni iðnaður, sem er þýöð-
ingarmestur fyrir afkomu
þjóðarinnar, vegna þess að
hann nýtir náttúruauðlindir
landsins og þar höfum vér
meiri afköst en hjá öðrum
þjóðum, er hann stunda, hefir
nú ekki verið nægt vinnuafl,
þá hlýtur það að verða hlut-
verk valdhafans, að greina á
milli útflutningsiðnaðarins og
hins verndaða iðnaðar fyrir
heimamarkað og bæta fremur
aðstöðu þess liluta iðnaðarins,
sem er nauðsynlegri fyrir
þjóðarheildina og helzta und-
irstaða gjaldeyrisöflunar henn
ar.
ÍSL. KRÓNAN í HÆTTU
Vér leyfum oss að benda á að
til lengdar mun ekki vera hægt
að halda stöðugu gengi á íslenzku
krónunni, jafnhliða því, sem auk-
ið er á samkeppnina um vinnu-
aflið og verðlagið hækkað í land-
inu og mælum vér því eindregið
gegn því, að frumvarp það, sem
nú liggur fyrir Alþingi um breyt-
ingar á tollalöggjöfinni, verði
samþykkt. Viljum vér þá jafn-
framt láta í Ijósi þá skoðun vora,
að nauðsynlegt sé að breyta nú-
gildandi tollskrá, en sú breyting
þarf að vera á öðrum grundvelli
en umrætt frumvarp. Tollskráin
ætti að vera skýr og fábrotin og
tollalögin öll auðveld í fram-
kvæmd. Jafnframt því, að afla
ríkissjóði tekna á íslenzka tolla-
löggjöfin að stuðla að aukinni
framleiðslu til útflutnings og
yfirleitt að styrkja allan heil-
brigðan iðnað og fyrst og fremst
þann, sem notar íslenzk hráefni.
Núgiidandi tohskrá er ekki sam-
in út frá þessu sjónarmiði og
verði umrætt frumvarp sam-
þykkt, mundi tollskráin verða
mun fjær sínu rétta hlutverki.
NOKKRAR ÓHEPPILEGAR
AFLEIDINGAR
Það er skoðun vor, að verði
umrætt frumvarp samþykkt, hafi
það í för með sér a. m. k. eftir-
farandi óheppilegar afleiðingar:
1. Dragi vinnuafl frá útflutn-
ingsframleiðslunni, sem nú á í
vök að verjast í þcim efnum.
2. Torveldi sölumöguleika út-
flutningsvara vorra, þar sem auk-
in iðnaður til innanlandsneyzlu
myndi draga úr kaupum iðnaðar-
vara í þeim löndum, er vér verzl-
um við á vöruskiptagrundvelli,
(clearing).
sá ég út um gluggann minn, að
maður gekk eftir götunni með
heflað borð í hendi. Sá var með
svarta derhúfu á höfði, búldu-
leitur, rjóður í kinnum og bros-
leitur. Hann var nokkuð hár og
þrekinn þar eftir. Þetta var Ingi
Guðmannsson skipasmiður og
auðvitað var einn trillubátaeig-
andinn í fylgd með honum.
BÁTUR Á STOKKUM
Ég heimsótti Inga í smíðahús
hans og var hann þá að sýna
þrem ungum mönnum bát, sem
þarna stóð á stokkum og tók
stafnhöfuðið nærri undir loft á
smíðahúsinu. Piltarnir sögðu
ekkert, en ég sá ,að þeim svall
hugur í brjósti, er þeir hugðu að
bátnum.
Síðan bauð Ingi mér inn í
stofu, í hinu vistlega húsi, er
hann byrjaði að byggja 1947 og
flutti í ári síðar.
AÐ BATUNUM
Greinilegt er að menn hér eru.
farnir að ditta að og setja trillu-
báta sína í stand fyrir vorið. Gera.
þeir það eftir vinnutíma, því a'S
allir þessir menn hafa unnið ít
vertíðinni, ýmist á togurunum, á
stóru bátunum eða í hraðfrysti-
húsunum. Enda þótt þeir hefðie
viljað standsetja bátana fyr»v
hefði það ekki verið hægt, þajr
sem ekki hefur þornað af spýtu
í allan liðlangan vetur.
Ingi bátasmíðameistari sagði
mér að lokum, að. margir hér
væru að fá sér nýjar vélar f
trillubáta sína. Eru það einkunv
„dísilvélar" af „Listertegund-
inni“. Um leið og ég kveð Inga.
þakka ég fyrir upplýsingarnar o£
óska honum heilla i starfi hans.
— Oddur.
28 TRILLUBÁTAR
Ingi er ættaður af Ströndum,
en fluttist til Akraness 1943 frá
Drangsnesi. Á unglingsárum var
hann mikið við smíðar hjá hin-
um þekkta bátasmið Jóni Magn-
ússyni í Árvík í Árneshreppi.
Fyrst eftir að hann kom hing-
að vann hann í 2 ir í dráttar-
braut Þorgeirs Jósepssonar. Þá
setti hann á stofn sína eigin
bátasmíðastöð. Síðan hefur hann
smíðað 25 trillubáta á stærð frá
3—9 tonn. Auk þess hefur Ingi
smíðað fjölda annarra báta af
ýmsum tegundum. Nú eru þrír
bátar að auki um það bil að
verða fullbúnir í skipasmíðastöð
hans.
I
NÝTT BYGGINGARLAG
Einn hinna nýju báta á Hall-
dór Árnason skipstjóri og er
hann 7 tonn að stærð. Annan
bátinn eiga Guðjón Jónsson og
Sigurjón Þorsteinsson, og er
hann 5 tonn. Þann þriðja á
Magnús Finnbogason og er sá
bátur með nýju byggingarlagi,
sem enginn annar trillubátur
hefur hér á Akranesi. Þessi bát-
ur, er frambyggður sem kallað
er, þ. e. að vélin er framm í
bátnum.
Hér á Akranesi eru nú 27
trillubátar með þessum þrem
nýju, sem eru að bætast í hóp-
inn. Verðið á þessum bátum er
frá 24—29 þús. kr. án vélar. —
Segir Ingi að það hái mikið starf-
semi sinni, hvað hann er í slæm-
um og aðþrengdum húsakynnum
við skipasmíðarnar, því að eftir-
spurn er mikil.
12 BÁTANNA í EIGU
AKURNESINGA
— Hve marga af þessum bátum
hefurðu smiðað handa Akurnes-
ingum? spyr ég.
— 12, svarar Ingi, hinir hafa
farið út um hvippinn og hvapp-
inn.
— Hvað heldurðu að trillu-
bátafloti Akurnesinga sé mörg
brúttótonn.
— Yfir 100 tonn áreiðanlega.
9.
bandalags Hafnaríj.
HAFNARFIRÐI — 9. ársþing
íþróttabandalags Hafnarfjarðar"
var sett 18. marz siðastliðinn. —-
Seinni hluti þingsins verður 4.
apríl n.k.
20—30 fulltrúar sitja þingið. —
Gestir voru forseti ÍSÍ, Benediht
G. Waage, íþróttafulltrúi ríkisins,
Þorsteinn Einarsson, og formað-
ur íþróttanefndar Hafnaríjarðaiv
Hallsteinn Hinriksson.
Fyrsti forseti var kosinn Her-
mann Guðmundsson og til vara
Gisli Sigurðsson.
Formaður ÍBH, Jón Egilsson,
flutti skýrslu stjórnar og gjald-
keri lagði fram reikninga. — Þá
var kosið í fastar starfsnefndir og
framkomnum tillögum vísað til
þeirra.
Hér fara á eftir nokkrar tillög-
ur, er stjórn ÍBH leggur fyrir 9.
ársþing íþróttabandalags Hafn-
arfjarðar 1954.
11. — 9. ársþing ÁBH lýsir yfir
þeirri skoðun sinni, að mjög að-
kallandi sé, að hefjast nú þegar
handa um undirbúning að bygg-
ingu fullkomins íþróttahúss, er
fullnægi í framtíðinni skólum.
bæjarins og íþróttafélögunum, og
athugað verði um möguleika áð
koma þar fyrir félagsheimili fyr-
ir íþróttafélögin.
Að Víðistaðir verði keyptir og
hafizt handa um byggingu íþrótta.
leikvangs eftir skiplagsuppdrætti
þeim nr. 2 af íþróttaleikvangi 2
Víðistöðum, sem stjórn Iþrótta-
bandalags Hafnarfjarðar hefur
samþykkt.
Skorar ársþingið eindregið á
bæjarstjórn að samþykkja, að í
Víðistöðunum skuli framtíðar-
íþróttaleikvangur bæjarins vera.
33. — 9. ársþing ÍBH samþykkir
að skora á bæjarstjórn Hafnar-
fjarðar að hækka fjárframlag til
ÍBH og íþróttafélaganna upp £
kr. 20 þús.
8. — Þingið skorar á alla Hafn-
firðinga, yngri sem eidri, að gera
sitt til þess að þátttaka Hafnfirð-
inga í Samnorrænu sundkeppn-
inni, sem fram á að fara á sumri
komanda, verði sem allra mest.
— G. E.
3. Hækki vöruverð innanlands
og þarmeð kaupgjald.
4. Minnki tolltekjur ríkissjóðs
(áætlað 5 millj. kr.) og auki þar
með beina skaíta eða dragi úr
stuðningi ríkissjóðs við útflutn-
ingsframleiðslrma.
Vér endurtökum að lokum
mótmæli vor gegn frumvarpinu
og mælumst til þess, að skiþuð
verði ný nefnd til þess að endur-
skoða tollskrána. í þeirri nefnd
eigi útflutningsiðnaðurinn full-
trúa í réttu hlutfalli við magn
hans og þýðingu i þjóðarb’Mnu.
Virðingarfyllst,
Sölumiðstöð Hraðfrystihúsanna
Landssamband íslenzkra útvegs
manna
Sölusamband ísl. fiskframleið-
enda.
HÍRningargjafir
HJÓNIN Jórunn Guðnadóttir og:
Jón Guðmundsson forstj. Belgja-
gerðarinnar hér í bæ, til heimilis-
að Nökkvavogi 27, hafa fært
bygginganefnd Dvalarheimilis
aldraðra sjómanna, veglega minn
ingargjöf, 15 þús. krónur til minn
ingar um son þeirra hjóna, Ing-
ólf. Hann drukknaði á Þingvöll-
um sumarið 1941. Er svó ráð fyrir
gert að eitt herbergið í heimilinu
verði látið bera nafn Ingólfs.
Þá hefur Kjartan Ólafsson rak
arameistari hér í bæ, fært bygg-
inganefndinni 1000 kr. að gjöf,
til minnigar um sjóferð, sem
Kjartan fór fyrir 50 árum.