Morgunblaðið - 19.07.1970, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ. SUNNUDAGUR 10. JÚiLÍ 1970
lb
Leyft að veiða marg-
falt fleiri búrhvali
— en vísindamenn telja óhætt
— Bandaríkjamenn hafa bann
að innflutning hvalaafurða
Bláhvalur um borð í verks miðjuskipi. Bíða hvalanna sömu
endalok og geirfuglsins?
HVALIR eru gæflyndar skepn
ur, leikfullir, hafa stórt heila-
bú og einstaklega góða heym.
Samkvæmt því sem Roger
S. Payne, vísindamaður við
Náttúruvísindafélagið í New
York segir, hafa hvalir sam-
band hver við annan með því
að „syngja" djúpt niðri í haf-
inu. Ilafa hátíðnihljóð þeirra
náðst á segulbönd og líkjast
þau helzt sítarleik. Aðrir vís-
indamenn eru að reyna að
grafast fyrir um hvernig
hvalir geta kafað allt niður á
7.000 feta dýpi, þar sem loft
í lungum manns myndi breyt-
ast í þunnan vökva, og komið
aftur upp á yfirborðið án þess
að kenna sér nokkurs meins.
En þrátt fyrir alla leyndar-
dóma hvalanna er það einkum
eitt, sem dregið hefur athygli
manna að þeim: Lýsið, sem
hægt er að vinna úr skrokk-
um þeirra. Á síðustu 10 árum
hafa hvorki meira né minna
en 607.000 hvalir verið veidd-
ir, einkum af Japönum og
Rússum. Ilaldi veiðin áfram
öllu lengur á sama hátt og
verið hefur er ljóst, að hval-
anna bíða sömu örlög og geir-
fuglsins.
Náititúinuive,indiairirr.ieir:m bafla
lömiguim llitið mieið voniainaiuig-
uim tiil Alþj'óiðia'hval'vieiiðiinief'nd-
lairiinimair. sem heifiuir yfniristjórin
(hv'alveiiðiaininia með 'höinidiuim*, oig
heðið þeas aið húin fyiriiirisikliipaiði'
taið dmegið yrðii úir sláltinuin
ibvala. í nieiflndiinimi eiigia saet'i
flullitinúiair 14 þjóðla.'An@einit:ímiu,
Ásitiralíu, Kteimaidia, Diainimierkiuir,
Ftraikklainids, íslsimds, Japams,
Miexí/kó. Nonags, Pamiamia. S-
Afrilku, Binelílteinidis Bteinidainilkj-
einna og Sovétinikjiaininia. Eln eft-
flr lisinigiain flumd mialflnidaitljniniair í
London, sem laiulk fyriir
'SikieimtmiS'tiu., vair gieiflim út opiin-
beir 'flilkynmnnig sieim gerðii lallter
voir.lir flnilðiuirianmiaininia að einigiu.
í sftað þess að læfklkia tiaikmlöirlk
þaiu, sem á"liega ériu seijt við
Ihvalveiiðlum áikvaið inieflnidin að
,,kvc4iiinin“, seim þieigair er allit
of háir. skyldd veirðia ólbreyttiuir.
GEGNDARLAUSAR VEIÐAR
Þ>að, sem ýmisuim féll jiaifin-
vel emm vorr, vair að „ikvót-
iamdir“ fyniir véJðairinair við
Su@uinsfkiau)te'lteinid:ð, enu áflnaim
gmiindvalléðfir á mieiðai maign'i
þefiis lýsiis, siem eir aið fiimnia í
blálhvaliniuim. Bláhvalu'ritnin er
sbæirgtiuir ihvala og þétr sitæinsitiu
vega allt að 160 smiáleslíium.
Hver þetoria gieifluir lýsii tiil jiaifmis
vilð 'tvo hiniúiflulbteíkia. Aðialáihirdif-
dm, seim sú aiðifierið aið mniðia
„'kvó'tainin'“ við lýslið í s'téð eim-
stialkra 't'eguinidte, er að hval-
veiðilel'.iðiainiginar dneipa alia þá
hvaii, seim þeœr sjá. Jiáifinivel
'hiinin mdininlsiji bvaiuir hiefiuir
giild.i fyiriir þá. „Kvó'tflnin", s®m
á þesau árii hefiuir vonið sieljtiuir
hvalv'eiðium vlð Sulðuiristeaiu’tis-
iainidið, er 2.700 blálhvaliiir, oig
Ihanin rnuin laiðia tdl þeas að
fldiird simáhvalir vemðia mú
drepniir þair em miolkikiriu ginnli
fyrir. Himftr sltóiriu blálbvaiiir og
hniúfiulbalkar, sem í billi ©ru
„vermidiaðiir“ fyirór vedðímiöinin-
uim, ©nu þeglair orðiniir jiaifin
sj a.ldgiæf iir og mijiaðimiabelti úir
hvaislkíðiuim, seim e:ltlt siinin
voru í tízlku.
Hvalveilðiiinieifindliin aeititd þó
talkmöirlk við veiðiuim á á-
'kveðiniuim tegiuinidiuim í N-
Kyrnaihaifii, ein hvalveiðimieimn
hialda því finaim að éktkii haifli
veirið geinigið oif miæirri hvaia-
Stoflniuiniuim þar. Þrátlt fyniir
þeititia enu hin iniýjiu takimlöink
við veiðuim á búdhvöluim, úir
öllu saimlbeinigi vilð 'riauinivenu-
leilkiainin. Vísnndaimeim, sem
hafia við m.jög nlálkvæm gogin
að sityðijiaslt. lýsdju þeiinri slkoð-
u»n simmii 'aið ekká miæditii veiðia
memia 4.000 þúnhvalli á þesau
ári svo stofindiniuim yrðii eteki
ógniað, Hvalveiðiimiefinidita 'hefiuir
himis vagair gefilð ieyfi tdl þeas
að 13.551 verðli véiddir.
JÁRNLÖG
Hver'niilg miá það veiria áð
hvalvefilðiinieifindijn .aifistetoi slífk'a
ofveiðli? Ray G'amibell., víis-
iindalöguir ráðlgjiaifii bnezteu
senidiiniefinidairiininiair befiuir saigt:
„Það virtiiat tilgiamigsiaiudt að
giraiða atlkvæiði gegn hriniulm
háu „kvóitum“. Aniniains hefiðiu
hvalveið'llþjóðiinniair aðeimis flair-
ið 'Siiiniu firiam hivað ®eim teuitiaðii
og raiulaðii án þeas áð þuirifia aið
tialka nöktoufrt •tlillii't til notek-
uirra taikmiar'kainia, seim væiri
miilklu verria.“ Etinis og miáluim
or niú 'háttað meiit'a stœmsftiu
hvalveiiðiilþj'óðtaniair, — e'imlkiuim
Sovéitmieran — sltiaðlfiasltlega eð
lieyfa aiþjóðlieguim efltlisrlilts-
mömniuim 'að fylgjiaislt mieð vedð-
uim gíniuim, svo enigtain er í
raiun og variu vdigs 'uim að elktoi
sé veitit .mieiina en „kvótairndir“
segj'á til uim,
En þar sem alþjóðleigair til-
raumdr 'nláttóriuiverinidia'nm)Sininia
hiafia bruigðiizit kuinmia jánnlög
viðsikiiptaninia >að bjarga hvöl-
uiniutm. Aðetaig auiðuigair þjóðiiir
hafia eifind á því að geiria últ
hvalveiilðliiflota, búinia flullkomin-
uisitu leiitair- oig veiðtiitækj'Uim.
Efltir því, gðm aflkoimia þjóða
veirð'uir betrii, dnegsit samiain
efltdirsipurin eifltliir aifluirðiuim aif
'hvöluim, Á umidianigeignium ár-
uim heflur h.valverikgmiið'j'uisikiip-
uim fæteklalð úr 220 í 80. Þá
geriðiislt það í siílðiaistia mámulðii
aið Wialtar J. Hiokiel, imnian-
irJkiisráðlhörina Baindiairífcjiaininia,
lét seitja fieisitiair tieiguinidiir hvaia
á liisiba yfir dýr þaiu, eem
BainidairítojiaimiEirin tieljia „málkia
hættu á“ að kummli að dieyja
últ. Bia'niniað 'hefluir verdð að
flytja tain cng sieljia 'aifluirlðdir af
hvöluim í Banidainílkj'uiniuim, og
þar lotoaiðúsit tóm 20% aÆ
'heimisimiairlkiaiðir.iuim Æyiniir hval-
afluirðir, Vel er huigsamieigt 0®
Briðtlaind Fralkkiamd og aðmar
eflniaðiar þjóiðliir miumd fairia einis
aö. Þagair öliu ©r á botiniiir.in
’hvoifit eru hvaiaifiuirðlir miotlað-
•ar við flriaimleiiðisiu á simijöirlík'i,
sápu, haind'SJmyrisiuim, sólairol-
íu, vamaiiit, tméiniiiniga'tlþuirirk-
efmuim, ihiuinda- og kalt'tiamialt,
akóisveiritiu og ábuirðd. Fyriir
hemdi eiriu ömniuir eflni, sem
geta komdið að öllu leytti í sfcð
hvalafluirðlaninia.
„SJÓRÆNINGJAR“
Eiitit 'ail því, seim Alþjó'ðia-
hvalveiðdiniefindiin eir siöigð hafia
mlilklair áhyiggjuir af, eriu himar
svomefinidu „gjóiriæinitaigjiavieið -
iair“, þ. e. hvalveiilðiar alðila, seim
ekki hatfia leyfli til slitos. Um
þesslair miuindúr mium niefiniddm
viininia alð því aif aleifii að
dtöðva veiðteir éinis slílk,s' ,,sjó-
raeniinigja“, seim geriiir út fná
S-Afmílku itil veiiða á ’hvalaibeg-
utndiuim sem teigjörlega er
barnniað iað vedða, og það á
baninisvæöii á Atlam'tghafi vdð
veatiuinsiiirönd Afiiiítou. 120 árum
á eftir Moby Diok er hvaluir-
irjn enm miilkilla fjánmMnia
vinð'i.
HÚCBYCCJENDUR - ARKITEKTAR
Önnumst allt eftirlit ásamt ráðgefandi starfi á byggingarstað.
Gerum kostnaðaráætlun, timeáætlun og verkúttektir.
Leitið upplýsinga.
VERKKÖNNUN SF.,
Ráðgefandi bygginga- og eftirlitsþjónusta,
Hringbraut 121. Sími 26340.
Stapokot 1, Ynnri-Njarðvík
er til sölu.
Húseignin er 6 herbergja íbúð auk útihúsa.
Væg útborgun, ef samið er strax.
Upplýsingar í síma 92-6054 eftir klukkan 7.
Æ FLEIRI VELJA PHILCO

Automat Verð kr. 23.680.— Echomat Verð kr. 27.411
Echos IV tekur inn bæði heitt
og kalt vatn, Verð kr. 35 366 —
• Fjölbreytt þvottaval fyrir
allan þvott.
• Taka 5 kg af þurrum þvotti.
• Allar gerðir alsjálfvirkar.
• Sérstakt forþvottakerfi fyrir
biologisk þvottaefni.
• Einfaldar og öruggar
í notkun.
Mark IV tekur ian bæði heitt
og kalt vatn verð kr. 39.446 —
1/3 út
eftirstöðvar a 8
mánuðum
HEIMILISTÆKISF
Sætúni 8, sími: 24000
Hafnarstræti 3, sími: 20455