Morgunblaðið - 03.03.1957, Blaðsíða 3

Sunnudagur 3. marz 1957
MORGUNBLAÐ1Ð
3
*
ur vennu
Sr. Jakob Jónsson:
Guernica-myndin
TOGARARNIB
Undanfarna viku var tíðin all-
sæmileg hjá togurunum, einkum
síðari hluta hennar. Hefur viðr-
að betur hér sunnanlands en fyr-
ir vestan.
Aflinn hefur þó ekki farið eft-
ir tíðinná, því yfirleitt hefur
hann verið rýr, þótt einstaka skip
hafi fengið sæmilegan afla.
Skipin hafa nokkuð skipzt, eft-
ir því hvar þau eiga heimahöfn.
Skipin, sem landa fyrir norðan
og vestan, hafa yfirleitt verið
fyrir vestan, en hin aftur syðra,
ut af Jöklinum, á Eldeyjar- og
Sevogsbankanum. Skipin hafa
enn engan þorsk fengið á Sel-
vogsbankanum, en eitt skip hefur
haft dágóða ufsaveiði. Það virð-
ist ekki enn vera genginn neinn
fiskur á Bankann, nema ef hann
skyldi nú vera að koma með
loðnunni.
FISKLANDANIR
Skúli Magnússon 235 lestir.
Askur 268 lestir.
Neptúnus 119 lestir. Saltfiskur
27 lestir.
Pétur Halldórsson 20 lestir.
Saltfiskur 133 lestir.
Úranus 161 lest.
Meginhluti, 200 1., af afla Skúla
Magnússonar fór í herzlu.
SÖLUR ERLENDIS
Egill Skallagrímsson
200 lestir £ 8023.
Karlsefni
122 lestir £ 8180.
Mikill fiskur hefur verið á
xnarkaðnum og verðið verið lágt.
Sluppu þessi skip tiltölulega vel
þótt salan sé lág, því að þau voru
með góðan fisk.
BÁTARNIR
Tíðin var hagstæð fyrir bátana
alla vikuna, tíðast norðankæla.
Afli var tregur, algengast 3—5
lestir, og þeir, sem voru í tveggja
sólarhringa róðrum, komust upp
í 8 lestir, og var það ruslborið.
Allir eru nú hættir við ýsunet,
eða svo má heita, og nokkrir bát-
ar eru byrjaðir með þorskanet.
Hefur afli hjá þeim bátum yfir-
leitt verið lélegur utan einum
eða tveimur bátum, sem fengu
5—7 lestir í lögn í 3 daga. Útilegu
bátar hafa aflað illa utan tveir
Helga og Akraborg, sem
komu með í vikunni 45 og 58
lestir í 5—6 lögnum.
AFLI NOKKURRA
HÆRRI BÁTANNA
Línu- og netjabátar:
Aðalbjörg 133 lestir,
Barði 116 lestir,
Hafþór 109 lestir,
Víkingur 103 lestir,
Rex 97 lestir,
Aður 93 íestir.
Útilegubátar:
Helga 184, lestir,
Rifsnes 76 lestir,
Björn Jónsson 65 lestir.
Hér er ekki gerður greinar-
munur á slægðum og óslægðum
fiski, og er það nokkuð upp og
cfan hjá bátunum. Akraborg (úti-
legubátur) er ekki talin hér með,
en er þó allhá.
Keflovík
Tíðin var góð síðustu viku,
Bokkur stormbræla í vikulokin.
Róið var alla daga vikunnar.
Afli var mjög rýr, algengast 3—5
lestir í róðri, þó alltaf séu 4—5
bátar I flotanum, sem fá eitthvað
meira en fjöldinn, upp í 8—9
lestir.
Þriðjudagurinn var bezti dag-
urinn, og þá urðu menn vonbetri
um, að eitthvað væri að lagast.
Þá var aflinn algengast 5—8 lest-
ir, en svo kippti úr aflanum aft-
ur.
Um mánaðamótin voru þessir
Oiðnir hæstir með afla:
<A
Hilmir 238 lestir,
Guðm. Þórðars. 236 lestir,
Kópur 234 lestir,
Bára 212 lestir,
Geir 260 lestir.
f gær voru nokkrir á sjó með
línuna beitta loðnu, sem flutt var
frá Vestmannaeyjum um Reykja-
vík.
Hainarfjorður
Róið var 5 daga vikunnar, og
var flesta dagana langsótt á mið-
in, upp í 10 tíma. Afli var mjög
rýr, 3—8 lestir í róðri.
Frá áramótum er aflinn orðinn
1221 lest £ 349 róðrum. í febrúar-
lok í fyrra var aflinn 2251 lest
eða um 1000 lestum meiri, og þó
byrjuðu róðrar þá ekki fyrr en
24. janúar. Að vísu voru bátarnir
þá 20, en nú 13.
Aflahæstir voru um mánaða-
mótin:
Faxaborg
132 lestir, 30 sjóferðir,
Reykjanes
127 lestir, 33 sjóferðir,
Fagriklettur
112 lestir, 30 sjóferðir,
Hafbjörg
108 lestir, 27 sjóferðir,
Dóra
91 lest, 21 sjóferð.
Fimm bátar byrjuðu með net i
febrúar og höfðu aflað alls fram
að mánaðamótum 237 lestir. —
Hæstir voru:
Fjarðarklettur 107 lsetir,
Ársæll 62 lestir,
Fákur 43 lestir.
í gær voru nokkrir bátar á sjó
með loðnu, sem flutt hafði verið
frá Vestmannaeyjum.
Togarinn Ágúst kom inn í vik-
unni með 127 lestir af fiski og
fór nokkuð af aflanum í herzlu
og hitt í frystihús.
Akrones
Róið var alla vikuna. Afli var
mjög tregur. Alls voru farnar í
febrúar 395 sjóferðir og var afl-
inn 2045 lestir eða rúmar 5 lestir
að meðaltali í róðri.
Aflahæstir voru um mánaða-
mótin:
Sigurvon
170 lestir, 32 sjóferðir,
Höfrungur
"167 lestir, 30 sjóferðir,
Skipaskagi
164 lestir, 30 sjóferðir.
Vesbaannaeyjai
Róið var alla sl. viku og var
afli svipaður og áður, almennt
4—6 lestir í róðri, en daglega
komu nokkrir bátar með meiri
afla, allt upp í 8—10 lestir.
Á fimmtudaginn veiddist fyrsta
loðnan á þessari vertíð, Fanney
180 tunnur og Hersteinn og Guð-
björg 40 tunnur hvort. Munu þess
ir þrír bátar veiða loðnu fyrír
Eyjabáta, meðan hún veiðist og
lína er notuð. En búast má við,
að margir taki netin fljótlega.
Á föstudaginn reru allir með
loðnubeit og skipti þá alveg um
aflabrögð, og komust sumir bát-
arnir með afla allt upp í 25 lestir
þennan dag af óslægðum fiski,
almennt 12—14 lestir.
Eini netjabáturinn, sem er byrj
aður, hefur fengið lítinn sem eng-
an afla.
Handfæraveiðarnar hafa geng
ið mjög vel. Þessir smærri bát-
ar, 10—15 lesta, hafa iðulega feng
ið fullfermi.
Um sl. mánaðamót var vertíðar
afli hæstu bátanna orðinn:
Stígandi 142 lestir 27 sj.f.
Gullborg 140 — 30 —
Snæfugl SU 131 — 22 —
Björg SU 124 — 22 —
Andvari 117 — 23 —
Allt slægður fiskur með haus.
Um sl. mánaðamót höfðu hin-
G U E R N I C A-MYNDIN eftir
Picasso var sýnd í Stokkhólmi í
haust, og vildi ég ekki fara svo
úr borginni, að ég sæi hana ekki.
Var höfð á henni sérstök sýning
í Modern Museet, litlum skála
úti á Kóngshólmanum. Slangur
af fólki var á sýningunni þennan
dag, þar á meðal Svíakonungur
og drottning hans. Fremur skugg-
sýnt, var í þeim enda skálans,
þar sem myndinni var stillt upp.
Hún er geysistór, máluð sterkum
dráttum, en litir eru aðeins svart
og hvítt, og millilitir þeirra.
Einhvern veginn hafði sú hug-
mynd komizt inn í mig, að þessi
fræga mynd mundi valda ein-
hverjum geðbrigðum eða geðs-
hræringum hjá mér. En svo varð
ekki. En hún hafði einkennilegt
aðdráttarafl og ég finn, að það er
bókstaflega ekki hægt að gleyma
henni.
Svo sem kunnugt er, málaði
Picasso þessa mynd eftir að
hann hafði verið sjónarvottur að
loftárás fasistanna spönsku á
þorpið Guernica. Myndin sýnir
ófreskju, sem minnir á hross, dýr,
sem treður mannlega veru undir
fótum. Brotinn hjör sýnir full-
komnun ósigursins, en það, sem
skilur mest eftir í huganum, er
hin þögla skelfing, bæn sársauk-
ans, tjáning lífsþrárinnar, en að
því er virðist án vitundar um það,
hvert slíkri bæn skuli beint. Yfir
allt þetta hellist hið kalda skin
rafmagnsljóssins, ópersónulegur
bjarmi hins „dauða“ ljóss, Vinstra
megin á myndinni fær skelfingar
ópið ekkert andsvar, hjá „nauts-
kunni“, sem horfir sínum sljóu
augum framhjá allri neyð, finn-
ur ekkert, skilur ekkert. Hægra
megin beinast uppréttir armar
upp úr sorpinu, þrengslunum, —
upp að litlum fei'hyrndum glugga
á veggnum, og einhvern veginn
lætur þetta litla gat á gráum
veggnum áhorfandann dreyma
um himinblámann úti fyrir, feg-
urðina og frelsið. Hann veitir þó
aðeins það andsvar, sem rimla-
glugginn veitir fanganum. En á
einum stað er eins og geisli falli
inn í eymdina. Mannsandlit
(kona?) með mildum, fögrum
dráttum, sársauki samúðarinnar,
teygir sig inn í hina hrollköldu
tilveru, armleggur, sem heldur
á lampaljósi, — og ósjálfrátt spyr
ég, hvers þessi litla týra sé
megnug, — hvort nokkurt raun-
verulegt vald eða máttur sé að
baki henni. Þegar ég rifja upp
fyrir mér aðaldrættina í hinni
stórfenglegu mynd Picassos,
blasir við mér kvöl mannkyns-
ins, bæði hin skilningssljóa kvöl,
sem ekkert finnur, nema sársauk-
ann einan í þjáningu sinni, —
ar fjórar fiskvinnslustöðvar tek-
ið á móti fiski frá áramótum sem
hér segir, allt slægður fiskur með
haus:
Vinnslustöðin ....... 1600 tn.
Hraðfr.st. Vestm. .. 1428 —
Fiskiðjan ........... 1223 —
ísfél. Vestm.eyja .. 896 —
Auk þess er töluvert fiskmagn
hjá einstökum útgerðarmönnum,
sem salta fisk sinn sjálfir.
kvölin, sem einskis svars á von,
— kvölin frammi fyrir hinum
þrönga glugga, — en að lokum,
á einu andliti vottar fyrir
skyggni gagnvart litlu ljósi, sem
höndin heldur á og réttir inn í
myrkheiminn.
Um leið og ég hugleiði þessa
óhugnanlegu mynd, verður mér
óvart að bera hana saman við
ýmsar fleiri myndir, sem ég hef
séð á söfnum erlendis, píslar-
myndir, málaðar með sterkum
dráttum, kvalir píslarvotta og
ekki aðeins rétt inn um glugg-
ann. Það skín í augum Krists
sjálfs, sem verið er að pína, og
endurspeglast í svip þeirrar guðs
hetju, sem fetar í fótspor hans.
Kvölin er ekki uppgjöf þjáning-
arinnar, ekki vonlaust hróp upp
í lítinn glugga, heldur þolinmæði
og þrautseigja þess, sem veit,
hvoru megin sigurinn er og verð-
ur. Þess vegna verður jafnvel
krossinn að sigurtákni. Hamfarir
ófreskjunnar eru hroki þess, sem
í eðli sínu er vanmáttugur. Písl-
argangan er sigurför, sem huggar
og hughreystir veikan mann í bar
áttunni fyrir hinu góða á jörðinni.
Þetta er viðhorf sr. Hallgríms Pét
urssonar í Passíusálmunum, sem
allir ættu að lesa á föstunni. Þar
er ekki um að ræða mjúkan sárs-
síðast en ekki sízt af Kristi Jesú.
Kvölin, hryllingurinn er dreginn
þar upp af slíku miskunnarleysi,
eða réttara sagt tillitsleysi við
áhorfandann, að það er mörgum
um megn að standa augliti til
auglits við slíkt. Listastefnan er
önnur, en hlífðarleysið hið sama
og hjá Picasso, ef ekki meira. En
það er einn munur á boðskapn-
um, innihaldinu, ef menn vilja
nefna það svo. Mátturinn, sem
sigrar alla svívirðinguna, er inni
í heimi mannanna, Kristur er
inni í heiminum, inkarneraður,
holdgaður guðskraftur. Ljósið er
auka eða sára mildi einhvers,
sem horfir utan frá inn í
heim þjáninganna, heldur er ljós-
inu lyft af kröftugri hendi, sem
sjálf er gegnumstungin, — og
hjör hins góða er ekki brotinn.
Picasso sýnir skelfingu þess
mannkyns, sem lifir við gjald-
þrota menningu, — en er ekki
þrátt fyrir allt hjá honum, eins og
fleiri listam. og skáldum vorr-
ar aldar, einhver dulin þrá eða
von eftir .því, sem hin kirkjulega
list miðaldanna hafði glögga vit-
und um — andsvar guðs við neyð
arópi mannkynsins — krossinn?
H. BEIMEDIKTSSON hf.
Hafnarhvoll — Sími 1228.