Morgunblaðið - 28.06.1964, Blaðsíða 24

24
MORGU N BLAÐIÐ
Sunnudagur 28. Jflni 1964
f JOSEPHINE EDGÁrT
37
FIAl SYSTIR
Hún-greip í hönd mér og ég
laut niður til að kyssa hana um
leið og ég tók bréfið. Nú var hún
alveg eins og hún var áður fyrr,
en ég vissi, að þetta var bragð
til að binda hendur mínar og
blinda augu mín.
— Skemmtu þér vel, Rósa,
stríddi hún. — Og engin einka-
herbergi mundu það. Mundu eft
ir mannorðinu hans Wood-
bourne lávarðar tilvonandi!
Við skildum bréfið eftir í
klúbbnum og héldum áfram í
leikhúsið. Þar biðu þessi venju-
legu blóm frá Hugh, 1 þetta sinn
karfa full af kamelíum, sem
fylltu stybbukennda loftið í bún
ingsherberginu sætum ilmi.
Þegar ég kom niður eftir sýn-
inguna, beið Hugh við leiksviðs-
dyrnar. Eg var í vandræðum
með, hvernig ég ætti að koma
ásetningi mínum á framfæri.
Mig langaði til að vera djarf-
mannleg og kát. En í þess stað
sagði ég, eins og skólastelpa: —
Hún Soffía leyfði mér að fara
með þér út til kvöldverðar í
kvöld, Hugh, ef þig skyldi langa
til að bjóða mér.
Andliið á honum ljómaði af
gleði. — Það var dásamlegt!
Hvert viltu helzt fara?
— Mig langar mest til Rom-
ano. í veitingasalinn, auðvitað.
— Vitanlega, sagði hann. Mér
kæmi aldrei til hugar að stinga
upp á neinu öðru.
Það var rólegra þetta kvöld en
ég hafði búizt við. Undir lokin
tók Hugh í höndina á mér og
sagði: — Eg hef verið að tala um
þig við hana mömmu, Rósa.
— Hefurðu það? sagði ég, al-
veg steinhissa.
— Þangað til í gærkvöldi, þeg
ar ég fylgdi þér heim, hafði ég
aldrei gert mér Ijóst, hvað vernd
arlausar stúlkur hljóta að eiga
erfitt . . . Hann roðnaði ofur-
lítið, en hélt svo áfram: — Eg
býst við, að af því að ég hitti
þig fyrst með frú Brady, þá hafi
ég fengið rangar hugmyndir um
þig, og mér datt í hug, að þar
sem þú hittir mig með honum
George frænda, hafir þú ef til
vill líka fengíð rangar hugmynd
ir um mig.
— En ég er í rauninni ekkert
líkur honum. Eg vil, að þú vitir
það, Rósa, að hvað sem ég kann
að hafa sagt eða hugsað áður,
þá eru tilfinningar mínar gagn-
vart þér nú stranglega heiðar-
legar.
— Þakka þér fyrir, Hugh minn
góður. Eg varð snortin. En leiðin
legast var, að því alvarlegri sem
Hugh var, því bágara átti ég
með að verjast hlátri.
— Og hvað sagðirðu henni
mömmu þinni um mig? spurði
ég og mér var skemmt.
— Eg sagði henni, að þú værir
íallegasta, hugrakkasta og bezta
stúlka, sem ég hefði nokkurn-
tíma Vitað. Og ég sagði henni
líka þetta, sem þú sagðir, að
stúlka gæti ekki. gifzt manni, ef
móðir hans vildi ekki viður-
kenni liana.
— Og hverju svaraði hún því?
spurði ég hikandi. Eg hafði séð
þessa ógnvekjandi frú Elspeth
Traves, nokkrum sinnum, vera
að aka í skemmtigarðinum. Og
venjulega voru tvær kringluleit
ar dætur hennar í fylgd með
henni.
— Hún sagði, að þú mundir
vera sniðugri en hún hefði hing-
að til haldið, svaraði Hugh, og
honum virtist hvorki þykja
þetta hlægilegt né ókurteislegt.
— Eg gat ekki annað en rekið
upp ofurlítinn hlátur, en hann
hélt áfram og var ekkert annað
en tilbeiðslan: — Auðvitað var
ég á sama máli og hún. Eg sagði
henni, að þú værir miklu snið-
ugri en nokkur stúlka önnur, sem
ég hefði nokkurntíma hitt.
Eg svaraði: — Þakka þær fyrir
Hugh minn góður. Og þetta kom
af fullri einlægni, enda þótt mér
væri vel skemmt.
Allt í einu gat ég farið að
gleyma þessum degi, sem hafði
verið mér svo andstæður. Æðis-
genginni leit minni að Brendan,
hinni skammvinnu sælustund
með honum og viðurkenningu
þess fyrir sjálfri mér, að eitthvað
væri milli hans og Soffíu — eitt
hvað, sem ég var oflengi búin
að reyna að láta sem ég sæi ekki.
Einlægni Hughs féll mér vel í
geð og hún gat látið mig gleyma
öllum vélabrögðum í Frivolity-
stelpunum og þessum vafasama
heimi, sem ég hrærðist í. Eg var
ekki annað en átján ára stúlka,
úti að skemmta mér með tuttugu
og eins árs gömlum pilti, og ég
skemmti mér prýðilega.
í fyrsta sinn töluðum við Hugh
nú almennilega saman og í
fyrsta sinn fræddist ég ofurlítið
um fólkið, sem hann umgekkst
í sínum heimi.
Hugh dáðist að hinni miklu
veraldmennsku frænda síns, og
var jafnvel að reyna að stæla
hann, en hugur hans var raun-
verulega úti í sveit. Einhvern
daginn yrði hann fyrirmyndar
gósseigandi, góðviljaður, blátt
áfram og stálheiðarlegur.
Unglega andlitið á honum yrði
útitekið af dýraveiðum, og hann
mundi giftast einhverri góðri og
rjóðri stúlku og eignast hóp af
góðum og rjóðum börnum. Hann
yrði alltaf mesta ljúfmenni, en
heldur leiðinlegur.
Eg held, að þetta kvöld höfum
við kynnzt betur og lært betur
að meta hvort annað en nokkru
sinni áður, og það var komið fram
yfir miðnætti, þegar hann pant-
aði vagn til þess að aka mér
heim.
336S
©PIB
COPiNnACIN

M—ii
C0SP6R
— Við verður að flýta okkur. Þarna kear.ur húsbóndinn.
Á heimleiðinni tók Hugh hönd
mína hæversklega og spurði,
hvort hann mætti kyssa míg, en
ég sagði, að það mætti hann, og
hann beið ekki boðanna. En ég
gat ekki gleymt kossi Brendans
og þeirri æsingu sem honum
fylgdi og það var eins og öil
ógæfan kæmi í einni holskeflu yf
ir mig aftur.
Það var ljós inni hjá Soffíu, og
þegar vagninn stanzaði, voru
gluggantjöldin dregin frá, rétt
sem snöggvast. Eg gat séð skugga
myndina af höfðina á henni við
birtuna inni fyrir, en þá dró ein
hver handleggur hana til baka og
tjaldið féll fyrir aftur. Hún var
sýnilega ekki ein í herberginu.
Eg leit á Hugh og sá kvala-
svipinn á andlitinu á honum. Eg
flýtti mér að segja: — Kærðu
þig kollóttan, Hugh. Hvað Soffía
hefst að, er mér óviðkomandi.
— Eg veit það, en mér er mein-
illa við að skilja þig eftir hjá
henni.
107
BYLTINGIN
RUSSLANDI 1917
ALAN MOOREHEAD
Kerensky, nýi hermálaráðherr
ann, var meira en fús. Hann leit
á sóknina ekki einungis sem
frelsun Rússlands, heldur og æv-
intýri fyrir sjálfan sig. í maílok
gaf hann skipun um að hefja
undirbúning, og skömmu seinna
lagði hann af stað í búningi ó-
breytts hermanns í hávaðasama
hughreystingarferð til vígstöðv-
anna. Og sú ferð varð ekki án
árangurs. Brusilov, herskáasti og
sigursælasti hershöfðingi Rússa
— og jafnframt hinn sósíalista-
sinnaðasti — var útnefndur yfir
hershöfðingi í stað Alexievs, og
friskandi gustur fór um fylking
arnar, í fyrsta sinn síðan á næst-
liðnu ári.
Enn þá var eftir einn þáttur-
inn í þessu ástandi: hinn mikli og
sundurleiti fjöldi rússnesku þjóð
arinnar sjálfrar. Enn sem komið
var, hafði byltingin ekkert bætt
lífskjör almennings, að minnsta
kosti ekki í borgunum. Þar hafði
matarskorturinn enn færzt í
aukana, og verðlag hafði sjöfald
ast síðan fyrir stríð. Brauð-
skammturinn var kominn niður
í hálft annað pund hjá erfðis-
vinnu mönnum og pund hjá hin
um. í Petrograd hafði mörgum
verksmiðjum verið lokað, og at-
vinnuleysingjarnir slógust í hðp
inn með iðjulausum setuliðsmönn
um og til samans varð þetta stór
hópur friðarsinna. Þeir töldu að
foringjar þeirra í Ex-Com og
sovétinu hefðu brugðizt þeim
með því að ganga í lið með sam-
steypustjórninni, sem vildi ófrið.
Sjálfir vildu þeir frið.
Svona voru þá hin sundurleitu
áhrifavöld í lok júnímánaðar:
þýzk stjórn og nafnlaus múgur
Rússa (nafnlaus, að undantekn
um litlum hópi bolsjevíka og
vinstrisósíalista), sem var sam-
einaður flokkur og vildi ljúka
ófriðnum í snatri, en í andstöðu
við þessa menn var rússnesk
stjórn, sem hafði að baki sér
hægrisósíalistana og að minnsta
kosti nokkuð af rússneska hem-
um og var reiðubúin og jafnvel
æst í að berjast áfram.
Hinn 29. júní kváðu fallbyss-
urnar við og tveim dögum síðar
hófst sóknin á 40 milna víglínu
í Galizíu. Þrjátíu og ein deild
tóku þátt í þessu og hafði þrettán
hundruð fallbyssur sér til að-
stoðar . Fyrstu tvo dagana af
júlímánuði miðaði sókninni vel
en þriðja dag mánaðarins tók
að draga úr fyrsta sóknarkraft-
inum og næstu tvo dagana mátti
ekki sjá, hvort gengi eða ræki.
En svo hófst Kornilov hershöfð
ingi handa sunnan til og varð
nokkuð ágengt.
Þjóðverjar og Austurríkismenn
höfðu 164 deildir á rússnesku
vígstöðvunum ( en aðeins 135
í Frakkalandi), og nú, 16. júlí,
beittu þeir harðskeyttustu her
sveitum sínum og hófu gagnsókn.
Síðast í júlímánuði hafði rúss-
neski herinn beðið herfilega ósig
ur.
Ekki var látin uppi í Petrograd
hin raunverulega þýðing þess,
sem var að gerast — allar til-
kynningar voru mjög loðnar —
en ósigurkenndin lá einhvern
veginn í loftinu, og þá áreynslu
þoldi andrúmsloftið í Petrograd
ekki, enda nóg komið fyrir. Enn
einu sinni var það Cadetflokkur
inn, sem flýtti fyrir úrslitunum.
Hinn 15. júlí sögðu fjórir ráð-
herrar h'ans af sér, út af spurning
unni um að veita Úkraínu sjálfs
forræði. Þessi ástæða var látin í
veðri vaka, en þarna voru önnur
minna áberandi áhrif að verki,
jafnframt: ósigur hersins, og ef
til vill einnig hið ógnþrungna
andrúmsloft, sem ríkti í Petro-
grad. Að minnsta kosti var það
svo, að þegar fregnir bárust af
KALLI KÚREKI
*-X—* —X-

Teiknari; FRED HARMAN
— Ætlarðu ekki að skjóta hann
niður eins og önd á tjörm, edns og
þú sagðir?
— Ég held ekki, ég bíði eftir því,
hann er til að miða næst á mig!
— Hvemig í ósköpunum gat
fessorinn orðið svona góð skytta?
— Þú getur verið óhræddur. Hann
skýtur þig ekki. Enginn kúla gæti
farið nógu hratt til að ná þér.
Kaili hugsar — Jæja, þarna fékk
Gamli þá eitthvað til að brjóta heil-
ann m
— Jæja, svona er þetta nú gert,
prófessor.
— Þetta var athyglisverð sýni-
kennsla, KarL
þessari afsögn, var það talið spá
illu. Það var eins og spennan
hefði endað með sprengingu, og
almenningur heimtaði fram-
kvæmdir og ofbeldisverk. Júlí-
dagarnir voru hafnir.
Fyrsta hreyfingin virðist hafa
orðið hjá fyrstu vélbyssusveit-
inni, sem hafði aðsetur sitt í Petro
grad í húsi einu, sem kallað var
Alþýðuhúsið. Frá fyrstu dögum
byltingarinnar höfðu bolsjevík-
arnir látið sér sérstaklega annt
um þessa sveit, því að hún var
uppreistargjörn og hallaðist
helzt að stjórnleysi, og vélbyss
ur voru skæðustu vopnin í götu
bardögum. Trotsky segir í frá-
sögn sinni af uppreistinni, að
bolsjevíkamir — eða öllu held-
ur hermáladeild flokksins —
hafi gert það sem þeim var
unnt til að halda aftur af vél-
byssuskyttunum. Allan daginn
16. jújí, segir hann, að hver sendi
maðurinn eftir annan hafi verið
sendur úr húsi Kshesinskayu að
hvetja þá til að stilla sig, en
hermennirnir skeyttu því engu,
Þeir höfðu einsett sér að koma
vopnaðir út á götuna og ógna
Raufarhöfn
UMBOÐSMAÐUR Morgun-
blaðsins á Raufarhöfn er
Snæbjörn Einarsson og hef-
ur hann með höndum þjón-
ustu við fasta-kaupendur
Morgunblaðsins í kauptún-
inu. Aðkomumönnum skal á
það bent að blaðið er selt
í lausasölu í tveim helztu
söluturnunum.
VopnafjörÖur
Á Vopnafirði er Gunnar
Jónsson, umboðsmaður
Morgunblaðsins og í verzlun
hans er blaðið einnig selt í
lausasölu.