Morgunblaðið - 03.01.1978, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 3, JANUAR 1978
19
Fiskútflutningur Norð-
manna jókst mjög 1977
Ósló, 30. des. Reuter.
ÚTFLUTNINGUR Nord-
manna á fiski og fiskafurð-
um jókst mjög árið 1977
frá árinu áður eða því sem
nemur um 400 miiljónum
norskra króna, að sögn
Eivind Bolle fiskimálaráð-
herra Noregs.
Framkvæmda-
ráð EBE.
Danir taka vid
forsetaembætti
Brussel, 1. jan Reuter.
DANIR taka í dag við for-
setaembætti framkvæmda-
ráðs Efnahagsbandalags-
ins af Belgum til næstu sex
mánaða. Hvert aðildarland
fer með forsetaembætti
hálft ár í senn og talið er
að forysta Danmerkur nú
muni greiða fyrir umsókn-
um Grikklands, Portúgals
og Spánar um inngöngu.
Á næstu þremur mánuðum er
talið að þau málefni, er hæst mun
bera hjá bandalaginu, verði sátta-
umleitanir við stáliðnaðarþjóðir
sem keppa við aðildarlöndin níu,
ásamt viðræðum um tollalækkan-
ir í Genf. Einnig munu fiskiveiði-
mál verða mjög á dagskrá, en
búist er við að ráðherranefndin
geri nákvæmlegar tillögur um
fiskiveiðikvóta fyrir löndin hvert
fyrir sig 1978.
Turninn
í Pisa
stendur
í stað
Pisa. Italíu, I. Janúar. AP.
HALLilNlN á skakka turninum
í Pisa jókst ekkert á árinu
1977, en hefur aukist ár frá ári
í gegnum aldirnar fram að
þeim tíma. 1 fyrsta skipti frá
því að mælingar hófust á halla
turnsins árið 1913, jók hinn
804 ára gamli turn ekkert við
halla sinn þetta árið, að sögn
prófessors Giuseppe Tonoiolo.
Prófessorinn sagði að sér-
fræðingar væru ekki á einu
máli um hvers vegna hallinn
hefði stöðvast, en við mæling-
ar á gamlársdag reyndist hall-
inn vera nákvæmlega sá sami
og mældist 31. desember 1976.
Þessar fréttir hafa þó ekki
dregið úr ótta manna um að
einhvern daginn hrynji turn-
inn til grunna. Turninn í Pisa
byrjaði að halla strax og bygg-
ingu hans lauk á 12. öld vegna
jarðvegshreyfinga undir hon-
um.
Ráðherrann sagði að frá
því að efnahagslögsaga
landsins var færð út í 200
mílur snemma á síðasta ári
hefði eftirspurnin á megin-
landinu eftir fiskafurðum
aukist til muna, þar sem
erlend fiskveiðiskip hefðu
glatað hefðbundnum rétti
til veiða á þessum miðum.
Nettótekjur af útflutn-
ingi fisks og fiskafurða
nam um á síðasta ári 4,1
milljarði norskra króna, en
tekjurnar voru í hitteð-
fyrra um 3,7 milljónir
norskra króna. Bolle sagð
ist vera mjög bjartsýnn á
árið 1978 varðandi fisksölu
Norðmanna.
För Carters:
Carter í Teheran með Hussein Jórdaníukonungi og transkeisara.
Fundaði um áramótin með
Hussein og íranskeisara
Teheran, 31. des. — 1. jan. AP.
ÞAÐ var snjókoma og
þungskýjað er Carter
Bandaríkjaforseti flaug
frá Póllandi á laugardag,
en hálfri fimmtu stund síð-
ar var honum fagnað í sól-
skini og blíðu á flugvellin-
um í Teheran í íran, þang-
að sem hann kom til við-
ræðna við Iranskeisara.
Hann heilsaði írönum sem
nákomnum vinum og
bandamönnum, en í nokk-
urra mílna fjarlægð kváðu
við hróp mótmælenda sem
andsnúnir eru Banda-
rfkjunum; „Kani, kondu
þér heim“. Markmið við-
komu Carters í íran var að
ræða við keisarann um
horfur í friðarumleitunum
í Miðausturlöndum, en
hann hitti einnig Hussein
Jórdaníukonung að máii í
höll transkeisara á sunnu-
dag.
Á flugvellinum lét keisarinn í
ljós þá ósk við komu Carters að
viðræður þeirra mættu verða
semkarsælastar. Carter kallaði
hins vegar eldsneyti mikilvæg-
asta vandamál heims, en íran er
eins og kunnugt er eitt mesta
oliuútflutningsríki veraldar. „Það
er sökum þeirrar miklu virðingar
sem ég ber fyrir forystu keisarans
í þessum heimshluta að ég er
kominn til að ráðfæra mig við
hann“, sagði Carter. Að sögn
vitna bar nokkuð á óeirðum með-
an á heimsókn Carters stóð, en
strangur vörður var um forsetann
og sagðist íranskur embættismað-
ur ekki telja að hann hafi orðið
þeirra var. Talsverðar óeirðir
urðu við Hvíta húsið er íranskeis-
ari kom til Bandarikjanna í
nóvember s.l.
Eftir viðræðurnar var sagt að í
þeim hefðu farið fram mikilvæg
skoðanaskipti og aðallega verið
rætt um orkumál og Miðaustur-
lönd. Að sögn bandarískra em-
bættismanna komu leiðtogarnir
sér saman um sölu á sex til átta
kjarnakljúfum til írans en drög
að þessum samningi munu hafa
verið unnin af nefnd bandarískra
og íranskra embættismanna í
Washington áður. Þá var að sögn
embættismannanna samið um að
taka höndum saman um aðgerðir í
þágu friðar í Miðausturlöndum og
í deilum Eþíópíu og Sómalíu í
Ogaden.
Það kom nokkuð á óvart að í
matarveizlu, er keisarinn hélt
Carter á nýárskvöld í höll sinni
var einnig staddur Hussein
Jórdaníukonungur. Eftir við-
ræðurnar er Carter átti með Huss-
ein á sunnudag virtist hann ekki
óánægður, en lýsti þeim sem mjög
erfiðum. ,,Ég mun halda viðræð-
um þessum áfram við aðra Araba-
leiðtoga", sagði Carter, „þegar ég
er kominn til Riyadh og ég hef
umboð Iranskeisara og Husseins
til að skýra leiðtogunum frá við-
horfum þeirþra." Hann kvaðst
ekki hafa farið þess á leit við
Hussein að hann yrði viðstaddur
viðræður hans og Sadats í Kairó,
þvi það væri hans sjálfs að ákveða
það. „Nú sem stendur held ég að
Sadat túlki mjög viðhorf Araba og
í augnablikinu sé ég enga ástæðu
til að Jórdanir taki beinan þátt í
viðræðunum," sagði Carter. Hann
bætti við að bæði keisarinn og
Hussein bæru djúpa virðingu fyr-
ir stjórnvizku Sadats.
Sadat skýrði frá því í siðustu
viku að hann hefði orðið fyrir
vonbrigðum með yfirlýsingar
Carters varðandi samningsað-
stöðu ísraela. Það kom þó fram
hjá bandarískum embættismönn-
um að þeim þætti ólíklegt að
Sadat tæki mjög alvarlega um-
mæli Carters. Carter hefur stað-
fest að hann muni hitta Sadat að
máli á miðvikudag í Aswan i
Egyptalandi, þar sem Sadat dvel-
ERLENT
Alexander Haig:
Nifteindasprengjan stuðlar
að „árangursríkum hemaði
Washinglon, 1. jan. Reuter.
HERNAÐARSTYRKUR Varsjár
bandalagslandanna heldur áfram
að aukast og gæti leitt til röskun-
ar á jafnvægi í Evrópu að því er
Norður-Atlantshafsráðið greindi
frá ■ dag. Starfshópur, sem f eru
einkum fyrrverandi háttsettir
embættismenn, benti á að Var-
sjárbandalagið væri heimsvalda-
sinnað og reiðubúið til að beiða
hervaldi til að ná pólitískum
markmiðum.
í skýrslu hópsins kom þó fram
að Sovétríkin og önnur kommún-
istalönd mundu ekki segja öðrum
stríð á hendur nema þau væru
þess fullviss að þau stæðu betur
að vígi. „Þótt ósennilegt sé talið
að. til styrjaldar komi við núver-
andi kringumstæður, er það
áhyggjuefni að friði gæti verið
stefnt í voða með viðbrögðum
Sovétmanna við þróun mála í
Júgóslavíu, A-Evrópu eða Ber-
lin,“ sagði í skýrslunni. Var sagt
að til þess að vega upp á móti
sókn Varsjárbandalagsins og
halda uppi gagnógnunum yrði
NATO að gerá gangskör að því að
ráðstafanir þess efnis að aðildar-
löndin ykju framlag sitt til her-
Alexander Haig
mála um 3% eins og þau sam-
þykktu á fundi sínum i maí yrðu
að veruleika. Einn af þeim er
skýrsluna undirrituðu, Andrew
Goodpaster, fyrrverandi yfirmað-
ur NATO, skýrði frá því á blaða-
mannafundi að nifteindasprengj-
an og „cruise" eldflaugin gætu
hugsanlega átt sinn þátt í því að
viðhalda jafnvægi.
Þá kom fram í viðtali, er banda-
ríski hershöfðinginn Alexander
Haig, yfirmaður herafla NATO í
Evrópu, átti við fréttablaðið
„Neue Osnabrúcker Zeitung“ í
Þýzkalandi að nifteindasprengjan
mundi spara stjórnmálaleiðtogum
tíma í notkun kjarnorku. Hann
sagði að sprengjan, sem drepur
með geislavirkni en þyrmir mann-
virkjum, mundi gera hernaðar-
legt mótvægi raunverulegra en
síður en svo auka hættuna á
kjarnorkustyrjöld. Að dómi Haigs
mundi nifteindasprengjan
tryggja betri árangur í hernaði
með minni hörmungum fyrir
óbreytta borgara. Hann varpaði
fram þeirri spurningu hvort þeir
er andmæltu smíði vopns þessa
tryðu því í raun og veru að ein-
hliða takmarkanir Vesturveld-
anna væru Sovétmönnum hvati til
að minnka við sjálfa sig kjarn-
orkuvopn. Kom fram í máli hans
að nifteindasprengjan væri ekki
nýlunda heldur aðeins umbót á
kerfi því sem fyrir hendi er. Haig
sagði að spurningin um beitingu
kjarnorkuvopna væri stjórnmála-
legs eðlis og yrðu stjörnmálaleið-
togar að taka ákvörðun um hana.
Sophia Loren
eiginkvenna
ásjálegust
San Diego, Kaliforníu, 1. janúar. AP.
SOPHIA Loren hefur verið út-
nefnd „ásjálegasta eiginkon-
an“ í heiminum af alþjóða-
félagsskap „stúlknaáhorf-
enda“, en þetta er í sjötta
skipti sem slík útnefnding hef-
ur átt sér stað, úr hópi 10
kvenna.
Joe Beagin, forseti félags-
skaparins og stofnandi hans,
sagði að jafnt væri tekið tillit
til hæfileika konunnar sem út-
lits hennar þegar menn gæfu
henni atkvæði sitt.
Hinar níu sem komu til
greina í þetta skipti voru:
Phyllis Schlafly, húsmóðir,
Bernadetta Peters, leikkona,
Georgia Engel, gamanleikari,
Natalie Cole, söngkona, Jan
Stepenson, golfleikari, Phyllis
George, Jodie Foster, leik-
kona, Cheryl Tiegs, fyrirsæta
og Jacqueline Bisset, leikkona.
í alþjóðafélagsskap
„stúlknaáhorfenda" eru um 25
þúsund karimenn, flestir bú-
settir i Bandaríkjunum.
Napalm árás
Róm. 2. jan. Reuter.
ALÞYÐUFRELSISFYLKING
Eritreu (Eplf) hélt þvi fram í dag
að eþíópískar herflugvélar hefðu
ráðizt á bæinn Keren og nokkur
nálæg þorp í Eritreu sem eru á
valdi uppreisnarmanna með
napalmsprengjum. Talsmaður
hreyfingarinnar segir að Eþíópíu-
menn hafi þar með beitt napalrn-
sprengjum gegn uppreisnar-
mönnum í fyrsta skipti síðan
1975.