Morgunblaðið - 19.07.1970, Blaðsíða 18

18 MOBGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 19» JÚLÍ 1970
Athugasemd
frá Læknafélagi íslands
í GREINAFLOKKI þeim, sem
inefnist „Rabþ“, birtuiat í Lesbók
Margumblaðsins 5. apríl sl. ýmsar
athuigasemdir um lsekndsstörf,
læknisþjóniuistu, ábyrgð læknia
og ikostniað við heilbrigðisþjón-
usrtu hér á landi. Var í greiin
þessarí talið, að lækn isþj ónustan
Ihér á laindi miundi sú dýrasta
í heimi, og var til þess vitnað
eem óyggjamdi sönmunar, að
þessi staðhæfing hefði áðiur birzt
í dagblaði og ekki verið mót-
mælt. Hér er Um rangfærslur að
ræðá og 'því óhjákvæmilegt alð
benda á nokkur atriði til leið-
réttinigar.
Þegar gera skal samanburð á
kostnaði við heilhrigðisþjómustu
hér og kostnaði við þá þjóniuistu
í öðrum löndum, virðist eirana
næst sanni að taka hundraðs-
hluta (%) af þjóðartekjum, sem
varið er til heilbrigðismála. Nýj-
ar samanburðartökur hefur ekki
reynzt unmt að fá, en árið 1961
vörðu eftirtaldar þjóðir til heil-
brigðismála þeim hluta þjóðar-
tekna, sem að neðan greinir:
Hluti af þ.jóðartekjum varið til
heilbrigðismála 1961 — 1962:
Israel 6,3%
Kæada 6,0%
Bædaríkin 5,8%
Svtþjóð 5,4%
Ástralía 5,2%
Júgóslaivía 5,0%
Chile 5,6%
Ceylon 4,0%
Póllæd 3,7%
Tótokóslóvakía 3,6%
t
Sveinn Víkingnr
Guðjohnsen
andaðist hinm 17. þ.m.
Fyrir hömd ættinigja,
Selma Langvad
fædd Guðjohnsen.
t
UtfÖT eiginimamms míms, föður,
tenigdaföður , afa og langafa,
Þorláks Jónssonar,
fyrrv. íshússtjóra frá feafirði,
fer fram frá Laiuigamieiskirkju
þriðjudagimm 21. júlí kl. 3 e.h.
Herdís Jónsdóttir,
Sigríður Þorláksdóttir,
Pétur Þorsteinsson,
böm og bamabörn.
t
Útför mammsins míns,
Þórarins Sveinssonar,
læknis,
fer fram frá Dómkirkjunni
þriðjudaginn 21. júlí kl. 13.30.
Eiín Sigurjónsdóttir.
t
Inmilegar þakikir færum við
ölkum þeirn, er auðsýndu okk-
ur saimúð og vinarhuig við
amdlát og útför manms-ins
mfins og föður okkiar,
Snorra Arnfinnssonar,
veitingamanns frá Blönduósi.
Þóra Sigurgeirsdóttir
og böra.
Kenya 3,5%
íslamd 3,5%
Taniganýka 2,5%
Frá 1961 hefur orðið verulieg
auikning á fjárframlagi til heil-
brigðismála, og nýjasta örugga
tala um þetta atriði er frá 1967,
en þá var varið 5% af þjóðar-
tekjum íslendinga til heillbrigðis-
mála, em það er saima hl.utfalls-
tala og Júgóslavar vörðu til
þeirra mála árið 1961.
Það er rétt að benda á, að þótt
hlutfallslega litiu fé hafi verið
varið hér á landi til heilíhrigðis-
mála samaniborið við aðrar þjóð-
ir, þá sýna staðtöiur, að fjár-
yeitingar þessar hafa borið góð-
an áranigur. Hér á íslandi er
meðalaldur fólks með því hæsta,
sem gerist. Dámartala umlgbama
hefur koanizt niður í lægsta sæti,
og dánartala aif völdum bemkla
er ein sú lægsta, sem þekkist.
íslendingar hafa þó eigi fuindið
nein töÆraróð til þess að iláta lítið
fé bera mlkinin og góðain áramg-
tur á sviði Hækmisþjómiustu og
heiihrigðismála, og þess vegma
skal á það bent, að ýrnsar rétt-
maetar óskir þegniamma um bætta
og aufcna lækniáþ j ónustu eru
ekfci uippifylltar og verða ekki
uppfylltar neima til korni bætt
skipulag he ilbrigðisþ j ó nustu,
styttri vinniutimi lækma, aiuflrið
húsmœði, tæki og starfslið heti-
hriigðismiála, þ.e.a.s., að ísflamd
leggi álifca miflrið af mörtoum
hlutfallslega til heilhrigðismála
eins og aðrir þjóðir gera.
í sömiu grein er a@ því viflrið,
að ábyrgð lækna sé næsta létt-
væg, og beri þeir naiuimiast ábyrgð
gagnivart öðrum en sjálfum sér.
Um emiga stétt í lamdimu giflda
jafn sfcrömg löig vairðandi starfs-
réttindi og skyldur eins og
lækna, Þessum lögum heifur ver-
ið beitt, þegar yfirvöld haifa talið
ástæðu tiL
Varðamdi ábyrgð lækna í starfi
var eftirfaramdi greiniargerð fkutt
í Ríkisútvarpinu á sl. vetri, em
greinargerð þessi var samin af
Guðmumidi Inigva Sigurðssyni,
hrf.:
„Bótaábyrgð læknisins byggist
á hinmi almenmiu skaðabótareglu
eða sadrmæimiisreglummi, einis og
hún er eimmdg kölluð. Efni regl-
unmar er það, að hver sá, sem
bafltar öðrum manmi fjárhaigslegt
tjóm með ólögmætu og saknæmiu
attferfli, sflcal bæta hinium það
tjón, sem telja má sennilega atf-
leiðinigu þess atferlis.
t
Kærar þakkir fyrir auðsýnda
samúð og vimiáttu vi'ð andlát
og útför
Geir Magnússonar
Hansina Hannesdóttir,
Magnús Geirsson,
Jónina Magnúsdóttir,
Jens Karlsson.
t
Inntiiegar þaikikir fyrir auð-
sýnda samú'ð og vináttu við
aindlát og útför eiginimæns
míns, föður ofckar, tenigdaföð-
ur og afa,
Ólafs Ágústs
Guðmundssonar.
Jónina Þorláksdóttir,
Erla Ólafsdóttir,
Sigurbjörg Jónsdóttir,
Guðmundur ÓXafsson,
Helgi Einarsson,
Ólafur Ágúst Guðmundsson,
Nina Kolbrún
Guðmundsdóttir,
Pétur Ingi Guðmundsson,
Bryndís Guðmundsdóttir.
Saimkvæmt þessu eru ókilyrði
bótaakyldu þessi:
1. Ólögmætt atferli, og er þá
átt við athaifinir, sem eru óæslri-
legar vegna hættuisjónammiðs.
2. Söik hjá skaðvaldi, sem
þýðiir, að hanm hatfi valdið tjón-
inu atf ásetoiingi eða gáleysi.
3. Fjárhagsiegt tjón.
4. Tjónið þarf að veira fyrir-
sjáanlegt eða sennileg afleiðing
hinis ólögmæta atferlis.
Héir má og benda á 6. gr.
læíknalaiga nr. 80/1969, en í greim
þeasari er læiknuim boðið að
gegna störfuim sínum með áar-
vekni, halda þefckinigu sinmi sem
bezt við, fara nákvæmlega eftir
henmd og gæta fyllstu sanwizku-
seimi í hverju einu.
Það er eftirtektairveirt, að í
þesisari grein læknalaga er lækn-
um lögskipað að halda þeflddngu
simmi sem bezt við. Mér vitaim
lega er læknastéttin eina stétt
'þjóðfélagsins, sem þessi laga-
Skylda er lögð á herðar.
Það má segja, að í máliuim, sem
rísa af því, að lækni hafi orðið
á mistök í starfi, liiggi aðalvand-
inn í mati á því, bvort læknir-
irun hatfi gert sig sekan um gá-
leysi. Samfcvæmt hefðbundruum
feenininigum er svarið undir þvi
fcomið, hrvað góður og skynsam-
ur læflcnir, sem hetfði verið í spor-
um þess, er verkið væn, hefði
gient.
Sönmiumarbyrðin fyrir því, að
mdstök Iiækniis séu þess eðlis, að
framanigrteind saknæmisregla néi
til hæs, hvílir á sjúMingruuim.
Þá má geta þess, að fræði-
memn eiru yfirl'eitt þeirrar skoð-
unar, að dómistólar verði að
sýma mikla varfæmd og aðgát
í beitingu saknæmisregiuinmar á
mistök lækna sakir þeirrar sér-
stöðu, sem læknar hljóta að hafa
í samibandi við framkvæmd starfs
símis, bæði vegna þesis, hversu
sftairfið er erfitt og hvað það
aimienmt séð gerir mifclar fcröfur
til læflcnisins. Þá má benda 6,
að aðstaða lækndsinis hlýtur
ætíð að skipta miklu miáli,
þannig að lækni, sem orðið hefur
á mistök við slæmar aðstæður,
gæti fyrirgefizt og hann sýfan-
aður, en hinis vegar myndi starfs-
bróðir hanis við betri aðstæður,
sem t.d. hetfði aðgamig að fuill-
komnu sjúkmahúsi, verið dæmd-
ur bótaiSkyldur í sarns komar tti-
viki.“
Ofiam. er vitoað í, varðamdi fram-
lög til heilhrigðisméila í ýmsum
lömdum, emu fegnar frá Efna-
hagsstotfniumdnini, hrvað Islamd
varðar, em erilemdu tölumnaæ eru
HÁSKÓLABÍÖ
Flugnahöfðinginn
(Lord of the flies)
Leikstjóri: Peter Brook
HÁSKÓtLABÍÓ hietfur tefaið upp
þá „miýto(ne!ytini“ að sýtnia ,J)iisit-
mæniar" fcviflcmiyinidlir á mniámiudiög-
uttn. Goitit er það, etf þiað er dkki
buinidlið því ótfrávikjiainiaga sffeil-
jnriði, að óliistnæniar kvdflcmyndiir
haldí öiðrunn sýnimigaridiöiguim í
herkví. Það er að vísu dýriegt
að mljóitia igóðinar lisbair á anómu-
daguim, en þainf liíims vegar eflöki
að vara miflciu dýrlagra en hvenn
og efilnm aminarn dag vtifcuinmiar. —
Og efldkli nnagluim við gieymia iista-
mlaininlinlum miilkla, sean vainin að
Skiöpumiarátörfum sómiuim sex diaga
vilkummiar, en hvíldi islig aðetkus
eimln diag (að vfeu eflrici á méiniu-
diagi). Elklki er emmiaris getið en
hatnm lagðii ság flram atf jiatfmri
ialúð og vamidvtilríkmá lalla vánmlu-
dlagamia.
— En við dkuiuim efkflri jalfnla
tlil hiinis hæsta. Firliðtfiminiuir er enm
á itiirauiniaStigi rrueð þessia „mý-
tomeiytnii", og hver veált nemia
amidlinin eligi etftiir að komia ytfir
hiamm eöinis og tviisvar í vifcu í
né'immi framitíð.
„Lomd otf thie fliies“ tou eiga að
últleggj'aist andskotinn á kjarm-
mlltoilE ísletnziku, og er kválk-
myndfim reiist ó böiimistfrægri
slkóldisögu og saimmietfndri eftir
xnlthötfuindimin William Golding.
Mum sú saiga fyrst Ihatfa toomiið út
á fnuimméliniu 19154, en var þýdd
í vor á íslenzlou aif tvekniur hér-
lendmim mienmtfaimianinum og getf-
iln úit á vegum „Almiemma bóflca-
féiaigsiinis“. — Hlaiult í íslemzkrfi
skínn miatfnið: „Höfuðpaurinn".
Kviflcmiymidim fjiallar um flokk
dmengja, svoinia á 'að giztoa á aldr-
Smith, sem heitir „An Inter-
national Sibudy otf Healt Expendi-
ture“,em bók þeí;si var getfin út
atf WHO í Gemtf 1967.
Stjóra Læknafélags íslands.
iniuim 9—14 áma, sem verðiur inm-
lyflcsa á óíbyggðri eyjiu, veigmia
fluigjslyss, en á tátomméli nrnm
þetta eigia að mnerkjia, að þeir
bjiairigliist á þemmiam hábt 'atf úr
suirlbarlaga kjiariniorlouistyirjialdlar.
Dnenigiimir hatfa finamiæ iarf litlar
álhiyggjiur, taka þessu öliu sem
dáiiltiu, islkemimtiieigu ævinltýri. —
Þeim verður miamgt til maibar, bil
dæmiis enu villlt svín á eyjumlnli
og fieini ætair dýnaltieguindiir. Þeir
velja sér foringja úir isiímium hópfi,
rtáðaigóðtam og þefldkálegæ stirók,
búiinin aligóðlum leálðtogahætfiieik-
uim.
Þá dneymfir að visu uim 'að
komaslt ininiam tíðair heim og
kymida bél í því Skyinii, svo að
stoip eðia fiulgvélar, sem fnaimlhjé
flara, 'gati natað þdiim tfil bjiaingar.
En á mieðam þeir bíðia (maiumiar
óVisisnar) björigumiar, meymia þeir
alð byggjia isér þamma uipp örliltáð
þjóðlfélag og hiaifia seim hágkvæm-
aist islklip'U'iag á hiurtiumiuim.
iSo far, sso good. Allt h i'fðh
þetba kæimslki bjiargazt slysalíibið,
ef dknattriinm hefði eflcki laigtt lefið
■aína uim eyjumia oig blésið þedim
í brjóst mieinfi alina miefiinia:
óttanum. ÞesSi óibtfi beimiist, að
fonmii til í fynStiu gagn uimlhvenf-
■imiu, skríimisli, stem salgt er að
'hiaifist við á eyjiummii, óræðuma
hljóðum og öðmuim tanslkfilj'amleg-
uim fyrirtoænuim. Bn bró'tlt tmaign-
aist miisiklíð miilli dnetnigj'ainmia,
sadismi flesitólr ræltuir, og smáltt og
smálbt tekuir það Stoipulaig, sern
dnengiinndr 'höfðu 'neymlt að byggjia
upp, að gliðnia.
Myndriin sýnliir sem sé í tonot-
dkuinn maininlegt saimiféiaig. hima
klassisku fylgif ilstoa þess, svo sem
miargs koniar hagsmiuimaánefcsbna,
öfumd, hvermfig otflt er þjiammiað 'að
lítilmaiginiainuim og sé stferfloari
lætiuir kmé fylgja kviiðri, þrábt fyr-
ir ýmiias kiomiar skliipulög, sem
öiga að bryggja hið gagnstæðla.
En uim finam alit sýrniir húin ótlt-
ainin, seim hiinin uppruinialega böl-
vald, í reymdriminfi er toiö ilia að-
eiirus til iranma með miammiiniumi
sjálfuim, í líki óttfaras.
ÓTTA VIÐ HVAÐ ?
Ótba við sjólfain sliig, þau iliu
öfl, sam hiairan firaraur, að hamm
ræður efcki við í sálu dinirai. Hamls
edgfið sjélf er það, sam hairan er
silfellt að reynia að fiininia í dæm-
iiniu, en gefist að lokuim upp við.
Það er sfloriimisiið, seim sfcríður
uim eyjuinia og vill gnamdia öllu
liifialndii. — Fæirtt í miærtækiarfi
þúmlimig, þá er það óvætltuirfim,
sem hrindíir >aif Sbað öliuim styrj-
ölduim, hvensu fjéligleiga, seim
tfaiað er uim finið.
Þiaraniiig tekur hið giaða ævim-
týni dneragjiairaraa á eyjumirai á sig
síhanmræranri myrad eftir því sem
á líðiuir, umz villrimieinmiskam miær
loks töfauim á öllu..........
Boðslkapur my’radariiniraar er
þaranig eflcki boðiðtoapuir þjiairlbsýma
mié fegutrðar hainin er miyrfkur og
óginivelkjiamjdi. — Hér sk'al elkfloi
um það fjiallað hve líklegit sé, að
haran fiari miænrfi liriirau róbta. Þar
fá ispámiaran einlir uimvéit.
Hittf fer etoki á mlillfi miála, að
hér er mjög aithygliigverð oig liSt-
ræin myind á ferð, nýsitárleg mjöig
að efrai og efiraiismeðifierð. — Táfkm-
mál heraniar er víða iæigsóltit og
taméðið, og játfa óg fiúislega að
Framhald & bls. 27
Schannongs minnisvarðar
Biðjið um ókeypis verðskrá.
Ö Farimagsgade 42
Köbenhavn ö
Hlutfallstölur þær, sem a@
Innilegustu þakkir fyrir auðsýnda samúð og hlýhug við andlát
og útför eiginkonu minnar, móður okkar, tengdamóður og
ömmu,
GUÐBJARGAR BENEDIKSDÓTTUR.
Sæviðarsundi 14.
Guðmundur St. Gislason,
Brynhildur Guðmundsdóttir,
Sigmundur Sigfússon,
Ingvi B. Guðmundsson,
Agnes Kjartansdóttir,
Pétur Guðmundsson,
Matthildur Jóhannsdóttir,
Stefán G. Guðmundsson,
Bjöm J. Guðmundsson
og barnaböm.
Þökkum af alhug öllum þeim, sem heiðruðu minningu eigin-
manns míns, föður okkar og tengdabróður
SIGFÚSAR KR. GUNNLAUGSSONAR
viðskiptafræðings,
og veittu okkur samúð, vináttu og ómetanlega hjálp við andlát
hans og útför.
Ragnhildur Eyja Þórðardóttir,
Amór Þórir Sigfússon.
Hulda Gunnlaugsdóttir,
Sigríður Elín Sigfúsdóttir,
Gunnlaugur Sigfússon,
Jón M. Gunnlaugsson.
Hjartans þakkir fyrir auðsýnda samúð og vináttu við andlát
og útför móður okkar, tengdamóður og ömmu
SIGRlÐAR SIGURÐARDÓTTUR
Guð blessi ykkur öll.
Hulda Gunnlaugsdóttir,
Ragnhildur Eyja Þórðardóttir,
Amór Þórir Sigfússon,
Jón M. Gunnlaugsson,
Sigriður Elin Sigfúsdóttir,
Gunnlaugur Sigfússon.
teknar úr bók etfbir Brian Abel
Sveinn Kristinsson:
Kvikmyndir